Συμβούλιο ευρωπαίων ΥΠΕΞ: Υπό άτυπη διορία ο Ερντογάν

Άτυπη διορία μερικών εβδομάδων, προκειμένου να αποκλιμακωθεί η ένταση ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία και οι δύο χώρες να προχωρήσουν στην 26η κατά σειρά διαδικασία διερευνητικών επαφών. Αυτό φαίνεται να είναι το συμπέρασμα και η παρότρυνση που προκύπτει από την συζήτηση του ζητήματος της Νοτιοανατολικής Μεσογείου στο, χθεσινό, έκτακτο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της Ε.Ε όπου η ελληνική κυβέρνηση εκπροσωπήθηκε από τον Νίκο Δένδια. Το συμβούλιο δεν επέβαλε κυρώσεις στην Τουρκία, υπήρξε όμως δέσμευση ότι αυτές θα συζητηθούν στην επόμενη συνεδρίαση του προς το τέλος Αυγούστου, ενώ κάλεσε την Τουρκία να έλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Ο Ύπατος Εκπρόσωπος της Ε.Ε, Ζοζέπ Μπορέλ συνόψισε σε ανάρτησή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τα συμπεράσματα του συμβουλιου με την φράση: «: «Πλήρης αλληλεγγύη με Ελλάδα και Κύπρο» ενώ κάλεσε την Τουρκία σε «άμεση αποκλιμάκωση και ενεργοποίηση ξανά του διαλόγου». Αυτά ενώ ο Νίκος Δένδιας σε δήλωση του επισήμανε ότι «ο κατάλογος κυρώσεων που έχουμε ζητήσει από τις υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης καταρτίζεται. Θα αποτελέσει αντικείμενο της προσεχούς συζήτησής μας στο Βερολίνο στο τέλος του μήνα. Στόχος μας είναι να υπάρχει ένα έτοιμο εργαλείο στα χέρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης εάν χρειαστεί. Ένα εργαλείο που θα ωθήσει την Τουρκία να επανέλθει στο δρόμο της νομιμότητας και του Διεθνούς Δικαίου».

Ανάλογη εικόνα προκύπτει από τις αναφορές που γίνονται στο κείμενο συμπερασμάτων του συμβουλίου. Μεταξύ άλλων σημειώνεται πως οι πρόσφατες κινήσεις της Τουρκίας «δεν συμβάλλουν στην εξεύρεση λύσης» αντίθετα «δημιουργούν αυξημένο κίνδυνο για επικίνδυνα γεγονότα» ενώ ζητείται η αποκλιμάκωση της κατάστασης. Οι ευρωπαίοι ΥΠΕΞ επισημαίνουν ότι «ζητήματα που σχετίζονται με την οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων και την εκμετάλλευση πόρων μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο μέσω διαλόγου και διαπραγματεύσεων, με καλή πίστη, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και τις αρχές της καλής γειτονίας, όχι μέσω μονομερών ενεργειών και κινητοποίηση ναυτικών δυνάμεων». Επίσης ο ‘Υπατος Εκπρόσωπος επιφορτίζεται με την προετοιμασία προτάσεων για τα απαραίτητα μέτρα σε περίπτωση που η ένταση δεν μειωθεί, ενώ σημειώνεται ότι στο επόμενο συμβούλιο -αναμένεται στις 27-28 Αυγούστου – θα γίνει μια ευρύτερη συζήτηση για τις σχέσεις Ευρώπης και Τουρκίας. Να σημειωθεί πάντως ότι στο κείμενο συμπερασμάτων δεν γίνεται καμμία αναφορά στην πρόσφατη συμφωνία Ελλάδας – Αιγύπτου. ‘

Οι υπουργοί Εξωτερικών κατά την διάρκεια της συνεδρίασης ενημερώθηκαν από τον Νίκο Δένδια για την κατάσταση που επικρατεί αυτή την στιγμή στην ΝΑ Μεσόγειο και την κινητικότητα του ερευνητικού πλοίου ‘Oruc Reis με εισόδους και επανεισόδους στην ελληνική υφαλοκρηπίδα. Τις προηγούμενες ημέρες όμως θυμίζουμε ότι υπήρξε επικοινωνία της Γερμανικής πλευράς όσο και θεσμικά της Ε,Ε και με την Τουρκία προκειμένου να αναπτύξει τις θέσεις της.

Προχωρά το γερμανικό σχέδιο

Στην πραγματικότητα φαίνεται να τίθεται εκ νέου σε εφαρμογή το «γερμανικό πλάνο» που προέκυψε από την κρίση με τον Oruc Reis τον Ιούλιο, μετά από παρέμβαση της Άγκελα Μέρκελ, και προέβλεπε την έναρξη διερευνητικών επαφών στις 24 Αυγούστου μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Το σχέδιο δεν αλλάζει αλλα μεταφέρεται χρονικά, αφού μεσολάβησε το γεγονός της υπογραφής συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας – Αιγύπτου για τον μερικό καθορισμό ΑΟΖ, την κίνηση δηλαδή που ο Ερντογάν αντιμετώπισε με την τακτική των «σεισμολογικών ερευνών» και των εθνικιστικών δηλώσεων. Πρακτική που συνεχίζει να ακολουθεί.

Παρόλα αυτά η Τουρκία φαίνεται να έχει λάβει το μήνυμα. Έτσι δεν αρνείται την προοπτική των διαπραγματεύσεων. Την Πέμπτη ο Ερντογάν δήλωσε πως «μια επωφελής συμφωνία για Ελλάδα και Τουρκία είναι εφικτή μέσω του διαλόγου», ενώ μια μέρα νωρίτερα και ο υπουργός Άμυνας της χώρας, Χουλουσί Ακάρ, πρόκρινε τα «πολιτικά μέσα» για την επίλυση των διαφορών.

Η ελληνική κυβέρνηση φέρεται να είναι ικανοποιημένη από τις εξελίξεις και ιδίως από τις τοποθετήσεις κάποιων χωρών όπως για παράδειγμα η Αυστρία. Καθόλου τυχαία δεν θεωρείται η δημόσια ευχαριστία του Νίκου Δένδια στον υπουργό Εξωτερικών της, Αλεξάντερ Σαλεμπεργκ. Συνολικά, σύμφωνα με τον Ν.Δένδια, υπήρξε «καταδίκη της παράνομης τουρκικής συμπεριφοράς» κι εκφράστηκε η «συμπαράσταση των εταίρων». Ξεκαθάρισε επίσης ότι «παραμένουμε ανοιχτοί σε διάλογο και με την Τουρκία. Βεβαίως, όμως, όχι υπό το κράτος πίεσης και εκβιασμού».

Αναβαθμισμένη στρατιωτική παρουσία στην Ν.Α Μεσόγειο

Πάντως η κυβέρνηση φαίνεται ότι δεν αρκείται στην άσκηση των διπλωματικών πιέσεων από την πλευρά της Ευρώπης. Στην συνάντηση που είχε ο Νίκος Δένδιας στην Βιέννη με τον ομόλογό του Μάικ Πομπέο, ζήτησε την συμβολή των ΗΠΑ στην εκτόνωση της κατάστασης. ‘Ηδη – θυμίζουμε- η ελληνική πλευρά έχει απευθυνθεί, μέσω του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, στο γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ, Γένς Στόλτεμπεργκ, ζητώντας να εγκαταλειφθεί η λογική των ίσων αποστάσεων.

Σύμφωνα με πληροφορίες στην συνάντηση Δένδια – Πομπέο συζητήθηκε και το ζήτημα της ενίσχυσης της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στην Ν.Α Μεσόγειο. Εικόνα στην οποία «κουμπώνει» και το αίτημα που έχουν απευθύνει στον ΥΠΕΞ των Ηνωμένων Πολιτειών, οι γερουσιαστές Κρίς Βαν Χόλλεν και Μπόμπ Μενέντεζ, με τους οποίους είχε επαφές τις προηγούμενες ημέρες η ελληνική κυβέρνηση Σε επιστολή τους οι δύο γερουσιαστές δηλώνουν στον Μ.Πομπέο πως «σας παροτρύνουμε να λάβετε όλα τα κατάλληλα μέτρα για να διασφαλίσετε ότι η Τουρκία θα απομακρύνει τα ναυτικά της πλοία από την ΑΟΖ της Ελλάδας και θα τηρήσει τις διεθνείς της υποχρεώσεις».

Θυμίζουμε ότι και η Γαλλία έχει αποφασίσει την ενίσχυση της στρατιωτικής παρουσίας της στην περιοχή. Μάλιστα ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν έχει ενημερώσει επ αυτού – όπως ανακοίνωσε – τον αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τράμπ. Εξέλιξη που κάθε άλλο παρά ευχαριστεί την τουρκική πλευρά. Αιτία η ένταση ανάμεσα στις δύο χώρες με αφορμή κυρίως την Λιβύη. Αξίζει να μνημονευθεί ότι στις 17 Ιουνίου Γαλλία και Τουρκία είχαν εμπλακεί σε θερμό επεισόδιο στην θαλάσσια περιοχή ανοιχτά της Λιβύης, ανάμεσα σε γαλλική φρεγάτα και τουρκικό πολεμικό πλοίο.