Βενιζελος: Η πεντηκονταετία της μεταπολίτευσης ήταν η καλύτερη περίοδος από τη σύσταση του ελληνικού κράτους

Τη μεταπολίτευση, “όχι μόνο ως στιγμή της μετάβασης από την δικτατορία στη δημοκρατία, αλλά ως περίοδο και ως κατάκτηση” εξετάζει το βιβλίο: “Η καμπύλη της μεταπολίτευσης 1974-2024”, που παρουσίασαν σήμερα σε εκδήλωση με τίτλο: “Η καμπύλη της μεταπολίτευσης στη Θεσσαλονίκη”, στο φουαγιέ του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, ο πρώην υπουργός και πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Ευάγγελος Βενιζέλος, οι εκδόσεις “Επίκεντρο” , στελέχη του “Κύκλου Ιδεών”, αλλά και διακεκριμένοι προσκεκλημένοι από το χώρο της οικονομίας, της επιστήμης, των τεχνών και των γραμμάτων.

“Όλοι αντιλαμβάνονται και συνομολογούν, ότι πρόκειται για την καλύτερη πεντηκονταετία των διακοσίων ετών από τη σύσταση του ελληνικού κράτους” τόνισε ο Ευάγγελος Βενιζέλος, σημειώνοντας ότι το βιβλίο εμπεριέχει τα συμπεράσματα του ομότιτλου συνεδρίου του “Κύκλου Ιδεών”, που πραγματοποιήθηκε το Μάιο του 2024 σχετικά με την ιστορική πορεία της χώρας κατά την περίοδο της μεταπολίτευσης και τα συμπεράσματα που προέκυψαν, ως οδοδείκτη και ως έμπνευση για την ευόδωση των στρατηγικών στόχων και των προσδοκιών της χώρας στο παρόν και στο μέλλον.

Ο κ. Βενιζέλος υπογράμμισε ότι τα μεγάλα ζητήματα της εποχής μας, που αναδεικνύει η περίοδος της μεταπολίτευσης δεν είναι αποκομμένα μεταξύ τους, αλλά συνδέονται πλήρως με τις εσωτερικές, περιφερειακές και διεθνείς εξελίξεις, “τα διεθνή και τα εγχώρια ορόσημα” που προηγήθηκαν, και συνετέλεσαν στη διαμόρφωση της φυσιογνωμίας του νεώτερου ελληνικού κράτους, από την ίδρυση του και ιδιαίτερα κατά την τελευταία εκατονταετία, από τις αλλαγές των συνόρων, την ενσωμάτωση των προσφύγων της μικρασιατικής καταστροφής και την πορεία των διεθνών εξελίξεων οι οποίες καθόρισαν την ιστορική πορεία του τόπου και πρόσθεσε:

“Μήπως, όλα αυτά που συζητάμε, η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, η έκταση των χωρικών υδάτων, τα ζητήματα που αφορούν τον εναέριο χώρο, όλα αυτά που αφορούν το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, την περιφερειακή κατάσταση στην Μεσόγειο, στα Βαλκάνια, στην μεγάλη παρευξείνια περιοχή, στην οποία, ας πούμε καθ’ ιστορική απονομή, είμαστε μέλος, δε μας στέλνουν πολύ κοντά στα μεγάλα ζητούμενα της έναρξης της Επανάστασης; Όταν ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος είπε απευθυνόμενος προς τον Μέτερνιχ, ότι ξέρετε, χρειάζεται ένα νέο δυναμικό ολοζώντανο κράτος, έστω και μικρό, το οποίο μαζί με την παρακμάζουσα Οθωμανική Αυτοκρατορία θα ανακόπτει την κάθοδο της Ρωσίας στις θερμές θάλασσες, στη Μεσόγειο;

Μήπως αυτό δεν ήταν το σκεπτικό της από κοινού ένταξης της Ελλάδας και της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ, το1952; Μήπως αυτό δεν είναι τώρα το μεγάλο στρατηγικό διακύβευμα της Δύσης σε σχέση με τον πόλεμο στην Ουκρανία, ακόμη και σε σχέση με την οξεία κρίση στην Μέση Ανατολή;

Μήπως αυτά που συμβαίνουν στη Μέση Ανατολή δε συνδέονται με την τόσο σημαντική για μας στην Συνθήκη της Λωζάννης, που νομίζουμε ότι αφορά τις ελληνοτουρκικές σχέσεις στενά, ενώ αφορά οτιδήποτε σχετίζεται με τη Συρία, με το Ιράκ, με τις περιβόητες κουρδικές περιοχές, με τη Λιβύη, με οτιδήποτε μπορεί να τεθεί στο τραπέζι μια σύγχρονης συζήτησης, ενόψει και των αμερικανικών προεδρικών εκλογών την ερχόμενη Τρίτη, που είναι η καθοριστική στιγμή για τη στρατηγική υπόσταση της Δύσης”.

