Τρεις διασπιστώσεις για τον East Med

Ως χώρα, έθνος και νοοτροπία, έχουμε ροπή στην υπερβολή. Διαπίστωση που αφορά τόσο το ξέσπασμα αισθημάτων, όσο και την προσπάθεια χειραγώγησής τους. Κάτι σαν το “τραβάτε με και ας κλαίω”. Πρόσφατο παράδειγμα το ενεργειακό σχέδιο, που ακούει στον λεγόμενο αγωγό East Med. Ένα επικοινωνιακό Ελντοράντο στις μέρες του, τον Ιανουάριο του 2020, όταν υπογράφηκε η συμφωνία μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ. Για τους θριαμβολογούντες, ήταν η επιτομή της ανάδειξης του ενεργειακού ρόλου της χώρας μας, το πρελούδιο για την αξιοποίηση των ενεργειακών κοιτασμάτων στη Νοτιοανατολική Μεσόγειo, η κίνηση ματ, που θα έκανε στην πράξη κουρελόχαρτο, το Τουρκο -Λιβυκό Σύμφωνο.

Τίποτα από τα παραπάνω δεν ακολούθησε. Όχι γιατί αμφισβητεί κανείς τη σπουδαιότητα της Νοτιοανατολικής Μεσογείου. Τόσο σε σχέση με τα ενεργειακά της κοιτάσματα, όσο και σε σχέσεις με τις γεωπολιτικές οδούς, που ελέγχει. Το εγχείρημα όμως του East Med, έχει υποθηκευθεί, όπως οι αρνητικές εξελίξεις επιβεβαιώνουν από το ξεκίνημά του.  Η αδράνεια και η αμηχανία που επακολούθησαν, έκαναν ακόμα δυσχερέστερη την προοπτική του και τη δυνατότητα υλοποίησής του.

Εν αρχή, υπήρχε το βασικό κενό, του ‘πολύτιμου απόντα’. Της Ιταλίας δηλαδή, που θα έπρεπε με βάση τα επικρατούντα σενάρια, να είναι η χώρα υποδοχής του αγωγού και διοχέτευσης του φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Δεν είναι θελκτικό, για οποιονδήποτε επενδυτή ή πελάτη, να εμπιστευθεί την τροφοδοσία του σε ενέργεια, όταν δεν είναι σαφές, ότι και σε επίπεδο σχεδιασμού ακόμα, υπάρχει η δυνατότητα διασύνδεσής του, με τον αγωγό μεταφοράς και τις διακλαδώσεις του. Κι αν ακόμα θεωρηθεί ότι για τις δικές της σταθμίσεις και προτεραιότητες η Ιταλία δεν ήταν έτοιμη να συμπράξει στον East Med, τον Ιανουάριο του 20, έκτοτε υπήρχε ικανός χρόνος και ευκαιρίες για να πεισθεί να συμμετάσχει. Ο καθορισμός των θαλασσίων ζωνών μας με τη μεγάλη χώρα της Αδριατικής, που μόνο δυσαρεστημένη δεν την άφησε, ήταν η πλέον χαρακτηριστική. Δεν το πετύχαμε. Ή ακόμα χειρότερα δεν το επιδιώξαμε. Είτε λόγω αδυναμίας, είτε γιατί απλά κανείς δεν ασχολήθηκε σοβαρά ή δεν είχε τις ικανότητες και τις γνώσεις να το κάνει, με τον East Med.

Το δεύτερο σημαντικό ήταν οι πελάτες. Ή για την ακρίβεια η έλλειψή τους. Πως μπορεί οποιοσδήποτε επενδυτής να πειστεί να χρηματοδοτήσει ένα εγχείρημα, όπως τον East Med, όταν δεν έχει καν εικόνα για το ποιοι θα είναι οι πελάτες του; Αυτοί δηλαδή που θα διασφάλιζαν τα έσοδα του αγωγού και θα εγγυώντο την αποπληρωμή της επένδυσης. Στοιχειώδες θα πει οποιοσδήποτε. Και ταυτόχρονα καταλυτικό. Δεν αφήνει περιθώρια για κλάψες, περί δήθεν εγκατάλειψής μας από τους συμμάχους και για δήθεν αρνητικές συγκυρίες, λόγω κυβερνητικών αλλαγών σε κρίσιμες χώρες. Μόνοι τους οι υπεύθυνοι του προγράμματος εγκατέλειψαν τον αγωγό και μαζί με αυτόν τη χώρα μας και όλους μας.

Η τρίτη διαπίστωση έχει να κάνει με την τραγική ανεπάρκεια, όσων κατά τα άλλα είναι επιφορτισμένοι με τα αντίστοιχα καθήκοντα, να παρακολουθήσουν τις εξελίξεις. Μόλις προ ολίγων ημερών η Ευρωπαική Επιτροπή ανέδειξε εκ νέου σε επιλέξιμες τις επενδύσεις που αφορούν στο φυσικό αέριο, τα δίκτυα δηλαδή μεταφοράς και τη σχετική υποδομή για την προμήθειά του. Ένα σπουδαίο όπλο, που θα τόνωνε την προσπάθεια ανεύρεσης κονδυλίων και επιβεβαίωσης της βιωσιμότητας του αγωγού. Εις μάτην. Είναι κοινός τόπος άλλωστε πως οι μάχες κερδίζονται όταν δίνονται. Ούτε λόγος να γίνεται για τις εγκαταλειμμένες.

*Ο Πολύκαρπος Αδαμίδης είναι Δικηγόρος, αν. Καθηγητής Κοινοτικού Δικαίου, Διεθνών Σχέσεων και Προμηθειών στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις