Συνάντηση Μητσοτάκη- Τραμπ: Τα F-35 και οι 13 ερωτήσεις του προέδρου των ΗΠΑ

Στην ουσία και όχι την επικοινωνία της χθεσινής συνάντησης του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, στο επίκεντρο της οποίας βρέθηκε η προκλητικότητα της Άγκυρας και η συμφωνία Τουρκίας- Λιβύης, αλλά και η προμήθεια μαχητικών αεροσκαφών F35 από τη χώρα μας, εστιάζουν από κυβερνητικής πλευράς.

Ο πρωθυπουργός συνομιλώντας με δημοσιογράφους μετά την επίσκεψη του στο Λευκό Οίκο, δήλωσε πολύ ικανοποιημένος από τη συνάντηση με τον Τραμπ, εκτιμώντας ότι ο Αμερικανός πρόεδρος έχει πλέον μία πολύ καλύτερη κατανόηση για την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο. Ενώ ανακοίνωσε ότι η διαπραγμάτευση για τη συμμετοχή της Ελλάδας στο πρόγραμμα των F-35 ξεκινά άμεσα, με στόχο την απόκτηση μιας μοίρας αεροσκαφών νέας τεχνολογίας, μετά την ολοκλήρωση της αναβάθμισης των F16 και ανάλογα με τις δυνατότητες παραγωγής των F-35, δηλαδή από το 2024 και μετά.

Στο τραπέζι της συνάντησης ετέθη και ο αγωγός East Med, τον οποίο στηρίζουν ενθέρμως και οι ΗΠΑ. Εξάλλου και νωρίτερα, κατά τη συζήτηση που είχε με τον Αντιπρόεδρο του Atlantic Council, Damon M. Wilson , ο κ.Μητσοτάκης χαρακτήρισε τον EastMed ορόσημο που δείχνει γιατί η Ανατολική Μεσόγειος είναι σημαντική για τις ΗΠΑ, ποιοι είναι οι εταίροι των ΗΠΑ στην περιοχή και γιατί οι εταίροι αυτοί πρέπει να στηριχθούν, όπως είπε με νόημα. Ξεκαθάρισε πάντως ότι η Ελλάδα δε στρέφεται κατά γειτόνων με τη συνεργασία αυτή με Κύπρο και Ισραήλ και πως δεν επιθυμεί να αποκλείσει την Τουρκία, αλλά η ίδια η Τουρκία αποκλείει τον εαυτό της παραβιάζοντας το διεθνές δίκαιο. Ενώ χαρακτήρισε τη συμφωνία Τουρκίας- Λιβύης γεωγραφικά γελοία, καλώντας τους παριστάμενους να ρίξουν απλά μία ματιά στο χάρτη για να διαπιστώσουν ότι οι δύο χώρες δεν έχουν θαλάσσια σύνορα μεταξύ τους.

Πάντως η εικόνα με τον Τραμπ να απαντά ούτε λίγο ούτε πολύ σε 13 ερωτήσεις Αμερικανών δημοσιογράφων, κυρίως για το Ιράν, το Ιράκ και την παραπομπή του δηλαδή για τα θέματα στα οποία ο ίδιος ήθελε να τοποθετηθεί, επί 20 λεπτά, στο πλαίσιο του οn camera διαλόγου με τον κ.Μητσοτάκη σιωπηλό την περισσότερη ώρα δίπλα του, προκάλεσε αίσθηση και σχόλια, πολλώ δε μάλλον καθώς είχε συμφωνηθεί να μη δοθεί κοινή συνέντευξη τύπου. Το επικοινωνιακό κλίμα περιέπλεξε το γεγονός ότι η ΕΡΤ δεν μετέδωσε ζωντανά το διάλογο κατά την έναρξη της συνάντησης. Πολλοί στην Ελλάδα έκαναν λόγο για φάουλ του Αμερικανού προέδρου και ο ΣΥΡΙΖΑ στάθηκε στην επικοινωνιακή εικόνα για να κατηγορήσει τον πρωθυπουργό ότι μετέτρεψε τη χώρα σε κομπάρσο των εξελίξεων.

“Όταν ο πρωθυπουργός αγωνίζεται για την προάσπιση των εθνικών θεμάτων, σε μια κρίσιμη συγκυρία, απαιτείται σοβαρότητα. Αντί για αυτό, είδαμε ξανά τον παλιό, «καλό» ΣΥΡΙΖΑ των συνθημάτων και της ανευθυνότητας να επιδίδεται σε ένα κρεσέντο μικροψυχίας.

Απόψε ολοκληρώθηκε η στροφή των 360 μοιρών που είχε «υποσχεθεί» ο κ. Τσίπρας. Του ευχόμαστε «good success» στη «νέα», αλλά τόσο αραχνιασμένη αντιπολιτευτική του τακτική” απάντησαν κυβερνητικοί κύκλοι.

Ο κ.Μητσοτάκης πάντως επιδεικνύοντας αντανακλαστικά άδραξε την ευκαιρία όταν ο κ.Τραμπ αναφερόταν στο θέμα της Λιβύης,, για να παρέμβει και να τονίσει ότι η συμφωνία που υπεγράφη μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδος και προκαλεί μεγάλη ανησυχία και αστάθεια σε μία περιοχή που ήδη είναι ιδιαίτερα προβληματική, δηλώνοντας ότι προσβλέπει στην υποστήριξη των ΗΠΑ και καλώντας τη γείτονα να απόσχει από κάθε τύπου δραστηριότητα που προκαλεί ανάφλεξη και δεν προάγει την περιφερειακή ειρήνη και ασφάλεια.

Αν και βεβαίως κανείς δεν ανέμενε ο πρόεδρος των ΗΠΑ δημοσίως να τραβήξει το αυτί της συμμάχου στο ΝΑΤΟ Τουρκίας, ούτε να προαναγγείλει επίσημα μεθόδους πίεσης της Άγκυρας, σχολιάστηκε ότι δεν αναφέρθηκε στο θέμα της συμφωνίας Τουρκίας- Λιβύης και ότι μίλησε με θερμά λόγια για τον Ερντογάν. Στην πραγματικότητα βέβαια η ελληνική πλευρά είχε χαμηλά τον πήχη σε ό,τι αφορούσε τις δηλώσεις. Στο κυβερνητικο στρατοπεδο εκτιμουν ότι “πήραμε ό,τι μπορούσαμε να πάρουμε”. Και εστιάζουν κυρίως στην ανάδειξη του ρόλου της χώρας μας ως του πιο αξιόπιστου εταίρου των ΗΠΑ στην περιοχή, με όχημα τα ενεργειακά αλλά και την αμυντική συνεργασία. Υπενθυμίζεται εξάλλου ότι η Ελλάδα ξεκινά διαπραγματεύσεις για τα F35, την ώρα που η αμερικανική Γερουσία απειλεί να μπλοκάρει την πώληση τους στην Τουρκία λόγω της προμήθειας από την Άγκυρα των ρωσικών S400.

Σημειωτέον ότι σύμφωνα με πληροφορίες ο πρόεδρος των ΗΠΑ δε ζήτησε “διευκολύνσεις” από την Ελλάδα σε περίπτωση επιχειρήσεων κατά του Ιράν. Εξάλλου, η αμυντική συμφωνία των δύο χωρών διασφαλίζει το πλαίσιο. Ο κ.Μητσοτάκης πάντως νωρίτερα ερωτηθείς σχετικά στο Atlantic Council για το θέμα είχε δώσει μία απάντηση λεπτών ισορροπιών με έμφαση στην ελπίδα αποφυγής μίας κρίσης στην περιοχή: “«Πρώτον, είμαστε σύμμαχοι με τις ΗΠΑ. Στεκόμαστε στο πλευρό των συμμάχων μας σε δύσκολες περιόδους. Καταλαβαίνω πως η συγκεκριμένη απόφαση ελήφθη λαμβάνοντας υπόψη το εθνικό συμφέρον των ΗΠΑ. Την ίδια στιγμή, πρέπει να έχουμε πλήρη επίγνωση ότι υπάρχουν ευρείες ανησυχίες για πιθανή κλιμάκωση και πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες ώστε να γίνουν κινήσεις που θα αποκλιμακώσουν την ένταση. Είχαμε και ακόμα έχουμε πολύ στενούς δεσμούς με τον Αραβικό κόσμο και θεωρούμε τους εαυτούς τίμιους παίχτες στην περιοχή, αλλά δεν ξεχνάμε ποιοι είναι οι σύμμαχοί μας και πού ανήκουμε γεωπολιτικά”.

Σημειωτέον ότι στη διευρυμένη συνάντηση των αντιπροσωπειών μετά το τετ α τετ Μητσοτάκη- Τραμπ συμμετείχε και ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα Τζέφρι Πάιατ, ο οποίος στη συνέχεια τόνισε με νόημα ότι η Ελλάδα αποτελεί “έναν πυλώνα σταθερότητας και κρίσιμο εταίρο στην ευρύτερη στρατηγική της Αμερικής στην Ανατολική Μεσόγειο και πέρα από αυτήν”.

Σήμερα πάντως το πρόγραμμα του κ.Μητσοτάκη στις ΗΠΑ περιλαμβάνει και μία εκδήλωση που έχει ισάξια στρατηγική βαρύτητα με τη συνάντηση με Τραμπ. Ο πρωθυπουργός θα παραστεί σε δεξίωση που παραθέτουν ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Μάικλ Πενς, με τον οποιο ο κ.Μητσοτάκης έχει ιδιαίτερα καλές σχέσεις και ο οποιος παίζει βαρύνοντα ρόλο στη χάραξη εξωτερικής πολιτικής της κυβέρνησης Τραμπ, καθώς και ο υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο.

Στη δεξίωση θα παραστούν 300 σημαντικοί παράγοντες των ΗΠΑ, καθώς η επίσκεψη αγγίζει εκτός από το πολιτικό και αμυντικό και το οικονομικό φάσμα συνεργασίας των δύο χωρών. Ο κ.Μητσοτάκης εξάλλου και κατά τη συνάντηση με Τραμπ ζήτησε την υποστήριξη του Αμερικανού προέδρου για περισσότερες αμερικανικές επενδύσεις στην Ελλάδα. Και ο Τραμπ από την πλευρά του εγκωμίασε την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας. Μάλιστα και το επίσημο tweet του Λευκού Οίκου για τη συνάντηση εστίαζε στην εντυπωσιακή οικονομική ανάκαμψη της Ελλάδας.

Η χθεσινή ημέρα εβγαλε όμως και μία είδηση που σηματοδοτεί ένα “τέλος εποχής”: Ο κ.Μητσοτάκης μετά τη συνάντηση του με τη Γενική Διευθύντρια του ΔΝΤ Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, ανακοίνωσε την κοινή απόφαση να κλείσουν τα γραφεία του Ταμείου στην Αθήνα. Ενώ έβαλε στην ατζέντα και το θέμα της μείωσης των στόχων για το πρωτογενές πλεόνασμα, στην οποία η Ελλάδα έχει σύμμαχο το ΔΝΤ.