Το νομοθετικό έργο της απερχόμενης Βουλής

Με αφορμή την ολοκλήρωση της θητείας της παρούσας Βουλής ενόψει των εθνικών εκλογών, το Vouliwatch παρουσιάζει με αριθμητικά και ειδησεογραφικά στοιχεία την αποτίμηση του έργου αυτού, που κατέγραφε συστηματικά στο εργαλείο votewatch.

Αναμφισβήτητα «πλούσιο» μπορεί να χαρακτηριστεί το νομοθετικό έργο της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας με πρωθυπουργό τον Κυριάκο Μητσοτάκη στη θητεία της, η οποία διήρκεσε 3 χρόνια και 9 μήνες.

Τα 423 νομοσχέδια.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα από το προεδρείο της Βουλής, από τις 17 Ιουλίου του 2019 έως και τις 11 Απριλίου του 2023, ψηφίστηκαν από την Ολομέλεια της Βουλής 423 νομοσχέδια εκ των οποίων τα 153 αποτελούσαν Διεθνείς Συμβάσεις. 

Από αυτά, τα 10 ψηφίστηκαν με την διαδικασία του κατεπείγοντος. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, πρόκειται για την πλέον παραγωγική κοινοβουλευτική περίοδο των τελευταίων 40 ετών αφού ξεπέρασε και την περίοδο 2000-2004 οπότε και ψηφίστηκαν 408 νομοσχέδια. Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, κατατέθηκαν στη Βουλή 717 τροπολογίες στα νομοθετήματα. 

Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτός ο αριθμός δεν περιλαμβάνει τις ρυθμίσεις που ψηφίστηκαν στα λεγόμενα «ερανιστικά νομοσχεδία». Ένα είδος νομοθέτησης που εισήχθη από τη σημερινή κυβέρνηση και αφορά νομοσχέδια δίχως αρχή και με διατάξεις πολλών υπουργείων, ο οποίος αντικατέστησε ουσιαστικά με νομότυπο τρόπο την πρακτική της κατάθεσης άσχετων τροπολογιών σε νομοθετήματα.

Το επιτελικό κράτος.

Ως «νομοθέτημα – ταυτότητα» της κυβέρνησης θα μπορούσε κανείς να χαρακτηρίσει το πρώτο νομοσχέδιο που ψήφισε η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, λίγες ημέρες αφότου απέκτησε την εμπιστοσύνη της Βουλής τον Αύγουστο του 2019: Το νομοσχέδιο για το επιτελικό κράτος. Έγινε νόμος του κράτους στις 6 Αυγούστου, ακριβώς έναν μήνα μετά τις εθνικές εκλογές. Το νομοθέτημα αυτό είχε προβληθεί προεκλογικά από τη Νέα Δημοκρατία ως κομβικό για τον τρόπο λειτουργίας του κράτους και είχε την σφραγίδα του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη. Μεταξύ άλλων, προέβλεπε έναν πυραμιδικό τρόπο διοίκησης που κατέληγε στο πρωθυπουργικό επιτελείο και ένα συνεχές σύστημα αξιολόγησης των δράσεων των υπουργείων. Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο πάντως αποτέλεσε στην συνέχεια πεδίο αναφοράς για την κριτική της αντιπολίτευσης, ιδίως σε ζητήματα όπως η διαχείριση της πανδημίας, οι φυσικές καταστροφές και πρόσφατα την τραγωδία των Τεμπών. Επίσης στο νομοθέτημα αυτό προβλέπονταν η υπαγωγή της ΕΥΠ κατευθείαν στον πρωθυπουργό γεγονός που συνδέθηκε με το λεγόμενο «σκάνδαλο των υποκλοπών». Για την λειτουργία ωστόσο της ΕΥΠ και τις ασφαλιστικές δικλείδες παρακολούθησης πολιτικών προσώπων η κυβέρνηση νομοθέτησε εκ νέου τον Νοέμβριο του 2022.

Αναδιαρθρωτικά νομοσχέδια.

Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, δεν έκρυψε εξαρχής τον νομοθετικό στόχο της για την αναδιάρθρωση σειράς τομέων με την δημιουργία νέων πλαισίων λειτουργίας. Στο επίκεντρο βρέθηκαν όπως ήταν αναμενόμενο ο τομέας της οικονομίας, αλλά και οι τομείς της Παιδείας και της ανάπτυξης.