“Αρα, βλέπετε, πώς όλα αυτά πρέπει να τα εισπράττει και να τα αξιολογεί η ελληνική κοινωνία; Της δώσαμε, λοιπόν, πρώτοι το λόγο, στο συνέδριο του Μαΐου” πρόσθεσε ο κ. Βενιζέλος.

Ο κ. Βενιζέλος έθεσε και τα τρία ερωτήματα που τέθηκαν και από τον “Κύκλο Ιδεών” προς την κοινωνία, εάν ισχύει το θεσμικό θεμέλιο της μεταπολίτευσης και “εάν έχουμε συνταγματικό πατριωτισμό”, επίσης για το ρόλο που έπαιξε το “καταγωγικό τραύμα” της μεταπολίτευσης, η ευθύνη της δικτατορίας για το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου στην Κύπρο, η τουρκική εισβολή και η στρατιωτική ήττα του ελληνισμού, επί του εδάφους, με την κατοχή του βόρειου τμήματος του νησιού, το οποίο επηρεάζει, όπως είπε, “τις εσωτερικές προϋποθέσεις άσκησης της εξωτερική μας πολιτικής μέχρι σήμερα” και τέλος, τη συζήτηση για το “πολιτικό γονιδίωμα” της μεταπολίτευσης και για τις οικονομικές εξελίξεις.

Ο κ. Βενιζέλος επεσήμανε και την διάσταση ανάμεσα σε αυτό που η Θεσσαλονίκη κατάφερε αυτά τα πενήντα χρόνια της μεταπολίτευσης αλλά και στην απόσταση που τη χωρίζει από τις προσδοκίες της, ως πόλη με ιστορικό φορτίο και με “αναλαμπές” στον πολιτισμό, στην εκπαίδευση, όμως και με ελλείψεις που την εμποδίζουν να εκπληρώσει στο υψηλότερο επίπεδο το στρατηγικό της ρόλο.

“Η επανάληψη ευχάριστων στερεοτύπων δεν συνιστά στρατηγική, χρειάζεται κάτι παραπάνω” είπε ο κ. Βενιζέλος αναφερόμενος στη Θεσσαλονίκη της μεταπολίτευσης και συνέχισε: “Αναφέρθηκα στη Θεσσαλονίκη της εκπαίδευσης και της έρευνας, μας λείπει όμως η Θεσσαλονίκη της πραγματικής οικονομίας, η Θεσσαλονίκη που μπορεί να συσσωρεύσει κεφάλαιο, όπως ανέφερα προηγουμένως. Είναι ελάχιστες – αν δεν κάνω λάθος είναι μόνον δύο – οι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών, εταιρείες, που εδρεύουν στην Θεσσαλονίκη.

Αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, ότι, όταν έχει γίνει αυτή όλη η μετατόπιση, όταν όλοι χρηματοπιστωτικοί θεσμοί έχουν συγκεντρώσει την παρουσία τους στην Αθήνα, όταν όλες οι δραστηριότητες, όλες οι καθοριστικές αποφάσεις λαμβάνονται πλέον συγκεντρωτικά, όταν το κράτος, που είναι πάντα ο καθοριστικός παράγοντας για την πορεία της οικονομίας – γιατί η σχέση με το κράτος, όχι αναγκαστικά η χρηματοδοτική, αλλά και η ρυθμιστική απλώς, καθορίζει τα πάντα – η απόσταση από λεγόμενα κέντρα λήψης αποφάσεων, τα θεσμικά, τα οποία βρίσκονται βεβαίως στην Αθήνα, είναι πάρα πολύ μεγάλη και μεγαλώνει.

Μπορεί τεχνικά να μειώνεται η απόσταση, ή ο χρόνος που κάνεις για να διανύσεις την απόσταση αυτή, αλλά θεσμικά η απόσταση μεγαλώνει. Και Θεσσαλονίκη γίνεται μία περιφερειακή πόλη, η οποία αγωνίζεται με τον ίδιο τρόπο που αγωνίζονται όλες οι άλλες πόλεις αυτού του είδους, η καθεμία με την ιδιοσυστασία της, ανεξαρτήτως του μεγέθους της”.

“Εχει βεβαίως πάρα πολύ μεγάλη σημασία το τι επιθυμείς, το τι θέλεις και είναι μία ευκαιρία να τα συζητήσουμε όλα αυτά, χωρίς ψευδαισθήσεις. Αυτό το χωρίς ψευδαισθήσεις, αυτή η διάκριση μεταξύ φαντασίωσης και στρατηγικής που έκανα, είναι το αντικείμενο της συζήτησης που θα ακολουθήσει και αφορμή της συζήτησης είναι ο τόμος που παρουσιάζουμε, ο τόμος που εξέδωσαν οι εκδόσεις “Επίκεντρο”, που διευθύνει ο Πέτρος ο Παπασαραντόπουλος και περιλαμβάνει τα πρακτικά του συνεδρίου του Μαΐου του 2024″ πρόσθεσε ο κ. Βενιζέλος.