5 κλασικά αριστουργήματα του ελληνικού σινεμά, σε εντελώς δωρεάν προβολές

Μια σπουδαία, αναγκαία ενέργεια πραγματοποιήθηκε την περσινή χρονιά ύστερα από μια πρωτοβουλία της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου. Αναγκαία επειδή πρόκειται για ένα εντυπωσιακού εύρους πρότζεκτ ψηφιοποίησης, διάσωσης και προβολής ταινιών που με τον τρόπο της η κάθε μία, έχουν σημαδέψει τον εικοστό αιώνα της χώρας.

Από την κλασική “Αστέρω” του Δημήτρη Γαζιάδη μέχρι το “Από την Άκρη της Πόλης” του Κωνσταντίνου Γιάνναρη μεσολάβησαν εφτά δεκαετίες κατά τη διάρκεια των οποίων η Ελλάδα άλλαξε, σχηματίστηκε, εξελίχθηκε, τραυματίστηκε. Η Ιστορία του 20ου αιώνα καταγράφηκε -και- από το σινεμά μας, μέσα από ντοκιμαντέρ και μυθοπλασία, μέσα από κοινωνικά δράματα και λαογραφικές κωμωδίες, από βουκολικά έπη και καθηλωτικά θρίλερ, μέσα από ταινίες κάθε είδους, διάρκειας και προέλευσης.

Όλες μαζί, σχηματίζουν ανάγλυφα το πρόσωπο της σύγχρονης Ελλάδας με έναν τρόπο που μόνο το σινεμά μπορεί. Δεκάδες φιλμ που ανοίγουν για τους θεατές ένα συναρπαστικό ταξίδι στον χωροχρόνο του ελληνικού σινεμά και των διαφορετικών εκφάνσεών του. Κινηματογραφικά είδη, γενιές, παρέες δημιουργών, κοινωνικοί αγώνες και το πάντα επίκαιρο γυναικείο ζήτημα, ιστορία και μυθοπλασία ενώνονται σε ανεκτίμητο πρότζεκτ.

Η ενέργεια ΧΩΡΑ, ΣΕ ΒΛΕΠΩ, που ξεκίνησε πέρσι με προβολές σε διάφορες πόλεις και Φεστιβάλ, επιστρέφει στην Αθήνα με ένα εκλεκτό πρόγραμμα προβολών που ξεκινά σήμερα Πέμπτη 27 Ιανουαρίου και θα τρέξει για πέντε μέρες στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος.

Με νέες ψηφιακές κόπιες, οι περισσότερες από αυτές αποκατεστημένες στο πλαίσιο του προγράμματος, με αγγλικούς υπότιτλους και δωρεάν είσοδο για το κοινό. (Η είσοδος θα είναι ελεύθερη με δελτία εισόδου τα οποία θα διατίθενται δωρεάν την ημέρα κάθε προβολής, 30’ πριν την έναρξη κάθε ταινίας, στα ταμεία της Ταινιοθήκης.)

Το ταξίδι του ΧΩΡΑ, ΣΕ ΒΛΕΠΩ θα συνεχιστεί με προβολές ανά τον κόσμο πριν επιστρέψει ξανά τον Μάρτιο στην Αθήνα με άλλον ένα κύκλο προβολών, αλλά ως τότε ξεχωρίζουμε 5 αξεπέραστα αριστουργήματα που αξίζει να δεις στη μεγάλη οθόνη τις επόμενες μέρες.

ΠΡΩΙΝΗ ΠΕΡΙΠΟΛΟΣ

Σε μια έρημη και κατεστραμμένη πόλη, μια γυναίκα βαδίζει ολομόναχη. Προσπαθεί να διασχίσει την απαγορευμένη ζώνη και να φτάσει στη θάλασσα. Παντού παραμονεύουν παγίδες και η Πρωινή Περίπολος την παρακολουθεί. Οι μηχανισμοί της πόλης λειτουργούν ανεξέλεγκτα. Ηλεκτρονικές φωνές καλούν τους ανύπαρκτους πολίτες να εγκαταλείψουν την πόλη. Ένας άντρας, από τους λίγους επιζώντες, που τώρα φρουρεί την πόλη, εμφανίζεται ξαφνικά κοντά της. Θα πλησιάσουν ο ένας τον άλλον, θα προσπαθήσουν να θυμηθούν το παρελθόν. Μια σχέση βίας και θανάτου, μια ιστορία αγάπης σ’ έναν αβάσταχτο κόσμο, τι νόημα μπορεί να έχει;

Συμπληρώνοντας το μετα-αποκαλυπτικό όραμα του Νίκου Νικολαΐδη για έναν πιθανό κόσμο του αύριο, η Πρωινή Περίπολος μάς ταξιδεύει σε μια ερειπωμένη Αθήνα όπου τα πάντα μοιάζουν στοιχειωμένα και οι άνθρωποι είναι σαν ηχώ πολιτισμών και σχέσεων ενός κάποιου παρελθόντος. Σε μια θαυματουργή ταινία φτιαγμένη με λιγοστά μέσα στην Ελλάδα των ‘80s, αλλά της οποίας η επίδραση παραμένει ανυπολόγιστη. (Κυριακή 31/1, 21:30)

ΛΟΥΦΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΛΛΑΓΗ

Στη διάρκεια της αναγκαστικής τους θητείας το 1967 και 1968, πριν και κατά τη στρατιωτική δικτατορία στην Ελλάδα, μια ομάδα στρατιωτών έχει αποσπαστεί στην τότε νεοσύστατη τηλεόραση της ΥΕΝΕΔ. Έναν τηλεοπτικό σταθμό υπό τη διεύθυνση της Κινηματογραφικής Ένωσης του στρατού, που μέχρι τότε παρήγαγε μόνο προπαγανδιστικές ταινίες και επίκαιρα και είχε αναλάβει τη διασκέδαση του στρατεύματος. Η ταινία ακολουθεί τις κωμικοτραγικές καταστάσεις της καθημερινότητας των στρατιωτών, βγαλμένες μέσα από αυτοβιογραφικά επεισόδια, σε μια ιστορία μόνο κατά το 95% αληθινή (κι αυτό μόνο και μόνο επειδή η αλήθεια είναι ακόμα πιο παράλογη) που σχηματίζει την εικόνα μιας ολόκληρης εποχής.

Μέσα από μια συνθήκη καταπίεσης και ανελευθερίας, ο Νίκος Περάκης βουτά στα προσωπικά του βιώματα και στήνει μια σπαρταριστή σάτιρα όπου ο παραλογισμός καλύπτει την απόγνωση σε μια απολαυστικά δομημένη πολιτική φάρσα. Με αυθεντικότητα ως προς τη γλώσσα και το ύφος του υλικού εκείνης της εποχής, παιγμένη από ένα χαρισματικό καστ, η κωμωδία του Περάκη σήμερα, δεν χάνει τίποτα από την αιχμή της, την ίδια στιγμή που παραμένει τέλειο δείγμα ψυχαγωγικού σινεμά. (Παρασκευή 28/1, 19:00)

ΑΣΤΕΡΩ

Στους πρόποδες του Χελμού, μακριά από την πόλη και τα απομεινάρια περασμένων αστικών μεγαλείων, και κάπου στα βάθη της ελληνικής υπαίθρου, η Αστέρω κι ο Θύμιος ανταλλάσσουν όρκους αιώνιας αγάπης. Ο πατέρας του Θύμιου θεωρεί όμως την Αστέρω ανάξια για να παντρευτεί τον γιο του, απειλώντας τον πως αν συμβεί κάτι τέτοιο, θα τον αποκληρώσει. Η μοίρα και οι προκαταλήψεις φαίνονται να χωρίζουν τους δύο εραστές. Θα μπορέσουν να βρεθούν ποτέ ξανά μαζί;

Εν μέρει βασισμένο στη “Ραμόνα” της Έλεν Χαντ Τζάκσον (που αφηγείται έναν επίσης απαγορευμένο έρωτα σε αμερικανικά εδάφη), το ιστορικής σημασίας φιλμ μεταφέρει την δράση στην ελληνική ύπαιθρο, εκεί όπου εκτυλίσσονται πολλές δημοφιλείς παραγωγές της εποχής. Ο Γαζιάδης συνθέτει ένα μικρό βουκολικό έπος σε τρεις πράξεις, όπου η κοινωνική διαστρωμάτωση και το ερωτικό πάθος δίνουν τον τόνο για ένα μελόδραμα με ήρωες που μοιάζουν αποφασισμένοι να τα βάλουν με την ίδια τη μοίρα.

Το φιλμ, ήταν χαμένο για δεκαετίες μέχρι που μια κόπια με γαλλικούς μεσότιτλους ανακαλύφθηκε στη Γαλλική Ταινιοθήκη μόλις το 2003 και πλέον η ταινία είναι προσβάσιμη, τώρα και με τη μουσική υπόκρουση που δημιούργησε αποκλειστικά για τις προβολές του “Χώρα, σε Βλέπω” η Ναλίσα Γκριν. (Πέμπτη 27/1, 20:00)

Ζ

Βασισμένο στην ομώνυμη νουβέλα του Βασίλη Βασιλικού, που αφορά τη δολοφονία του βουλευτή της ΕΔΑ Γρηγόρη Λαμπράκη από παρακρατικούς στην ταραγμένη δεκαετία του ‘60 για την Ελλάδα, το “Ζ” (που διαβάζεται «ζει», από το «ζει, ζει, ζει» κι όχι «ζήτα») έχει ως σημείο εκκίνησης την επίθεση σε μια πολιτική φιγούρα της αντιπολίτευσης (Ιβ Μοντάν) και την άμεση απόπειρα συγκάλυψης, ακολουθώντας την μετέπειτα έρευνα από έναν ανακριτή (Ζαν-Λουί Τρεντινιάν) αποφασισμένο να φέρει τα αληθινά γεγονότα στο φως. Όμως ποιο μπορεί να είναι το τίμημα της αλήθειας σε ένα τόσο διεφθαρμένο και πολιτικά ασταθές περιβάλλον;

Ο Κώστας Γαβράς πλέκει ένα θρίλερ που ανεβάζει τους παλμούς όχι μέσα από υπερβολές και φτηνές ανατροπές, αλλά εντοπίζοντας τον πολιτικό τρόμο με σχολιαστικότητα, μέσα από ανακρίσεις και μέσα από βλέμματα που ποτέ δεν αποκρύπτουν την αλήθεια. Ακολουθεί πρόσωπα, διαδικασίες και αλήθειες κρυμμένες στη σκιά ολοκληρώνοντας ένα τολμηρό, ζωτικής σημασίας πορτρέτο του κοινωνικού αδιεξόδου της περιόδου, που καθήλωσε τελικά το παγκόσμιο κοινό. Καθώς έγινε μόλις η δεύτερη μη αγγλόφωνη ταινία στην ιστορία που προτάθηκε για Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας. (Κυριακή 30/1, 21:30)

ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΒΙΑΙΟΣ

Μεσάνυχτα, σε κάποιον έρημο δρόμο της Αθήνας. Μια νεαρή κοπέλα δολοφονείται από τη μαχαιριά ενός αγνώστου, ο οποίος αμέσως εξαφανίζεται πίσω στις σκιές. Ο φερόμενος ως δράστης, Ιωάννης Ζάχος, ένας νεαρός άντρας δίχως καμία αίσθηση νοητικής και ψυχολογικής ισορροπίας, διοχετεύει την ερωτική του επιθυμία φαντασιωνόμενος γυναικοκτονίες. Στο μυαλό του, με αυτό τον τρόπο ασκεί εξουσία και επιβεβαιώνει τον ανδρισμό του, όπως αυτόν τον επιτάσσει και τον εννοεί μια ολόκληρη κοινωνία γύρω του. Όταν συλλαμβάνεται ομολογεί μεμιάς το έγκλημα, όμως κατά τη διάρκεια της δίκης που ακολουθεί αναπαριστά με αντιφάσεις όλα όσα έχει διαβάσει στον Τύπο. Η αναζήτηση της αλήθειας μένει μετέωρη, κι η σύγκρουση του ατόμου με την κοινωνία μαίνεται.

Το μνημειώδες ντεμπούτο της Τώνιας Μαρκετάκη άντλησε το θέμα του από αληθινά συμβάντα δημιουργώντας μεγάλο θόρυβο στα Μέσα της εποχής. Η Μαρκετάκη χρησιμοποιεί το έγκλημα όχι ως το κέντρο της θεματικής της αλλά ως την αφετηρία για μια πολύ μπροστά από την εποχή της φεμινιστική εξερεύνηση, αναλύοντας το δαιδαλώδες ψυχολογικό πορτρέτο ενός καθ’ομολογίαν θύτη και συνθέτοντας μια καθοριστική ηθογραφία της Ελληνικής κοινωνίας των ́60s, μια πνιγηρή σκιαγράφηση ενός ψυχολογικά ραγισμένου κοινωνικού ιστού σε αναζήτηση εξιλέωσης. (Σάββατο 29/1, 21:30)

Το αναλυτικό πρόγραμμα:

Πέμπτη 27 Ιανουαρίου: 20:00 Αστέρω του Δημήτρη Γαζιάδη (1929)/21:30 Πρόσωπα Λησμονημένα του Γιώργου Τζαβέλλα (1946)

Παρασκευή 28 Ιανουαρίου: 19:00 Λούφα και Παραλλαγή του Νίκου Περάκη (1984)/21:30 Οι Τεμπέληδες της Εύφορης Κοιλάδας του Νίκου Παναγιωτόπουλου (1978)

Σάββατο 29 Ιανουαρίου: 18:00 Το Προξενιό της Άννας του Παντελή Βούλγαρη (1972)/20:00 IDÉES FIXES / DIES IRAE (Παραλλαγές στο Ίδιο Θέμα) της Αντουανέττας Αγγελίδη (1977)/21:30 Ιωάννης Ο Βίαιος της Τώνιας Μαρκετάκη (1973)

Κυριακή 30 Ιανουαρίου: 17:30 Ο Αγώνας των Τυφλών της Μαρίας Χατζημιχάλη-Παπαλιού (1977)/19:30 Μέγαρα των Σάκη Μανιάτη και Γιώργου Τσεμπερόπουλου (1974)/100 Ώρες του Μάη των Δήμου Θέου και Φώτου Λαμπρινού (1964)/21:30 Z του Κώστα Γαβρά (1969)

Δευτέρα 31 Ιανουαρίου: 19:00 Η 7η Μέρα της Δημιουργίας του Βασίλη Γεωργιάδη (1966)/21:30 Πρωινή Περίπολος του Νίκου Νικολαΐδη (1987)

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις