Υποψηφιότητες Όσκαρ: Τα θετικά, τα αρνητικά, οι πρωτιές και τα μεγάλα σοκ

Φτάνοντας προς τις φετινές υποψηφιότητες των Όσκαρ είχαμε κατά νου ορισμένες πιθανές πρωτιές, γνωρίζαμε λίγο ως πολύ πού θα κινηθούν τα πράγματα, και φυσικά όσο νωρίς κι αν ήταν, κοιτάζαμε ήδη μπροστά αναμένοντας μερικούς από τους πιθανούς μεγάλους νικητές.

Η ανακοίνωση των υποψηφιοτήτων επιβεβαίωσε αρκετά από όσα περιμέναμε, είχε τις θετικές και τις αρνητικές εκπλήξεις της, αλλά και κάμποσες απίθανες πρωτιές, τις οποίες θα δούμε ευθύς αμέσως. Όμως, πάνω απ’όλα, επιβεβαίωσε πως οι μεγάλοι παίχτες είναι πράγματι η “Εξουσία του Σκύλου” και το “Belfast”, και σε δεύτερο επίπεδο το “West Side Story” και το “Dune” που κυριάρχησαν σε αρκετές τεχνικές κατηγορίες.

Εδώ βρίσκονται αναλυτικά οι υποψηφιότητες, και τώρα πάμε να δούμε μερικά από τα αξιοσημείωτα.

ΤΑ ΘΕΤΙΚΑ

4 υποψηφιότητες για το γιαπωνέζικο “Drive My Car”

Η τεράστια στήριξη της κριτικής στο φιλμ του Ριγιουσούκε Χαμαγκούτσι (του οποίου το επίσης εξαιρετικό “Ιστορίες της Τύχης και της Φαντασίας” ανακηρύξαμε μια από τις καλύτερες ταινίες του ‘21) βοήθησε το “Drive My Car” να κάνει την υπέρβαση. Η διασκευή του διηγήματος του Μουρακάμι προτάθηκε για Καλύτερο Διεθνές Φιλμ, όπως αναμενόταν. Στριμώχτηκε και στην πεντάδα Καλύτερης Σκηνοθεσίας, κάτι που το περιμέναμε με δεδομένη την τάση του συγκεκριμένου κλάδου να προτείνει συχνά auteurs μη αγγλόφωνου σινεμά (μόλις πέρυσι ο Τόμας Βίντερμπεργκ). Και ναι, θα μπορούσε να χωρέσει και στις κατηγορίες του Σεναρίου, από τη στιγμή που εκεί είναι 10 οι διαθέσιμες θέσεις.

Η ταινία όχι μόνο πέτυχε το μάξιμουμ σε αυτές τις κατηγορίες, αλλά προτάθηκε και στην μεγάλη κατηγορία Καλύτερης Ταινίας. 4 συνολικά, για ένα τρίωρο, βραδυφλεγές γιαπωνέζικο φιλμ από έναν σκηνοθέτη που μέχρι πριν 2 χρόνια αποτελούσε γνώση μόνο του στενού σινεφιλικού κυκλώματος. (Το φιλμ θα κυκλοφορήσει στις ελληνικές αίθουσες τον Οκτώβριο.)

Πενέλοπε, Τρίερ και ο θρίαμβος του διεθνούς σινεμά

Σε συνέχεια του παραπάνω, σημειώνουμε ακόμα την υποψηφιότητα Σεναρίου για τη νορβηγική ταινία “The Worst Person in the World” του Γιοακίμ Τρίερ, την τριπλή υποψηφιότητα του δανέζικου animation “Flee” (περισσότερα για αυτό σε λίγο) και φυσικά την ολόσωστη υποψηφιότητα της Πενέλοπε Κρουζ για Α’ Γυναικείο Ρόλο.

Αυτό που μέχρι πρόσφατα αποτελούσε εξαίρεση, τώρα πλέον γίνεται σταδιακά νόρμα. Καθώς η Ακαδημία επεκτείνεται και διεθνοποιείται, έτσι και οι υποψηφιότητες ταινιών που έρχονται εκτός του αγγλόφωνου συστήματος, μοιάζουν όλο και πιο συχνές, όλο και λιγότερο απίστευτες.

Σινεμά δημιουργών με Τζέιν Κάμπιον και Πολ Τόμας Άντερσον στην πρώτη γραμμή

H κατηγορία Καλύτερης Σκηνοθεσίας έκρυβε μια μίνι έκπληξη με την απουσία του Ντενί Βιλνέβ του “Dune” όμως συναντάμε σε αυτή σημαντικά ονόματα μερικών εκ των σημαντικότερων δημιουργών σήμερα. Η Τζέιν Κάμπιον γίνεται η πρώτη γυναίκα που προτείνεται δεύτερη φορά για Όσκαρ Σκηνοθεσίας μετά τα “Μαθήματα Πιάνου” πριν 30 χρόνια, την ώρα που η “Εξουσία του Σκύλου” ηγείται με 12 υποψηφιότητες συνολικά. (Ακολουθεί το “Dune” με 10.)

Η Κάμπιον είναι το φαβορί αλλά σπουδαίοι auteurs συμπληρώνουν την κατηγορία: Ο Πολ Τόμας Άντερσον και η “Πίτσα Γλυκόριζα” προτείνονται για Ταινίας-Σενάριο-Σκηνοθεσία, ο Στίβεν Σπίλμπεργκ μαζί με το υπέροχο “West Side Story” του προτείνεται στο μάξιμουμ των κατηγοριών (7 συνολικά, και είναι φαβορί σε τουλάχιστον μία) και ο Ριγιουσούκε Χαμαγκούτσι, που καλύφθηκε παραπάνω, συνθέτουν ένα εκπληκτικό κουαρτέτο υποψηφίων σκηνοθέτων. (Την πέμπτη θέση παίρνει ο Κένεθ Μπράνα για το “Belfast”.)

Οι υποψήφιες ερμηνείες

Σημαντικές ευχάριστες εξελίξεις στις 4 ερμηνευτικές κατηγορίες. Η Πενέλοπε Κρουζ που σοκαριστικά δεν είχε βρεθεί ούτε καν στην shortlist των βραβείων BAFTA, είναι εδώ υποψήφια. Μαζί με την αναμενόμενη Ολίβια Κόλμαν για το “Lost Daughter”, τα κατάφερε τελικά κι η Κρίστεν Στιούαρτ για το “Spencer”. Και για τις τρείς αυτές σπουδαίες ερμηνείες είχαμε γράψει τον Σεπτέμβριο από τη Βενετία.

Άλλες εξαιρετικές υποψηφιότητες: Η Αριάνα ΝτεΜποζ, ξεκάθαρα το breakthrough του “West Side Story”, είναι το φαβορί στον Β’ Γυναικείο Ρόλο, κι ομοίως ο Κόντι Σμιτ-ΜακΦι στον Β’ Ανδρικό για την “Εξουσία του Σκύλου”. Οι Κίρστεν Ντανστ και Τζέσι Πλέμονς πήραν από μια υποψηφιότητα για την ταινία της Κάμπιον ενώ η πάντα φανταστική Τζέσι Μπάκλεϊ έκανε την πιο ευχάριστη έκπληξη καθώς έφτασε επιτέλους στην πρώτη της υποψηφιότητα, με το “Lost Daughter”. Μέσα και ο Άντριου Γκάρφιλντ για το “tick, tick… BOOM!” σε μια αρκετά ανοιχτή κατηγορία Α’ Ανδρικού Ρόλου, όπως και ο Ντενζέλ Ουάσινγκτον για το “Tragedy of Macbeth” (που ορθότατα προτάθηκε επίσης για Καλλιτεχνική Διεύθυνση και Φωτογραφία).

ΤΑ ΑΡΝΗΤΙΚΑ

…οι υποψήφιες ερμηνείες

Έτσι είναι οι ερμηνευτικές κατηγορίες. Κάτι κερδίζεις, κάτι χάνεις. Μεγάλη απώλεια το σνομπάρισμα της Ρουθ Νέγκα για το “Passing” σε μια από τις ερμηνείες της χρονιάς, και ομοίως κρίμα η απουσία της Lady Gaga για το “Οίκος Gucci”. Η πολύ δυνατή κατηγορία Α’ Γυναικείου θα μπορούσε κάλλιστα να έχει και την Αλάνα Χάιμ υποψήφια την “Πίτσα Γλυκόριζα” όμως δυστυχώς ο κλάδος των ηθοποιών δεν εκτίμησε τόσο πολύ την ταινία, όπως φαίνεται – απουσιάζει δυστυχώς κι ο Μπράντλεϊ Κούπερ από την κατηγορία Β’ Ανδρικού Ρόλου για το ίδιο φιλμ.

Ο κλάδος των ηθοποιών φαίνεται πως απόλαυσε το “Being the Ricardos” του Άαρον Σόρκιν για λόγους που ακόμα προσπαθούμε να καταλάβουμε, προτείνοντας την Κίντμαν (που πολύ πιθανό να κερδίσει κιόλας), τον Χαβιέ Μπαρδέμ (για άλλη μια κακή ερμηνεία του), και τον Τζ. Κ. Σίμονς (ίσως η πιο παράλογη υποψηφιότητα των 4 κατηγοριών. Κακή επίσης υποψηφιότητα η Τζούντι Ντεντς για το “Belfast”.

Η βαριεστημένη επέλαση του “Belfast”

Δεν είναι η πρώτη φορά που μια ταινία βρίσκεται ακατανόητα σε θέση θριαμβευτή, αλλά το “Belfast” ως φαβορί είναι πραγματικά μια παράξενη συμφωνία από την οποία η Ακαδημία έχει χρόνο να ξεφύγει. Καμία από τις επικρατούσες ταινίες φέτος δεν είναι πραγματικά σπουδαία αλλά οπωσδήποτε η “Εξουσία του Σκύλου” και το “West Side Story” είναι σε άλλο τεχνικό και κινηματογραφικό επίπεδο από την ταινία του Μπράνα. Ακόμα και το “Don’t Look Up” (που, σιωπηλά, έχει προταθεί για 4 Όσκαρ ανάμεσα στα οποία Ταινία και Σενάριο) θα ήταν πιο εμπνευσμένη επιλογή ως Καλύτερη Ταινία.

To “Belfast” έχει προταθεί για 7 Όσκαρ, ανάμεσα στα οποία Ταινία, Σκηνοθεσία, Σενάριο, δύο ερμηνευτικά, ήχος και τραγούδι. Είναι πολύ θετικό πως κάποιοι τεχνικοί κλάδοι της Ακαδημίας (των μοντέρ, ας πούμε) δεν την πάτησαν προτείνοντάς το: μέχρι και σήμερα το πρωί προβλεπόταν πως θα ήταν υποψήφιο για Όσκαρ Φωτογραφίας, κάτι που θα αποτελούσε μια οριακά εγκληματική επιλογή (είναι μια βαθύτατα άτεχνη οπτικά ταινία) που τελικά αποφεύχθηκε. Ίσως αυτά τα επιμέρους σνομπαρίσματα να δείχνουν πως δεν έχει τόσο μεγάλη υποστήριξη και πως έφτασε ψηλά περισσότερο ως επιλογή αυτόματου πιλότου.

“Annette”, “Procession” και λοιπές απώλειες

Δεν θα μπούμε στη διαδικασία να μιλήσουμε για κάθε πιθανή «αδικία», μιας και είναι εντελώς διαφορετικό το τι αντιλαμβάνεται κανείς ως τέτοια. Αντ’αυτού, θα περιοριστούμε σε πράγματα που ήταν μες στη συζήτηση ή είχαν βρεθεί σε shortlists χωρίς τελικά να προταθούν.

Όπως το σπουδαίο ντοκιμαντέρ “Procession” του Ρόμπερτ Γκριν (υπάρχει στο Netflix), που προφανώς πλήρωσε το γεγονός ότι δεν προσφέρει μια εύκολη και συμβατική αφήγηση, όπως είναι συνήθως τα ντοκιμαντέρ που πλασάρει στα Όσκαρ η πλατφόρμα. Ή το τραγούδι “So May We Start” των Sparks από την καλύτερη ταινία της χρονιάς, το “Annette” του Λέος Καράξ. Ή την απουσία του “Matrix Resurrections” από την κατηγορία των εφέ, όπου προτάθηκαν αντ’αυτού τα παραδοσιακά εφέ-παραγγελιά της Marvel για το “Spider-Man: No Way Home”, που ξεκάθαρα αποτέλεσε χαριστική υποψηφιότητα για την επιτυχία στα ταμεία.

ΟΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΠΡΩΤΙΕΣ

Η πρωτοφανής τριπλέτα υποψηφιοτήτων του “Flee”

Στο πλαίσιο της διεθνιστικής τάσης που συζητούσαμε και παραπάνω, δεν είναι τυχαίο πως πέρσι και πρόπερσι συνέβη κάτι ως τότε πρωτοφανές: Δύο ταινίες προτάθηκαν για Όσκαρ Ντοκιμαντέρ και για Όσκαρ Διεθνούς Φιλμ, την ίδια στιγμή. (“Honeyland” και “Collective”). Φέτος το σερί συνεχίζεται και μάλιστα επεκτείνεται.

Το δανέζικο docudrama κινουμένων σχεδίων “Flee” ακολουθεί έναν άντρα καθώς για πρώτη φορά μοιράζεται την ιστορία της απόδρασης από τη χώρα του. Και γίνεται η πρώτη ταινία στην ιστορία των Όσκαρ, που προτείνεται ταυτόχρονα για τα Όσκαρ: Διεθνούς Φιλμ, Ντοκιμαντέρ ΚΑΙ Κινουμένων Σχεδίων. Κι αν στα animation η ντισνεϊκή κυριαρχία (τρεις ταινίες υποψήφιες φέτος) δύσκολα θα σπάσει, ενώ στο Διεθνές Φιλμ θα έχουμε λογικά μάχη ανάμεσα στο “Drive My Car” και το “Worst Person in the World”, η κατηγορία του Ντοκιμαντέρ είναι ανοιχτή.

Θα μπορέσει το “Flee” να πετύχει το ένα βήμα παραπάνω που δεν κατάφεραν τα “Honeyland” και “Collective”; Είναι πολύ πιθανό. (Η ταινία έχει διανομή στην Ελλάδα.)

Στίβεν Σπίλμπεργκ, ένας ζωντανός σκηνοθετικός θεσμός

Με την σκηνοθετική του υποψηφιότητα για το “West Side Story”, ο Στίβεν Σπίλμπεργκ καταφέρνει κάτι το αδιανόητο: Προτείνεται για Όσκαρ Σκηνοθεσίας σε έξι διαφορετικές δεκαετίες(!). ‘70s: “Στενές Επαφές Τρίτου Τύπου”, ‘80s: “Οι Κυνηγοί της Χαμένης Κιβωτού” και “Ε.Τ. Ο Εξωγήινος”, ‘90s: “Η Λίστα του Σίντλερ” και “Η Διάσωση του Στρατιώτη Ράιαν” (κέρδισε και τα δύο), ‘00s: “Μόναχο”, ‘10s: “Λίνκολν”, ‘20s: “West Side Story”.

Τι να πεις μπροστά σε ένα τέτοιο κατάλογο επιτευγμάτων. Ο Στίβεν Σπίλμπεργκ είναι συνώνυμο της χολιγουντιανής σκηνοθεσίας, όπως την αγαπάμε.

Από τη Ρίτα Μορένο στην Αριάνα ΝτεΜποζ

Είναι αρκετά σπάνιο αν και όχι πρωτοφανές, το να κερδίσουν διαφορετικοί ηθοποιοί Όσκαρ για τον ίδιο ρόλο. Το έχουν καταφέρει στο παρελθόν ο Μάρλον Μπράντο κι ο Ρόμπερτ Ντε Νίρο για τον Βίτο Κορλεόνε στους “Νονούς 1+2” καθώς και οι Χιθ Λέτζερ και Χοακίν Φοίνιξ ως Τζόκερ. Όμως φέτος είναι πολύ πιθανό να συμβεί για πρώτη φορά από γυναίκες ηθοποιούς, και επιπλέον πρώτη φορά που συμβαίνει για απευθείας ριμέικ (στις παραπάνω περιπτώσεις έχουμε είτε σχεδιασμένο σίκουελ, είτε ανεξάρτητες ταινίες με διαφορετικές εκδοχές του ίδιου χαρακτήρα).

H μυθική Ρίτα Μορένο κέρδισε το Όσκαρ Β’ Γυναικείου Ρόλου το 1962 για το “West Side Story” και το ρόλο της Ανίτα, κάτι που αυτή τη στιγμή μοιάζει εξαιρετικά πιθανό να συμβεί με την Αριάνα ΝτεΜποζ να βραβεύεται – για τον ίδιο χαρακτήρα, στο ριμέικ του φιλμ, 60 χρόνια μετά. Επίσης θα είναι το πρώτο ερμηνευτικό Όσκαρ για συμμετέχουσα στο “So You Think You Can Dance” αλλά αυτό είναι ανάλυση για κάποια άλλη στιγμή.

Οσκαρικά ζευγάρια

Να κάτι πραγματικά απίθανο: Στις 4 ερμηνευτικές κατηγορίες, συναντάμε φέτος δύο ζευγάρια με υποψηφιότητες, με κάθε ηθοποιό σε διαφορετική κατηγορία.

Η Πενέλοπε Κρουζ (Α’ Γυναικείος, “Παράλληλες Μητέρες”) κι ο Χαβιέ Μπαρδέμ (Α’ Ανδρικός, “Being the Ricardos”) έχουν από ένα Όσκαρ και τώρα βρίσκονται για πρώτη φορά ταυτόχρονα υποψήφιοι στις πρωταγωνιστικές ερμηνευτικές κατηγορίες. (Μάλιστα, η Κρουζ είναι η πρώτη ηθοποιός στην ιστορία που προτείνεται για Όσκαρ με δύο διαφορετικές μη αγγλόφωνες ερμηνείες.)

Ενώ στους Β’ ρόλους, συναντάμε το ζευγάρι Κίρστεν Ντανστ και Τζέσι Πλέμονς, αμφότεροι στην πρώτη τους ερμηνευτική υποψηφιότητα, για την “Εξουσία του Σκύλου” της Τζέιν Κάμπιον. Πιθανότατα και τα 4 ονόματα θα φύγουν με άδεια χέρια, αλλά σίγουρα θα κάνουν καλό και κεφάτο τραπέζι στο οσκαρικό after-party.

Η τελετή των Όσκαρ θα πραγματοποιηθεί στις 27 Μαρτίου.