Τόσκας: Όταν ήρθε η ώρα του απολογισμού, όλοι λυγίσαμε

Σε έντονα φορτισμένο κλίμα πραγματοποιήθηκε σήμερα η τελετή παράδοσης – παραλαβής στην αίθουσα «Παύλος Μπακογιάννης» του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη.

Ο Υπουργός Εσωτερικών Παναγιώτης Σκουρλέτης ανέλαβε σήμερα, το χαρτοφυλάκιο με τις αρμοδιότητες του τομέα της Προστασίας του Πολίτη, από τον απερχόμενο Αναπληρωτή Υπουργό Προστασίας του Πολίτη, Νίκο Τόσκα, ο οποίος υπέβαλε χθες την παραίτηση του εκ νέου στον Πρωθυπουργό και έγινε αποδεκτή.

Οι πλέον χαρακτηριστικές στιγμές ανήκουν στην αποστροφή του λόγου του κ. Τόσκα που είπε, ότι «όσο κι αν προσπαθήσαμε τις δύσκολες ώρες της μάχης να κάνουμε την καρδιά μας πέτρα, γιατί εκείνες τις ώρες δεν είχαμε άλλη επιλογή, όταν ήρθε η ώρα του απολογισμού, όλοι λυγίσαμε. Τα δέντρα θα ξαναφυτρώσουν. Τα σπίτια θα ξαναχτιστούν. Οι ακρογιαλιές θα ξαναγεμίσουν παιδικές φωνές. Όμως αυτοί που χάθηκαν δεν θα ξανάρθουν κοντά μας. Οφείλουμε να τους θυμόμαστε, οφείλουμε να βρούμε τρόπους για να μη ξαναζήσουμε μια τέτοια τραγωδία. Και οφείλουμε να το κάνουμε πράξη, γιατί μόνο τότε η πολιτική συγγνώμη θα έχει αντίκρισμα».

Από την πλευρά του, o Υπουργός Εσωτερικών κ. Σκουρλέτης σημείωσε πως το έργο του Νίκου Τόσκα πρέπει να κριθεί στο σύνολό του και όχι αποσπασματικά από τα γεγονότα της 23 Ιουλίου. «Μέσα σ’ αυτές τις δύσκολες συνθήκες ο Νίκος Τόσκας θεωρώ ότι έκανε μια εξαιρετική δουλεία. Θα ήταν άδικο λοιπόν, να αξιολογήσουμε την παρουσία του περιοριζόμενοι μόνο στα γεγονότα των τελευταίων ημερών», τόνισε χαρακτηριστικά.

Επίσης προανήγγειλε «έναν ριζικό επανασχεδιασμό της Πολιτικής Προστασίας», για τον οποίο τόνισε πως θα γίνουν σύντομα σχετικές ανακοινώσεις από την κυβέρνηση για την μορφή που θα πάρει.

Μία αποστροφή του λόγου του, που προξένησε εύλογα συμπεράσματα ήταν όταν σημείωσε πως «τόσο για την αστυνομία όσο και για την πυροσβεστική υπάρχει ανάγκη, μέσα από την αποτίμηση των τελευταίων ημερών και όλης της κατάστασης, να βγουν με πιο υψηλό το φρόνημα, διότι και άλλες φορές θα βρεθούν αυτά τα Σώματα αντιμέτωπα με δύσκολες καταστάσεις και αυτό το οποίο είναι απαίτηση του ελληνικού λαού, είναι να στέκονται στο ύψος των περιστάσεων στις δύσκολες στιγμές και να διαφυλάσσουν την ακεραιότητά του, της ζωής του, της περιουσίας του». Πολλοί είναι οι κύκλοι του Υπουργείου που εκτιμούν πως ουσιαστικά αυτό ήταν έναν ανοιχτό κάλεσμα στον Γενικό Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας και τους Αρχηγούς της Πυροσβεστικής και της Αστυνομίας να ακολουθήσουν το παράδειγμα του Αναπληρωτή Υπουργού τους και να υποβάλλουν τις παραιτήσεις τους, κάτι που θα φανεί τα επόμενα 24ωρα… αν όντως υπάρχει τέτοια πρόθεση.

Ακολουθούν οι ομιλίες του απερχόμενου και του νέου υπουργού:

“Όταν ήρθε η ώρα του απολογισμού, όλοι λυγίσαμε”

«Τις τελευταίες ημέρες η χώρα μας βίωσε μια ανείπωτη τραγωδία. Από τη μια στιγμή στην άλλη πολλοί συνάνθρωποί μας έζησαν τον πύρινο εφιάλτη και στερήθηκαν αγαπημένα τους πρόσωπα. Όλοι βάλαμε τους εαυτούς μας στη θέση τους. Όλοι σκεφτήκαμε τους δικούς μας ανθρώπους, τα παιδιά μας. Κι όσο κι αν προσπαθήσαμε τις δύσκολες ώρες της μάχης να κάνουμε την καρδιά μας πέτρα, γιατί εκείνες τις ώρες δεν είχαμε άλλη επιλογή, όταν ήρθε η ώρα του απολογισμού, όλοι λυγίσαμε.

Τα δέντρα θα ξαναφυτρώσουν. Τα σπίτια θα ξαναχτιστούν. Οι ακρογιαλιές θα ξαναγεμίσουν παιδικές φωνές. Όμως αυτοί που χάθηκαν δεν θα ξανάρθουν κοντά μας. Οφείλουμε να τους θυμόμαστε, οφείλουμε να βρούμε τρόπους για να μη ξαναζήσουμε μια τέτοια τραγωδία. Και οφείλουμε να το κάνουμε πράξη, γιατί μόνο τότε η πολιτική συγγνώμη θα έχει αντίκρισμα. Γιατί ακόμα κι όταν σβήσουν τα φώτα της δημοσιότητας, ακόμα και όταν ο τραγικός χαμός τους πάψει να τροφοδοτεί κραυγαλέα πρωτοσέλιδα, δεν πρέπει να τους ξεχάσουμε. Ακόμη και τότε ο ανθρώπινος πόνος δεν θα έχει γιάνει.

Η συνείδησή μου επέβαλε, από την πρώτη στιγμή, να καταθέσω στον Πρωθυπουργό την παραίτησή μου. Ήταν το αυτονόητο και το ελάχιστο. Κι ας δήλωνα κατ’ επανάληψη όλα αυτά τα σχεδόν τρία χρόνια ότι δεν είμαι βιδωμένος στην καρέκλα μου. Κάποιοι δεν με πίστευαν.

Επί 35 χρόνια υπηρέτησα την πατρίδα. Και όπως έχω πολλές φορές δηλώσει δεν είμαι επαγγελματίες πολιτικός, δεν το επιδίωξα αλλά και ούτε προφταίνω να γίνω. Είμαι στρατιώτης που έδινα τις μάχες με γνώμονα πάντα τον άνθρωπο και το δημόσιο συμφέρον. Και ό,τι λέω, το εννοώ. Επέλεξα να μην ακούω τις σειρήνες της μικροπολιτικής αλλά να κάνω σωστά τη δουλειά μου.

Άλλωστε, αυτό ήταν το κίνητρο που με έκανε να αποδεχτώ την τιμητική πρόταση του Πρωθυπουργού για συμμετοχή στο κυβερνητικό σχήμα. Πρώτα στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας και στη συνέχεια στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. Του Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, που κλήθηκε να βγάλει τη χώρα από το περιθώριο. Και ο ίδιος απέδειξε ότι γενναιότητα δεν έχουν μόνο οι στρατηγοί, αλλά και τα υπεύθυνα πολιτικά πρόσωπα, που κυρίως σε δύσκολες στιγμές δείχνουν το εκτόπισμά τους.

Οι πολίτες καταλαβαίνουν, αξιολογούν και κρίνουν. Γιατί το κοινωνικό σύνολο είναι ο μεγάλος κριτής.

Κληθήκαμε να διαχειριστούμε τη μεγαλύτερη μεταναστευτική-προσφυγική κρίση, που γνώρισε η Ελλάδα και η Ευρώπη των τελευταίων δεκαετιών. Και μάλιστα σε μια τις χειρότερες στιγμές της σύγχρονης ιστορίας της χώρας. Αυτής της οικονομικής κρίσης.

Παρά τη μακρά περίοδο της σκληρής λιτότητας των μνημονίων, η Ελλάδα παραμένει πυλώνας ασφάλειας και σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Και για αυτή την κατάκτηση, που δεν είναι αυτονόητη, δούλεψαν και δουλεύουν πολλοί και ειδικότερα οι ένστολοι. Εγώ φορούσα πάντα τη στολή και τιμώ τους ανθρώπους με στολή. Και από τη θέση αυτή, τους έζησα, μέρα και νύχτα. Μαζί τους δώσαμε μάχες για τη καθημερινότητα του πολίτη σε όλα τα επίπεδα. Και δεν μείναμε μόνο στις επιτυχίες που τα τελευταία χρόνια έχει να επιδείξει η Αστυνομία. Επενδύσαμε στην εδραίωση των σχέσεων εμπιστοσύνης των Σωμάτων Ασφαλείας με τους πολίτες.

Δεν κλείσαμε τα μάτια όταν κληθήκαμε να αντιμετωπίσουμε εκδηλώσεις μίσους από ακροδεξιά στοιχεία αλλά και οργανώσεις που σκοπό είχαν να προκαλέσουν κοινωνικές αναταράξεις και τριγμούς, ψαρεύοντας στα θολά νερά.

Δώσαμε πρόσβαση σε πολίτες και ερευνητές στους φακέλους ατομικών φρονημάτων που επί δεκαετίες παρέμειναν σφραγισμένοι και στα αζήτητα. Επειδή πιστεύουμε ότι η ιστορική μνήμη είναι ο θεμέλιος λίθος για μια κοινωνία σκεπτόμενη, μακριά από φανατισμούς και μισαλλοδοξία. Και όλα αυτά αποτελούν ένα λιθαράκι για να μη ζήσουμε πάλι μαύρες στιγμές σε μια Ευρώπη, που ακόμα και σήμερα δοκιμάζονται οι αξίες του ανθρωπισμού και της αλληλεγγύης.

Από τη θέση του Αναπληρωτή Υπουργού Προστασίας του Πολίτη στήριξα σε όλα τα επίπεδα το δύσκολο έργο των σωμάτων ασφαλείας. Αγωνίστηκα για μια πιο δημοκρατική αστυνομία, κόντρα σε νοοτροπίες και αυθαίρετες πρακτικές που την έθεταν απέναντι από τον πολίτη, συχνά ακόμα και στη διάρκεια μιας ειρηνικής διαδήλωσης. Επέμεινα ακόμα κι όταν κάποιοι επιδόθηκαν στην εύκολη κριτική, χωρίς θέσεις και επιχειρήματα.

Στο σημείο αυτό, θα ήταν παράλειψή μου να μην ευχαριστώ και δημοσίως την οικογένειά μου. Με στήριξαν στα δύσκολα. Επίσης, τους συναδέλφους μου υπουργούς, τους συνεργάτες μου και όλο το προσωπικό του υπουργείου, ένστολους και μη. Τους εύχομαι να συνεχίσουν να επιδεικνύουν επαγγελματισμό στο έργο τους, να θέτουν συνεχώς την πατρίδα και τη δημοκρατία μπροστά και πάντα να βρίσκονται στην υπηρεσία του πολίτη».

Νέος εθνικός σχεδιασμός για την πολιτική προστασία

«Αναλαμβάνω σήμερα τις αρμοδιότητες του μέχρι πρότινος, Αναπληρωτή Υπουργού, κυρίου Νίκου Τόσκα, σε μια δύσκολη στιγμή για τη χώρα μας. Νομίζω πως έχει γίνει κατανοητό ότι για την Κυβέρνηση προτεραιότητα είναι να μπορέσει να ανακουφίσει, όσο είναι δυνατόν, όσους ζήσανε και υπέστησαν τις τραγικές επιπτώσεις της φονικής πυρκαγιάς. Αλλά, ταυτόχρονα να πάει σε βάθος, να βγάλουμε όλοι τα σωστά συμπεράσματα, που δεν έχουν να κάνουν μόνο με τη διαχείριση των γεγονότων πάνω στην κρίση, τις ημέρες της κρίσης.

