Το “πακέτο” του εκλογικού νόμου και της αναθεώρησης του Συντάγματος με το βλέμμα στο ΚΙΝΑΛ

Οι προετοιμασίες και οι συνεννοήσεις μεταξύ Μαξίμου και υπουργείων εν όψει των προγραμματικών δηλώσεων είναι πυρετώδεις, καθώς ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και η νέα κυβέρνηση θα δώσουν το στίγμα για να ξεκινήσουν από την επόμενη κιόλας ημέρα το νομοθετικό έργο, ωστόσο στη Νέα Δημοκρατία ετοιμάζονται ταυτόχρονα και για τη συνταγματική αναθεώρηση, η οποία θα συνδεθεί και με το θέμα κλειδί του εκλογικού νόμου.

Με απόφαση του κ.Μητσοτάκη ορίστηκε χθες πρόεδρος της επιτροπής για την αναθεώρηση του Συντάγματος ο βουλευτής Ροδόπης Ευριπίδης Στυλιανίδης, αν και η έναρξη της διαδικασίας δεν αναμένεται μέσα στο καλοκαίρι, αλλά Σεπτέμβριο- Οκτώβριο με στόχο πάντως να έχει ολοκληρωθεί το Νοέμβριο. Και αυτό προκειμένου να έχει αλλάξει ο τρόπος εκλογής Προέδρου Δημοκρατίας πριν την επόμενη προεδρική εκλογή, η οποία πρέπει να πραγματοποιηθεί το αργότερο το Φεβρουάριο του 2020. Καθώς το άρθρο 32 για την αποσύνδεση της εκλογής Προέδρου Δημοκρατίας από πρόωρες εκλογές έχει κριθεί αναθεωρητέο από την προηγούμενη Βουλή με περισσότερες από 180 ψήφους (224 για την ακρίβεια), η ΝΔ μπορεί να το αλλάξει και οι πληροφορίες αναφέρουν ότι είναι πιθανόν να επιλεγεί η διαδικασία εκλογής Προέδρου από τη Βουλή με απλή πλειοψηφία, κάτι που θα έλυνε τα χέρια του κ.Μητσοτάκη ώστε να μη χρειάζεται το ΚΙΝΑΛ.

(Σημειωτέον ότι σενάρια να προτείνει η ΝΔ για την προεδρία της Δημοκρατίας την πρώην υπουργό Άννα Διαμαντοπούλου φαίνεται πως δεν εξετάζονται σοβαρά, καθώς όπως έλεγαν καλά ενημερωμένες πηγές, ο κ.Μητσοτάκης δεν έχει κανένα λόγο να προτείνει πρόσωπο που θα έφερνε οπωσδήποτε εσωκομματικούς κραδασμούς και το οποίο άλλωστε δε θα στήριζε ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ, ούτε το ΚΙΝΑΛ. Η Φώφη Γεννηματά έχει εξάλλου προϊδεάσει ότι για να ψηφίσει Πρόεδρο Δημοκρατίας θα έπρεπε να τον προτείνει η ίδια και ο πρωθυπουργός δεν έχει λόγο να μπει σε αυτή τη διαδικασία).

Εκεί όμως που η ΝΔ οπωσδήποτε χρειάζεται το ΚΙΝΑΛ είναι στην αλλαγή του εκλογικού νόμου. Η κ.Γεννηματά είχε προεκλογικά προαναγγείλει τη συναίνεση στην κατάργηση της απλής αναλογικής υπό την προϋπόθεση να μην αφορά επιστροφή στο “καθαρό” μπόνους των 50 εδρών στο πρώτο κόμμα, και ο κ.Μητσοτάκης είχε προδιαγράψει μία μορφή εκλογικού νόμου που θα διασφαλίζει την αυτοδυναμία, αλλά όπου για παράδειγμα το μπόνους στο πρώτο κόμμα θα εξαρτάται από το ποσοστό του ή όπου θα μοιράζεται αναλογικά στα τρία πρώτα κόμματα. Το ζήτημα είναι ότι ΝΔ και ΚΙΝΑΛ διαθέτουν αθροιστικά 180 βουλευτές και για την εφαρμογή νέου εκλογικού νόμου από τις επόμενες εκλογές απαιτούνται 200 ψήφοι, διαφορετικά οι επόμενες θα γίνουν με απλή αναλογική και οι μεθεπόμενες με το νέο σύστημα. (Υπενθυμίζεται ότι η απλή αναλογική δεν εφαρμόστηκε στις εκλογές της 7ης Ιουλίου γιατί ψηφίστηκε από 179 βουλευτές)

