Θεσπρωτία: Ξεπουλώντας τις υποδομές έναντι πινακίου φακής

Η Θεσπρωτία βαδίζει στον 21ο αιώνα έχοντας χάσει τη “χρυσή κότα”, για τον τουρισμό, τη ναυτιλία, την αγροδιατροφή, τις μεταφορές και τις εξαγωγές της. Η πώληση του λιμανιού Ηγουμενίτσας, του σημαντικότερου έργου πνοής επί δεκαετίες, είναι μία μαύρη σελίδα για τη Θεσπρωτία. Ακέραιη την ευθύνη φέρουν οι: Κυριάκος Μητσοτάκης – Βασίλης Γιόγιακας.

Οι όροι πώλησης του λιμανιού και των τουριστικών λιμένων είναι εξοργιστικά ασαφείς. Αφήνουν στον αέρα τις παραλιακές υποδομές της Θεσπρωτίας και τις επιχειρήσεις, χωρίς ρήτρες επενδύσεων ή αύξησης των θέσεων εργασίας. Το φιλέτο σχεδόν ολόκληρης της παραλιακής χερσαίας ζώνης Θεσπρωτίας (Ηγουμενίτσα, Σαγιάδα, Πλαταριά, Σύβοτα κ.ά.) περιέρχεται σε ιταλικά χέρια.

Η Ηγουμενίτσα δεν έχει περιφερειακή οδό. Τα αρδευτικά δίκτυα της Θεσπρωτίας είναι πεπαλαιωμένα. Στους 3.500 αγρότες του ΤΟΕΒ της Παραμυθιάςτο 2023 η ΔΕΗ έκοψε το ρεύμα στα αντλιοστάσια και άρα το νερό. Ο Καλαμάς κάθε φθινόπωρο πλημμυρίζει, καταστρέφοντας τη γεωργική παραγωγή των αγροτών της Βρυσέλλας. Κοντινά χωριά δεν έχουν νερό να ποτίσουν. Η Πέρδικα έχει πρόβλημα με το πόσιμο νερό, ακόμη και τους χειμερινούς μήνες. Τα Σύβοτα με την πρώτη βροχή πλημμυρίζουν.

Ακόμη και μεγάλοι δήμοι, επειδή έχουν κοινοτικές εκτάσεις χρωστούν στους ΤΟΕΒ και τα χρέη συσσωρεύονται. Υπάρχουν προβλήματα με τους αναδασμούς.Στον κατάλογο του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης δεν υπάρχει ούτε μισό αρδευτικό έργο για τη Θεσπρωτία ενώ οι βροχές εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής στη Δυτική Ελλάδα έχουν μειωθεί κατά 20%.

Άγνωστο παραμένει τι μέλλει γενέσθαι με τη μαρίνα Ηγουμενίτσας, που θα δημιουργούσε νέες θέσεις εργασίας και μία νέα τουριστική κι εμπορική δυναμική, στον διάδρομο Ιόνιο – Αδριατική. Η Θεσπρωτία μπαίνει στη νέα πράσινη και ψηφιακή εποχή, αδύναμη, με τραγικό, επαρχιακό, οδικό δίκτυο. Θα μπορούσε ν’ αποτελεί case study για οποιοδήποτε Πανεπιστήμιο, πώς, ενώ είναι τόπος με πανέμορφα τοπία, φανταστικές παραλίες, ιστορία, μνημεία, εξαιρετικές ορεινές διαδρομές κι εκπληκτικά ποτάμια, παραμένει απόλυτα παραμελημένος.

Οι συνδυασμένες μεταφορές είναι κομμάτι, στο οποίο η Ελλάδα θα μπορούσε να καταφέρει πολλά. Όμως, το τρένο στη Θεσπρωτία δεν σφύριξε ποτέ, αν κι είναι το στοίχημα του μέλλοντος για τον περιορισμό των φαινομένων της κλιματικής κρίσης.

Μ’ εξαίρεση το φωτοβολταϊκό πάρκο στο Μορφάτι, τις ελάχιστες πράσινες εγκαταστάσεις στο λιμάνι Ηγουμενίτσας και κάποιες υποδομές σε σπίτια κι επιχειρήσεις, το θέμα της πράσινης ανάπτυξης αφορά μεμονωμένους πολίτες κι εταιρείες. Δεν εφαρμόστηκε ο νόμος Σταθάκη για τις ενεργειακές κοινότητες, που θα έδινε φτηνό ρεύμα σε πολίτες, δήμους κι επιχειρήσεις. Η ανακύκλωση είναι κενό γράμμα σε πολλές περιοχές του νομού.

Η χωροθέτηση για τις ανεμογεννήτριες είναι προβληματική. Σε χωριά της Μουργκάνας συμβαίνουν διαχρονικά κατολισθήσεις. Είναι περιοχή Natura, με πλούσια ορνιθοπανίδα, εκτατική κτηνοτροφία, μελισσοκομία. Αντίθετα, χρειάζονται σημαντικές βελτιώσεις στο υδροηλεκτρικό δίκτυο.

Η περίφημη πράσινη ανάπτυξη επί Κυριάκου Μητσοτάκη αποδείχτηκε «πράσινα φούμαρα» με δάση ανεμογεννητριών προς όφελος μίας μικρής επιχειρηματικής ελίτ. Η Θεσπρωτία χρειάζεται επενδύσεις στην παραγωγή «πράσινων/οργανικών» προϊόντων: πράσινο ρούχο, πράσινο υπόδημα, πράσινο κόσμημα, πράσινο τρόφιμο, πράσινο αυτοκίνητο, πράσινα λιπάσματα, για ν΄ανακάμψει. Χρειάζεται υποδομές για τη σήμανση μονοπατιών και για αθλητικές δραστηριότητες, που είναι συνδεδεμένες (π.χ. ποδηλατικός τουρισμός, ορεινή ποδηλασία κ.ά.).

Στην Ελλάδα οι παρεμβάσεις για τη βελτίωση της ανθεκτικότητας του ηλεκτρικού δικτύου και την αποθήκευση πράσινης ενέργειας είναι ελάχιστες. Επιδοτήθηκε το πανάκριβο, εισαγόμενο «πράσινο», ηλεκτρικό αυτοκίνητο, που κοστίζει τρομακτικά στην ευαίσθητη, ελληνική οικονομία. Η Νέα Δημοκρατία δεν δημιούργησε πράσινο παραγωγικό ιστό αλλά ξανά «παρασιτικό ιστό». Ούτε καν μιμήθηκε τη γειτονική Τουρκία, που παράγει ηλεκτρικά αυτοκίνητα.

Η Ηγουμενίτσα κι οι έδρες των δήμων, Φιλιατών και Παραμυθιάς πρέπει απαραιτήτως να γίνουν “Έξυπνες Πόλεις”. Η Θεσπρωτία μπαίνει στην ψηφιακή εποχή, χωρίς να έχει διασφαλίσει παντού ψηφιακό σήμα (Λευκές Έρημοι). Η ψηφιακή τεχνολογία βοηθά ώστε να μειωθεί το φαινόμενο του κοινωνικού αποκλεισμού.

Τα ψηφιακά δίκτυα δίνουν τη δυνατότητα ν΄αλλάξει όψη η Θεσπρωτία. Μέσω δορυφορικής τεχνολογίας ακόμη κι οι κτηνοτρόφοι θα μπορούσαν να προστατεύουν τα κοπάδιά τους από άγρια ζώα. Όλα αυτά όμως χρειάζονται προοδευτική, περιφερειακή πολιτική. Έτσι, θα μπορούσε να συνδεθεί πραγματικά η Θεσπρωτία με τους αποδήμους της, να φέρει νέες επενδύσεις και ν΄αξιοποιήσει το πολιτιστικό της απόθεμα. Έτσι, θα μπορούσε να προσελκύσει «Ψηφιακούς Νομάδες», οι οποίοι εργάζονται εξ’ αποστάσεως.

Με τη χρήση έξυπνων υποδομών μειώνεται το κόστος παραγωγής και συντήρησης σε δρόμους, χωράφια, επιχειρήσεις και ξενοδοχεία. Η ορθή ψηφιακή κι ενεργειακή πολιτική είναι το άλφα και το ωμέγα, για να ξεφύγει η Θεσπρωτίααπ΄ το τέλμα της ανεργίας και να σταματήσει επιτέλους η ερήμωση των πόλεων και των χωριών της.

* Η Άννα Στεργίουείναι κοινωνιολόγος, δημοσιογράφος –κοινοβουλευτική συντάκτρια και υποψήφια με το ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ για τον νομό Θεσπρωτίας

Ακολουθήστε το News 24/7 στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις