Χάρης Τσιόκας: Για ποια Ευρώπη θα ψηφίσουμε;

Οι επικείμενες Ευρωεκλογές δεν πρέπει να μας προσπεράσουν ως μια αδιάφορη εκλογική υποχρέωση. Κι υπάρχουν λόγοι γι’ αυτό! Βλέπετε, η Ευρώπη στη σημερινή της δομή είναι αδύναμη να τοποθετηθεί γεωστρατηγικά κοινωνικά και παραγωγικά.

Ζούμε σε μια Ευρώπη πολλαπλών ταχυτήτων που μοιραία γεννά ευρωσκεπτικισμό στο εσωτερικό της και περιθωριοποίηση στο νέο γεωπολιτικό περιβάλλον.

Στο σύγχρονο πολυπολικό κόσμο διαμορφώνονται πολλαπλές προκλήσεις με βάση τους νέους κοινωνικοοικονομικούς και γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς:

Η κλιματική αλλαγή, η 4η βιομηχανική επανάσταση, οι εκτυπωτές τριών διαστάσεων, η βιοτεχνολογία, ο πόλεμος των άστρων, η βιοηθική, η ρομποτική, η γενετική (μεταλλαγμένα…), ο ρόλος των δυνάμεων επισφαλούς εργασίας (Precariato ) επηρεάζουν καθοριστικά τους συντελεστές που διαμορφώνουν τις σύγχρονες αντιθέσεις.

Η παγκόσμια οικονομία έχει περάσει από τη περίοδο έντασης της εργασίας στη περίοδο έντασης γνώσης και κεφαλαίου. Καθοριστικοί διαμορφωτές των νέων ισορροπιών γεννούν ένα νέο πολυπολικό κόσμο, στον οποίο η Ευρώπη δε συμμετέχει ως αυθύπαρκτη οντότητα.

Σ αυτό το παγκόσμιο, σκληρά ανταγωνιστικό, περιβάλλον η κατάσταση επιδεινώνεται κι από ένα ακόμη έλλειμμα. Ενώ η αγορά έχει παγκοσμιοποιηθεί, δεν υπάρχει παγκόσμιος θεσμός να διαμορφώνει ένα πλαίσιο κανόνων λειτουργίας της.

Η σημερινή Ευρώπη, δυστυχώς είναι απούσα και άνευ όρων εξαρτημένη από το άρμα των συμφερόντων, όχι των λαών που εκφράζει, αλλά της λεγόμενης «Δύσης»…

Ενδεικτικά τα παραδείγματα των επιπτώσεων από τον πόλεμο στην Ουκρανία και πιο πρόσφατα στη Γάζα.

Η πράσινη μετάβαση γίνεται όχημα κερδοσκοπίας (βλ. χρηματιστήριο ενέργειας).

Εκ των πραγμάτων λοιπόν, τίθεται ένα κρίσιμο ερώτημα για το μέλλον της:

Μια Ευρώπη χωρίς πολιτική ενοποίηση θα μπορεί να συμμετέχει στον παγκόσμιο οικονομικό καταμερισμό ή θα υποβαθμιστεί περαιτέρω με ό,τι αυτό συνεπάγεται;

Πρόσφατα μεγάλη έρευνα έδειξε ότι από τους Ευρωπαίους πολίτες ικανοποιημένοι δηλώνουν μόλις 1 στους 2.

Τίποτε καλό δεν αναφύεται σε ένα άρρωστο περιβάλλον.

Σε μια Ευρώπη που η άκρα δεξιά επελαύνει, το κοινωνικό κράτος συρρικνώνεται κι εμπορευματικοποιείται και οι λαοί ψάχνουν για εναλλακτική πρόταση, η αριστερά, οι δυνάμεις του προοδευτικού χώρου, βρίσκονται εμφανώς σε αμηχανία. Απέναντι σε μια τέτοια κατάσταση η απάντηση δε μπορεί να είναι άλλη από μια συγκροτημένη εναλλακτική πρόταση. Απαιτείται μια… ευρωαριστερή αφύπνιση!

Γίνεται πλέον ευθύνη των προοδευτικών δυνάμεων να ανοίξει ο δρόμος για το εγχείρημα μιας συντεταγμένης πορείας που θα οδηγεί στην Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση με κοινή εξωτερική πολιτική και άμυνα.

Η πρόκληση πλέον γίνεται συγκεκριμένη για τις δυνάμεις της αριστεράς, του δημοκρατικού σοσιαλισμού, της οικολογίας και γενικότερα του προοδευτικού τόξου.

Καλούνται πολιτικά και κοινωνικά, με άμιλλα αλλά όχι ρήξη, να συναντηθούν υπό το πρίσμα μιας εναλλακτικής πρότασης με επίκεντρο τον άνθρωπο, την πραγματική οικονομία και τη δημοκρατία.

Έχουν πλέον τους υπαρξιακούς εκείνους λόγους να συνδιαμορφώσουν μια εναλλακτική πρόταση απέναντι στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές και τις δυνάμεις που ευνοούν τον εκφασισμό των κοινωνιών μέσω της περιχαράκωσης.

Τις προηγούμενες δεκαετίες ο Ανδρέας Παπανδρέου, αλλά και τα τελευταία χρόνια ο Αλέξης Τσίπρας, άνοιξαν δρόμους συζήτησης με όλα τα ρεύματα του ευρωπαϊκού προοδευτικού τόξου. Το πλεονέκτημα αυτό δεν πρέπει να παραβλεφθεί, πολύ περισσότερο να απεμπολήθει. Πρόκειται περί ανεκτίμητης παρακαταθήκης.

Διατυπώνοντας καθαρά πως όσο λάθος είναι η διολίσθηση της σοσιαλδημοκρατίας σε δεκανίκι των συντηρητικών δυνάμεων που διαχειρίζονται τη σημερινή Ευρώπη, άλλο τόσο λάθος είναι η περιθωριοποίηση και ο κατακερματισμός του προοδευτικού χώρου με αδύναμες φωνές.

Το αποτέλεσμα αυτών των ευρωεκλογών μπορεί και πρέπει να ενισχύσει αυτή τη στρατηγική, προκειμένου να επιταχυνθούν πρωτοβουλίες μια μεγάλης προοδευτικής και δημοκρατικής συνάντησης για την Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.

Είναι η ώρα των προσθέσεων και όχι των διαιρέσεων και σ αυτό όλοι κρινόμαστε αναλαμβάνοντας τις ευθύνες μας. Ή καιγόμαστε…

*Ο Χάρης Τσιόκας είναι πρώην Βουλευτής, μέλος ΚΕ ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