“Το Μυστικό της Μάντλιν Κόλλινς”: Πώς γυρίστηκε το χιτσκοκικό θρίλερ του καλοκαιριού

Η Μαντλίν Κόλλινς είναι μια νέα γυναίκα, δυναμική επαγγελματίας, που όμως ζει μια διπλή ζωή με δύο άντρες– και δύο οικογένειες. Όταν φτάσει η στιγμή που, αναπόφευκτα, θα εγκλωβιστεί στα ψέματα και τα μυστικά της, το λεπτό τείχος ανάμεσα στις ζωές της θα αρχίσει να καταρρέει. Και μαζί και η ζωή της.

Στο “Μυστικό της Μαντλίν Κόλλινς”, που είδαμε για πρώτη φορά στο περσινό Φεστιβάλ Βενετίας, η Βιρζινί Εφιρά πρωταγωνιστεί σε έναν απαιτητικό ρόλο. Μιας γυναίκας που όχι μόνο καλείται να ισορροπήσει ανάμεσα στα ψέματα και τις διαφορετικές της ζωές, αλλά και η οποία κάνει λάθη, κάνει λάθος επιλογές. Είναι, με άλλα λόγια, μια κινηματογραφική ηρωίδα που δεν φοβάται να τσαλακωθεί, να γίνει αρνητική, να κάνει τον θεατή να αναρωτηθεί, «γιατί την στηρίζω τόσο πολύ;».

Το ψυχολογικό θρίλερ “Το μυστικό της Μαντλίν Κόλλινς” (“Madeleine Collins”) κυκλοφορεί στις αίθουσες στις 7 Ιουλίου από την Weirdwave. Η ταινία θα παιχτεί σε αβάν πρεμιέρα τη Δευτέρα 4 Ιουλίου στις 9 στον κινηματογράφο Κάρμεν.

Κι αν έχουμε δει πολλές φορές κάποια παραλλαγή αυτής της ιδέας στο σινεμά με ηθικά γκρίζους άντρες αντι-ήρωες, λιγοστές φορές έχει γίνει αυτό με μια ηρωίδα. Στο πρόσφατο Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Κινηματογράφου, ο σκηνοθέτης Αντουάν Μπαρό βρέθηκε στην Αθήνα για την ελληνική πρεμιέρα της ταινίας του. Κι εκεί μιλήσαμε μαζί του για το πώς δημιούργησε μια τέτοια ιστορία (η διαδικασία που μας περιέγραψε ήταν πολύ πιο απρόσμενη από ό,τι περιμέναμε να ακούσουμε!) και τι είναι αυτό τελικά που κάνει τόσο συναρπαστική κινηματογραφική σταρ την Βιρζινί Εφιρά (που πέρσι θαυμάσαμε και στη Μπενεντέτα του Πολ Βερχόφεν).

Υπήρχε κάποια εικόνα από την οποία γεννήθηκε η ταινία;

Η πρώτη εικόνα είναι μια γυναίκα σε ένα τρένο. Δουλεύω ως εξής, μου έρχονται σαν φλασάκια, δηλαδή δεν κάθομαι σε ένα γραφείο και αναρωτιέμαι ποιο θέμα θα ήταν ενδιαφέρον να κάνω ταινία. Λειτουργώ έτσι, ξαφνικά εκεί που μόλις έχω ξυπνήσει, είτε περπατάω στο δρόμο, είτε ταξιδεύω κάπου, βλέπω μια εικόνα. Στη συνέχεια αυτή την εικόνα, όταν επιμείνει μέσα μου και γίνει σχεδόν σαν εμμονή, αρχίζω και τη δουλεύω μέσα μου για να δω πιθανά πού μπορεί να με οδηγήσει, κινηματογραφικά.

Αυτή την εικόνα, την αρχή, το φλας που είπα, στη συνέχεια τη μεγευθύνω στο μυαλό μου μέχρι να δω τις λεπτομέρειες. Είναι πολύ εντυπωσιακό πώς κάτι τόσο μικρό, μια στιγμή, ένα σπάραγμα εικόνας, μπορεί να περιλαμβάνει όλες τις πληροφορίες που χρειαζόμαστε. Δηλαδή μεγευθύνοντάς την, βλέπεις αν είναι μέρα ή νύχτα, αν ο ήρωας είναι γυναίκα ή άντρας, αν είνια κάτι δραματικό ή κάτι κωμικό, και σιγά σιγά συνθέτεις μια ολόκληρη ιστορία στο μυαλό σου. Από αυτή τη μία εικόνα.

Έτσι λοιπόν σε αυτή την περίπτωση αρχικά είδα μια γυναίκα μέσα σε ένα τρένο. Παρατηρώντας την εικόνα άρχισα να συνειδητοποιώ ότι δεν είναι μέσα στην πόλη, αλλά αυτό το τρένο κινείται έξω από το άστυ, βλέπω τη φύση. Αυτή η φύση τι μου θυμίζει, μου θυμίζει τη διαδρομή που κάνω από το Παρίσι στη Γενεύη. Γιατί μια γυναίκα να είναι μέσα σε ένα τρένο πηγαίνοντας από το Παρίσι στη Γενεύη; Διότι πηγαίνει από τη μια οικογένειά της στην άλλη! Και γιατί πηγαίνει από μια οικογένεια στην άλλη, μήπως έχει μια διπλή ζωή; Ωραία, έχει. Γιατί η δεύτερη οικογένεια είναι στη Γενεύη; Πιθανά είναι διερμηνέας και δουλεύει εκεί σε κάποιον από τους οργανισμούς. Κι έτσι στήθηκε η ιστορία!

Έχει ενδιαφέρον, γιατί είναι ένα είδος ιστορίας που έχουμε δει συχνά με άντρες πρωταγωνιστές, αυτή η διπλή ζωή, τα ψέμματα… αλλά νιώθω πως δεν είναι πολύ συχνό με μια γυναίκα ηρωίδα.

Έχετε δίκιο, καταρχάς έψαξα πάρα πολύ για να βρω μια αντίστοιχη ιστορία, αν εξαιρέσεις μια κωμωδία γαλλική από τα ‘80s δεν βρήκα καμία άλλη ταινία που να έχει γυναίκα μπλεγμένη σε μια τέτοιου είδους διπλή ζωή. Το βρήκα πολύ ενδιαφέρον. Όπως είπα και πριν, δεν κάθομαι σε ένα γραφείο ψάχνοντας ένα θέμα που θα είναι ενδιαφέρον. Αλλά από τη στιγμή που είχα αυτή την εικόνα και γεννήθηκε η ιδέα, αναζήτησα άλλες αναφορές και είδα πως δεν υπήρχε τίποτα. Οπότε αμέσως αμέσως αυτό έκανε το θέμα ακόμα πιο ενδιαφέρον, και θέλησα να το δουλέψω.

Η προσέγγιση σε τι βαθμό είχε να κάνει με τον Χίτσκοκ; Δεν ξέρω κατά πόσο ήταν κάποια συνειδητή αναφορά ή κάτι γενικότερο. Γιατί γενικότερα έχει ενδιαφέρον πώς περνά ο Χίτσκοκ μέσα από το γαλλικό σινεμά. Ακόμα και πρόσφατα, είχαμε μια ταινία σαν το Sibyl, πάλι με τη Βιρζινί Εφιρά, που έχει κάτι από μοντέρνα ενσάρκωση μιας Hitchcock blonde. Εσείς φορμαλιστικά, στυλιστικά, πώς προσεγγίσατε την ιστορία;

Παραδόξως καθόλου σχετικά με τον Χίτσκοκ! Παρότι είναι ένας σκηνοθέτης τον οποίον λατρεύω κι η αγαπημένη μου ταινία είναι το Vertigo. Στην προηγούμενη ταινία μου ήμουν σαφώς επηρεασμένος από το Vertigo, κι έχουμε μάλιστα μια σκηνή που είναι το ακριβές αρνητικό μιας σκηνής του Vertigo.

Εδώ, συνειδητά, προσπάθησα να μην έχω αναφορά τον Χίτσκοκ και σίγουρα όχι το Vertigo. Ίσως όμως η ταινία να προσεγγίζει τελικά το Marnie, επειδή υπάρχει αυτός ο διαρκής φόβος ότι θα την ανακαλύψουν αν μάθει ότι λέει ψέμματα. Που είναι ένα μοτίβο που εγώ το συνδέω πολύ περισσότερο με το Marnie παρά με άλλες ταινίες του Χίτσκοκ.

Στη συγκεκριμένη δεν έχω επηρεαστεί από το Vertigo, διότι εκεί η ηρωίδα είναι διαρκώς θύμα και χειραγωγείται από τους άντρες. Εδώ ήταν πολύ σαφές για μένα ότι αυτή η γυναίκα δε θα υπάρξει θύμα καμία στιγμή. Δεν της δίνω δίκιο απολύτως, δεν θεωρώ ότι όλα είναι καλώς καμωμένα από εκείνη, αλλά πάντως σίγουρα ποτέ δεν είναι θύμα. Έχει εκείνη τα ηνία της ζωής και των αποφάσεών της.

Έχει όντως μεγάλο ενδιαφέρον σαν ηρωίδα καθώς συγκεντρώνει και πολλά αρνητικά στοιχεία. Η Βιρζινί Εφιρά πότε μπήκε σε αυτό το πρότζεκτ, πώς συνεργαστήκατε πάνω σε αυτές τις ιδέες;

Τώρα που το σκέφτομαι, συνειδητοποιώ ότι μάλλον όταν έγραψα αρχικά τον ρόλο σκεφτόμουν την Τζόντι Φόστερ αλλά νέα, οπότε αυτό ξεκάθαρα ήταν κάτι μη ρεαλιστικό, γιατί δεν είναι σε αυτή την ερμηνευτική ηλικία, οπότε δε θα της πρότεινα προφανώς τον ρόλο. Όταν ωστόσο ολοκλήρωσα τη συγγραφή, αμέσως σκέφτηκα την Εφιρά, επειδή πρώτον είναι μια σπουδαία, καταπληκτική ηθοποιός, αλλά πέραν αυτού είναι και μια γυναίκα που είναι μεν πανέμορφη αλλά δεν έχει ψυχρή ομορφιά και ξέρει να χρησιμοποιεί το φυζίκ και την εμφάνισή της για να ακτινοβολεί μια θέρμη, μια ανθρωπιά. Θα έλεγα πως είναι ιδιαίτερα φωτεινή, είναι σαν ήλιος που ακτινοβολεί.

Αυτό ήταν απαραίτητο για τον χαρακτήρα γιατί ήξερα ότι θα την πάω πολύ μακριά, εκεί όπου θα σκεφτεί ο άλλος ότι είναι απαίσιος άνθρωπος, που χειραγωγεί, που ψεύδεται, οπότε δεν ήθελα στην δεύτερη σκηνή της ταινίας ήδη να την εγκαταλείψει το κοινό. Ήθελα να μείνει μαζί της, κι αυτό μπορούσε να το καταφέρει μόνο η Βιρζινί γιατί έχει μια καλοσύνη, κι αυτή η καλοσύνη βγαίνει ανά πάσα στιγμή. Σκέφτηκα πως έτσι το κοινό θα μείνει κοντά της, θα σκεφτεί ότι εντάξει, τα πράγματα που κάνει μπορεί να είναι απαίσια αλλά… θα έχει κάποιο καλό λόγο! [γελάει]

Ήθελα δηλαδή να συνεχίσουν να αναζητούν την ανθρωπιά ακόμα και σε ένα τέτοιο χαρακτήρα. Έχει… πώς να το πω… μια πίστωση αγάπης η Βιρζινί Εφιρά εξαρχής μαζί της.

Μιλήσατε πριν για το πώς στην ταινία ανακαλύπτετε κομμάτι κομμάτι την ιστορία αφήνοντάς την να σας εκπλήξει. Τι σας εξέπληξε λοιπόν περισσότερο εδώ, υπήρχε κάποια σκηνή κλειδί; Εμένα για παράδειγμα μου αρέσει πολύ η εναρκτήρια σεκάνς, με έβαλε εξαρχής βαθιά μες στον κόσμο αυτής της ηρωίδας και μετά δεν με έχασε.

Αν πρέπει να διαλέξω μία που με εντυπωσίασε πάρα πολύ, είναι μία που με εντυπωσίασε η Βιρζινί με την υποκριτική της ικανότητα. Είναι όταν την έχουν συλλάβει και την πάνε στον ψυχολόγο κι εκεί αυτός επιμένει πως πρέπει να πει το όνομά της, ποια είναι, ποια είναι η ταυτότητά της. Και βλέπουμε στο πρόσωπό της, είναι εξαιρετικά δύσκολο ακόμα και να πει πώς λέγεται. Νομίζω σε εκείνη τη στιγμή συναντήθηκε τόσο η σκηνοθετική οδηγία με το αγνό συναίσθημα της ηθοποιού, που πλέον έδινε 100% αυτό που ένιωθε ο χαρακτήρας της εκείνη τη στιγμή. Επίσης είχα επιλέξει το πλάνο να είναι μόνο πάνω της, να μην δείξει ούτε μια στιγμή τον ψυχολόγο που κάνει τις ερωτήσεις. Αυτή νομίζω είναι η πιο ενδιαφέρουσα και δυνατή σκηνή.

Και όπως κι εκείνη η σκηνή με άφησε άφωνο, υπάρχει άλλη μια τέτοια σκηνή, είναι στην όπερα, το πλάνο διαρκεί 2 λεπτά και 20 δευτερόλεπτα. Είναι μόνο το πρόσωπο της Βιρζινί, δεν έχει λόγια, δεν έχει τίποτα. Κι είναι σκηνοθετική επιλογή γιατί έχουμε μια ηθοποιό της οποίας η εκφραστική ικανότητα είναι ανείπωτη, αδιανόητη. Κι ερμηνεύει τόσα πράγματα χωρίς να πει ούτε μια λέξη. Αυτό όταν συνέβη, με συγκίνησε.

*Η ταινία Το Μυστικό της Μαντλίν Κόλλινς (Madeleine Collins) κυκλοφορεί στις αίθουσες την Πέμπτη 7 Ιουλίου από την Weirdwave. Προβάλλεται σε avant premiere την Δευτέρα 4 Ιουλίου στις 9 στον κινηματογράφο Κάρμεν.