“Θέλημα Θεού” ένα “Spotlight” α λα Γαλλικά και “Δρόμος του Κεραυνού” το ανεξάρτητο φιλμ της χρονιάς

Η τεράστια απώλεια για την παγκόσμια κινηματογραφική κοινότητα αυτές τις μέρες ήταν ο θάνατος της Ανιές Βαρντά, που αν και στα 90 της συνέχιζε να δημιουργεί και να είναι ενεργή με όρεξη και δημιουργικότητα 25χρονης. Εδώ μερικά λόγια και εικόνες απεριόριστης αγάπης για την σκηνοθέτη, μαζί με μια ματιά σε μερικές από τις σημαντικότερες ταινίες της.

Μια εξ αυτών, το υποψήφιο για Όσκαρ ντοκιμαντέρ “Πρόσωπα & Ιστορίες” επιστρέφει στη μεγάλη οθόνη αυτή την εβδομάδα (στο σινεμά Ααβόρα) και αξίζει να το δείτε αν το είχατε χάσει στην περσινή του κυκλοφορία. (Η ταινία βρισκόταν και στο περσινό μας τοπ-20.)

Πάμε στις κριτικές της εβδομάδας:

Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΟΥ ΚΕΡΑΥΝΟΥ

*****

(“Thunder Road”, Τζιμ Κάμινγκς, 1ω32λ)

Καστ: Τζιμ Κάμινγκς, Κένταλ Φαρ, Νίκαν Ρόμπινσον

Η προηγούμενη ταινία του Τζιμ Κάμινγκς: Η μικρού μήκους με τον ίδιο τίτλο, “Thunder Road”, που βραβεύτηκε στο Σάντανς και αποτέλεσε έμπνευση για για ετούτο το μεγάλου μήκους φιλμ. Μπορείτε να τη δείτε κιόλας, αξίζει, είναι ένα φοβερά εντυπωσιακό κωμικά δραματικό one man show ενός πλάνου.

Η καινούρια: Χρησιμοποιεί το short του 2016 ως πρόλογο, ένας αστυνομικός παθαίνει υπαρξιακό αμόκ στη διάρκεια της κηδείας της μητέρας του, χάνει το θαυμασμό του παιδιού του, και προσπαθεί στο υπόλοιπο διάστημα του φιλμ να μαζέψει ξανά τα κομμάτια του εαυτού του βλέποντας τα πάντα υπό ένα τελείως νέο πρίσμα.

Και πώς είναι: Είναι χαρακτηριστική η ευκολία με την οποία συχνά αναφερόμαστε σε αξιοσημείωτα ανεξάρτητα φιλμ ως “θριάμβους” και κάποιες φορές μπορεί να είναι κάπως κατανοητό. Ειδικά όταν μιλάμε για αγνά ανεξάρτητες δουλειές, σε ένα περιβάλλον όπου το ανεξάρτητο σινεμά βρίσκεται σε κρίση και φαινομενικά όλες οι ταινίες που φτάνουν στο κοινό είναι είτε φορμουλαϊκά μπλοκμπάστερ είτε τα ‘εκλεκτά’ φιλμ των Καννών και της Βενετίας. Πώς μπορείς να προσεγγίσεις και να βρεις κοινό όταν προέρχεσαι από ένα μέρος πλήρως εξωτερικό προς το σύστημα;

Ο “Κεραυνός” είναι όμως ένας αληθινός θρίαμβος. Αγνά ανεξάρτητη δημιουργία, φτιαγμένη από τον Τζιμ Κάμινγκς (έναν εργάτη του industry, έχοντας δουλέψει σε διάφορα πόστα σε διάφορες παραγωγές, και έχοντας εμφανιστεί ακόμα και σε σειρές σαν το “Handmaid’s Tale” ή δίνοντας τη φωνή του στο “Κρίστοφερ Ρόμπιν” της Ντίσνεϊ) ο οποίος το συνέλαβε, το σκηνοθέτησε και πρωταγωνίστησε, σε μια ταινία με ουσιαστική δημιουργική υπογραφή και υφολογικά εντελώς ιδιόμορφη. Δεν είναι απλά πως ο “Δρόμος του Κεραυνού” είναι μια ταινία αντικειμενικά δύσκολο εξ αρχής να υπάρξει, είναι πως πρόκειται για μια ταινία που δε θυμίζει ακριβώς κάτι άλλο που έχουμε ξαναδεί, αναμφίβολα ο #1 λόγος να θαυμάζει κανείς μια δημιουργία.

Ο Κάμινγκς ερμηνεύει όχι τυχαία έναν όργανο της Τάξης που μοιάζει να έχει σε αυτή τη χρονική στιγμή, τα πάντα χαμένα. Η διαδικασία επούλωσης παρουσιάζεται ως μονοπάτι δύσβατο και επώδυνο όμως κάθε επιμέρους συμβάν διαθέτει μια τραγικωμική υπόσταση που διαρκώς υπογραμμίζεται τον παράλογο χαρακτήρα της καθημερινότητας και της ίδιας μας της ύπαρξης. Η ταινία δεν είναι ούτε δράμα (αν και ακολουθεί ένα έστω ιδιότυπα δραματικό arc) ούτε και κωμωδία (αν και κάθε περιστατικό μπορεί να καταθλίψει στην ίδια συχνότητα κατά την οποία σε κάνει να γελάς αμήχανα και επαναλαμβανόμενα). Ο ίδιος ο Κάμινγκς παραδίδει μια ερμηνεία αληθινά αξιοπερίεργη, φέρνοντας κάτι από την ενέργεια ενός Γουίλ Φέρελ ή ενός Ντάνι ΜακΜπράιντ μέσα σε μια εκπληκτικής σκηνοθετικής και σεναριακής ακρίβειας δραματική διαδρομή ενός έξοχα σκιαγραφημένου χαρακτήρα.

Καταφέρνοντας να συνδυάσει αυτές τις πρώτες ύλες, καταλύει προσδοκίες και φράγματα ανάμεσα στο γέλιο και το δάκρυ, πετυχαίνοντας ένα συγκινητικό μίγμα προσωπικού γολγοθά γεμάτου με χιούμορ. Κάνοντας το παράλογο να μοιάζει οικείο και εγκάρδια. Ο πραγματικός ανεξάρτητος θρίαμβος της χρονιάς: Μια μοναδικού ύφους ταινία φτιαγμένη με τα ελάχιστα μέσα, που θα ανταμείψει τους θεατές που ζητούν κάτι διαφορετικό.

Μια σκηνή που μου έμεινε στο μυαλό: Αντί σκηνής, θα εστιάσω στην πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση που είχαμε με τον Τζιμ Κάμινγκς στο περσινό Φεστιβάλ Καννών όπου μίλησε για το πώς έφτιαξε μια ταινία μόνος του, πώς απομυθοποίησε (με την καλή έννοια) τη φιλμική δημιουργία, και το πώς τον ενέπνευσε ο Λάνθιμος με τον “Κυνόδοντα”.

ΘΕΛΗΜΑ ΘΕΟΥ

(“Grâce à Dieu”, Φρανσουά Οζόν, 2ω17λ)

Καστ: Μελβίλ Πουπώ, Ντενί Μενοσέ, Τζονσιά Μπαλασκό, Σουόν Αρλό

Σε αυτό που χαιρετίστηκε ως μια Γαλλική εκδοχή του “Spotlight”, ένας άντρας που ζει στη Λυών με τη γυναίκα και τα παιδιά του μαθαίνει τυχαία πως ο ιερέας που τον κακοποίησε όταν ήταν μικρός, εξακολουθεί να βρίσκεται κοντά σε παιδιά και να δουλεύει μαζί τους. Μαζί με άλλα δύο θύματά του, αποφασίζουν να ενώσουν τη δύναμή τους και να σπάσουν τη σιωπή ρίχνοντας φως σε ένα σκοτεινό μυστικό χρόνων, όμως οι συνέπειες θα είναι βαριές.

Αργυρή Άρκτος στο Φεστιβάλ Βερολίνου για τον Φρανσουά Οζόν, τον παραγωγικότατο Γάλλο σκηνοθέτη που έχει δουλέψει σχεδόν σε κάθε πιθανό κινηματογραφικό είδος, δίνοντάς μας νωρίτερα στη φετινή σεζόν ένα χιτσκοκικής υφής trash ψυχολογικό θρίλερ “L’Amant Double” (ανταπόκριση από τις Κάννες) και πέρυσι το ωραιότατο δράμα εποχής “Frantz” (συνέντευξη από τη Βενετία). Στην ανταπόκριση από το Φεστιβάλ Βερολίνου γράψαμε για το “Θέλημα Θεού”:

Μέσα από δυνατές σκηνές η ταινία μας μιλά για αυτούς τους τρεις χαρακτήρες, που στήνουν μια ακτιβιστική οργάνωση με σκοπό την απονομή δικαιοσύνης από την Καθολική Εκκλησία και τη δημιουργία μιας κοινότητας υποστήριξης των θυμάτων. Κοιτά τον τρόπο που ο καθένας από αυτούς αντιμετωπίζει τα τραύματά του. Ταυτόχρονα μιλά για την αδυναμία και αδιαφορία της εκκλησίας να κοιτάξει κριτικά προς το εσωτερικό της και να αντιμετωπίσει ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματά της.

Επίσης προβάλλονται

Shazam!

*****

(Ντέιβιντ Σάντμπεργκ, 2ω12λ)

Ένα αγόρι μετατρέπεται μαγικά σε ενήλικο υπερήρωα αρκεί να πει μόνο μια λέξη. Κινηματογραφική μεταφορά ενός λιγότερο γνωστού ήρωα της DC όμως με μια προσέγγιση εδώ καθαρά, αγνά χιουμοριστική. Το “Shazam!” μοιράζεται περισσότερα κοινά με το “Big” με τον Τομ Χανκς (στο οποίο μάλιστα παραθέτει και μια σαφή οπτική αναφορά στη διάρκεια μιας σκηνής δράσης σε εμπορικό πολυκατάστημα) παρά με οποιαδήποτε άλλη υπερηρωική περιπέτεια. Γι’αυτό και μοιάζουν αταίριαστα μακρές και περιττές κάποιες σκηνές δράσης που μοιάζουν περισσότερο με ντιρεκτίβες παρά οργανικές εξελίξεις, καθώς το ενδιαφέρον του Σάντμπεργκ βρίσκεται εξ ολοκλήρου στο κωμικό στοιχείο ενός μικρομέγαλου άντρα που ανακαλύπτει τον κόσμο από το μηδέν, μαζί με τις ίδιες του τις υπερδυνάμεις-δυνατότητες.

Αυτές οι σκηνές είναι και οι πιο ξεχωριστές του φιλμ, με τον Ζάκαρι Λεβί (του τηλεοπτικού “Chuck”) να δίνει μια σπαρταριστή ερμηνεία ως έφηβος σε σώμα ενήλικου υπερήρωα- αν μη τι άλλο, είναι ο ίδιος ο πιτσιρικάς εαυτός του που μοιάζει εκτός τόνου της ταινίας. Όταν το αγόρι είναι έφηβο, μοιάζει πολύ πιο βασανισμένο και βαρύ από ό,τι όταν ο Λεβί βρίσκεται στο πηδάλιο. Ως εκ τούτου, η ταινία μοιάζει σε πολλά σημεία σπασμένη σε πολλά μέρη. Όταν όμως λειτουργεί, καταφέρνει να διασκεδάζει στο μάξιμουμ και να φέρνει χαμόγελο στο πρόσωπο. Για δυο ώρες ανάλαφρης απόδρασης, το “Shazam!” είναι ό,τι πρέπει.

The Waiter

*****

(Στιβ Κρικρής, 1ω44λ)

Επαγγελματίας σερβιτόρος ζει απλή και ήρεμη ζωή, περισσότερο παρατηρώντας παρά δρώντας. Όταν όμως ο γείτονάς του εξαφανιστεί, η διαρκής του παρατηρητικότητα θα τον μπλέξει σε ένα ντόμινο σκοτεινών, ακραίων εξελίξεων παρέα με δυο μυστηριώδεις φιγούρες από το περιβάλλον του αγνοούμενου γείτονα. Ο Άρης Σερβετάλης πρωταγωνιστεί καταφέρνοντας για μια ακόμα φορά να σηκώσει με ευκολία στις πλάτες του ένα δραματικό στόρι που φλερτάρει με το μαύρο χιούμορ, ένας πρωταγωνιστής σαν μελαγχολικό, νωχελικό καρτούν που φαινομενικά μπορεί να ταιριάξει σε ό,τι ιστορία κι αν τον τοποθετήσεις. Είναι για μια ακόμα φορά φανταστικός, αλλά ο μάλλον ανέμπνευστα weird κόσμος του Κρικρή δεν προσφέρει κάποια ιδιαίτερη ματιά. Η ταινία κυλάει κι ο σκηνοθέτης ξέρει με σιγουριά πώς να κατευθύνει την ιστορία και τους χαρακτήρες προς μια κάποια σκοτεινή πλήρωση, όμως στην καλύτερη περίπτωση το “Waiter” απλώς θα θυμίζει διαρκώς κάτι άλλο.

Nεκρωταφίο Ζώων (“Pet Sematary”, Κέβιν Κολς, Ντένις Βιντμάιερ, 1ω41λ). Βασισμένο στο μυθιστόρημα τρόμου του Στίβεν Κινγκ, για μια οικογένεια που μετά τη μετακόμισή τους ανακαλύπτουν ένα μυστηριώδη τόπο ταφής στο δάσος που βρίσκεται δίπλα στο νέο τους σπίτι. Πρωταγωνιστούν Τζέισον Κλαρκ και Έιμι Σάιμετζ.

Τα Δάκρυα του Βουνού (Στέλιος Χαραλαμπόπουλος). Μια σύγχρονη Οδύσσεια, για μια ομάδα μαστόρων πέτρας που περιπλανιώνται όπου υπάρχει δουλειά χτίζοντας σπίτια, γεφύρια, σχολεία, αποκομμένοι από τα χωριά τους για σχεδόν μια δεκαετία.

Επαφή (Τώνης Λυκουρέσης, 1ω29λ). Πέντε ιστορίες ανθρώπων που παγιδεύονται σε ακινητοποιημένα ασανσέρ, βγάζοντας φοβίες και κρυμμένα συναισθήματα στην επιφάνεια.

Παίζεται ακόμα

Μια ταινία που ήδη παιζόταν στις αίθουσες και αξίζει να δεις αν την έχασες.

ΠΡΟΣΩΠΑ & ΙΣΤΟΡΙΕΣ

*****

(“Visages Villages / Faces Places, Ανιές Βαρντά, JR, 1ω34λ)

Η Βαρντά, μια σπουδαία δημιουργός που σε όλη τη διάρκεια της καριέρας της έφτιαχνε σινεμά σε συνομιλία με το θνητό μας χαρακτήρα, επιστρέφει με ένα γλυκό, ουμανιστικό road movie πάνω στον παροδικό χαρακτήρα της τέχνης και, ταυτόχρονα, της ζωής. Μαζί με τον εικαστικό JR ταξιδεύουν σε χωριά και συνομιλούν με απλούς ανθρώπους, μαθαίνοντας απλές ιστορίες και δημιουργώντας πορτρέτα γιγάντια, εντυπωσιακά, παροδικά. Ένας διαρκής, γλυκός διαλογισμός πάνω στο τι σημαίνει να αφουγκράζεσαι τη ζωή μέσα από τις ιστορίες των ανθρώπων που βρίσκονται γύρω σου.