Τα αγκάθια της συνάντησης Μητσοτάκη – Ερντογάν στη Νέα Υόρκη

Η ώρα της κρίσιμης νέας συνάντησης του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πλησιάζει, αλλά τα αγκάθια στον ελληνοτουρκικό διάλογο παραμένουν.

Ο πρωθυπουργός αύριο αναχωρεί για Νέα Υόρκη, όπου πριν τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ θα συναντηθεί με τον πρόεδρο της Τουρκίας (η ημερομηνία πάντως δεν έχει ακόμη οριστεί), ενώ σήμερα υποδέχεται στο Μαξίμου τον πρόεδρο της Κύπρου Νίκο Χριστοδουλίδη.

Το Κυπριακό, αλλά και το Καστελλόριζο, αποτελούν άλλωστε κόκκινες γραμμές για την Ελλάδα. Δεδομένου ότι η Τουρκία πρώτον ναρκοθετεί την προσπάθεια του ΟΗΕ για επανέναρξη διαλόγου για το Κυπριακό, επιμένοντας για “λύση” δύο κρατών. Και δεύτερον, εξακολουθεί να έχει το βλέμμα της στραμμένο στο Καστελλόριζο, η υφαλοκρηπίδα του οποίου εμποδίζει την “έξοδο” της στην ανατολική Μεσόγειο.

Οι τουρκικοί τσαμπουκάδες για το Καστελλόριζο

Για αυτό εξάλλου ο εκπρόσωπος του κυβερνώντος κόμματος της Τουρκίας, Ομέρ Τσελίκ, επιτέθηκε στον υπουργό Άμυνας Νίκο Δένδια, ο οποίος τόνισε ότι το Καστελλόριζο αποτελεί κομβικό σημείο για την ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα της χώρας μας.

«Οιαδήποτε προσπάθεια διαχωρισμού από τα Δωδεκάνησα, λόγω της εγγύτητας στις τουρκικές ακτές, οποιαδήποτε απομονωμένη αντιμετώπιση του Καστελόριζου, εκτός πλαισίου των διεθνών συμβάσεων και της νομολογίας της Χάγης, συνιστά έωλο και αυταπόρριπτο ισχυρισμό» ξεκαθάρισε επίσης ο κ. Δένδιας.

Ο κ. Τσελίκ χαρακτήρισε τον Έλληνα υπουργό Άμυνας “προβοκάτορα” και “ακραίο στοιχείο”, τον κατηγόρησε ότι θέλει να υπονομεύσει τον ελληνοτουρκικό διάλογο και υποστήριξε ότι οι δηλώσεις Δένδια έρχονται σε αντίθεση με την πολιτική Μητσοτάκη, θέλοντας να παρουσιάσει εικόνα διγλωσσίας στην κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας.

“Ο κ. Δένδιας επανέλαβε πάγιες ελληνικές θέσεις”, απάντησε το Μαξίμου δια του κυβερνητικού εκπροσώπου, Παύλου Μαρινάκη. “Είναι δεδομένο ότι τα νησιά έχουν δικαίωμα για ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα”, τόνισε. “Η Ελλάδα δεν πρόκειται ποτέ να βάλει στο ζύγι ζητήματα κυριαρχίας, ούτε πρόκειται ποτέ, ούτε καν να διαπραγματευτεί το να συζητήσει αυτά τα οποία θεωρούμε ως κόκκινες γραμμές”, συνέχισε και πρόσθεσε: “Μην μπερδεύουμε τον διάλογο με την αφέλεια ή μην ταυτίζουμε τον διάλογο με τη συμφωνία.”

Κυπριακό και Great Sea Interconnector στη συνάντηση Μητσοτάκη – Χριστοδουλίδη

Ο κ. Μητσοτάκης πάντως κατά τη σημερινή συνάντηση με τον κ.Χριστοδουλίδη δε θα συζητήσει μόνο τις κοινές εθνικές γραμμές για το Κυπριακό ενόψει της ΓΣ του ΟΗΕ και της συνάντησης με Ερντογάν, αλλά (κυρίως) το θέμα της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας- Κύπρου. 

Υπενθυμίζεται ότι ο κυπριακό υπουργικό συμβούλιο ενέκρινε την Τρίτη το έργο του Great Sea Interconnector. Ωστόσο δεν έχει ξεκαθαρίσει το τοπιο όσον αφορά στη συμμετοχή της Κύπρου στο μετοχικό κεφάλαιο της ηλεκτρικής διασύνδεσης, με 100 εκατ. ευρώ και ποσοστό 30%. Η ελληνική πλευρά θέλει πάντως κατά τη σημερινή συνάντηση των δύο ηγετών να επικυρωθεί και το τελικό κείμενο της συμφωνίας.

Ως προς το Κυπριακό Μητσοτάκης – Χριστοδουλίδης αναμένεται να επαναλάβουν την στήριξη τους στην προσπάθεια του ΟΗΕ για επανεκκίνηση του διαλόγου για το Κυπριακό. Αλλά και να τονίσουν πως διάλογος μπορεί να διεξαχθεί μόνο επί τη βάσει των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού, απορρίπτοντας εκ νέου τις απαιτήσεις της Τουρκίας που θέλει να επιβάλλει τη διχοτόμηση του νησιού.

Σημειωτέον ότι πριν από πέντε ημέρες, η Μόνιμη Αντιπρόσωπος της Κυπριακής Δημοκρατίας στα Ηνωμένα Έθνη, πρέσβης Μαρία Μιχαήλ με επιστολή προς τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, περιέγραψε αναλυτικά τις τουρκικές παραβιάσεις, επισημαίνοντας ότι έχουν ως στόχο τη δημιουργία τετελεσμένων.

Η Αθήνα θέλει ανοιχτούς διαύλους για το μεταναστευτικό

Παρά τα αγκάθια στον ελληνοτουρκικό διάλογο πάντως, Μαξίμου και υπουργείο Εξωτερικών θέλουν να δηλώνουν αισιόδοξοι για τη δυνατότητα ουσιαστικής προόδου. Ενώ σε κάθε περίπτωση η κυβέρνηση θέλει να κρατά ανοιχτούς τους διαύλους επικοινωνίας και να διατηρεί το (φαινομενικά) καλό κλίμα στις σχέσεις με την Τουρκία, ώστε να συνεχιστεί η συνεργασία των δύο χωρών στο μεταναστευτικό.

Υπενθυμίζεται ότι ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, δήλωσε σε πρόσφατη συνέντευξη του στα Νέα ότι το μόνο θέμα προς συζήτηση είναι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ. Εκτίμησε μάλιστα ότι υφίσταται “ένα παράθυρο ευκαιρίας” και κατέληξε: “Η απόφαση ότι είναι ώριμες οι συνθήκες ώστε να εξουσιοδοτηθούν οι δύο Υπουργοί Εξωτερικών να εξετάσουν αν υπάρχει περιθώριο εξεύρεσης κοινά αποδεκτής λύσης εναπόκειται στους ηγέτες των δύο χωρών”. 

Ο κ. Γεραπετρίτης όμως εν τω μεταξύ υπογράμμισε τη σημασία συνέχισης του διαλόγου με την Τουρκία όσον αφορά στο μεταναστευτικό. “Το μεταναστευτικό είναι ένας από τους διαρκείς λόγους που νομίζω επιβάλλουν τη συνεργασία μεταξύ ελληνικών και τουρκικών αρχών. Μετά το 2020 και τη μεγάλη μεταναστευτική κρίση, έχει υπάρξει μια σταδιακή ύφεση. Σήμερα, το 2024, όπως και το 2023, είμαστε πάρα πολύ πιο κάτω από το 2019 σε ό,τι αφορά τους μετανάστες, οι οποίοι έρχονται στην Ελλάδα” δήλωσε χαρακτηριστικά (Open).