Ειδικά για την οικονομία υπήρξαν μια σειρά από εμβληματικά νομοσχέδια. Ένα από αυτά ήταν ο νέος πτωχευτικός κώδικας που επιλέχθηκε ως το νομοθετικό πλαίσιο αντιμετώπισης του προβλήματος του ιδιωτικού χρέους. Ψηφίστηκε τον Οκτώβριο του 2020 κι αφού νωρίτερα η αξιωματική αντιπολίτευση στο πλαίσιο της αντίθεσής της είχε ασκήσει το δικαίωμα της κατάθεσης πρότασης δυσπιστίας κατά του εισηγητή υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα. Εξίσου σημαντικό θεωρείται το νομοθετικό έργο για την αξιοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης που ενέκρινε η Ε.Ε μετά την πανδημία. Το πλαίσιο αυτό διαμορφώθηκε από σειρά νομοσχεδίων των παραγωγικών υπουργείων. Επίσης σημαντικές αλλαγές έγιναν στην περιβαλλοντική και αναπτυξιακή νομοθεσία μέσω των αντίστοιχων πρωτοβουλιών που έλαβαν όσοι θήτευσαν υπουργοί Περιβάλλοντος και Ανάπτυξης πιο συγκεκριμένα οι Άδωνις Γεωργιάδης, Κωστής Χατζηδάκης και Κώστας Σκρέκας. Στόχος των νομοθετημάτων που ψηφίστηκαν ήταν – όπως δηλώθηκε- η αναζήτηση της χρυσής τομής ανάμεσα στην περιβαλλοντική προστασία και την διαμόρφωση όρων θετικού επενδυτικού κλίματος. Στην ίδια κατηγορία μπορεί να περιληφθεί και η μεταρρύθμιση που έγινε από τον Κωστή Χατζηδάκη ως υπουργό Εργασίας στα ζητήματα των εργασιακών σχέσεων ιδίως σε ζητήματα διαμόρφωσης του χρόνου εργασίας, λειτουργίας του συνδικαλιστικού κινήματος, ηλεκτρονική κάρτα εργασίας, αλλαγές στον ΟΑΕΔ κ.λ.π. Το σχετικό νομοσχέδιο ψηφίστηκε τον Ιούνιο του 2021. Επίσης το ίδιο υπουργείο προώθησε διαρθρωτικές αλλαγές και στα επικουρικά ταμεία μέσω της αλλαγής χρήσης του αποθεματικού τους. Συνολικά, στο ασφαλιστικό η κυβέρνηση πραγματοποίησε κι άλλες νομοθετικές παρεμβάσεις με πρώτη αυτή του Γιάννη Βρούτση τον Φεβρουάριο του 2020 με στόχο όπως αναφέρονταν την βιωσιμότητα του συστήματος. 

Αλλαγές σε Υγεία – Παιδεία.

Συνολικά 4 νομοσχέδια ψηφίστηκαν στον χώρο της Παιδείας, από την υπουργό Νίκη Κεραμέως – ένα πεδίο στο οποίο η κυβέρνηση έδωσε ιδιαίτερη νομοθετική έμφαση. Μεταξύ άλλων προωθήθηκαν αλλαγές στο πλαίσιο λειτουργίας της πρωτοβάθμιας – δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (π.χ. κατάργηση κοινωνιολογίας, Τράπεζα Θεμάτων, αξιολόγηση εκπαιδευτικών), στην είσοδο στα τριτοβάθμια ιδρύματα (βάση του 10, περιορισμός εισακτέων) αλλά και στο πλαίσιο λειτουργίας των ΑΕΙ. 

Πολιτικές αντιπαραθέσεις προκάλεσε το νομοθέτημα για την εγκατάσταση τμημάτων της Ελληνικής Αστυνομίας εντός των πανεπιστημίων, ενώ προωθήθηκε και νομοσχέδιο για την επαγγελματική εκπαίδευση που μεταξύ άλλων περιλάμβανε εξίσωση των επαγγελματικών δικαιώματος για τους απόφοιτους ΑΕΙ και ιδιωτικών σχολών. Τέλος, σημαντικές αλλαγές πραγματοποιήθηκαν στο ναυτιλιακό δίκαιο με τον σχετικό κώδικα να ανανεώνεται μετά από 10ετίες. Επίσης σημαντικές δομικές αλλαγές προωθήθηκαν στον χώρο της υγείας, ιδίως με το νομοσχέδιο που επιτρέπει πλέον την παράλληλη εργασία των γιατρών του Εθνικού Συστήματος Υγείας στον ιδιωτικό τομέα.

Εξοπλιστικά – Εθνικά Θέματα.

