Τι δείχνει η επικοινωνία Μητσοτάκη – Ερντογάν

Η είδηση για την τηλεφωνική επικοινωνία του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, μπορεί να μοιάζει αταίριαστη στο φόντο των συνεχών τουρκικών προκλήσεων και των εμπρηστικών δηλώσεων αξιωματούχων της Άγκυρας. Δεν είναι όμως καθόλου ασύμβατη, ούτε με την ελληνική τακτική ούτε πολύ περισσότερο με τις επαφές που είχε η ελληνική κυβέρνηση το τελευτάιο 48ωρο. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις εκτός από την προφανή ανάγκη και των δύο χωρών να πέσουν οι τόνοι ενόψει της θερινής περιόδου αλλά και της πανδημίας του Covid 19, ίσως αποτελεί προάγγελο εξελίξεων για το μεταναστευτικό. Συνδέεται δηλαδή με την προοπτική μιας νέας συμφωνίας Ευρωπαϊκής Ένωσης Τουρκίας. Σε κάθε περίπτωση η ελληνική κυβέρνηση φαίνεται να κινείται σε συντονισμό με την Ευρώπη.

Αξίζει να υπενθυμίσουμε την εκτίμηση του Μεγάρου Μαξίμου σχετικά με την συνάντηση που έγινε την Τετάρτη μεταξύ του Κυριάκου Μητσοτάκη και το Ύπατου Εκπροσώπου της Ε.Ε για ζητήματα ασφάλειας Ζοζεπ Μπορέλ. Σύμφωνα με αυτή ο πρωθυπουργός «επανέλαβε στον συνομιλητή του τη βούληση της Ελλάδας για τη διατήρηση ανοικτών διαύλων επικοινωνίας με την Τουρκία» παρόλα αυτά διεμήνυσε στον Ζοζε Μπορέλ πως «η αποτελεσματικότητά τους προϋποθέτει τον τερματισμό της τουρκικής προκλητικότητας». Την Πέμπτη υπήρξε τηλεδιάσκεψη με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σάρλ Μισελ ενώ την ίδια ημέρα αργότερα ο Κυριάκος Μητσοτάκης μίλησε με τον Γάλλο πρόεδρο, Εμμανουέλ Μακρόν. Μια επικοινωνία που πάντα έχει ιδιαίτερη σημασία στις ελληνοτουρκικές σχέσεις αφού Ελλάδα και Γαλλία μοιράζονται κοινές απόψεις εντός Ε.Ε για την τακτική της Ευρώπης έναντι της Τουρκίας αλλά και για την ανάγκη περιορισμού της τουρκικής προκλητικότητας. Κοινή είναι η θέαση και των δύο χωρών για τις εξελίξεις στην Λιβύη. Παράλληλα να επισημανθεί ότι η διατήρηση των διαύλων επικοινωνίας με την Τουρκία είναι εκφρασμένη θέση της κυβέρνησης την οποία ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν διστάζει συχνά να επαναλαμβάνει. Όπως και υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας.

Μεταναστευτικό

Στην «εικόνα» των ελληνικών επιδιώξεων μπορεί να προστεθεί πάντως και το ζήτημα του μεταναστευτικού. Μία μόνιμη πηγή ανησυχίας για την ελληνική κυβέρνηση, εξαιτίας της εργαλειοποίησής του από την Τουρκία. Η ενημέρωση που παρείχε σήμερα στην Βουλή ο αναπληρωτής υπουργός Μετανάστευσης και αρμόδιος για την διπλωματική πλευρά του ζητήματος, Γιώργος Κουμουτσάκος, ήταν αρκετά διαφωτιστική. Ο αναπληρωτής υπουργός δεν έμεινε στις συνήθεις διαπιστώσεις περί της τουρκικής τακτικής. Αντιθέτως πήγε ένα βήμα πιο πέρα αναδεικνύοντας μια σειρά ελληνικών προτάσεων σε συνεργασία με την Ε.Ε. Όπως επισήμανε «σίγουρα θα πρέπει, να αλλάξει, η στάση της Τουρκίας, όσον αφορά στον έλεγχο των ροών, διότι, η ίδια η Τουρκία μιλά για κοινή πρόκληση. Επίσης ίδια η Τουρκία λέει ότι θέλει συνεργασία με την Ευρώπη. Πώς μπορεί, να γίνει αυτό; Να, λοιπόν, μια πρόταση από πλευράς Ελλάδας με κοινές δράσεις συνδυασμένες, Frontex και των τουρκικών αρμοδίων αρχών. Που; Κατά μήκος των τουρκικών ακτών στην ξηρά και στη θάλασσα». Τόνισε μάλιστα πως «αν η Τουρκία εννοεί τη θέση της ότι είναι κοινή πρόκληση ότι πρέπει, να υπάρξουν πολιτικές αποτροπής νέων εισροών από τα ανατολικά της σύνορα κι ότι θέλει, να συνεργαστεί με την Ευρώπη, ιδού μια ευκαιρία να αποδείξει αυτά, τα οποία λέει. Αυτό μπορεί να είναι και μέρος μιας νέας συμφωνίας, μιας νέας κοινής δήλωσης Τουρκίας-Ευρωπαϊκής Ένωσης».

Η ελληνική πρόταση

Μάλιστα ο Γιώργος Κουμουτσάκος είπε πως «η Τουρκία και πρέπει, να το αναγνωρίσουμε, έχει ένα μεγάλο βάρος 4.000.000 μεταναστών και προσφύγων. Χρειάζεται μία οικονομική στήριξη. Εμείς, δεν είμαστε επί της αρχής αντίθετοι σε αυτήν την οικονομική ευρωπαϊκή στήριξη της Τουρκίας, αλλά πως; Ως λευκή επιταγή; Ποτέ. Μόνο με όρους και προϋποθέσεις. Ποια είναι η φιλοσοφία αυτού του όρου, αν θέλετε; Χρηματοδότηση περισσότερη για λιγότερες ροές και χρηματοδότηση λίγη ή καθόλου όταν υπάρχουν αυξημένες ροές».

Πάντως ο αναπληρωτής υπουργός δεν παρέλειψε να σημειώσει το γενικό πλαίσιο σύμφωνα με το οποίο η Τουρκία «αξιοποιεί, εκμεταλλεύεται το μεταναστευτικό, για να ασκήσει γεωπολιτική πίεση σε μια γειτονική της χώρα με απώτερο στόχο, να ασκήσει εκβιασμό στην Ευρώπη στο σύνολό της. Αυτό που συνέβη στον Έβρο». Πρόσθεσε πως «πρέπει, να είμαστε σε διαρκή εγρήγορση και τα μηνύματα που στέλνει η Άγκυρα δεν το επιτρέπουν αυτό, διότι από το Μάρτιο και μετά και μέχρι σήμερα έχουμε αλλεπάλληλες δηλώσεις τούρκων αξιωματούχων ότι «μετά την κρίση του κορονοϊού οι πιέσεις και οι ροές αυτές προς τη χώρα θα επαναληφθούν».

Αγκάθια

Φυσικά η επικοινωνία Μητσοτακη – Ερντογάν, αν και δημιουργεί ένα κλίμα που απομακρύνεται από την ένταση (που αποτελεί επιλογή της Τουρκίας) δεν επιλύει τα προβλήματα ούτε κλείνει τα ανοιχτά μέτωπα. Η πολιτική της Τουρκίας στην Ν.Α Μεσόγειο συνεχίζει να έρχεται σε αντίθεση τόσο με τις ελληνικές θέσεις όσο και με το διεθνές δίκαιο. Αυτά ενώ είναι σε εξέλιξη οι επαφές Ελλάδας – Αιγύπτου για την οριοθέτηση της ΑΟΖ. Στοιχείο που θα αποτελέσει τομή αφού θα ακολουθήσει την διμερή συμφωνία για το ίδιο ζήτημα μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας.

Δένδιας – Κατρούγκαλος

Αξίζει να σημειωθεί πως σήμερα ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας είχε συνάντηση με τον αρμόδιο για ζητήματα εξωτερικής πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ, Γιώργο Κατρούγκαλο. Από την πλευρά της αντιπολίτευσης εκφράστηκαν ενστάσεις για την έλλειψη ενεργητικότητας στην ελληνική διπλωματία και την πάγια θέση της αξιωματικής αντιπολιτευσης, υπέρ της επιβολής κυρώσεων από την Ε.Ε. Ο Γιώργος Κατρούγκαλος σημείωσε ότι «εμείς είμαστε πατριωτική δύναμη. Δεν αμφισβητούμε τον πατριωτισμό κανενός. Ούτε θα επαναλάβουμε εναντίον της κυβέρνησης τις κατηγορίες περί προδοσίας, την οποία είχε απευθύνει σε βάρος μας η Νέα Δημοκρατία. Και όχι μόνο για την Συμφωνία των Πρεσπών.

Πρέπει όμως η διπλωματία μας να ξαναβρεί το νήμα της ενεργητικής πολιτικής και της στρατηγικής με πυξίδα, που είχε τα χρόνια της διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ. Ανησυχούμε πολύ»