Τα μηνύματα του ταξιδιού Μητσοτάκη στη Βηρυττό

Αίσθηση προκάλεσε η ανακοίνωση χθες από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο, Παύλο Μαρινάκη, πως ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επρόκειτο να επισκεφθεί σήμερα το Λίβανο.

Ο κ.Μαρινάκης έκανε λόγο για μία επίσκεψη υψηλού συμβολισμού και σημασίας. Δεδομένου ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός είναι ο πρώτος ηγέτης κράτους- μέλους της ΕΕ, που επισκέπτεται τη Βηρυττό μετά τη συμφωνία εκεχειρίας της 26ης Νοεμβρίου.

Στόχος είναι να σταλεί ένα ισχυρό μήνυμα υπέρ της σταθερότητας και της ειρήνης στην περιοχή, καθώς και στήριξης του Λιβάνου στην εφαρμογή της εκεχειρίας. Το πρόγραμμα Μητσοτάκη στη Βηρυττό περιλαμβάνει συζητήσεις με τον πρωθυπουργό του Λιβάνου, Νατζίμπ Μικάτι, και τον Πρόεδρο της Βουλής Ναμπίχ Μπέρι, αλλά και συνάντηση με την ελληνική κοινότητα.

Κυβερνητικές πηγές έλεγαν ότι ο πρωθυπουργός αναμένεται να επαναλάβει την ετοιμότητα της Ελλάδας να συνδράμει στην ενίσχυση των κρατικών δομών του Λιβάνου. Μεταξύ αυτών και στις Ένοπλες Δυνάμεις του Λιβάνου, που παίζουν κρίσιμο ρόλο στην εφαρμογή της εκεχειρίας.

Το ταξίδι όμως σε μία περιοχή που δέχεται βομβαρδισμούς δεν είναι χωρίς ρίσκο.  Δεν ήταν χωρίς ρίσκο άλλωστε – όπως στην πράξη αποδείχθηκε με το ρωσικό πλήγμα κοντά στην ελληνική αποστολή – και η επίσκεψη του κ.Μητσοτάκη στην Οδησσό στις 6 Μαρτίου. Είναι όμως τέτοια η σημασία που αποδίδεται από την κυβέρνηση στην επίσκεψη στη Βηρυττό, που δεν ακυρώθηκε παρότι ο πρωθυπουργός υποφέρει από πόνους στη μέση, γεγονός που τον ανάγκασε να συντομεύσει την παρέμβαση του χθες στη Βουλή.

Το Μαξίμου στέκεται στους στενούς παραδοσιακούς δεσμούς της Ελλάδας με το Λίβανο, όπου άλλωστε υπάρχει ελληνική κοινότητα, με την οποία όπως αναφέρθηκε θα συναντηθεί ο πρωθυπουργός. Υπενθυμίζεται ότι τον Οκτώβριο η χώρα μας είχε στείλει στη Βηρυττό  C-130 για τον απεγκλωβισμό 22 Ελλήνων και 38 Κύπριων.

Πιέσεις στο Ισραήλ, που ήδη παραβιάζει την εκεχειρία

Ως ο πρώτος Ευρωπαίος ηγέτης που επισκέπτεται το Λίβανο μετά την (εύθραυστη) συμφωνία για εκεχειρία, ο κ. Μητσοτάκης λειτουργεί όμως ατύπως και ως εκπρόσωπος της ΕΕ. Οι Βρυξέλλες, όπως και οι ΗΠΑ, υποστηρίζουν άλλωστε την τήρηση της εκεχειρίας.

Ήδη όμως το Ισραήλ έχει παραβιάσει τη συμφωνία, πραγματοποιώντας από τότε που τέθηκε σε ισχύ η κατάπαυση του πυρός, πλήγματα στο νότιο Λίβανο τα οποία κόστισαν μεταξύ άλλων τη ζωή σε στέλεχος των κρατικών δυνάμεων του Λιβάνου. Με αποτέλεσμα μάλιστα ο πρέσβης των ΗΠΑ στο Ισραήλ, Τζέικομπ Λιού, να διαμηνύσει ότι το Ισραήλ πρέπει “να μην παίρνει μικρά πράγματα και να τα μετατρέπει σε μεγάλα πράγματα”.  Προηγουμένως ο Αμερικανός ειδικός απεσταλμένος Άμος Χόκστιν προειδοποίησε το Ισραήλ ότι παραβιάζει μέρη της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός.

Ενώ και η Γαλλία κατηγόρησε το Ισραήλ για 52 παραβιάσεις της εκεχειρίας. Πριν από τέσσερις ημέρες ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ζαν-Νοέλ Μπαρό τηλεφώνησε μάλιστα στον Ισραηλινό ομόλογό του Γκίντεον Σάαρ και υπογράμμισε την «ανάγκη να σεβαστούν όλα τα μέρη την κατάπαυση του πυρός στον Λίβανο». Βέβαια εν τω μεταξύ υπερψηφίστηκε η πρόταση μομφής κατά της κυβέρνησης Μπαρνιέ και ο Μακρόν έχει να ασχοληθεί με τα του οίκου του.

Για κατάφωρη παραβίαση της εκεχειρίας κατηγόρησε το Ισραήλ και ο πρόεδρος του λιβανέζικου Κοινοβουλίου, Ναμπίχ Μπέρι, ο οποίος είναι σύμμαχος της Χεζπολάχ και με τον οποίο έχει προγραμματίσει να συναντηθεί ο κ.Μητσοτάκης.

Η ελληνική κυβέρνηση άλλωστε, μετά την αρχική άνευ όρων σύμπλευση με το καθεστώς Νετανιάχου, έχει επιχειρήσει να ισορροπήσει την πολιτική της στάση. Για παράδειγμα ο κ. Μητσοτάκης σε συνέντευξη του στο Politico στις 9 Νοεμβρίου και ενώ ΕΕ και ΗΠΑ πίεζαν την κυβέρνηση Νετανιάχου για εκεχειρία, είχε δηλώσει χαρακτηριστικά: “Μιλώ ως φίλος του Ισραήλ. Και κάποιες φορές οι φίλοι πρέπει να λένε σκληρές αλήθειες στους φίλους”.

Ο παράγοντας μεταναστευτικό και στο βάθος Τουρκία

Η Αθήνα προσπαθεί επομένως να βελτιώσει το προφίλ της στον αραβικό κόσμο, ενώ έχει και έναν ειδικό λόγο να ενδιαφέρεται για επαναφορά σταθερότητας στο Λίβανο. Διότι ο Λιβάνος αποτελεί το κλειδί του προσφυγικού- μεταναστευτικού.

Και αυτό καθώς στο Λίβανο βρίσκονται 12 καταυλισμοί με πάνω από ένα εκατομμύριο πρόσφυγες. Ειδικότερα, ο Λίβανος -με συνολικό πληθυσμό περίπου 5,5 εκατομμυρίων κατοίκων- φιλοξενεί περίπου 1,5 εκατομμύρια Σύρους και 210.000 Παλαιστίνιους πρόσφυγες, γεγονός που τον καθιστά τη χώρα με τον υψηλότερο κατά κεφαλήν πληθυσμό προσφύγων στον κόσμο. Μεταξύ αυτών πολλές γυναίκες με παιδιά και ανήλικοι, δηλαδή ευάλωτα άτομα που μπορεί να έρθουν ως πρόσφυγες προς την Ευρώπη.

Την ίδια στιγμή, προφανώς δεν πέρασε απαρατήρητο στην Αθήνα το γεγονός ότι η Τουρκία “παίζει μπάλα” στη Συρία, θέλοντας προφανώς να δείξει στις ΗΠΑ ενόψει της επίσημης επιστροφής Τραμπ στο Λευκό Οίκο ότι την χρειάζονται στην περιοχή και ότι δεν είναι δεδομένη η “συμμαχία” της με την Ρωσία. Υπενθυμίζεται ότι ήταν φιλο-τουρκικές ισλαμικές ομάδες στη βορειοδυτική Συρία που έφτασαν στο Χαλέπι, σημειώνοντας μία σημαντική νίκη κατά του καθεστώτος Άσαντ.