Ένας ακόμη καίριος πυλώνας του νομοθετικού έργου της κυβέρνησης ήταν αυτός που αφορούσε τα λεγόμενα «Εθνικά Θέματα». Αρχικά με αφορμή το Σύμφωνο Λιβύης – Τουρκίας η κυβέρνηση προώθησε και ενέκρινε μέσω της Βουλής μια σειρά διακρατικών συμφωνιών με χώρες της Μεσογείου στην κατεύθυνση της διαμόρφωσης στρατηγικών συμμαχιών. Στην ίδια λογική εγκρίθηκε από τη Βουλή τον Οκτώβριο του 2021 η γνωστή ως «Ελληνο-Γαλλική Συμφωνία» που προβλέπει την ειδική γεωπολιτική σχέση Ελλάδας – Γαλλίας με ρήτρες που σχετίζονται με την άμεση αντίδραση των δύο χωρών σε περίπτωση επίθεσης τρίτου κράτους. Η εν λόγω συμφωνία συνδέθηκε και με την εξοπλιστική συμφωνία που υπεγράφη ανάμεσα στις δύο χώρες για την αγορά συνολικά 24 αεροσκαφών τύπου Ραφάλ καθώς και την αγορά φρεγατών. 

Η νομοθέτηση για ζητήματα στρατηγικών συμμαχιών, όμως, συνεχίστηκε και το 2022 και συγκεκριμένα, στις 12 Μαΐου, όταν η Βουλή υπερψήφισε τη Στρατηγική Συμφωνία Ελλάδας – ΗΠΑ η οποία περιλαμβάνει το νέο καθεστώς λειτουργίας των αμερικανικών βάσεων στην Ελλάδα και τον ειδικό όρο πως η παραμονή τους τίθεται σε διαπραγμάτευση μόνον εφόσον εγείρει σχετικό ζήτημα ένα από τα δύο μέρη. Επίσης προβλέπει την επέκταση των στρατιωτικών δραστηριοτήτων της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας και σε άλλες πόλεις της χώρας, όπως η Καλαμάτα, καθώς και την αναβάθμιση του στρατιωτικού – γεωπολιτικού ρόλου του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης. Αυτή η τελευταία παράμετρος θεωρείται ιδιαίτερα σημαντική μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία. Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι το κοινοβούλιο ψήφισε στις 20 Ιανουαρίου του 2021 την επέκταση της Αιγιαλίτιδας Ζώνης της χώρας στα 12 ναυτικά μίλια στο Ιόνιο. Κίνηση κυρίως συμβολικού χαρακτήρα καθώς το αντίστοιχο δικαίωμα της Ελλάδας στο Αιγαίο αμφισβητείται από την Τουρκία με την περίφημη αρχή του «Casus Belli».

Ζητήματα Δημοκρατίας.

Αξίζει να γίνει και μία ειδική αναφορά στην κατηγορία των νομοσχεδίων που αφορούσαν τη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος με την ευρεία έννοια του όρου. Να σημειωθεί αρχικά ότι, για πολλοστή φορά, ψηφίστηκε νομοσχέδιο με αλλαγές στη λειτουργία του ελέγχου των δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης των βουλευτών με αφορμή την υπόθεση του βουλευτή Ανδρέα Πάτση, ο οποίος διώχθηκε για παραβάσεις της νομοθεσίας περί «Πόθεν Έσχες» ενώ νωρίτερα είχε διαγραφεί από την κοινοβουλευτική ομάδα της Ν.Δ. 

Επίσης, τον Νοέμβριο του 2022, ψηφίστηκε και το νέο νομοθετικό πλαίσιο για τους μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος (Whistleblowers). Για αμφότερες τις νομοθετικές αυτές πρωτοβουλίες υπήρξε παρέμβαση του Vouliwatch κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας τους στις αρμόδιες διαρκείς κοινοβουλευτικές επιτροπές. ( Δείτε την δράση του Vouliwatch για τους whistleblowers εδώ, καθώς και τη δράση του για το «Πόθεν Έσχες» εδώ.)

Παράλληλα, στην ίδια κατηγορία, περιλαμβάνονται και άλλα νομοσχέδια όπως αυτό που ψηφίστηκε τον Ιούλιο του 2020 και προέβλεπε περιορισμούς στον τρόπο διενέργειας των διαδηλώσεων. Όπως, επίσης, και το νομοσχέδιο που ψηφίστηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας θέτοντας περιορισμούς στον τρόπο εκφοράς του δημόσιου λόγου όταν αυτός σχετίζεται με ζητήματα δημόσιας υγείας. 

Τέλος, αξίζει να αναφερθεί η θεσμοθέτηση σειράς «ακαταδίωκτων» για ειδικές κατηγορίες όπως για τα τραπεζικά στελέχη, που ψηφίστηκε τον Νοέμβριο του 2019, για τα μέλη της Επιτροπής των Ειδικών για την πανδημία, για τα μέλη της επιτροπής διερεύνησης των αιτιών της τραγωδίας των Τεμπών όπως και για τα μέλη των ανεξάρτητων αρχών. 

Ακολουθήστε το News 24/7 στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις