Νύχτες Πρεμιέρας: Το συγκινητικό “άνοιγμα” και το τέλος του ιστορικού Ιντεάλ

Όπως σημειώναμε πρόσφατα και στο μεγάλο preview των φετινών Νυχτών Πρεμιέρας, η φετινή διοργάνωση σε μεγάλο βαθμό αντλεί την έμπνευσή της από τον κινηματογράφο Ιντεάλ και το επικείμενο τέλος του (όπως το γνωρίζουμε).

Οι Νύχτες παρουσιάζουν ένα μεγάλο αφιέρωμα στο λονδρέζικο σινεμά Scala που έχει κλείσει αλλά αφού πρώτα μεγάλωσε μια γενιά σινεφίλ – κάτι που υπογραμμίζει τον τρόπο με τον οποίο μια κινηματογραφική αίθουσα είναι κάτι πολύ μεγαλύτερο από απλώς ένα μέρος που βλέπεις ταινίες. Είναι ένας τόπος συνάντησης, εκεί όπου γνωρίζεις κόσμο, αναπτύσσεις τρόπο να βλέπεις τον κόσμο, διασκεδάζεις, ωριμάζεις, βλέπεις κομμάτια του εαυτού σου στη μεγάλη οθόνη.

Όλα αυτά, και τόσα άλλα.

Όπως γνωρίζουμε από πέρσι, ο κινηματογράφος Ιντεάλ βρέθηκε στο στόχαστρο του ξενοδοχειακού συμπλέγματος που δρα ανεξέλεγκτα πλέον στην Αθήνα και, σε αντίθεση με το έτερο ιστορικό σινεμά Άστορ που πήρε την πολυπόθητη διακήρυξη διατηρητέου ως προς τη χρήση κινηματογράφου, το Ιντεάλ ατύχησε.

Η «προστασία» που υποκριτικά του δόθηκε, αφήνει ανοιχτά παράθυρα και μπαλκονόπορτες για πάσης φύσεως εκμετάλλευση, κάτι που δε θα αργήσει να συμβεί.

«Ξέρουμε ότι στο τέλος αυτού του χρόνου ο κινηματογράφος ΙΝΤΕΑΛ θα πάψει να υφίσταται», δήλωσε ο καλλιτεχνικός διευθυντής των Νυχτών Πρεμιέρας, Λουκάς Κατσίκας από τη σκηνή του Παλλάς το βράδυ της Τετάρτης 27 Σεπτεμβρίου.

Ήμασταν εκεί για την τελετή έναρξης των φετινών, 29ων, Νυχτών Πρεμιέρας με την πανελλήνια πρεμιέρα του νέου φιλμ του Πέδρο Αλμοδόβαρ “Strange Way of Life” (ο οποίος έστειλε μάλιστα και έναν χαιρετισμό στο κοινό του φεστιβάλ) και του σαρωτικού “Περασμένες Ζωές” της Σελίν Σονγκ – για τα οποία θα μιλήσουμε το επόμενο διάστημα. Πριν όμως την προβολή των ταινιών, ο Λουκάς Κατσίκας καλωσόρισε το κοινό με μια προσωπική ιστορία που εξελίχθηκε σε θερμά συγκινητικό λόγο πάνω στην μοίρα του Ιντεάλ και στην μορφή που παίρνει το κέντρο της πόλης.

Αυτά είναι τα λόγια του:

«Θέλω να σας πω μια ιστορία, καθίστε αναπαυτικά.

Ο λόγος που βρίσκομαι σήμερα μπροστά σας και στέκομαι εδώ είναι διότι πριν πάρα πολλά χρόνια, τον Σεπτέμβριο του 1989, έτυχε να βρίσκομαι σε έναν κινηματογράφο του κέντρου, είχα κατέβει από την επαρχιακή πόλη στην οποία ζούσα τότε για να δω την “Άβυσσο” του Τζέιμς Κάμερον. Στο διάλειμμα της προβολής βγήκα στο φουαγιέ του κινηματογράφου και εκεί ένας κύριος μοίραζε ένα περιοδικό το οποίο ήταν το τεύχος 0 ενός περιοδικού που ονομαζόταν Σινεμά.

Πήρα το περιοδικό αυτό στα χέρια μου και χωρίς να το φανταστώ εκείνο το βράδυ ήταν σαν να υπέγραφα ένα συμβόλαιο για την μέχρι τώρα ζωή μου. Άλλαξε η ζωή μου ριζικά. Άλλαξε η ζωή μου διότι μετά από λίγα χρόνια δούλεψα στο περιοδικό Σινεμά, και έναν χρόνο μετά το ξεκίνημα του φεστιβάλ, δούλεψα στις Νύχτες Πρεμιέρας.

Ο λόγος για τον οποίο σας το λέω αυτό είναι γιατί ο κινηματογράφος στον οποίο πήρα το περιοδικό αυτό ήταν ο κινηματογράφος ΙΝΤΕΑΛ.

Και η ιστορία μου είναι νομίζω μία από αμέτρητες άλλες ιστορίες από ανθρώπους οι οποίοι γνώρισαν φίλους, γνώρισαν συντρόφους και συντρόφισσες, στον κινηματογράφο ΙΝΤΕΑΛ, είδαν μερικές από τις αγαπημένες τους ταινίες, μεγάλωσαν, και φτάσαμε στο 2023 που σε μία τέτοια βραδιά με όλους εσάς εδώ, δεν μπορούμε να γιορτάσουμε και να διασκεδάσουμε και να ψυχαγωγήσουμε εσάς, όπως θα θέλαμε, διότι ξέρουμε ότι στο τέλος αυτού του χρόνου ο κινηματογράφος ΙΝΤΕΑΛ θα πάψει να υφίσταται.

Δηλαδή άλλο ένα σπίτι των Νυχτών Πρεμιέρας και των θεατών της Αθήνας, θα πάψει να υφίσταται. Προηγουμένως, αυτό έχει συμβεί όπως ξέρετε πολύ καλά με το Αττικόν και τον Απόλλωνα. Δύο αίθουσες οι οποίες μαραζώνουν στην Σταδίου και είναι ένα θλιβερό απομεινάρι του πόσο καλύτερα ήταν τα πράγματα κάποτε για εμάς και για τις αίθουσες του κέντρου μας, και προοικονομούν το τι μέλλει γενέσθαι στο κοντινό μέλλον.

Πρέπει να μπούμε πολύ σοβαρά σε σκέψεις για το πως θα είναι το κέντρο της Αθήνας, και ολόκληρη η πόλη μας λίγα χρόνια από τώρα. Ή του χρόνου που θα γιορτάσουμε τα 30 χρόνια του φεστιβάλ χωρίς τους αγαπημένους μας κινηματογράφους. 

Αυτό που ξέρω είναι ότι η Πανεπιστημίου ήταν ένας δρόμος και μία γειτονιά γεμάτη φώτα, και ένα ένα τα φώτα της σβήνουν, και σβήνουν δραματικά. Αισθάνομαι τόσο ανήμπορος και αβοήθητος όπως κι εσείς, και επειδή δεν θέλω να βλέπω τα καλύτερα χρόνια μου να χάνονται με το κλείσιμο μιας αίθουσας και επειδή αισθάνομαι ότι χάνω ένα κομμάτι του εαυτού μου όπως κι όλοι μας, όπως και η ίδια η πόλη μας που χάνει ένα της κομμάτι. Δεν θέλω να ζω με τις αναμνήσεις ή με τις φωτογραφίες που στο τέλος της ζωής μας είναι το μόνο που θα απομείνει, όπως έλεγε και ο Μόρισεϊ.

Δεν το συνηθίζω αλλά θα αναφερθώ σε ένα πολύ μικρό ποίημα. Εγώ ποίηση ελάχιστη έχω διαβάσει στην ζωή μου, το έμαθα αυτό το ποίημα σε μία ταινία, ήταν η ταινία “Splendor in the Grass”  του Ελία Καζάν, το “Πυρετός στο Αίμα”, με τον Γουόρεν Μπίτι και την Νάταλι Γουντ. Σε αυτή την ταινία λοιπόν, επαναλαμβανόταν ξανά και ξανά το ίδιο ποίημα που έλεγε: «Αν και τίποτα δεν μπορεί να φέρει πίσω τις ώρες του μεγαλείου της χλόης, της ωραιότητας του άνθους, δεν θα χάσουμε την ελπίδα μας, αλλά θα βρούμε την ελπίδα μας σε αυτά που απομένουν».

Και αυτό είναι που θέλω να κρατήσετε από την αποψινή βραδιά.»