Βαλκάνια: Οι χώρες που έχουν προβάδισμα για ένταξη στην Ε.Ε.

Αποστολή στη Σόφια

Ξεκινάει λίγο πριν τις 10 το πρωί στη Σόφια της Βουλγαρίας η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ για τα Δυτικά Βαλκάνια. Η ευρωπαϊκή προοπτική των έξι κρατών της περιοχής είναι στο μενού των συζητήσεων των ηγετών, ωστόσο, ελλείψει πρόθεσης για άμεση διεύρυνση, ως βασικό θέμα της ατζέντας εμφανίζεται η διασύνδεση των υποδομών μεταξύ των Δυτικών Βαλκανίων, αλλά και των κρατών αυτών με την ΕΕ, καθώς και η ενίσχυση της κοινωνίας των πολιτών στην περιοχή.

Το κοινό ανακοινωθέν που θα υπογραφεί είναι έτοιμο, αλλά διαρροή δεν έχει γίνει προς το παρόν. Ίσως γιατί, σύμφωνα με πληροφορίες του News 24/7, το κείμενο είναι πιο “δειλό” από εκείνο της Θεσσαλονίκης το 2003, όταν η ευρωπαϊκή προοπτική για τα δυτικά Βαλκάνια ήταν ένα όραμα που οι περισσότεροι στην ευρωπαϊκή οικογένεια ήθελαν να συμβεί. Τότε, οι λέξεις “ιδιότητα μέλους” και “ένταξη” ήταν εκείνες που είχαν επιλεγεί. 15 χρόνια μετά, τα κράτη-μέλη φαίνεται να… ξορκίζουν αυτού το wording.

Από το 2003, μόνο η Κροατία κατάφερε να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ενωση, ενώ στην… ουρά παραμένουν η Σερβία, το Μαυροβούνιο, η Αλβανία, η ΠΓΔΜ και η Βοσνία Ερζεγοβίνη. Τελευταίο και… καταϊδρωμένο έρχεται το Κόσοβο που δεν έχει ακόμη αναγνωριστεί -μεταξύ άλλων- από πέντε κράτη-μέλη, μεταξύ των οποίων η Ελλάδα αλλά και η Ισπανία που απείλησε να τινάξει την Σύνοδο στον αέρα. Με ανοιχτά ζητήματα στην Καταλονία και στη Χώρα των Βάσκων, η Μαδρίτη δεν βλέπει με καθόλου καλό μάτι το ενδεχόμενο αναγνώρισης του αποσχισθέντος Κοσσυφοπεδίου. (τελικά, η Ισπανία συμμετείχε στο άτυπο δείπνο των ηγετών που έγινε χθες στη Σόφια).

“Κάθε φορά που ξεκινά μια διαδικασία ένταξης, η ΕΕ εμφανίζεται πιο απαιτητική και δύσκαμπτη στις προϋποθέσεις και τις απαιτήσεις της”, σχολίασε χαρακτηριστικά ο Αγκουστίν Παλοκάι, δημοσιογράφος από το Κόσοβο που δημοσιογραφεί εδώ και 25 χρόνια από τις Βρυξέλλες για μία εφημερίδα της Κροατίας και μία του Κοσσυφοπεδίου. “Διπλωμάτης των Βρυξελλών μου είχε πει πολύ χαρακτηριστικά ότι “η ΕΕ δεν κάνει ποτέ λάθος. Απλώς μαθαίνει από τα λάθη της”. Με άλλα λόγια, το… πάθημα έγινε μάθημα μετά την είσοδο της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας, οι οποίες δεν είχαν τελειώσει με τη διαφθορά και τα θέματα Κράτους Δικαίου, αλλά και μετά την ένταξη της Κροατίας που έχει ακόμη διμερή συνοριακά ζητήματα με την Σλοβενία”.

