Στο “κόκκινο” η προκλητικότητα της Τουρκίας

Σε ευθεία αμφισβήτηση της υφαλοκρηπίδας στο Καστελόριζο προχώρησε για πρώτη φορά δημοσίως η Τουρκία, κλιμακώνοντας την επιθετική ρητορική της κατά της Ελλάδας και της Κύπρου. Σε ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών που δημοσιοποιήθηκε την Κυριακή, η Άγκυρα απαντά με τον πιο προκλητικό τρόπο στο περιεχόμενο της κοινής ανακοίνωσης των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας και Αιγύπτου περί επιτάχυνσης των διαδικασιών για χαρακτηρισμό και την οριοθέτηση των Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών (ΑΟΖ) μεταξύ τους, ξεκαθαρίζοντας ότι η ανακηρυχθείσα ΑΟΖ της Τουρκίας είναι προέκταση της υφαλοκρηπίδας της , η οποία δεν μπορεί να εμποδίζεται από τα ελληνικά νησιά.

Ο εκπρόσωπος του τουρκικού ΥΠΕΞ Χαμί Ακσόι αναφέρει χαρακτηριστικά πως «με τη συμφωνία που υπεγράφη με τη Λιβύη, ένα τμήμα των δυτικών συνόρων των θαλάσσιων αρμοδιοτήτων μας στην ανατολική Μεσόγειο έχει καθοριστεί» και επομένως η προέκταση της υφαλοκρηπίδας της Τουρκίας, που έχει τη μεγαλύτερη ακτογραμμή στην ανατολική Μεσόγειο, δε μπορεί να αποκοπεί από νησιά και τα νησιά τα οποία βρίσκονται «στο λάθος σημείο της διάμεσης γραμμής των ηπειρωτικών περιοχών δεν θα πρέπει να δημιουργούν υφαλοκρηπίδα, αλλά και Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη εκτός των χωρικών τους υδάτων».

Παράλληλα κατηγόρησε Ελλάδα και Κύπρο για μαξιμαλιστικές θέσεις και αναφέρει για παράδειγμα ότι σε ένα μικρό νησί όπως το Καστελόριζο, το οποίο βρίσκεται απέναντι από την ηπειρωτική ακτή της Τουρκίας, «προσπαθούν να του δώσουν περιοχή θαλάσσιας δικαιοδοσίας έως και 4.000 φορές περισσότερες από την έκτασή του. Με αυτή τη λογική οδήγησε την Αίγυπτο σε απώλεια περιοχών θαλάσσιας δικαιοδοσίας έκτασης 40 χιλιάδων τετραγωνικών χιλιομέτρων».

Λιγότερη θαλάσσια ζώνη ευθύνης σε Ρόδο και Κρήτη

Την ίδια ώρα, και ο γενικός διευθυντής Ναυτιλίας και Αεροπορίας της Τουρκίας, Çağatay Erciyes, με μήνυμα του στο Twitter ανέφερε πως «τα νησιά τα οποία έχουν ασύγκριτα μικρότερη ακτογραμμή σε σχέση με την ηπειρωτική ακτογραμμή της Τουρκίας εμποδίζουν την προέκταση της  υφαλοκρηπίδας της Τουρκίας και βρίσκονται στο λάθος σημείο της διάμεσης γραμμής των ηπειρωτικών περιοχών δε θα πρέπει να δημιουργούν υφαλοκρηπίδα, αλλά και Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη».

Ουσιαστικά, με τη θέση αυτή, εκτός από το Καστελόριζο, η Άγκυρα αναγνωρίζει λιγότερη θαλάσσια ζώνη ευθύνης και υφαλοκρηπίδα και στη Ρόδο και στην Κρήτη. Είναι επίσης ξεκάθαρο τόσο από την επιθετική ρητορική του ίδιου και του επιτελείου του όσο και από τις κινήσεις του, ότι στόχος Ερντογάν ήταν και είναι τα ενεργειακά της ανατολικής Μεσογείου και η εδραίωση των ερευνών στην ευρύτερη περιοχή.

Το κρεσέντο της τουρκικής προκλητικότητας

Η προκλητικότητα της Άγκυρας – η οποία αναμφίβολα θα συνεχιστεί και τις επόμενες ημέρες – έρχεται μετά από τις έντονες αντιδράσεις που προκάλεσε στις χώρες της ανατολικής Μεσογείου η υπογραφή μνημονίου κατανόησης μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης για την πρόθεση οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών μεταξύ τους. Η ενέργεια αυτή που θέλει να φέρει προ τετελεσμένων την Ελλάδα, προκάλεσε την έντονη αντίδραση της Αθήνας που κάλεσε για εξηγήσεις στο Υπουργείο Εξωτερικών τον Τούρκο πρέσβη, ενώ με σκληρή γλώσσα για τους δικούς της βέβαια λόγους και η Αίγυπτος έστρεψε τα πυρά της κατά αυτής της συμφωνίας, που ουσιαστικά κάνει σαν να μην βλέπει στον χάρτη ολόκληρη την Κρήτη.

Το Σάββατο δε, σε εκδήλωση στην Ανατολική Θράκη, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προέβη με αφορμή  τον αγωγό φυσικού αερίου TANAP σε ένα ακόμα παραλήρημα εναντίον της Ελλάδας και της Κύπρου, υποστηρίζοντας μεταξύ άλλων ότι “κάποιοι προσπαθούν να υποδαυλίσουν την ένταση” στο θέμα του διαμοιρασμού του φυσικού αερίου, αντί να υπάρχει “δίκαιη μοιρασιά”. Οι δηλώσεις αυτές οδήγησαν τον υφυπουργό Περιβάλλοντος Δημήτρη Οικονόμου που ήταν παρών, να αποχωρήσει σε ένδειξη διαμαρτυρίας.

Αντιστοίχως, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης αναγκάστηκε να απαντήσει σε οργισμένο ύφος στην Άγκυρα κατά την ομιλία του στο συνέδριο της Νέας Δημοκρατίας.

Τι σημαίνει το deal Τουρκίας – Λιβύης

Σε δηλώσεις του στο News 24/7, ο Εκτελεστικός Διευθυντής Ερευνητικών Προγραμμάτων στο Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων, Κωνσταντίνος Φίλης υποστήριξε ότι η συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης δεν έχει ισχυρό νομικό υπόβαθρο και θα ανατραπεί: «Η συμφωνία είναι έωλη, νομικά αβάσιμη και ανεκδιήγητη. Ναι μεν παράγει μία de facto κατάσταση, αλλά κανένα δικαστήριο δεν πρόκειται να την αναγνωρίσει. Η χώρα μας θα πρέπει να την ανατρέψει νομικά κάτι που σαφώς γίνεται όμως πρέπει να την ανατρέψει και στην πράξη, οπότε μας δημιουργεί ένα επιπρόσθετο βάρος” υπογραμμίζει κάνοντας μας να καταλάβουμε πώς κανείς και κανένα δικαστήριο δεν μπορεί να σβήσει την Κρήτη από το χάρτη.»

Από πλευράς του ο Σωτήρης Ρούσσος, Αναπληρωτής Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου – υπεύθυνος του Κέντρου Μεσογειακών, Μεσανατολικών και Ισλαμικών Σπουδών και συνεργάτης του Ινστιτούτου Ένα, σχολιάζει στο News 24/7 σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις:

«Βασικός σκοπός της Τουρκίας δεν είναι τόσο να περιορίσει την Ελλάδα και την Κύπρο (αυτό θα γίνει εκ του αποτελέσματος) αλλά να καταστήσει σαφές σε όλους (Αίγυπτο, Ισραήλ, ΗΠΑ, κ.λπ.) ότι στην Ανατ. Μεσόγειο “δουλειές” χωρίς αυτήν δεν γίνονται. Είτε με Ερντογάν είτε με κεμαλικούς, η πολιτική της Άγκυρας θα ήταν η ίδια.

Η κίνηση αυτή δείχνει ότι η υπερβολική στήριξή μας στις τριγωνικές συνεργασίες με Ισραήλ και Αίγυπτο δεν προφυλάσσει την Ελλάδα από την τουρκική πολιτική. Χρειάζεται μεγαλύτερη ενασχόληση της ίδιας της Ελλάδας με τη Μέση Ανατολή και όχι “μέσω αντιπροσώπων” στο Τελ Αβίβ και το Κάιρο. Παρεμπιπτόντως, η Αίγυπτος δεν μπορεί να μας προσφέρει πολλά, αφού διατηρεί εχθρική στάση απέναντι στη διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Λιβύης. Την ίδια ώρα, η Ουάσινγκτον, η οποία στηρίζει την αναγνωρισμένη λιβυκή κυβέρνηση, δεν αντιδρά στις προβλέψεις του τουρκο-λιβυκού μνημονίου για την οριοθέτηση των ζωνών εκμετάλλευσης.»

Σε ισχύ η Navtex για άσκηση νότια της Ρόδου;

Στην τουρκική επιθετικότητα έρχεται να προστεθεί και η έκδοση τουρκικής Navtex που προγραμματίζει για σήμερα, 2 Δεκεμβρίου, άσκηση διάρκειας 4 ωρών σε περιοχή νότια της Ρόδου και ανατολικά της Καρπάθου, διεκδικώντας τη δική της υφαλοκρηπίδα…

Ακολουθεί η τουρκική Navtex:

«TURNHOS N/W : 1425/19

MEDITERRANEAN SEA

MILITARY EXERCISES, ON 02 DEC 19 FROM 0600Z TO 1000Z IN AREA BOUNDED BY;

35 30.00 N – 027 40.00 E

35 00.00 N – 027 15.00 E

34 40.00 N – 028 00.00 E

35 20.00 N – 028 20.00 E

CAUTION ADVISED.»

Η Τουρκία ως πάγια πρακτική θέλει να δει πώς αντιδρά η Ελλάδα και μένει να φανεί αν η Navtex μείνει στα χαρτιά ή πράγματι η στρατιωτική άσκηση πάρει σάρκα και οστά…