Θα έχετε αντιληφθεί όλοι ότι μέσα από αυτή την ανείπωτη τραγωδία, προκύπτει η αποφασιστική βούληση της Κυβέρνησης, να ολοκληρωθεί μία δουλειά που ήδη είχε ξεκινήσει σε αυτό το υπουργείο και να οδηγηθούμε σε έναν ριζικό επανασχεδιασμό της Πολιτικής Προστασίας.

Είναι κάτι το οποίο επιβάλλεται, όχι μόνο με βάση την τελευταία τραγική εμπειρία, αλλά επιβάλλεται με βάση τις μεγάλες αλλαγές που έχουν συμβεί στον πλανήτη μας. Τις κλιματικές αλλαγές που, σε συνδυασμό με τις διαχρονικές παθογένειες αυτής της χώρας στον τρόπο που έκτισε τις πόλεις της, σε συνδυασμό με τις λαβωμένες, σε πολλές περιπτώσεις, υποδομές αυτής της χώρας, επιβάλλουν επανασχεδιασμό της πολιτικής μας στα ζητήματα της Πολιτικής Προστασίας, την ισχυροποίηση αυτού του πόλου, με πόρους, αρμοδιότητες, έτσι ώστε να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε καταστάσεις, οι οποίες – όχι μόνο στη χώρα μας- θα μας φέρουν αντιμέτωπους με ακραία καιρικά φαινόμενα και με όλα αυτά, τα οποία βλέπουμε να συμβαίνουν τις τελευταίες ημέρες, τα περίεργα, που δεν είναι πια περίεργα και στις υπόλοιπες γωνιές του πλανήτη και της Ευρώπης.

Παράλληλα, θεωρούμε απαραίτητο και αυτό είναι ένα συμπέρασμα που κανείς μπορεί να βγάλει εύκολα από την τελευταία τραγωδία, ότι δεν πρέπει οι νόμοι, οι κανόνες, να ψηφίζονται μόνο και να μην εφαρμόζονται. Είναι σαφές, ότι σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό ο συνδυασμός του οικιστικού λαβύρινθου, των ιδιομορφιών της συγκεκριμένης περιοχής έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην διαμόρφωση του τελικού αποτελέσματος, σε συνδυασμό βέβαια πάντοτε με τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Πάνω σε αυτό λοιπόν, θα απαντήσουμε; Η Κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να προχωρήσει, να κάνει τομές, να συγκρουστεί με συμφέροντα, όσο και αν κάποιοι θεωρούν ότι αυτό είναι αποπροσανατολιστικό στην παρούσα φάση. Νομίζω όσοι ισχυρίζονται κάτι τέτοιο θα πρέπει να το ξανασκεφτούν.

Ιδιαίτερα λίγες ημέρες μετά την απώλεια της ζωής τόσων συνανθρώπων μας, είναι αποπροσανατολιστικό να δούμε αυτά τα διαχρονικά εγκλήματα που έχουν γίνει; Να βλέπουμε χτίσματα μέσα στα ρέματα, να βλέπουμε «τυφλούς» δρόμους, να βλέπουμε αυθαίρετα στους αιγιαλούς, στις αναδασωτέες περιοχές, στους εθνικούς δρυμούς;

Τις επόμενες ημέρες η Κυβέρνηση θα παρουσιάσει, όπως σας είπα και πριν, τον νέο εθνικό σχεδιασμό για την πολιτική προστασία. Αυτά τα δύο μέτωπα, του περιορισμού της άναρχης δόμησης και του επανασχεδιασμού της πολιτικής προστασίας, πρέπει να συνοδευτούν με μια σε βάθος αποτίμηση και της όλης επιχείρησης που διεξήχθη τις τελευταίες ημέρες.

Είναι μια απαίτηση της ελληνικής κοινωνίας. Ήδη η δικαιοσύνη γνωρίζετε ότι έχει ξεκινήσει τις διαδικασίες της. Η ανεξάρτητη δικαιοσύνη. Προφανώς, ο καθένας μας θα προσπαθήσει από μεριάς του να διευκολύνει το έργο της. Νομίζω πως θα ήταν άδικο να αξιολογήσουμε το έργο της παρουσίας του Νίκου Τόσκα με βάση το όσα συνέβησαν από τις 23 Ιουλίου και έπειτα, όταν είναι γνωστό ότι οι αντίξοες συνθήκες δημοσιονομικής στενότητας, μεγάλων ελλείψεων στις υποδομές και σε τούτο το Υπουργείο και στους άλλους τομείς δράσης της Πολιτείας, δημιούργησαν ένα διαρκές εμπόδιο ως αποτέλεσμα των ακραίων πολιτικών λιτότητας. Μέσα σ’ αυτές τις δύσκολες συνθήκες ο Νίκος Τόσκας θεωρώ ότι έκανε μια εξαιρετική δουλεία. Θα ήταν άδικο λοιπόν, να αξιολογήσουμε την παρουσία του περιοριζόμενοι μόνο στα γεγονότα των τελευταίων ημερών.

Αντιλαμβάνομαι ότι τόσο για την αστυνομία όσο και για την πυροσβεστική υπάρχει ανάγκη, μέσα από την αποτίμηση των τελευταίων ημερών και όλης της κατάστασης, να βγουν με πιο υψηλό το φρόνημα, διότι και άλλες φορές θα βρεθούν αυτά τα Σώματα αντιμέτωπα με δύσκολες καταστάσεις και αυτό το οποίο είναι απαίτηση του ελληνικού λαού, είναι να στέκονται στο ύψος των περιστάσεων στις δύσκολες στιγμές και να διαφυλάσσουν την ακεραιότητά του, της ζωής του, της περιουσίας του. Να αισθάνεται ο πολίτης ασφαλής στην καθημερινότητα του και στην χώρα. Αυτή νομίζω ότι είναι η διαρκής αποστολή αυτών των Σωμάτων και δεν θα πρέπει να το ξεχνάμε, άρα και όλη η συζήτηση που γίνεται, θα έχει κατά νου και αυτό. Ότι αυτό το έμψυχο δυναμικό, αυτοί οι ένστολοι, αυτοί οι αξιωματικοί, θα κληθούν και τις επόμενες μέρες και τα επόμενα χρόνια να δράσουν και να επιτελέσουν το καθήκον τους.

Ας αφήσουμε λοιπόν – και αυτή είναι μία απεύθυνση όχι προς εσάς, αλλά προς τον πολιτικό κόσμο – τη «γλυκιά γοητεία» της πολιτικής κερδοσκοπίας και ας σταθούμε όλοι στο ύψος των περιστάσεων καταθέτοντας προτάσεις οι οποίες θα οδηγήσουν σε ένα καλύτερο σύστημα οργάνωσης, σε μία μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα σε παρόμοιες κρίσεις. Αυτό νομίζω ότι είναι ένα πλειοψηφικό αίτημα της ελληνικής κοινωνίας. Είναι μια απαίτηση των Ελλήνων πολιτών και με βάση αυτή την απαίτηση θα πρέπει ο καθένας, ο οποίος δικαιούται να κάνει την κριτική του, να την κάνει με ένα τέτοιο τρόπο ώστε να είναι όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματική. Θέλω, ολοκληρώνοντας, ειλικρινά να ευχηθώ να μην βρεθούμε ξανά μπροστά σε παρόμοιες καταστάσεις, να μην κληθούμε να κάνουμε απολογισμούς μετά από τέτοια γεγονότα.

Είναι βέβαιο ότι θα έρθουν και άλλες φορές δύσκολες συγκυρίες ,αλλά ας ελπίσουμε αυτή να είναι μία τραγική ημερομηνία η οποία θα απομακρύνεται και δεν θα βρίσκει συνέχεια σε άλλες αντίστοιχες καταστάσεις. Με αυτά τα λόγια, θέλω πάλι να ευχαριστήσω τον Νίκο και προσωπικά αλλά και εκ μέρους της Κυβέρνησης και θεωρώ ότι αυτό δεν είναι μια τυπική ανταλλαγή φιλοφρονήσεων, είναι μια ουσιαστική βαθιά εκτίμηση προς έναν άνθρωπο ο οποίος χαρακτηρίζεται, από εχθρούς και φίλους, ως ακέραιος ηθικά, ανιδιοτελής και υπερασπιστής των ιδανικών και των αξιών του».