Η Σύνοδος της Σόφιας είναι άτυπη, οπότε οι αρχηγοί των κρατών δεν θα χρειαστεί να λάβουν συγκεκριμένες αποφάσεις. Χώρες όπως η Γερμανία, η Γαλλία και η Ολλανδία ούτε να ακούσουν δε θέλουν για διαδικασίες ένταξης, πριν οι έξι αυτές χώρες δεν προετοιμαστούν απολύτως και πειστικά για να μπορέσουν να μπουν σε ευρωπαϊκό μονοπάτι.

Με άλλα λόγια, οι ηγέτες της ΕΕ δε θα δώσουν “λευκή επιταγή” ένταξης των χωρών της περιοχής στην ΕΕ, ούτε θα δεσμευθούν σε τελικές ημερομηνίες. Η ηγέτες της ΕΕ αναμένεται να καταστήσουν σαφές ότι  η διαδικασία απόδοσης καθεστώτος υποψήφιας χώρας, όπως και η ίδια η ένταξη είναι διαδικασίες που βασίζονται στις ικανότητες και την αποδοτικότητα των ίδιων των αιτούντων .

Οι έξι χώρες

“Προβάδισμα” έχουν η Σερβία και το Μαυροβούνιο, δύο χώρες που έχουν ήδη καθεστώς υποψηφιότητας και οι συνομιλίες τους με την ΕΕ έχουν προχωρήσει σημαντικά. Γι’ αυτές, αναμένεται να γίνει μνεία ότι το 2025 είναι μια πιθανή χρονιά για την ένταξή τους στην ΕΕ.

Σύμφωνα με εκθέσεις της Κομισιόν, η Αλβανία και η FYROM καλούνται να επιταχύνουν τις εσωτερικές τους μεταρρυθμίσεις, ειδικά σε σχέση με την καταπολέμηση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος, όπως και την προώθηση του Κράτους Δικαίου και τις σχέσεις καλής γειτονίας.

Σε ό,τι αφορά τη FYROM, είναι σαφές ότι η ένταξή της περνάει μέσα από την Ελλάδα. Η ΕΕ παρακολουθεί και καλωσορίζει την ως τώρα πρόοδο που έχει επιτευχθεί με την Ελλάδα και στο ίδιο πλαίσιο αναμένεται με ενδιαφέρον τη διμερή συνάντηση του Έλληνα Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα με τον Σκοπιανό ομόλογό του Ζάεφ, στο περιθώριο της Συνόδου. Η Κομισιόν επανειλημμένως έχει δηλώσει ότι η ΕΕ ή τα κράτη μέλη της, δεν πιέζουν με κανένα τρόπο την Ελλάδα για “υποχωρήσεις” στο ζήτημα των Σκοπίων – είναι δεδομένη εξάλλου η ρητή και κατηγορηματική τοποθέτηση Γιούνκερ για το θέμα στο ελληνικό κοινοβούλιο.

Για την Βοσνία Ερζεγοβίνη και το Κοσόβο στη συγκεκριμένη συγκυρία δεν μπορεί να γίνει καν λόγος για ένταξη, καθώς η μεν Βοσνία έχει αφενός ένα ιδιαίτερο καθεστώς, αφετέρου δεν έχει απαντήσει στα λεγόμενα ερωτηματολόγια πης ΕΕ (που καθορίζουν το επίπεδο ετοιμότητας για προενταξιακό διάλογο) και το Κόσοβο δεν αναγνωρίζεται ως κράτος από πέντε Κράτη Μέλη της ΕΕ.

Η Σύνοδος αναμένεται να ολοκληρωθεί στις 15:00.

Ανεπίσημο δείπνο

Οι ΗΠΑ και οι σχέσεις τους με την Ευρωπαϊκή Ενωση ήταν στο μενού του ανεπίσημου δείπνου χθες το βράδυ στη Σόφια. “Εξετάζοντας τις τελευταίες αποφάσεις του Προέδρου Trump, κάποιος θα μπορούσε να σκεφτεί: με φίλους σαν αυτόν ποιος χρειάζεται εχθρούς. Αλλά ειλικρινά, η Ευρώπη πρέπει να είναι ευγνώμων στον Πρόεδρο Trump. Διότι χάρη σε αυτόν έχουμε απαλλαγεί από όλες τις αυταπάτες”, δήλωσε χθες ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, δίνοντας τον “τόνο” στη συζήτηση που ακολούθησε. Ο Τουσκ είπε ότι αυτό που χρειαζόμαστε είναι περισσότερη πολιτική ενότητα και αποφασιστικότητα στην ΕΕ.

Ο Τουσκ εκπροσώπησε τους πάντες χθες, αφού κανείς από τους ηγέτες δεν θέλησε να κάνει οποιαδήποτε δήλωση. Οι 28 της ΕΕ συμφώνησαν σε ένα κοινό ευρωπαϊκό μέτωπο σχετικά με την απόσυρση των Ηνωμένων Πολιτειών από τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και το μέλλον των εμπορικών σχέσεων με τις ΗΠΑ. Συγκεκριμένα επιβεβαίωσαν ότι η ΕΕ εμμένει στη συμφωνία, όσο και το Ιράν πράττει το ίδιο, καθώς, όπως δήλωσε ο Ντόναλντ Τουσκ, Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, “η συμφωνία είναι καλή για την ευρωπαϊκή και παγκόσμια ασφάλεια, γι `αυτό πρέπει να τη διατηρήσουμε”.

Οι 28 εξέτασαν και τη δυνατότητα προστασίας των ευρωπαϊκών εταιριών από τις αρνητικές συνέπειες της απόφασης των ΗΠΑ, δίνοντας στην Κομισιόν, το πράσινο φως να προετοιμάσει σχετικές δράσεις. Την ίδια όμως ώρα, οι 28 συμφώνησαν να επιδιώξουν διεθνή συνεννόηση για να αντιμετωπίσουν τις υπαρκτές ανησυχίες σχετικά με το πρόγραμμα βαλλιστικών πυραύλων του Ιράν και τις άλλες περιφερειακές του δραστηριότητες.

Σε ό,τι αφορά τις εμπορικές σχέσεις με τις ΗΠΑ, η ΕΕ συνεχίζει και ζητά  μόνιμη απαλλαγή από τους δασμούς για το αλουμίνιο και τον χάλυβα, που να δικαιολογηθούν με βάση την εθνική ασφάλεια.

“Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι στο νέο παγκόσμιο παιχνίδι, η Ευρώπη θα είναι είτε ένας από τους σημαντικότερους παίκτες, είτε ένα πιόνι. Αυτή είναι η μόνη πραγματική εναλλακτική λύση. Για να είναι το θέμα και όχι το αντικείμενο της παγκόσμιας πολιτικής, η Ευρώπη πρέπει να είναι ενωμένη οικονομικά, πολιτικά και στρατιωτικά όπως ποτέ άλλοτε. Για να το πούμε απλά: Είμαστε μαζί, ή δεν θα είμαστε καθόλου”, συμπλήρωσε ο Πρόεδρος Τουσκ, τοποθετούμενος πριν από τις σχετικές συναντήσεις.

Συνέχισε δε λέγοντας “εκτός από τις παραδοσιακές πολιτικές προκλήσεις, όπως η άνοδος της Κίνας ή η επιθετική στάση της Ρωσίας, γινόμαστε μάρτυρες σήμερα ενός νέου φαινομένου: η ιδιότροπη βεβαιότητα της αμερικανικής διοίκησης”.

“Το να είσαι Ευρωπαίος είναι ένας λόγος να είσαι περήφανος. Έχουμε το δικαίωμα και την υποχρέωση να κρατάμε ψηλά τα κεφάλια μας, τόσο με τους εχθρούς μας όσο και με τους φίλους μας”, κατέληξε.