Το “καρφί” Μητσοτάκη για Τουρκία στη Σύνοδο Κορυφής

Για την ανάγκη συνολικής εξέτασης της ασφάλειας της ευρωπαϊκής ηπείρου έκανε λόγο ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την παρέμβαση του στην εν εξελίξει έκτακτη Σύνοδο Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες, για την ευρωπαϊκή άμυνα.

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, ο κ. Μητσοτάκης τόνισε ότι η έννοια της ασφάλειας δεν μπορεί να περιορίζεται στα ανατολικά σύνορα της Ευρώπης, καθώς υπάρχουν, όπως είπε, απειλές ασφάλειας και στα Δυτικά Βαλκάνια, τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή.

Εμμέσως πλην σαφώς δηλαδή ο πρωθυπουργός διαμήνυσε στους εταίρους ότι η ΕΕ δεν μπορεί να “κοιτά” μόνο ανατολικά, δηλαδή προς Ουκρανία. Αλλά υπονόησε ότι στη ΝΑ Μεσόγειο η Τουρκία έχει αναθεωρητική συμπεριφορά. Ενώ επέστησε την προσοχή στις εξελίξεις σε Συρία και Γάζα, από τις οποίες η ΕΕ είναι ουσιαστικά απούσα.

Υπενθυμίζεται ότι την περασμένη Κυριακή με πρωτοβουλία της Μεγάλης Βρετανίας συγκλήθηκε Σύνοδος για την ευρωπαϊκή άμυνα και την Ουκρανία, στην οποία προσκλήθηκε η Τουρκία, αλλά όχι η Ελλάδα.

Δεν είναι η πρώτη φορά που κάποιοι εταίροι επιχειρούν να βάλουν την Τουρκία στην ευρωπαϊκή άμυνα. Βρετανία, Γερμανία, αλλά και ΗΠΑ, είχαν επιχειρήσει να εντάξουν την Τουρκία και στον ευρωστρατό, όταν πραγματοποιούνταν η σχετική συζήτηση το 2000 με 2003.

Η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν πάντως διαβεβαίωσε χθες τους Έλληνες ευρωβουλευτές ότι η Τουρκία δεν θα είναι μέρος της ευρωπαϊκής άμυνας.

Γιατί οι εταίροι αλληθωρίζουν προς την Τουρκία

Ωστόσο είναι σαφές πως εκτός από τη Μεγάλη Βρετανία – που δεν είναι πια μέλος της ΕΕ, αλλά επιχειρεί να αποκτήσει ηγετικό ρόλο στην ευρωπαϊκή άμυνα σε ένα ανταγωνισμό με τη Γαλλία- και άλλες χώρες της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης βλέπουν την Τουρκία ως ένα δυνητικό αμυντικό εταίρο. Μάλιστα η ΕΕ δια της “υπουργού Εξωτερικών”, Κάγια Κάλλας, θα ενημερώσει αύριο την Άγκυρα για τα αποτελέσματα της σημερινής Συνόδου.

Σημειωτέον ότι εν τω μεταξύ πηγές του τουρκικού υπουργείου Άμυνας δήλωναν ότι η Τουρκία είναι έτοιμη να αναπτύξει στρατιωτικές δυνάμεις στην Ουκρανία “εάν υπάρξει ανάγκη”. Τούρκος αξιωματούχος μάλιστα μιλώντας στο Reuters υποστήριξε ότι: “Έπειτα από τις πρόσφατες εξελίξεις, δεν είναι δυνατή η προστασία της ευρωπαϊκής ασφάλειας χωρίς την χώρα μας… Ως μέλος του ΝΑΤΟ και του Οργανισμού για την Ασφάλεια κι την Συνεργασία στην Ευρώπη, η Τουρκία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του συστήματος της ευρωπαϊκής ασφάλειας με την αναπτυσσόμενη αμυντική της βιομηχανία, τον σημαντικό της ρόλο στην διευθέτηση τοπικών κρίσεων και τον ισχυρό της στρατό”.

Το γεγονός ότι η Τουρκία είναι πρόθυμη για αποστολή στρατευμάτων, κάτι που πολιτικά είναι δύσκολο για τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, καθώς και ότι διαθέτει το δεύτερο μεγαλύτερο στρατό στο ΝΑΤΟ και βέβαια είναι ο καλύτερος πελάτης της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας, εξηγεί γιατί οι εταίροι μας αλληθωρίζουν προς Άγκυρα, αγνοώντας τα συμφέροντα της Ελλάδας και της Κύπρου.

Ο κίνδυνος με τη ρήτρα διαφυγής και ο σύμμαχος Μερτς

Ο… χαβάς των εταίρων με την Τουρκία δεν αποτελεί όμως το μόνο πονοκέφαλο στη συζήτηση για την ευρωπαϊκή άμυνα. Και αυτό καθώς η Ελλάδα θέλει μεν διακαώς την ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες στους εθνικούς προϋπολογισμούς. Αλλά όπως τόνισε ο κ. Μητσοτάκης νωρίτερα προσερχόμενος στη Σύνοδο Κορυφής τόνισε ότι η ρήτρα διαφυγής πρέπει να αφορά όλα τα κράτη- μέλη της ΕΕ. Δηλαδή και όσα όπως η Ελλάδα έχουν αμυντικές δαπάνες άνω του 2% του ΑΕΠ.

Η παγίδα εν προκειμένω έγκειται στο γεγονός ότι η συζήτηση για τη ρήτρα διαφυγής επικεντρώνει στο κράτη μέλη της ΕΕ που έχουν αμυ­ντι­κές δαπάνες 0,5% ή 1%, προ­κει­μένου να διευ­κο­λυ­νθούν να φτάσουν το όριο δαπα­νών του ΝΑΤΟ.

Προηγουμένως ο κ. Μητσοτάκης είχε σύντομο τετ α τετ με τον εν αναμονή καγκελάριο της Γερμανίας, Φρίντριχ Μερτς, από τον οποίο η κυβέρνηση προσδοκά στήριξη των ελληνικών θέσεων για την ευρωπαϊκή άμυνα και ειδικότερα για τη ρήτρα διαφυγής και ακόμη και για κοινή ευρωπαϊκή χρηματοδότηση σημαντικών αμυντικών προγραμμάτων κοινού ενδιαφέροντος για την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως η ευρωπαϊκή αεράμυνα.

Στη Σύνοδο Κορυφής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος στη συνέχεια και πριν τη Σύνοδο Κορυφής, οι ηγέτες της κεντροδεξιάς εξέφρασαν τη στήριξη τους στην πρόταση Μητσοτάκη- Τουσκ για την ευρωπαϊκή άμυνα.