Η Μενδώνη αγνοεί τις αντιδράσεις για “Ιντεάλ” και “Άστορ” – Τι ανακοίνωσε το ΥΠΠΟA

Νίπτει τας χείρας της η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη σχετικά με την “ταφόπλακα” που είναι μετέωρη και απειλεί να πέσει στους ιστορικούς κινηματογράφους “Ιντεάλ” και “Άστορ” στο κέντρο της Αθήνας. Μετά τις νέες κινητοποιήσεις που ανακοινώθηκαν για τη διάσωση των δύο σινεμά το Υπουργείο Πολιτισμού εξέδωσε το απόγευμα της Πέμπτης μια ανακοίνωση στην οποία ούτε λίγο ούτε πολύ επιχειρεί να αποποιηθεί των ευθυνών του και “πετά” το μπαλάκι στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ως αρμόδιο για την κήρυξη των δύο ακινήτων ως διατηρητέων λόγω της καλλιτεχνικής και κοινωνικής τους αξίας.

Η ανακοίνωση του ΥΠΠΟΑ έχει ως εξής:

«Σε ερώτηση δημοσιογράφων σχετικά με τον χαρακτηρισμό χρήσεων αιθουσών κινηματογράφων στο κέντρο της Αθήνας και πιο συγκεκριμένα τους κινηματογράφους «Ιντεάλ» και «Αστορ», το Γραφείο Τύπου του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού διευκρινίζει τα εξής:

Σύμφωνα με τον ν. 4858/2021 (περί προστασίας των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς), το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού είναι αρμόδιο μόνον για τον χαρακτηρισμό της χρήσης ακινήτου, αποκλειστικά σε περίπτωση που το τελευταίο έχει χαρακτηρισθεί ως μνημείο, αρχαιολογικός χώρος ή ιστορικός τόπος, κατά τις διατάξεις του προαναφερθέντος νόμου.

Οι συγκεκριμένοι κινηματογράφοι, “Ιντεάλ” και “Άστορ”, δεν πληρούν τις προϋποθέσεις που ορίζει ο νόμος 4858/2021, προκειμένου να χαρακτηριστούν ως μνημεία και να εμπίπτουν στην αυξημένη προστασία του συγκεκριμένου νόμου. Τον Δεκέμβριο του 2022 το ΥΠΠΟΑ απέστειλε τα ψηφίσματα και τις επιστολές φορέων του κινηματογράφου στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας προκειμένου να τα χειριστεί κατ’ αρμοδιότητα»

Στην ανακοίνωση αυτή προκαλεί μεγάλη αίσθηση το γεγονός ότι:

– Από τη μία το ΥΠΠΟΑ επικαλείται τον νόμο 4858/2021, για να ξεκαθαρίσει ότι οι δύο κινηματογράφοι δεν πληρούν τα κριτήρια για να χαρακτηριστούν ως νεότερα μνημεία, ενώ

– από την άλλη το υπουργείο απέστειλε τα σχετικά ψηφίσματα και τις επιστολές φορέων στο ΥΠΕΝ προκειμένου οι κινηματογράφοι να χαρακτηριστούν μνημεία…

Τελικώς τι ισχύει; Δεν πληρούνται τα κριτήρια βάσει νόμου ή το ΥΠΠΟΑ διεκδικεί να κληρωθεί στο ΥΠΕΝ η “καυτή πατάτα” για τη διάσωση ή μη των κινηματογράφων;

Τι έχει προηγηθεί

Θυμίζουμε πως όπως είχε εξαρχής γίνει γνωστό, οι αίθουσες αντιμετώπισαν το ρεαλιστικό ενδεχόμενο της καταστροφής κι ύστερα από αντιδράσεις υπήρξε μια απάντηση (περίτεχνα ασαφής) από τον e-ΕΦΚΑ που δήλωνε αναφορικά με το Ιντέαλ πως «όσοι υποψήφιοι επενδυτές ήρθαν σε επαφή με τον e-ΕΦΚΑ βλέπουν θετικά τη διατήρηση της χρήσης της αίθουσας ως κινηματογράφου με ταυτόχρονη αναβάθμιση αυτής μέσα από την αξιοποίησή της και για θεατρικές παραστάσεις ή άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις».

Όπως αποκάλυψε πρόσφατα το Cinemagazine, ανάδοχος από τη σχετική απόφαση κατακύρωσης ορίστηκε η επιχείρηση «ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ ΕΛΛΑΔΟΣ MITSIS COMPANY ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» με μηνιαίο μίσθωμα 70.000 ευρώ και πως «στα πλάνα της συγκεκριμένης εταιρείας είναι η μετατροπή του κινηματογράφου ΙΝΤΕΑΛ σε συνεδριακό χώρο και θέατρο». Χωρίς φυσικά να τονίζεται πουθενά η αναμενόμενη αναλογία ανάμεσα στις λειτουργίες αυτές, για την ιστορίας 100 χρόνων αίθουσας.

