Στο ντοκιμαντέρ “Συνύπαρξη, Λέμε Τώρα!” για Παλαιστίνη-Ισραήλ ο Χρυσός Αλέξανδρος του 27ου φεστιβάλ ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης

Μέσα σε μια ζεστή και συγκινητική ατμόσφαιρα και με πρωταγωνιστές τα ντοκιμαντέρ, τους σκηνοθέτες και τους ήρωες των ταινιών τους, απονεμήθηκαν το μεσημέρι της Κυριακής 16 Μαρτίου 2025 τα βραβεία του 27ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.

Τον Χρυσό Αλέξανδρο του Διεθνούς Διαγωνιστικού απέσπασε το ντοκιμαντέρ “Συνύπαρξη, λέμε τώρα!” της Άμπερ Φάρες, το οποίο μπαίνει αυτόματα στη λίστα προεπιλογής για το επόμενο Βραβείο Όσκαρ Καλύτερου Ντοκιμαντέρ.

Τα μέλη της κριτικής επιτροπής Δημήτρης Αθυρίδης, Λόρεν Γκρίνφιλντ και Σίγκνε Μπίργκε Σέρενσεν εξήγησαν το σκεπτικό τους ως εξής:

«Ένα στιβαρό ντοκιμαντέρ για μία από τις διχαστικές, επώδυνες και μακροχρόνιες συγκρούσεις στον κόσμο σήμερα, την ισραηλινο-παλαιστινιακή κρίση. Βασική πρωταγωνίστρια του ντοκιμαντέρ είναι η Εβραία κωμικός Νόαμ Σούστερ-Ελιάσι, που μιλά εξίσου άπταιστα αραβικά και εβραϊκά. Η ανατροφή της στη μοναδική κοινότητα στο σύγχρονο Ισραήλ όπου οι Παλαιστίνιοι και οι Εβραίοι έχουν συνυπάρξει ως γείτονες και φίλοι από το 1970, την επονομαζόμενη “Όαση Ειρήνης”, της χαρίζει μια μοναδική προοπτική στην αυθεντική έννοια της συνύπαρξης, σε μια κοινωνία όπου η ειρήνη και η αμοιβαία κατανόηση μοιάζουν με χίμαιρα».

«Μέσα από μια καθηλωτικά δομημένη αφήγηση, και αμφισβητώντας άφοβα όλα τα ταμπού του συγκεκριμένου τόπου, η αφοπλιστική φωνή και το χιούμορ της Νόαμ μάς παρακινούν να αγγίξουμε ένα βαθύτερο επίπεδο κατανόησης ενόσω γελάμε και κλαίμε μαζί της, αλλά και να αναθεωρήσουμε τις προκαταλήψεις μας με ανοιχτά μυαλά και ανοιχτές καρδιές».

ΟΙ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΡΙΑΣ ΝΟΑΜ ΣΟΥΣΤΕΡ-ΕΛΙΑΣΙ

Από τη σκηνή, η πρωταγωνίστρια της ταινίας Νόαμ Σούστερ-Ελιάσι, ανέφερε: «Πριν δύο εβδομάδες ένας Παλαιστίνιος κωμικός, συνάδελφός μου, τόλμησε να αστειευτεί στο Ισραήλ, και η αστυνομία όρμησε σπίτι του και τον συνέλαβε απλώς επειδή έκανε χιούμορ. Μπορώ να βρίσκομαι εδώ σήμερα επειδή υπάρχει ακόμα μια μικρή “σχισμή” στην ελευθερία του λόγου που μπορώ να έχω, χάρη στο προνόμιό μου ως Ισραηλινή Εβραία. Όταν μετακινήθηκα από το πεδίο του πολιτικού ακτιβισμού στην κωμωδία ήταν επειδή έμαθα ότι στην Ουκρανία ένας Εβραίος κωμικός έγραψε ένα sitcom στο οποίο γίνεται πρόεδρος, και έγινε πρόεδρος στην πραγματικότητα!»

«Έτσι, σκέφτηκα ότι εάν θέλω επιτέλους να πάρω την πολιτική μου καριέρα σοβαρά, πρέπει να αρχίσω να γράφω αστεία. Γιατί ξέρω ότι όταν γελάς, σημαίνει ότι ακούς. Κι έτσι υποσχέθηκα στον εαυτό μου ότι όταν θα έχω τη σκηνή δική μου, όταν περισσότεροι άνθρωποι θα με ακούν, τότε θα μεταφέρω το μήνυμα με δυνατή και καθαρή φωνή. Ο πρώτος πολιτικός μου “δάσκαλος” είναι ο μπαμπάς μου, που είναι κι αυτός εδώ, όπως και η μαμά μου. Η πρώτη ανάμνηση που έχω από εκείνον είναι να μπαινοβγαίνει στις στρατιωτικές ισραηλινές φυλακές επειδή αρνήθηκε να υπηρετήσει στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη».

