Το τηλεφώνημα του Τσίπρα στην Ουάσινγκτον που απέτρεψε το πιστωτικό γεγονός

Ακριβώς μία εβδομάδα πριν και μία ημέρα πριν το Eurogroup της Δευτέρας, η Ελλάδα βρέθηκε ένα βήμα πριν το πιστωτικό γεγονός και παντού σήμανε συναγερμός.

Όπως αποκαλύπτει το Βήμα της Κυριακής, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας κάλεσε στο τηλέφωνο τον Αμερικανό υπουργό Οικονομικών Τζακ Λου για να του πει ότι “η Ελλάδα δεν θα πληρώσει στο ΔΝΤ τη δόση των 750 εκατ. ευρώ”.

Νωρίτερα το οικονομικό επιτελείο είχε ενημερώσει τον πρωθυπουργό ότι “τα νούμερα δεν βγαίνουν”. Σε ευρεία σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε το περασμένο Σάββατο στην Τράπεζα της Ελλάδας με τη συμμετοχή του Γιάννη Δραγασάκη, του Ευκλείδη Τσκαλώτου, του γενικού γραμματέα της κυβέρνησης Σπύρου Σαγιά, του Γιάννη Στουρνάρα, των διευθυντών της κεντρικής τράπεζας Μιχάλη Μιχαλόπουλου (συστήματα πληρωμών), Βασιλικής Ζάκκα (χρηματοπιστωτική σταθερότητα), Κρυστάλλως Μίχου (χρηματοοικονομικές δραστηριότητες), του επικεφαλής του ΟΔΔΗΧ Στέλιου Παπαδόπουλου και των συμβούλων του κ. Δραγασάκη Γιώργου Καλπαδάκη και Θανάση Μισδωνίτη, είχε γίνει σαφές ότι τα χρήματα που μπορούσαν να συγκεντρωθούν μέσα στον Μάιο δεν επαρκούσαν για να πληρωθούν μισθοί, συντάξεις και υποχρεώσεις προς τους πιστωτές.

Στα κεφάλαια αυτά συνυπολογίζονταν και τα περίπου 650 εκατ. ευρώ που βρίσκονταν στον “εγγυητικό λογαριασμό” τον οποίο υποχρεούται να τηρεί κάθε χώρα-μέλος του ΔΝΤ για να πληρώσει το Ταμείο σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.

Σύμφωνα με αξιόπιστες πληροφορίες της εφημερίδας, την αξιοποίηση των κεφαλαίων αυτών που ήταν κατατεθειμένα στην Τράπεζα της Ελλάδος υπέδειξε στον κ. Στουρνάρα ο εκπρόσωπος της Ελλάδας στο ΔΝΤ Θανάσης Κατσάμπας, ο οποίος έχει υποβάλει την παραίτησή του για λόγους ευθιξίας όταν τον περασμένο Απρίλιο ο υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης τον αγνόησε εντελώς κατά την επίσκεψή του στην Ουάσιγκτον για να συναντηθεί με την Κριστίν Λαγκάρντ. Ο  κ. Στουρνάρας ενημέρωσε την κυβέρνηση και ύστερα από συνεννοήσεις με το ΔΝΤ εγκρίθηκε η αξιοποίησή τους, υπό την προϋπόθεση ότι θα επιστραφούν στον λογαριασμό σε έναν μήνα.

Αν και τα κεφάλαια για τη δόση του ΔΝΤ είχαν βρεθεί, ο πρωθυπουργός δεν ήθελε να πληρώσει τους πιστωτές και να μην πληρώσει μισθούς και συντάξεις. Τη θέση του αυτή εξήγησε στον κ. Τζακ Λου. Την επικοινωνία του κ. Τσίπρα με τον Αμερικανό υπουργό Οικονομικών επιβεβαίωσε εμμέσως πλην σαφώς την περασμένη Τετάρτη ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Τζος Ερνεστ. Ερωτηθείς αν ο Μπαράκ Ομπάμα συνομιλεί τακτικά με την Ανγκελα Μέρκελ και τον κ. Τσίπρα απάντησε ότι “ο πρόεδρος δεν συνομιλεί, αλλά ο υπουργός Οικονομικών Τζακ Λου εμπλέκεται σε συζητήσεις με τους ομολόγους του και με ορισμένους Ευρωπαίους ηγέτες”.

Αμέσως μετά τη γνωστοποίηση της πρόθεσης του Έλληνα πρωθυπουργού να μην πληρώσει το ΔΝΤ, το ερώτημα που τέθηκε σε ΗΠΑ και Ευρώπη ήταν: “Μπλοφάρει ο κ. Τσίπρας;”. Άνθρωποι που είναι σε θέση να γνωρίζουν λένε ότι “ο Πρωθυπουργός δεν μπλόφαρε. Το εννοούσε. Γνώριζε τις συνέπειες μιας τέτοιας απόφασης, ακόμη και αν σήμαινε την παράδοση της εξουσίας”.

Η κυβέρνηση γνώριζε τι σημαίνει μη πληρωμή του ΔΝΤ. Εχει εξετάσει το ενδεχόμενο αυτό. Ο κ. Βαρουφάκης, στην τελευταία του επίσκεψη στην Ουάσιγκτον, στο πλαίσιο της εαρινής συνόδου του ΔΝΤ, συναντήθηκε, όπως είχε γράψει “Το Βήμα της Κυριακής”, με τον μεγαλοδικηγόρο Λι Μπουχάιτ, ο οποίος ειδικεύεται σε θέματα αναδιάρθρωσης κρατικού χρέους. Σύμφωνα με πηγές που είναι σε θέση να γνωρίζουν, στη συνάντηση αυτή συζητήθηκε το θέμα μη πληρωμής του ΔΝΤ και ο αμερικανός νομικός λέγεται ότι ανέπτυξε τη θέση πως το μοναδικό πρόβλημα που μπορεί να προκύψει από το ενδεχόμενο αυτό “συνδέεται με τη στάση που θα κρατήσει η ΕΚΤ”.

Ακολούθησε το ταξίδι των κ.κ. Δραγασάκη και Τσακαλώτου στη Φρανκφούρτη και η συνάντησή τους με τον Μάριο Ντράγκι. Μάλιστα, λίγο πριν από τη συνάντηση αυτή, το Μέγαρο Μαξίμου με non paper άφηνε ανοιχτό το ενδεχόμενο να μην πληρωθεί το ΔΝΤ. Σύμφωνα με πληροφορίες από την έδρα της ΕΚΤ, ο ευρωτραπεζίτης ξεκαθάρισε στους συνομιλητές του ότι η χρηματοδότηση των ελληνικών τραπεζών μέσω του ELA θα συνεχιστεί όσο αυτές διαθέτουν ενέχυρα (collateral) και είναι φερέγγυες. “Η φερεγγυότητα και τα ενέχυρα είναι οι κόκκινες γραμμές της ΕΚΤ” λένε οι ίδιες πηγές.

Και εδώ είναι που μπλέκουν τα πράγματα. Διότι οι ελληνικές τράπεζες μπορεί να είναι σήμερα φερέγγυες, όμως αν το Δημόσιο δεν πληρώσει μια υποχρέωση και υπάρξει πιστωτικό γεγονός, τότε θεωρείται ότι θα καταπέσουν οι εγγυήσεις του Δημοσίου που χρησιμοποιούν για τον αναβαλλόμενο φόρο και την ενίσχυση των κεφαλαίων τους. Στην περίπτωση αυτή οι δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας θα υποχωρήσουν, οι τράπεζες θα πάψουν να είναι φερέγγυες, με αποτέλεσμα η ΕΚΤ να διακόψει τον ELA, όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές.

Το Δημόσιο δεν πληρώνει τίποτα

Σε αυτό το ενδεχόμενο η κυβέρνηση δεν θα είχε άλλη επιλογή από το να επιβάλει περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων (capital controls). Και τότε ανοίγει ο ασκός του Αιόλου. Οι πολιτικές εξελίξεις θεωρούνται βέβαιες.

Την περασμένη Κυριακή πάντως ο συναγερμός έληξε όταν ύστερα από προσπάθειες του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους και του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών Δημήτρη Μάρδα βρέθηκαν χρήματα για να πληρωθούν μισθοί και συντάξεις. Τα χρήματα αυτά στο μεγαλύτερο μέρος τους προέρχονται από την αναβολή πληρωμών του Δημοσίου μέσα στον Μάιο. «Πρακτικά το Δημόσιο δεν πληρώνει τίποτα» αναφέρουν από το ΓΛΚ. Ενα μικρότερο μέρος προέρχεται από τα διαθέσιμα Ταμείων και φορέων του ευρύτερου δημόσιου τομέα, ενώ αναζητούνται περί τα 150-200 εκατ. ευρώ ως το τέλος του μήνα.

Η αγωνία δεν έληξε. Χρειάζεται συνολική λύση για την επόμενη μέρα

Μπορεί να καλύφθηκε η “τρύπα” του Μαΐου και να αποφεύχθηκε το “ατύχημα”, όσο όμως παραμένει ανοιχτό το θέμα της χρηματοδότησης η χώρα θα βρεθεί σύντομα στην ίδια κατάσταση.

Ακόμη και αν υπάρξει μια, οποιαδήποτε, συμφωνία ως το τέλος του μήνα, όπως επιδιώκει η κυβέρνηση, για την καταβολή μέρους της δόσης των 7,2 δισ. ευρώ ή την αύξηση των εντόκων που μπορούν να αγοράζουν οι ελληνικές τράπεζες κατά 2-3 δισ. ευρώ, οι υποχρεώσεις μόνο προς τους πιστωτές τον Ιούνιο, τον Ιούλιο και τον Αύγουστο συνολικού ύψους 8,7 δισ. ευρώ δεν καλύπτονται. “Εδώ που έχουμε φθάσει, δεν επαρκεί το κλείσιμο της αξιολόγησης, θα πρέπει να υπάρξει συνολική λύση για την επόμενη ημέρα” αναφέρουν τραπεζικοί κύκλοι.

Τα πράγματα όμως περιπλέκονται από τη στάση του ΔΝΤ, το οποίο πετάει το μπαλάκι της χρηματοδότησης στους Ευρωπαίους. Όπως δήλωσε ο Πoλ Τόμσεν, “το Ταμείο θα εκταμιεύσει χρήματα μόνο αν ολοκληρωθεί το σύνολο της αξιολόγησης και όχι μέρος αυτής”. Κάτι που είναι δύσκολο να συμβεί άμεσα και με δεδομένη την απόσταση που χωρίζει τις δύο πλευρές. Αρα η χρηματοδότηση εναπόκειται στους Ευρωπαίους, οι οποίοι στην παρούσα φάση, με την εμπιστοσύνη να έχει κλονιστεί, εμφανίζονται διστακτικοί να βάλουν το χέρι στην τσέπη για ακόμη μία φορά για την Ελλάδα προσφέροντας μια μεγάλη συμφωνία που θα απαιτεί νέα κεφάλαια ύψους 30-40 δισ. ευρώ. 

Με τα χρονικά περιθώρια να πιέζουν, η επίτευξη μιας (οποιασδήποτε) συμφωνίας ως το τέλος του μήνα που επιδιώκει η κυβέρνηση δεν προσφέρει τίποτε άλλο παρά μόνο λίγο χρόνο μέχρι να ζήσουμε ένα νέο φλερτ με το “ατύχημα”.

Πηγή: Το Βήμα της Κυριακής