Οι ταινίες της εβδομάδας: Το “Matrix Resurrections” είναι ένα σπουδαίο σίκουελ που τα βάζει με τον εαυτό του

Και ξαφνικά, οι αίθουσες γέμισαν. Το “Spider-Man: No Way Home” ξεπέρασε κάθε πρόβλεψη και προσδοκία πραγματοποιώντας όχι απλά την κορυφαία εμπορική επίδοση της χρονιάς, αλλά κι ένα από τα μεγαλύτερα ανοίγματα όλων των εποχών.

Ήταν η νοσταλγία; Η αίσθηση πως είναι μια ταινία που πρέπει να δεις Εδώ Και Τώρα για να μην φας spoiler; Η ανταπόκριση ενός ηλικιακού κοινού που φοβάται λιγότερο τις επιπτώσεις της πανδημίας; Όποιος συνδυασμός λόγων κι αν ευθύνεται (και αναζητήσαμε κάποιους από αυτούς στην σχετική μας box office ανάλυση), η ουσία είναι πως το νέο Marvel φιλμ έφερε το box office σε προ πανδημίας ύψη.

Θα είναι φωτοβολίδα; Θα το δούμε άμεσα, μιας και το πολυαναμενόμενο σίκουελ “Matrix Resurrections” κυκλοφορεί παγκοσμίως, ενώ στα δικά μας έχουμε και το πανάκριβο ιστορικό έπος “Σμύρνη μου Αγαπημένη”, την ώρα που το “Spider-Man” μπαίνει στη δεύτερη εβδομάδα προβολής του. Τα καλά νέα; Όλες αυτές οι εμπορικές επιλογές, αξίζουν.

Οι κριτικές της εβδομάδας:

Σμύρνη μου Αγαπημένη

(Γρηγόρης Καραντινάκης, 2ω)

2.5 / 5

Μέσα από το τεφτέρι με τις συνταγές της Φιλιώς Μπαλτατζή ακολουθούμε την ιστορία μιας οικογένειας που από τα σαλόνια της υψηλής κοινωνίας της Σμύρνης βρίσκεται κατατρεγμένη μαζί με αμέτρητους κατοίκους της πόλης, κατά τη διάρκεια των συνταρακτικών γεγονότων και τη σφαγή της Μικρασιατικής Καταστροφής. Με τις περγαμηνές της παράστασης και με το δεδομένο στάτους της Ντενίση, δε θα περιμέναμε κάτι λιγότερο από μια υπερπαραγωγή, κι αυτό ακριβώς είναι που λαμβάνουμε. Ένα πανάκριβο έπος που απλώνεται σε χρόνια Ιστορίας, σκηνοθετημένο με φροντίδα από τον Γρηγόρη Καραντινάκη, με μια εντυπωσιακά λεπτομερή ανασύσταση τόπου και εποχής και με ένα πολύ δυνατό καστ να ζωντανεύει μικρούς και μεγάλους ρόλους.

Φιλόδοξη κινηματογραφική απόπειρα που, ακόμα κι αν σε αρκετά σημεία δεν ευστοχεί, τιμά σε κάθε περίπτωση τις δημιουργικές προθέσεις των ανθρώπων πίσω από αυτή. Η εξ ανάγκης δραματουργική αποσπασματικότητα του όλου εγχειρήματος (καθώς η ταινία καλύπτει μια απόσταση χρόνων κατά τη διάρκεια των οποίων αλλάζουν όλες οι κοινωνικές ισορροπίες) αφήνει ενδεχομένως τους χαρακτήρες εκτεθειμένους.

Όμως αυτή η προσεγμένη διαδρομή μέσα στην Ιστορία καταφέρνει ακόμα κι έτσι να έχει αποτελέσματα. Ο κόσμος που χτίζει γύρω, ανάμεσα στους διάφορους ήρωες μοιάζει ζωντανός όσο και εύθραυστος, ειδικά όσο προσεγγίζουμε την επικείμενη καταστροφή. Εκεί η ταινία αφήνει πίσω της κάθε προσεκτικό βηματισμό και ορμά σε μια σοκαριστικά ωμή τρίτη πράξη που αποτυπώνει τη θηριωδία χωρίς να φοβάται αυτό που θα αντικρύσει – ή αυτό που κάνει εμάς να αντικρύσουμε. Η ωμότητα και η οργή σε αυτή την κορύφωση του φιλμ τελικά ξεπερνά -χωρίς βέβαια να υπερκαλύπτει- τις αδυναμίες του, δίνοντάς του ντε φάκτο λόγο ύπαρξης.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ: Η αναλυτική κριτική για την ταινία

The Matrix Resurrections

(Λάνα Γουατσόφσκι, 2ω28λ)

4 / 5

Πάμε ξανά να δούμε αν αυτό ακούγεται γνώριμο: Στον έναν κόσμο ο Τόμας Άντερσον ζει μια συνηθισμένη καθημερινότητα. Είναι προγραμματιστής σε μια μεγάλη εταιρεία, πάει κάθε μέρα στο γραφείο του, συναναστρέφεται τους συναδέλφους του, συχνάζει στο αγαπημένο του καφέ. Ο άλλος κόσμος, μοιάζει ψεύτικος, αλλά ίσως είναι πιο αληθινός από όσο τολμά να φανταστεί. Θα ακολουθήσει τον λευκό λαγό για να μάθει την αλήθεια;

Θα θελήσατε στη διάρκεια αυτής της αρκετά αόριστης περιγραφής να αναρωτηθείτε, Μα δεν τα έχουμε ξαναδεί αυτά; Δεν τα έχουμε ξαναζήσει; Το ερώτημα όχι απλά δεν το αποφεύγει η ταινία, αλλά το αγκαλιάζει κιόλας. Η πρώτη σκηνή του φιλμ είναι σχεδόν απευθείας αναπαράσταση της εμβληματικής εναρκτήριας σεκάνς του πρώτου “Matrix”, από το μακρινό πια 1999. Η Τρίνιτι, το άλμα στη βροχή, «οι άντρες σου είναι ήδη νεκροί». Ο κώδικας είναι παλιός. Αυτό το φαγητό είναι ξαναζεσταμένο. Γιατί όμως βρισκόμαστε εδώ;

Η συλλογιστική αυτής της ταινίας, του σίκουελ που έρχεται 18 χρόνια μετά την ολοκλήρωση της ορίτζιναλ τριλογίας, ξεκινά ακριβώς από εκεί. «Γιατί;». Γιατί είμαστε -ξανά- εδώ, γιατί λέμε -ξανά- αυτή την ιστορία; Στο γραφείο του Τόμας Άντερσον (ένας Κιάνου Ριβς που κουβαλά αναπολογητικά το “John Wick” λουκ του πλέον, παίζοντας με ευαισθησία και με εγκάρδια αβεβαιότητα τον διάσημο πάλαι ποτέ Εκλεκτό του ήρωα) αυτή είναι η συζήτηση. «Η Warner Bros. θέλει να επιστρέψουμε στο Matrix», ακούμε. «Θα το κάνουν είτε με εμάς, είτε χωρίς», του λέει ο γλίτσας συνάδελφός του, τον οποίο παίζει απολαυστικά ο Τζόναθαν Γκροφ του “Mindhunter”.

Το νέο όμως “Matrix” δεν είναι απλά ένα μετα-αφηγηματικό κλείσιμο του ματιού, μια ταινία που απολογείται ειρωνικά για την ύπαρξή της. Η Λάνα Γουατσόφσκι, που επιστρέφει στη σκηνοθεσία (δίχως την αδερφή της, Λίλυ, για πρώτη φορά στην καριέρα τους) και γράφει το σενάριο μαζί με τους Ντέιβιντ Μίτσελ (του “Cloud Atlas”) και Αλεξάντερ Χέμον, παίρνει ως αρχική ιδέα αυτό το δεδομένο, της corporate ανακύκλωσης ιδεών, προσώπων και προκάτ συναισθημάτων, αναρωτιέται γιατί η ασφάλεια του γνώριμου μας έχει παγιδεύσει σε μια αδιέξοδη λούπα ιδεών, και επιχειρεί να καταρρίψει αυτά τα όρια.

Η ταινία παρά τη φαινομενική επανάληψη την οποία προσφέρει, αντιστέκεται σχεδόν σε κάθε γνώριμο επιμέρους στοιχείο. Η κλασική χρωματική παλέτα της αρχικής τριλογίας, με τις ψυχρές πράσινες αποχρώσεις, αντικαθίσταται εδώ από ζεστά χρώματα με το φως να τρυπώνει διαρκώς στο κάδρο. Ο Τόμας Άντερσον είναι πλέον «Τομ». Γνώριμες φιγούρες επιστρέφουν ριζικά παραλλαγμένες. Το bullet time είναι κομμάτι εμμονής των συναδέλφων του Άντερσον. Οι προφητικές αφηγήσεις γίνονται έρμαια στις διαθέσεις και τις αποφάσεις των χαρακτήρων. Η κουλ βεβαιότητα αντικαθίσταται από μια ευγενή, ήπια περιέργεια. Τα δεσμευτικά δίπολα δίνουν τη θέση τους σε πεδιάδες ενδεχομένων, είτε μιλάμε για τη δημιουργικότητα, είτε για τη σεξουαλικότητα, είτε τελικά για τη σχέση μας με κάθε πτυχή του σύγχρονου κόσμου. Ακόμα και η δράση δεν έρχεται με δομικά αναμενόμενο τρόπο (σίγουρα αρκετοί θεατές θα απογοητευούν), αλλά όταν φτάνει είναι πανέμορφη: Το τελευταίο ημίωρο του φιλμ είναι μεγαλειώδες.

Η Γουατσόφσκι θέτει διαρκώς δίπολα τα οποία καταρρίπτει και προσπερνά, όχι μόνο σχολιάζοντας τις εμμονές της μοντέρνας κουλτούρας με ξαναζεσταμμένο φαγητό ψευτο-νοσταλγικών αποχρώσεων, αλλά βάζοντας στο μικροσκόπιο ακόμα και το δικό της έργο. Η ερώτηση «τι είναι το Matrix», που πίσω στο 1999 αποτελούσε βασικό πρόμο εργαλείο για το λανσάρισμα της ορίτζιναλ ταινίας, επαναπλαισιώνεται. Τι είναι το “Matrix”; Τι είναι αυτό που το έκανε φαινόμενο, πώς άλλαξε την κουλτούρα, τι σήμαινε τότε, τι σημαίνει σήμερα;

Το δημιουργικό τιμ του “Resurrections”, που προηγουμένως μας έχει δώσει τη θαυμάσια και συγκινητικά φιλόδοξη σειρά του Netflix “Sense8”, δεν προσεγγίζει κανένα από αυτά τα ερωτήματα με ειρωνεία ή με ψευδαισθήσεις μεγαλείου. Το βλέμμα του φιλμ είναι καθαρό, αγνό, ειλικρινές και άκρως συναισθηματικό – υπό αυτή την έννοια βρίσκεται πολύ πιο κοντά στο “Cloud Atlas” και το “Sense8” (αλλά και στο κορυφαίο όλων “Speed Racer”, για το οποίο η δημιουργικότητα κι η προσωπική έκφραση εν μέσω ενός καπιταλιστικού, αμοραλιστικού εμπορικού πλαισίου είναι ανάγκη ζωτικής σημασίας), παρά στην αρχική “Matrix” τριλογία. Ειδικά στον τρόπο με τον οποίο εντοπίζει την πέραν ορίων αγάπη ως την πηγή -τον κεντρικό κώδικα, αν προτιμάτε- των πάντων. Αυτό το “Matrix” μπορεί να είναι καινούριο, όμως είναι χτισμένο πάνω σε έναν άρρηκτο συναισθηματικό δεσμό, κι είναι η χημεία των Κιάνου Ριβς και Κάρι Αν Μος που πουλάει το όλο εγχείρημα.

Συγκινητικό, χαοτικό, όμορφο, ακατηγοριοποίητο, φιλόδοξο και αθεράπευτα ανοιχτόκαρδο, το “Matrix Resurrections” έρχεται δεκαετίες μετά από ένα ορίτζιναλ που, ίσως και τυχαία, έπιασε τον παλμό ενός κόσμου στην αιχμή της ριζικής αναδιάταξης, με το ίντερνετ και την ψηφιακή επικοινωνία να αλλάζουν μια για πάντα τον τρόπο που ζούμε, που επικοινωνούμε και που αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας. Αν εκείνο το “Matrix” του 1999 αποτύπωσε τις ασχημάτιστες αγωνίες μιας γενιάς στο όριο της αλλαγής, το “Matrix” του 2021 αναζητά το καθαρό βλέμμα που απαιτείται προκειμένου να αναγνωρίσει πως ζούμε (μετά;) το τέλος της Ιστορίας.

Εδώ, όπου κάθε ιδέα έρχεται για να ανακυκλωθεί και κάθε συναίσθημα έρχεται για να συνταγογραφηθεί. Εδώ, σε αυτό το 2021 όπου τα σύνορα απτού και ψηφιακού κόσμου μοιάζουν συντετριμμένα καιρό πια, το “Matrix Resurrections” αμφισβητεί τα πάντα. Λέει «αγάπα με αν τολμάς» με τον δικό του, ιδιοσυγκρασιακό τρόπο, αψηφώντας προσδοκίες και δεδομένα. Δεν διατείνεται -πια- πως έχει τις απαντήσεις, παρά μόνο το ανοιχτό μυαλό. Αν ο κόσμος μας σήμερα είναι πιο ανοιχτός από ποτέ, τότε γιατί να θέλουμε μόνο να τον περιορίζουμε;

Κυκλοφορούν ακόμα

Gunda: H καθημερινότητα των ζώων της φάρμας μέσα από ένα ντοκιμαντέρ-εμπειρία που χρησιμοποιεί ασπρόμαυρη φωτογραφία και τους φυσικούς ήχους του τοπίου, επιτρέποντάς μας να δούμε τον κόσμο μέσα από τα μάτια των τετράποδων ηρώων του. Executive producer ο Χοακίν Φοίνιξ.

Φεγγαρόσκονη: Δύο αδέρφια βοηθούν τον κύριο Ζουζούνη να βρει ξανά το πόδι του, που κάποιος το έκλεψε και το πήγε στο φεγγάρι. Παιδικό φιλμ κινουμένων σχεδίων.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.