Τι φοβούνται οι Έλληνες για τις εκλογές

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αφιερώνει το ετήσιο συνέδριό της για τα θεμελιώδη δικαιώματα στο θέμα «Δημοκρατία στην ΕΕ» σε μια περίοδο κατά την οποία οι Ευρωπαίοι ανησυχούν για τις παρεμβάσεις στις εκλογές.

Μια νέα έρευνα του Ευρωβαρόμετρου που δημοσιεύτηκε σήμερα παρέχει διαφωτιστικά στοιχεία σχετικά με τις προσδοκίες των Ευρωπαίων για τις ευρωπαϊκές εκλογές του Μαΐου 2019 και το τι θα μπορούσε να τους παροτρύνει να ψηφίσουν. Δείχνει επίσης ότι στην πλειονότητά τους οι πολίτες της ΕΕ ανησυχούν για το γεγονός ότι τα φαινόμενα των εκστρατειών παραπληροφόρησης, των παραβιάσεων δεδομένων και κυβερνοεπιθέσεων θα επηρεάσουν τις εκλογικές διαδικασίες.

Τι φοβούνται οι Έλληνες για τις εκλογές:

Ξεχωρίζει ο φόβος κυβερνοεπιθέσεων, η κεκαλυμμένη επιρροή από ξένους παράγοντες και ακολουθεί η νοθεία και η αγοραπωλησία ψήφων.

Αναλυτικότερα, το ετήσιο συμπόσιο για τα θεμελιώδη δικαιώματα για το 2018 συγκεντρώνει πολιτικούς, ερευνητές, δημοσιογράφους, ΜΚΟ και ακτιβιστές για να αναζητήσουν τρόπους ώστε να κάνουμε τις δημοκρατίες μας πιο ανθεκτικές και χωρίς αποκλεισμούς, τρόπους για να στηρίξουμε την κοινωνία των πολιτών και να διασφαλίσουμε καλύτερα ελεύθερες και αδιάβλητες εκλογές.

Ο κ. Φρανς Τίμερμανς, Πρώτος Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δήλωσε τα εξής: «Η έρευνά μας δείχνει ότι οι πολίτες ανησυχούν πραγματικά για την παραπληροφόρηση. Το καλό είναι ότι όλο και περισσότεροι πολίτες βλέπουν με κριτική ματιά τις πληροφορίες που τους παρέχονται και γνωρίζουν καλά τις σκοτεινές δυνάμεις που θα ήθελαν να χειραγωγήσουν αυτά που διαβάζουν, αυτά που σκέφτονται και τελικά αυτά που θα ψηφίσουν. Για τη νομιμότητα της ευρωπαϊκής δημοκρατίας μας είναι σημαντικό οι πολίτες να κάνουν χρήση του δικαιώματός τους να ψηφίζουν. Και αυτός είναι ο λόγος που όλοι μας, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τα κράτη μέλη, πρέπει να προστατεύσουμε τις εκλογές και να ενισχύσουμε τη δημοκρατία μας».

 Η κα Βιέρα Γιούροβα, επίτροπος Δικαιοσύνης, Καταναλωτών και Ισότητας των Φύλων, δήλωσε σχετικά: «Η έρευνα αυτή επιβεβαιώνει ότι οι Ευρωπαίοι γνωρίζουν ότι οι επικείμενες εκλογές δεν θα είναι αυτό που έχουμε συνηθίσει. Αναμένουν δράσεις που θα διασφαλίσουν δίκαιες και ασφαλείς εκλογές. Αναμένουν περισσότερες πληροφορίες για την ΕΕ και νέα πρόσωπα στην πολιτική. Καταβάλλουμε προσπάθειες για να καταπολεμήσουμε την παράνομη παραποίηση δεδομένων, να αποτρέψουμε την παραπληροφόρηση και να καταστήσουμε τις εκλογές μας πιο ανθεκτικές. Χρειαζόμαστε επίσης την πλήρη συμμετοχή των κυβερνήσεων της ΕΕ και όλων των πολιτικών κομμάτων». Ο μόνος τρόπος για να αντιμετωπίσουμε τις ανησυχίες των λαών είναι να συνεργαστούμε».

Τι επιθυμούν οι Ευρωπαίοι ενόψει των ευρωπαϊκών εκλογών

Το 42 % των Ευρωπαίων προσήλθαν στις κάλπες για τις ευρωπαϊκές εκλογές του 2014. Τα αριθμητικά στοιχεία που δημοσιεύθηκαν σήμερα δείχνουν ποια θα ήταν τα κίνητρα για να προσέλθουν περισσότεροι Ευρωπαίοι να ψηφίσουν:

• Το 43 % από τους απαντήσαντες δήλωσαν ότι θα ήθελαν να έχουν περισσότερη πληροφόρηση σχετικά με την ΕΕ και τον αντίκτυπό της στην καθημερινή τους ζωή·
• το 31 % θα ήθελε περισσότερους νέους υποψήφιους στις εκλογές.

Η Επιτροπή Γιούνκερ καταβάλλει έντονες προσπάθειες για να έρθει η ΕΕ πιο κοντά στους πολίτες της. Οι Ευρωπαίοι επίτροποι ανοίγονται προς τους πολίτες και συμμετείχαν σε περισσότερους από χίλιους διαλόγους με τους πολίτες από την έναρξη της θητείας.

Η Επιτροπή έχει δρομολογήσει πολλές εκστρατείες, μεταξύ άλλων την εκστρατεία «η ΕΕ προστατεύει» και την εκστρατεία EU and me, η οποία απευθύνεται στις νεότερες γενιές. Πριν από τη διεξαγωγή των εκλογών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μαζί με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα διοργανώνουν εκστρατείες ευαισθητοποίησης για να κινητοποιήσουν τους πολίτες να ψηφίσουν.

Ανησυχίες σχετικά με τις εκλογές

Τα σημερινά στοιχεία δείχνουν ότι οι Ευρωπαίοι ανησυχούν για τις παρεμβάσεις στις εκλογές:

• Το 61 % ανησυχεί ότι οι εκλογές μπορεί να χειραγωγηθούν μέσω επιθέσεων στον κυβερνοχώρο,
• το 59 % ανησυχεί για τους ξένους παράγοντες και τις εγκληματικές ομάδες που επηρεάζουν τις εκλογές,
• το 67 % ανησυχεί ότι τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που παραμένουν στο διαδίκτυο θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη διαμόρφωση των στοχευμένων πολιτικών μηνυμάτων που βλέπουν στο προφίλ τους.

Ωστόσο, στη συντριπτική τους πλειονότητα, οι Ευρωπαίοι συμφωνούν (74-81 %) σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης των εν λόγω απειλών:

• με την εισαγωγή μεγαλύτερης διαφάνειας στις διαδικτυακές πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης, μεταξύ άλλων αναφέροντας με σαφήνεια ποιος είναι πίσω από τις διαδικτυακές διαφημίσεις·
• με την παροχή ίσων ευκαιριών σε όλα τα πολιτικά κόμματα, ώστε να έχουν πρόσβαση σε διαδικτυακές υπηρεσίες, για να συναγωνιστούν για την προσοχή των ψηφοφόρων·
• με την παροχή του δικαιώματος απάντησης στους υποψήφιους ή στα πολιτικά κόμματα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης·
• με την καθιέρωση της ίδιας σιωπηρής περιόδου διαδικτυακά όπως υπάρχει ήδη για τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης. 

Αντιμετώπιση των προκλήσεων

Ήδη τον Σεπτέμβριο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε μια σειρά συγκεκριμένων μέτρων, προκειμένου να εξασφαλίσει ότι οι προσεχείς εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα οργανωθούν με ελεύθερο, δίκαιο και ασφαλή τρόπο. Τα μέτρα περιλαμβάνουν μεγαλύτερη διαφάνεια όσον αφορά τις πολιτικές διαφημίσεις στο διαδίκτυο και δυνατότητα επιβολής κυρώσεων για την παράνομη χρήση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα προκειμένου να επηρεάσουν το αποτέλεσμα των ευρωπαϊκών εκλογών.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημιούργησε επίσης ένα ευρωπαϊκό εκλογικό δίκτυο συνεργασίας, το οποίο θα συνέλθει για πρώτη φορά στα τέλη Ιανουαρίου 2019. Η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη να ορίσουν τους εκπροσώπους τους για το δίκτυο αυτό το συντομότερο δυνατόν. Το Συνέδριο για τα Θεμελιώδη Δικαιώματα θα εξετάσει πιθανές λύσεις πριν από την πρώτη συνεδρίαση του δικτύου.

Σχετικά με την παραπληροφόρηση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προβεί σε μια σειρά δράσεων. Μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας υπέγραψαν τον κώδικα δεοντολογίας για θέματα παραπληροφόρησης τον περασμένο μήνα, κάτι που θα παράσχει μεγαλύτερη διαφάνεια στις χρηματοδοτούμενες πολιτικές διαφημίσεις στο διαδίκτυο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) ολοκληρώνουν επί του παρόντος ένα κοινό σχέδιο δράσης σχετικά με την παραπληροφόρηση για συντονισμένη αντίδραση σε επίπεδο Ένωσης και κρατών μελών προς την απειλή της παραπληροφόρησης. Αυτό το σχέδιο δράσης θα εγκριθεί κατά τις προσεχείς εβδομάδες. 

Ιστορικό

Η έρευνα του Ευρωβαρόμετρου σχετικά με τη δημοκρατία και τις εκλογές πραγματοποιήθηκε σε 27.474 άτομα προσωπικά στα σπίτια των ερωτηθέντων σε 28 κράτη μέλη της ΕΕ.

Όλα τα μέτρα που αποσκοπούν στην προστασία των ευρωπαϊκών εκλογών εστιάζουν στα εξής:

• Προστασία δεδομένων: βελτίωση της προστασίας των προσωπικών δεδομένων στο πλαίσιο της εκλογικής διαδικασίας
• Διαφάνεια: διασφάλιση της διαφάνειας της διαδικτυακής πολιτικής διαφήμισης
• Ασφάλεια στον κυβερνοχώρο: προστασία των εκλογών από επιθέσεις στον κυβερνοχώρο
• Συνεργασία: βελτίωση της εθνικής και ευρωπαϊκής συνεργασίας σχετικά με πιθανές απειλές κατά των εκλογών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
• Κατάλληλες κυρώσεις: διασφάλιση της τήρησης των εκλογικών κανόνων από όλους

Περισσότερες πληροφορίες

Το Ευρωβαρόμετρο για τη Δημοκρατία και τις Εκλογές – έκθεση και ενημερωτικά δελτία 

Η κατάσταση της Ένωσης το 2018: Διασφάλιση ελεύθερων και δίκαιων ευρωπαϊκών εκλογών

Ετήσιο συμπόσιο για τα θεμελιώδη δικαιώματα για το 2018