«Ο ακτιβισμός μας, καθώς και το πώς διαμαρτυρόμαστε για την ισότητα και την ελευθερία, δεν εκφράζεται μόνο μέσα από μια διαδήλωση, μια δράση, μια ταινία ή ένα αστείο. Εκφράζεται κάθε μέρα μέσα από την εναλλακτική που οραματίζεσαι μέσα από το σώμα και τη γλώσσα σου, μέσα από τις καθημερινές επιλογές σου και το πώς αποφασίζεις να αξιοποιήσεις τα προνόμιά σου, ώστε να εξασφαλίσεις ότι μια μέρα οι Παλαιστίνιοι φίλοι μου θα είναι ελεύθεροι. Αυτή η ταινία δημιουργήθηκε από ένα δυναμικό επιτελείο γυναικών. Η Άμπερ Φάρες, η σκηνοθέτρια του ντοκιμαντέρ, δούλευε, ενώ ο ισραηλινός στρατός βομβάρδιζε το σπίτι και την οικογένειά της».

«Δεν ξέρω αν υπάρχει καλύτερος τρόπος να τιμήσει κανείς αυτές τις γυναίκες, οι οποίες δεν το έβαλαν κάτω και επέλεξαν να μιλήσουν για όλα αυτά τα δύσκολα ζητήματα, που πρέπει όλοι μας να μιλάμε. Ευελπιστώ αυτή η ταινία να δώσει στους ανθρώπους τις λέξεις που χρειάζονται αλλά και το κουράγιο που έχουν ανάγκη προκειμένου να υψώσουν το ανάστημά τους. Σας ευχαριστώ».

Ο Αργυρός Αλέξανδρος του Διεθνούς Διαγωνιστικού απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ “Λευτεριά στον Λέοναρντ Πελτιέ” των Τζέσι Σορτ Μπουλ και Ντέιβιντ Φρανς ενώ Ειδική Μνεία απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ “Παιδί της σκόνης” της Βερόνικα Μλιτσέβσκα.

ΤΑ ΒΡΑΒΕΙΑ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ ΔΙΑΓΩΝΙΣΤΙΚΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ

Στο Διαγωνιστικό τμήμα Newcomers, ο Χρυσός Αλέξανδρος «Δημήτρης Εϊπίδης» απονεμήθηκε στο “Πώς να χτίσεις μια βιβλιοθήκη” των Μάια Λέκοου και Κρίστοφερ Κινγκ, με την επιτροπή να αναφέρει πως πρόκειται για «μια ιστορία για το πώς οι προσωπικές πεποιθήσεις μπορούν να υψώσουν ανάχωμα απέναντι στη διαφθορά, στα αναχρονιστικά συστήματα και στην πολιτική αδράνεια, χτίζοντας μια κοινότητα και ανακτώντας έναν χώρο γνώσης».

«Οι δημιουργοί εκθέτουν με πάθος το διαχρονικό αποτύπωμα της αποικιοκρατίας, εξυμνώντας τον ακτιβισμό και των αγώνα δύο γυναικών φίλων για αληθινά προσβάσιμους δημόσιους χώρους — μέρη όπου οι άνθρωποι μπορούν να συνδεθούν με τα δικά τους αφηγήματα και τις δικές τους ιστορίες. Σε μια εποχή όπου οι βιβλιοθήκες σε ολόκληρο τον κόσμο έρχονται αντιμέτωπες με ιδεολογική αντιπαλότητα και περικοπές χρηματοδότησης, η ταινία μάς υπενθυμίζει ότι η γνώση πρέπει να γίνει αντικείμενο υπεράσπισης πάση θυσία».

Ο Αργυρός Αλέξανδρος του διαγωνιστικού Newcomers απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ “Eδώ μιλάνε για λατρεία” του Βύρωνα Κριτζά για την πορεία του συγκροτήματος Κόρε. Ύδρο., ενώ Ειδική Μνεία απονεμήθηκε στο “Φάρμα κατοικιδίων” των Φιν Βάλτερ και Μάρτιν Α. Βάλτερ.

Τέλος, στο πειραματικό διαγωνιστικό τμήμα >>FILM FORWARD, ο Χρυσός Αλέξανδρος απονεμήθηκε στο “Ατελείωτη Κούκι” των Σεθ Σκράιβερ και Πίτερ Σκράιβερ, ο Αργυρός Αλέξανδρος στο “Εντωμεταξύ” της Κάθριν Γκαντ και η Ειδική Μνεία πήγε στο “Μουσείο της νύχτας” του Φερμίν Ελόι Ακόστα.