Τι συμβαίνει στη Γαλλία: Ένα παράδειγμα προς μίμηση

Οι πολιτικές εξελίξεις στη Γαλλία είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσες για τη χώρα μας. Αυτή η διαπίστωση δεν θα μας οδηγήσει στο παρόν άρθρο στην συζήτηση περί πολιτειακής κρίσης, κυβερνησιμότητας, δημοκρατικής εκτροπής υπό την Προεδρία Μακρόν.

Για ποιο λόγο οι εξελίξεις μας ενδιαφέρουν; Σίγουρα όχι για πολιτική εκμετάλλευση, εργαλειοποίηση προς όφελος μικρο-φιλόδοξων στρατηγικών ή για την οργάνωση μιας νέας οπερέτας για τη «διχασμένη αριστερά» με στόχο να καμουφλαριστούν οι αλλεπάλληλες αποτυχίες ανασύνταξης των ελληνικών πολιτικών κομμάτων και δυνάμεων που κινούνται στο χώρο της ευρύτερης αριστεράς.

Ας δούμε τι μας μαθαίνει η γαλλική εμπειρία. 

Πρώτον, το γαλλικό σοσιαλιστικό κόμμα παρά τις πιέσεις εκ μέρους των μακρονιστών, των γάλλων κεφαλαιοκρατών, της μιντιαρχίας και της παλιάς φρουράς των ‘ελεφάντων’ του κόμματος – παλαιά μεγαλο-στελέχη με επιρροή από τη δεκαετία του ‘90 και μετά -, δείχνει να μην ξεχνά τον πολιτικό σεισμό που έζησε στις προεδρικές εκλογές του 2017.

Δείχνει να μην ξεχνά ότι το ποσοστό 6,36% που έλαβε στον πρώτο γύρο αυτών των εκλογών ήταν το αποτέλεσμα της μακρόχρονης υποταγής του κομματικού μηχανισμού στη νεοφιλελεύθερη συνταγή με κορυφαία στιγμή την ανάληψη Προεδρίας από τον Φ. Ολάντ. Η επανασύνδεση του κόμματος με βασικές προβληματικές σοσιαλιστικής πολιτικής στον 21ο αιώνα, όπως η φορολόγηση του πλούτου και τω υπερκερδών, η αποκατάσταση του ρόλου των δημόσιων υπηρεσιών και του κράτους στη δημόσια πολιτική, η επανανομιμοποίηση των ενδιάμεσων σωμάτων (συνδικάτα, κοινοβούλιο, κοινωνία των πολιτών κ.α.) φαίνεται προς το παρόν σταθερή.

Δεύτερον, από το 2016 η γαλλική ριζοσπαστική αριστερά κατάφερε να χτίσει μια στιβαρή κοινοβουλευτική παρουσία (Ανυπόταχτη Γαλλία). ‘Επεσε με τα μούτρα στη δουλειά κρίνοντας ότι η «μάχη των νέων ιδεών» είναι πυρηνικής σημασίας για τη διαμόρφωση ενός ιδεολογικού πόλου που έχει στην προμετωπίδα του τη φορολογική δικαιοσύνη, το δημόσιο οικολογικό σχεδιασμό, την απομοναρχικοποίηση της γαλλικής πολιτικής ζωής, την επανεθνικοποίηση πρώην εμβληματικών δημόσιων επιχειρήσεων και των δημόσιων αγαθών (όπως η πολιτική του νερού στον 210 αι., το διάστημα ως δημόσιο αγαθό κ.α.).

Έγινε ανυπολόγιστη δουλειά για την συλλογική οργάνωση του κινήματος, την ανάπτυξη νέων μορφών συγκέντρωσης πολιτών και τη διαμόρφωση μιας νέας αυτόνομης γενιάς πολιτικών στελεχών. Κατάφερε να σπάσει το παράθυρο Overton – κλειστή δημόσια σφαίρα περιορισμένης χωρητικότητας ιδεών – και ακριβώς για αυτό κατέστη εφικτή μετά τη διάλυση της Εθνοσυνέλευσης τον Ιούνιο 2024, η προγραμματική σύνδεση σε μια σειρά από ζητήματα με δυνάμεις της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς όπως το Νέο αντικαπιταλιστικό κόμμα ή το Ανεξάρτητο εργατικό κόμμα στο πλαίσιο του Νέου Λαϊκού Μετώπου (ΝΛΜ).

Τρίτον, οι Γάλλοι Οικολόγοι έχουν παίξει έναν κομβικό ρόλο ως συγκολλητική ουσία στη διαμόρφωση του ΝΛΜ, ρίχνοντας στον κάλαθο των αχρήστων τις υποχωρητικές ρεφορμιστικές τακτικές ηγετικών στελεχών του παρελθόντος. Το οικολογικό ζήτημα αναδεικνύεται σε μια από τις κορωνίδες του ΝΛΜ όπου η σύμπτυξη πολιτικών δυνάμεων διαφορετικών τάσεων όχι μόνο δεν λειτούργησε ως τροχοπέδη, τουναντίον οδήγησε στην ανάδειξη μιας ευρείας ιδεολογικής οικο-σοσιαλιστικής γραμμής απομονώνοντας τους εκφραστές της οικολογίας με επιχειρηματικό προσανατολισμό και τις ‘πράσινες’ πολιτικές φιλικές προς το κεφάλαιο.

Αιχμηρές ιδέες ακούγονται πλέον καθημερινά στα κανάλια της μιντιαρχίας σχετικά με τις μέγα-πισίνες στην υπηρεσία της αγροτοβιομηχανίας, με τον καταστροφικό ρόλο του Συμφώνου σταθερότητας και ανάπτυξης της ΕΕ στην οικολογική μετάβαση, την ενεργοποίηση των δημοψηφισμάτων στο γαλλικό έδαφος (όπως για την διοργάνωση των χειμερινών ολυμπιακών αγώνων 2030) κ.α.

Τέταρτον, η πρόταση του ΝΛΜ για την πρωθυπουργία όπως αποκρυσταλλώνεται στο πρόσωπο της Lucie Castets – ασχέτως της όποιας πολιτικής κουζίνας θα ακολουθήσει υπό την Προεδρία Μακρόν χέρι-χέρι με τους Ρεπουμπλικάνους – αποτελεί μια περίτρανη απόδειξη ότι η αριστερά πρέπει να πάψει να ασχολείται με τους λαϊκισμούς και τα παράγωγα τους. 

 

Η Lucie Castets, απόφοιτος της Εθνικής Σχολής δημόσιας διοίκησης και εν ενεργεία υψηλή δημόσια αξιωματούχος με εμπειρογνωμοσύνη στα ζητήματα φορολογικής δικαιοσύνης και μεγάλης διαφθοράς, με έντονη κοινωνική και ακτιβιστική δράση για την προστασία των δημόσιων υπηρεσιών και με καθαρές αριστερές πεποιθήσεις είναι ένα καλό παράδειγμα για το πως η επιστοκρατία μπορεί να λειτουργήσει στην υπηρεσία του δημοσίου συμφέροντος.

Βγάζοντας από το κάδρο τους τεχνοκράτες-γυρολόγους της ιδιωτικοποίησης του κράτους και τους γραφειοκράτες-υποτελείς του κράτους-δυνάστη, η γαλλική δημόσια διοίκηση καλείται να ανασυντάξει τις χαμένες της δυνάμεις στο χώρο της υγείας, της παιδείας, της κλιματικής διαχείρισης, της επικοινωνίας κ.α.

Εν κατακλείδι, 25 κόμματα και πολιτικές δυνάμεις συνθέτουν το Νέο Λαΐκό Μέτωπο και άλλες 21 το στηρίζουν. Πρόκειται για ένα τιτάνιο εγχείρημα που απαιτεί τεράστιες ικανότητες για να κρατηθούν οι ισορροπίες μεταξύ αριστεράς, ριζοσπαστικής αριστεράς και ούλτρα ριζοσπαστικής αριστεράς. Σε αυτό το ιδεολογικό-πολιτικό patchwork δεν χωρούν οι μεθοδεύσεις της κεντρο-αριστεράς και των ωφελιμιστικών τακτικιστών της που συχνά κοιτούν προς τα δεξιά.

Ένα τέτοιο εγχείρημα αποτελεί μια νέα μέθοδο του πως κάνουμε πολιτική για την απελευθέρωση του κράτους από τη δυναστεία των πολυεθνικών συμβουλευτικών εταιριών που το έχουν υποκαταστήσει, για την αναστροφή της αποσάρθρωσης του δημόσιου χαρακτήρα κομβικής σημασίας υπηρεσιών για την κοινωνία, για τον έλεγχο των κινήσεων του κεφαλαίου και την φορολόγηση του, για την προστασία και τον εκδημοκρατισμό της εργασίας.

Είναι τόσο σπουδαίο αυτό που συμβαίνει που και να αποτύχει θα έχει επιτύχει.

*Η Φιλίππα Χατζησταύρου είναι επίκουρη καθηγήτρια στο ΕΚΠΑ και Fulbright Επισκέπτρια ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο της  Καλιφόρνια (Μπέρκλεϋ)