Η λύση σε αυτό έρχεται δια της συνταγματικής αναθεώρησης με την αλλαγή της πρώτης παραγράφου του άρθρου 54 που ορίζει ότι ο νέος εκλογικός νόμος για να εφαρμοστεί στις επόμενες εκλογές πρέπει να έχει συγκεντρώσει 200 ψήφους. Το συγκεκριμένο άρθρο βέβαια κρίθηκε αναθεωρητέο από την προηγούμενη Βουλή με λιγότερες από 180 ψήφους (155 συγκεκριμένα), επομένως για να αλλάξει από την παρούσα Βουλή απαιτούνται 180, άρα και πάλι χρειάζονται οι ψήφοι του ΚΙΝΑΛ.

Προφανώς όμως η Φώφη Γεννηματά θα πρέπει να συμφωνήσει για τη μορφή του εκλογικού νόμου πριν ψηφίσει την αναθεώρηση της συνταγματικής διάταξης που θα διευκολύνει την εφαρμογή του από τις επόμενες εκλογές (προφανώς με τουλάχιστον 180 και όχι 151 ώστε να αποφευχθεί ο θεσμικός κίνδυνος του να αλλάζει κάθε κυβέρνηση τον εκλογικό νόμο όταν βλέπει ότι θα χάσει τις εκλογές). Ενδεχομένως θα περιμένει ο υπουργός Εσωτερικών Τάκης Θεοδωρικάκος να παρουσιάσει το νέο εκλογικό νόμο ή να υπάρξει συγκεκριμένη δέσμευση του κ.Μητσοτάκη.

Ο γραμματέας του ΚΙΝΑΛ Μανώλης Χριστοδουλάκης μιλώντας προχθές στην ΕΡΤ ξεκαθάρισε ως προς τη συνταγματική αναθεώρηση ότι δεν πρόκειται το Κίνημα να δώσει “λευκή επιταγή” σε κανέναν, επαναφέροντας την πρόταση της Χαριλάου Τρικούπη για τον εκλογικό νόμο

Τόνισε δε ότι “η συζήτηση που γίνεται περί του αθροίσματος της πλειοψηφίας 180 εδρών, ΝΔ και ΚΙΝΑΛ, ώστε να υπάρξει νομιμοποίηση για αλλαγή του εκλογικού νόμου από 151 βουλευτές, δεν έχει βάση”. Βεβαίως αφήνει έτσι ανοιχτή την αλλαγή του εκλογικού νόμου από 180 βουλευτές.

Υπενθυμίζεται ότι η πρόταση που είχε καταθέσει το ΚΙΝΑΛ το 2018 προέβλεπε εκλογικό μπόνους μόνο εάν το πρώτο κόµµα υπερβαίνει το 25% του εκλογικού σώµατος. Ειδικότερα προέβλεπε ότι για ποσοστό 25% θα δίνονται 20 έδρες µπόνους και για κάθε επιπλέον 1% µία έδρα, µε ανώτατο όριο συνολικού µπόνους τις 35 έδρες. Η πρόταση του ΚΙΝΑΛ προέβλεπε επίσης διατήρηση του ορίου εισόδου ενός κόµµατος στη Βουλή στο 3%, καθώς και δυνατότητα ψήφου για τους Ελληνες κατοίκους του εξωτερικού, κάτι που και η ΝΔ έχει προαναγγείλει στις προτεραιότητες της.

Βεβαίως ΣΥΡΙΖΑ και ΚΚΕ είναι δεδομένο ότι θα αντιδράσουν έντονα στην αλλαγή της πρώτης παραγράφου του άρθρου 54 ώστε να επιτραπεί η εφαρμογή νέου εκλογικού νόμου από τις επόμενες εκλογές, καθώς και στην κατάργηση της απλής αναλογικής γενικότερα, ωστόσο η ΝΔ ήδη κατά την αναθεωρητική διαδικασία στην προηγούμενη Βουλή είχε ξεκαθαρίσει ότι δε θεωρεί πως η επόμενη Βουλή (δηλαδή η σημερινή πλέον) δεσμεύεται ως προς το περιεχόμενο των αλλαγών στο Σύνταγμα, αλλά μόνο ως προς το ποια άρθρα θα αναθεωρηθούν. Ούτως ή άλλως εφόσον έχει την πλειοψηφία (και για τα άρθρα που απαιτούν 180 εφόσον έχει τη σύμφωνη γνώμη του ΚΙΝΑΛ), μπορεί και να περάσει όποιες αλλαγές επιθυμεί.