ΣΥΡΙΖΑ: Αποσύνδεση εκλογής Προέδρου από εκλογές, διακριτοί ρόλοι Κράτους- Εκκλησίας

Ιστορική ευκαιρία για τις προοδευτικές δυνάμεις η αναθεώρηση του Συντάγματος, τόνισε ο πρωθυπουργός και πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑΑλέξης Τσίπρας κατά τη συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας του κυβερνώντος κόμματος, εν όψει της διαδικασίας που αναμένεται να ξεκινήσει αρχές Νοεμβρίου.

“Η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να αγνοεί την ανάγκη για ευρύτερες συναινέσεις, αλλά ούτε και να απεμπολεί το αίτημα της εποχής μας για μια προοδευτική μεταρρύθμιση που θα διευρύνει τη λαϊκή κυριαρχία. Το αίτημα, δηλαδή, για εμβάθυνση της δημοκρατίας, διεύρυνση της λαϊκής συμμετοχής, προστασία των πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων από την επίθεση του νεοφιλελευθερισμού και αποκατάσταση της αξιοπιστίας της πολιτικής” είπε συγκεκριμένα ο πρωθυπουργός, στέλνοντας ένα μήνυμα και προς το Κίνημα Αλλαγής.

“Θέλουμε λοιπόν μια δημοκρατική, προοδευτική αναθεώρηση. Θέλουμε να ενισχύσουμε τη λαϊκή κυριαρχία ως θεμέλιο του πολιτεύματος. Και να ενδυναμώσουμε τους θεσμούς του κοινοβουλευτικού πολιτεύματος απέναντι σε εξωθεσμικά και παραθεσμικά κέντρα εξουσίας. Θέλουμε η πρότασή μας να βάζει φρένο στην ελιτίστικη, νεοφιλελεύθερη ή τεχνοκρατική απαξίωση της πολιτικής” τόνισε. Η

πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ θα στηριχτεί στους πέντε άξονες της πρότασης που παρουσιάστηκε στα Προπύλαια της Βουλής τον Ιούλιο του 2016, λαμβάνοντας υπόψη τη διαβούλευση με την κοινωνία και τους φορείς που μεσολάβησε υπό το συντονισμό της Επιτροπής Διαλόγου για τη Συνταγματική Αναθεώρηση.

Ο πρώτος άξονας της πρότασης στοχεύει στη διεύρυνση της δημοκρατίας και την ενίσχυση του κοινοβουλευτισμού με μια δέσμη αλληλοσυνδεόμενων μεταρρυθμίσεων στην αρχιτεκτονική του πολιτεύματος. (αναλογικό εκλογικό σύστημα, εποικοδομητική ψήφος δυσπιστίας, αποσύνδεση της εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας από τη διάλυση της Βουλής, καθιέρωση ορίου θητειών για τους βουλευτές, υποχρεωτική βουλευτική ιδιότητα για τον πρωθυπουργό).

Το τελευταίο, η υποχρεωτική βουλευτική ιδιότητα για τον πρωθυπουργό, έχει ενδιαφέρον υπό το πρίσμα σεναρίων για μία κυβέρνηση τύπου Παπαδήμου, εάν στο μεσοπρόθεσμο μέλλον οι εκλογές με απλή αναλογική δεν αναδείξουν έναν αυτοδύναμο πρωθυπουργό ή το αποτέλεσμα καθιστά δύσκολη και μία κυβέρνηση συνεργασίας δύο κομμάτων. Ενδιαφέρον έχει επίσης και η εποικοδομητική ψήφος δυσπιστίας, που σημαίνει ότι για να υποβληθεί πρόταση δυσπιστίας θα πρέπει να συνοδεύεται με προταση για νέο πρωθυπουργό, με στόχο την αποφυγή ετερόκλητων πρόσκαιρων συμμαχιών με μόνο σκοπό την πτωση της κυβέρνησης.

Δε θα αυξηθούν οι αρμοδιότητες του Προέδρου της Δημοκρατίας, αλλά κρίσιμο σημείο είναι η αποσύνδεση της εκλογής του από τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών.

Ως προς τον τρόπο όμως με τον οποιο τελικώς θα εκλέγεται ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας χωρίς προσφυγή σε κάλπες, υπάρχουν ακόμη διαφορετικές προσεγγίσεις στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ. Τον Ιούλιο του 2016, ο κ.Τσίπρας είχε αναφερθεί σε προσφυγή στο λαό και άμεση εκλογή Πρόεδρου στην τρίτη αποτυχημένη προσπάθεια. Υπάρχει όμως και η άποψη να εκλέγεται στην τρίτη ψηφοφορία με 151 ψήφους, άρα να τον εκλέγει η εκάστοτε κυβέρνηση. Σημειωτέον ότι ενστάσεις για την απευθείας εκλογή Προέδρου από το λαό έχει ο σημερινός Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος, για τον οποίο είναι ανοιχτό εάν θα προταθεί για δεύτερη θητεία.

Διαφορετικές προσεγγίσεις όμως εξακολουθούν να υπάρχουν στο ΣΥΡΙΖΑ και για το τι σημαίνει διακριτοί ρόλοι κράτους- Εκκλησίας. Ορισμένα στελέχη ζητούν κατάργηση του άρθρου 3 του Συντάγματος (που αναφέρει πως «επικρατούσα θρησκεία στην Ελλάδα είναι η θρησκεία της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας του Χριστού»). Ο πρώην υπουργός Νίκος Φίλης και οι 53+ είναι οι βασικοί θιασώτες αυτής της άποψης. Και άλλοι υποστηρίζουν ότι με μία αλλαγή στη διατύπωση και ξεκάθαρη δήλωση της θρησκευτικής ουδετερότητας του κράτους, το αποτέλεσμα είναι ουσιαστικά το ίδιο.

Τις επόμενες ημέρες αναμένεται να συνεδριάσει και η κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ, ακριβώς για να ληφθεί απόφαση για τα δύο αυτά ζητήματα.

Δεύτερος άξονας είναι η καθιέρωση θεσμών άμεσης δημοκρατίας, με στόχο την εμβάθυνση της δημοκρατίας και την ενθάρρυνση της λαϊκής συμμετοχής στην πολιτική ζωή της χώρας. (δημοψηφίσματα, λαϊκή νομοθετική πρωτοβουλία)

Ο τρίτος άξονας αποβλέπει στην ενίσχυση του κράτους δικαίου (μεταρρύθμιση βουλευτικής ασυλίας, κατάργηση νόμου περί ευθύνης υπουργών, αλλαγή τρόπου εκλογής ανεξάρτητων αρχών)

Ο τέταρτος άξονας αφορά τις σχέσεις Κράτους – Εκκλησίας, ώστε με ευρεία συναίνεση να καθιερωθούν διακριτοί ρόλοι.

Τέλος, ο πέμπτος άξονας αφορά την προστασία των κοινωνικών και συλλογικών δικαιωμάτων και των κοινών αγαθών (νερό, ηλεκτρική ενέργεια, συλλογικές διαπραγματεύσεις)