Το ΥΠΕΝ πήρε πράγματι την πρωτοβουλία να ανακηρυχθούν το Ιντεάλ και το Άστορ διατηρητέοι ως προς την χρήση κινηματογράφοι, δίνοντας σύμφωνα με τη διαδικασία, 30 μέρες προθεσμία ώστε να υποβληθούν ενστάσεις. Όμως τελικά η αοριστία της απάντησης του e-ΕΦΚΑ έκρυβε πράγματι πίσω απόπειρα εκμετάλλευσης των αιθουσών. Όπως έγινε γνωστό, ο e-ΕΦΚΑ με έγγραφό του την τελευταία μέρα της διαδικασίας, προς την αρμόδια διεύθυνση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, αιτείται τον μη χαρακτηρισμό ως διατηρητέας της χρήσης του κινηματογράφου Ιντεάλ, αλλά και του Άστορ.

Ως αποτέλεσμα, αυτήν τη στιγμή η διαδικασία κήρυξης διατηρητέας της χρήσης των κινηματογράφων από το ΥΠΕΝ έχει παγώσει…

Τι αναφέρει ο νόμος 4858/2021 που επικαλείται το ΥΠΠΟΑ

Σημειώνεται ότι βάσει του άρθρου 2 του νόμου 4858/2021, «ως νεότερα μνημεία νοούνται τα πολιτιστικά αγαθά που είναι μεταγενέστερα του 1830 και των οποίων η προστασία επιβάλλεται λόγω της ιστορικής, καλλιτεχνικής ή επιστημονικής σημασίας τους, κατά τις διακρίσεις των άρθρων 6 και 20».

Το άρθρο 6 αναφέρει μεταξύ άλλων ότι στα στα ακίνητα μνημεία περιλαμβάνονται:

– «τα νεότερα πολιτιστικά αγαθά που είναι προγενέστερα των εκάστοτε τελευταίων εκατό ετών και χαρακτηρίζονται μνημεία λόγω της αρχιτεκτονικής, πολεοδομικής, κοινωνικής, εθνολογικής, λαογραφικής, τεχνικής, βιομηχανικής ή εν γένει ιστορικής, καλλιτεχνικής ή επιστημονικής σημασίας τους,

– τα νεότερα πολιτιστικά αγαθά που ανάγονται στην περίοδο των εκάστοτε τελευταίων εκατό ετών και χαρακτηρίζονται μνημεία λόγω της ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής, πολεοδομικής, κοινωνικής, εθνολογικής, λαογραφικής, τεχνικής, βιομηχανικής ή εν γένει ιστορικής, καλλιτεχνικής ή επιστημονικής σημασίας τους.»

Ως προς το άρθρο 20, αυτό ορίζει ότι τα νεότερα πολιτιστικά αγαθά «χαρακτηρίζονται μνημεία με απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού, η οποία εκδίδεται ύστερα από εισήγηση της Υπηρεσίας και γνώμη του Συμβουλίου και δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως».

Το άρθρο 20 συνεχίζει αναφέροντας:

• «Περίληψη της εισήγησης αποστέλλεται στις τελωνειακές, λιμενικές και αστυνομικές αρχές. Η εισήγηση κοινοποιείται στον κύριο ή και τον κάτοχο, οι οποίοι είναι δυνατόν να υποβάλουν αντιρρήσεις μέσα σε ένα (1) μήνα από την κοινοποίηση. Τα αποτελέσματα του χαρακτηρισμού επέρχονται από την κοινοποίηση της εισήγησης και αίρονται εάν η απόφαση χαρακτηρισμού δεν εκδοθεί εντός εξαμήνου από την κοινοποίηση.
• Με απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού ρυθμίζεται κάθε λεπτομέρεια αναγκαία για την εφαρμογή της διάταξης αυτής. Για τον χαρακτηρισμό μνημείων της περ. ε) της παρ. 1 απαιτείται προηγούμενη συναίνεση του δημιουργού τους, εφόσον διατηρεί την κυριότητά τους.
• Η απόφαση χαρακτηρισμού που εκδίδεται σύμφωνα με τις προηγούμενες παραγράφους μπορεί να ανακαλείται μόνο για πλάνη περί τα πράγματα. Η απόφαση ανάκλησης του Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού εκδίδεται κατά τη διαδικασία των παρ. 2 και 3 και δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
• Με απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού, η οποία εκδίδεται με εισήγηση της Υπηρεσίας, ύστερα από γνώμη του Συμβουλίου και δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, μπορεί, κατ’ εξαίρεση, να χαρακτηρίζονται μνημεία, ομοειδείς κατηγορίες κινητών πολιτιστικών αγαθών που παρουσιάζουν ιδιαίτερη κοινωνική, τεχνική, λαογραφική, εθνολογική ή εν γένει ιστορική, καλλιτεχνική ή επιστημονική σημασία, εφόσον σπανίζουν, ο ατομικός προσδιορισμός τους είναι δυσχερής και συντρέχει κίνδυνος απώλειας ή καταστροφής τους.
• Η ανάκληση της απόφασης χαρακτηρισμού μεμονωμένου μνημείου που έχει εκδοθεί σύμφωνα με την παρ. 6 επιτρέπεται με απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού, η οποία εκδίδεται ύστερα από γνώμη του Συμβουλίου και δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, εφόσον το συγκεκριμένο κινητό στερείται της ιστορικής, καλλιτεχνικής ή επιστημονικής σημασίας για την οποία χαρακτηρίστηκε η κατηγορία μνημείων.»

Σημειώνεται ότι ο κινηματογράφος Ιντεάλ ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1921 ως «Σαλόν Ιντεάλ» και μέσα στα χρόνια του ευτύχησε όχι μόνο να φιλοξενήσει μεγάλες ταινίες, αλλά και σπουδαίες παραστάσεις. Επομένως βάσει του άρθρου 6 του νόμου 4858/2021, μπορεί να ενταχθεί στα νεότερα πολιτιστικά αγαθά. Ο δε κινηματογράφος Άστορ λειτουργεί από το 1947, ενώ στο ίδιο σημείο στεγάζονταν κινηματογραφικές αίθουσες ήδη από το 1908.

Πρωτοβουλία για διάσωση

Ενόψει της οριστικής απόφασης για το μέλλον των ιστορικών αιθουσών (από τις τελευταίες που έχουν απομείνει λειτουργικές σε μια Αθήνα-ξενοδοχειακή μονάδα), τα ιστορικά σινεμά του κέντρου της Αθήνας ΙΝΤΕΑΛ, ΑΣΤΟΡ και ΙΡΙΔΑ (που επίσης βρίσκεται υπό υπαρξιακή απειλή) ανοίγουν τις πόρτες τους με δωρεάν προβολές και live για το κοινό, απευθύνοντας ένα κάλεσμα στήριξης σε όλους τους κατοίκους της πόλης, για τη συνέχιση της λειτουργίας τους, αλλά και για τον ίδιο τον κινηματογραφικό πολιτισμό της χώρας.

Το κάλεσμα γίνεται για την Κυριακή 2 Απριλίου, με δωρεάν προβολές και events, με τη στήριξη μεταξύ άλλων, των κινηματογραφικών φεστιβάλ Νύχτες Πρεμιέρας, φεστιβάλ γαλλόφωνου κινηματογράφου και εθνογραφικού φεστιβάλ της Αθήνας.

Οι προβολές θα ξεκινήσουν το απόγευμα και θα διαρκέσουν έως το βράδυ μέσα αλλά και έξω από τους κινηματογράφους, στην πλατεία Κοραή και στην Ακαδημίας 55, όπου θα στηθούν οθόνες.

To πρόγραμμα των δωρεάν προβολών:

• 18:00 | ΑΣΤΟΡ | Aftersun, της Σάρλοτ Γουέλς, 102λ.
• 18:30 | ΙΡΙΔΑ | Η Χρονιά με τα 13 Φεγγάρια, του Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ, 124λ.
• 20:00 | ΑΣΤΟΡ | Brutalia: Μέρες Εργάσιμες, του Μανώλη Μαυρή, 26λ.
• 19:45 | ΠΛΑΤΕΙΑ ΚΟΡΑΗ | Cannibal Tours, του Ντένις Ο’Ρουρκ, 72λ.
• 20:45 | ΑΣΤΟΡ | Final Cut!, του Μισέλ Χαζιναβίσιους, 110λ.
• 21:00 | ΙΡΙΔΑ | Ποίηση Χωρίς Τέλος, του Αλεχάντρο Χοδορόφσκι, 128λ.
• 21:15 | ΠΛΑΤΕΙΑ ΚΟΡΑΗ | Ο Χαμένος τα Παίρνει Όλα, του Νίκου Νικολαϊδη, 120λ.
• 21:30 | ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ 55 | Climax, του Γκασπάρ Νοέ, 96λ.
• 21:45 | ΙΝΤΕΑΛ | Το Μπλε Καφτάνι, της Μαριάμ Τουζάνι, 122λ.

LIVE @ΑΣΤΟΡ:

• 21:30 | Night in Athens
• 22:30 | Incirrina

Ακολουθήστε το News 24/7 στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις