Νέες ταινίες: Η πολυβραβευμένη “Ζώνη Ενδιαφέροντος” θα σε κάνει να τρέμεις

Με ολοζώντανο ενδιαφέρον, πολλές και ενδελεχείς συζητήσεις γύρω από την ταινία και εξαιρετικά θετικές αντιδράσεις στην πλειοψηφία τους, τα σινεμά συνέχισαν να γεμίζουν για τη “Φόνισσα” που παρά το τεράστιο άνοιγμα δείχνει πως θα έχει και ακόμα πιο εντυπωσιακά πόδια. Με 200.000 εισιτήρια να έχουν ήδη γράψει, το φιλμ της Εύας Νάθενα βάζει πλώρη για εμπορικότερο της χρονιάς.

Σε πολύ μικρότερη κλίμακα αλλά επίσης γερή κίνηση τηρουμένων των αναλογιών, συναντάμε τόσο την “Τελευταία Παμπ” του Κεν Λόουτς με 4.600 εισιτήρια από 16 αίθουσες, και τα “Πεσμένα Φύλλα” του Άκι Καουρισμάκι που ξεπέρασαν τις 12.000 τη δεύτερη βδομάδα σε εξίσου περιορισμένο κύκλωμα (11 αίθουσες το δεύτερο 4ήμερο).

Κατά τα άλλα ο “Ναπολέοντας” ξεφουσκώνει αλλά τις 100.000 τις έφτασε, ενώ αξίζει να αναφέρουμε και την όλο και εντονότερη παρουσία οικογενειακών animation τίτλων στην δεκάδα, με 4 από τις τοπ-10 εμπορικότερες ταινίες αυτή τη στιγμή να είναι κινουμένων σχεδίων – κάτι που αναμένεται να ισχυροποιηθεί κατά την περίοδο των γιορτών.

Αυτή την εβδομάδα ανοίγει ένας από τους μεγάλους εμπορικούς τίτλους της περιόδου αλλά και η ταινία με τη μεγαλύτερη συνολική κριτική αποδοχή της χρονιάς, με Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής στις Κάννες.

Οι ταινίες της εβδομάδας:

Ζώνη Ενδιαφέροντος

(“The Zone of Interest”, Τζόναθαν Γκλέιζερ, 1ω45λ)

****

Ο διοικητής του Άουσβιτς (Κρίστιαν Φρίντελ) κι η σύζυγός του (Σάντρα Χίλερ, η ηθοποιός της χρονιάς, μην τα ξαναλέμε) προσπαθούν να χτίσουν μια ονειρεμένη ζωή για την οικογένειά τους, στο σπίτι με κήπο που βρίσκεται δίπλα στο στρατόπεδο. Στην άλλη πλευρά του τοίχου, η φρίκη παραμένει κρυμμένη, μακριά από το βλέμμα τους – και το δικό μας.

Ο Τζόναθαν Γκλέιζερ επιστρέφει μια δεκαετία μετά το “Under the Skin” και παραδίδει ένα ιστορικό δράμα ανατριχιαστικού τρόμου, παιγμένο στη γερμανική γλώσσα εξ ολοκλήρου, για τους τρόπους με τους οποίους ένα ανθρώπινο ον είναι ικανό να ευτελίσει ακόμα και την πιο οδυνηρή φρίκη, τη μεγαλύτερη ηθική του καταδίκη, σε μια απλή σειρά από μπανάλ διαδικασίες.

Ένα μεγάλο κομμάτι της συζήτησης γύρω από το “Οπενχάιμερ” του Κρίστοφερ Νόλαν αφορούσε την πλήρη απουσία εικόνων και προσώπων από την πλευρά του ιαπωνικού πληθυσμού. Ο Νόλαν σοφά και ανατριχιαστικά εστίασε όλη την αντίδραση από την πτώση της βόμβας μες στο μυαλό του ήρωά του, αποτυπώνοντας τη φρίκη σε μια σειρά από εικόνες εφιαλτικά παραμορφωμένες. Ο τρόμος βρισκόταν έξω από το κάδρο, τόσο για εμάς όσο και για τον ίδιο τον Οπενχάιμερ.

Ολόκληρη η ταινία του Γκλέιζερ είναι μια άσκηση φρίκης παιγμένη με αυτούς τους όρους. Ο διοικητής Ρούντολφ Ες κινείται σα να έκανε μια τυπική δουλειά γραφείου, κρύβοντας την ίδια την φωτιά της κόλασης κάτω από μια σειρά βαριεστημένων εκφράσεων («Χάιλ Χίτλερ και τα λοιπά»), την ώρα που ο Γκλέιζερ σκηνοθετεί τα πάντα από απόσταση, κρατώντας τα πρόσωπα μακριά, και με στατικά πλάνα γεμάτα αιχμές και επιθετικές γωνίες. Σε συνδυασμό με το απόκοσμο ηχοτοπίο του φιλμ, καταφέρνει να αποδώσει την αίσθηση τρόμου και βάρους ενός εγκλήματος το οποίο ποτέ δεν βλέπουμε να συντελείται– θυμίζοντας πως δεν υπάρχει πράξη αποκομμένη από τις ηθικές της συνέπειες.

Η ιστορική φρικωδία αποδραματοποιείται σε τέτοιο βαθμό που αφαιρείται κάθε ιδέα συναισθηματικής εμπλοκής ή αφηγηματικής αγωνίας στα όσα βλέπουμε, αφήνοντάς μας μετέωρους απέναντι στην κόλαση, να αδυνατούμε όλο και εντονότερα να οδηγήσουμε το νου μας αλλού – ή ακόμα χειρότερα, αν παρ’ελπίδα συνηθίσει η σκέψη στις βαριεστημένες κινήσεις του ζευγαριού, κάποιο παρεμβατικό στοιχείο (οι στάχτες ή μια επίμονη οσμή που σχολιάζει η σύζυγος) θα έρθει να μας θυμίσει αυτό με το οποίο έχουμε κάνει προσωρινή ειρήνη.

Υπάρχει μια μεγάλη συζήτηση που πάντα είναι καλοδεχούμενο να γίνεται γύρω από τους στόχους και τα μέσα της απεικόνισης (ή εν προκειμένω της αντι-απεικόνισης που εν τέλει ταυτίζεται με την απεικόνιση) της ιστορικής φρίκης. Έχουμε ξαναμιλήσει για το πώς αγνή αντι-πολεμική ταινία είναι σχεδόν αδύνατον να υπάρξει, για το πώς το σόου ακυρώνει κάτι από το μήνυμα – και ναι, το ακραίο, σχεδόν art installation προσέγγισης, στιλιζάρισμα του Γκλέιζερ είναι κι αυτό με τον τρόπο του ένα σόου.

Είναι όμως αυτή η μη-εικόνα που το κάνει εν τέλει στοιχειωτικό. Δίχως εμψυχωτικές παρενθέσεις, δίχως καρτουνίστικους κακούς στους οποίους μπορεί να συγκεντρωθεί η οργή του θεατή, δίχως δραματικές διαδρομές με κορύφωση και λύση, η “Ζώνη Ενδιαφέροντος” καταφέρνει να αποτελέσει τελικά επέκταση κάθε μας σκέψης γύρω από τα όσα –κάνουμε πως– δεν βλέπουμε, στην οποιαδήποτε συγκυρία εμφάνισης της ταινίας. Η Ιστορία (και κατ’επέκταση, το σήμερα) είναι χτισμένη πάνω στο Κακό που αποφασίσαμε να συνηθίσουμε.

Γουόνκα

(“Wonka”, Πολ Κινγκ, 1ω52λ)

**

Ο ονειροπόλος μα απένταρος νεαρός Γουόνκα ξεκινάει να φτάσει στη μεγάλη πόλη που είναι γνωστή για τη σοκολάτα της, θέλοντας να ανοίξει το δικό του μαγαζί για να πουλάει τη δική του εθιστική σοκολάτα. Φτάνοντας όμως στην πόλη θα διαπιστώσει πως κουμάντο κάνει ένα καρτέλ άπληστων σοκολατοβιομηχάνων, και σα να μην έφτανε αυτό η σπιτονοικοκυρά του εκμεταλλεύεται τη φτώχεια του για να τον εγκλωβίσει σε μια εφιαλτική συμφωνία.

Ο σκηνοθέτης των “Πάντινγκτον” βασίζεται στον χαρακτήρα που δημιούργησε ο Ρόαλντ Νταλ στο βιβλίο “Τσάρλι και το Εργοστάσιο Σοκολάτας” για να πει μια ιστορία προέλευσης από αυτές που έχει γεμίσει το Χόλιγουντ τα τελευταία χρόνια. Είναι πρίκουελ μόνο κατ’όνομα βέβαια, και με τις αναγκαίες αναφορές και κλεισίματα του ματιού στο πρωτογενές υλικό, με τη διαφορά πως αυτός ο χαρακτήρας που βλέπουμε εδώ (και η ταινία εν γένει) χρωστά περισσότερο στα οικογενειακά φιλμ της Disney από τα ‘90s παρά σε οτιδήποτε έχει να κάνει με το πνεύμα του Νταλ.

Σαν αγνή οικογενειακή περιπέτεια το φιλμ λειτουργεί, αν και στην πραγματικότητα είναι όλα κάπως ντεμί. Η ταινία είναι μιούζικαλ αλλά κανένα τραγούδι δεν είναι αξιομνημόνευτο, κάθε νέα σεκάνς υπόσχεται μια επικείμενη έκρηξη ιδεών αλλά τίποτα απογειωτικό δε συμβαίνει στα αλήθεια, κι ο Τίμοθι Σαλαμέ στον κεντρικό ρόλο (που ενσάρκωσε παλιότερα ο Τζιν Γουάιλντερ με εμβληματικό τρόπο αλλά ακόμα κι ο Τζόνι Ντεπ με μια αν μη τι άλλο αγνά αλλόκοτη προσέγγιση) είναι απλά flat.

Παρόλαυτά στην καρδιά της η ταινία είναι καλόκαρδη, σήμα κατεθέν εξάλλου του Πολ Κινγκ, τα χρώματα και κάποιες σκηνές κερδίζουν το μάτι, η Ολίβια Κόλμαν είναι άψογη σε έναν εντελώς ντισνεϊκά παλιομοδίτικο ρόλο κακιάς, και ο Χιου Γκραντ ως Ούμπα Λούμπα είναι, πώς να το θέσουμε; Μια εμπειρία. Γενικά περισσότερο “διασκεδαστικό” από ό,τι διασκεδαστικό, αλλά κάτι είναι κι αυτό.

Κυκλοφορούν ακόμη

Ο Καθεδρικός: Αυτοβιογραφική ταινία για την ιστορία μιας τυπικής αμερικανικής οικογένειας όπως την βιώνει ένα μοναχοπαίδι, και ταυτόχρονα ένας απολογισμός όσων στιγμάτισαν την Αμερική στη διάρκεια 20 χρόνων.

Κουραμπιέδες από Χιόνι: Σε ορεινό χωριό ο ιδιόρρυθμος ζαχαροπλάστης θα κρύψει στο σπίτι του την μικρούλα Φανή. Τα δυο εγγόνια του κι ένας φίλος τους την ανακαλύπτουν και σχηματίζουν τη συμμορία των πέντε, η οποία θα ζήσει μια περιπέτεια μεταξύ πραγματικότητας και παραμυθιού. Σενάριο (μεταξύ άλλων) από τους Ρέππα-Παπαθανασίου, σε σκηνοθεσία Γιάννη Τσιμιτσέλη.

Ο Καρυοθραύστης και η Μαγική Φλογέρα: Παιχνίδια που ζωντανεύουν, μαγεμένοι πρίγκιπες και βασίλισσες, και μια ευχή που αλλάζει τα πάντα στη ζωή ενός κοριτσιού, σε παραμυθένια, μεταγλωττισμένη ταινία κινουμένων σχεδίων.

Οι Ελευσίνιοι: Στο πλαίσιο της Ελευσίνας Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης, ο Φίλιππος Κουτσαφτής επιστρέφει στην Ελευσίνα 23 χρόνια μετά την εμβληματική “Αγέλαστο Πέτρα”. Η ταινία θα προβληθεί τρεις φορές κατά τη διάρκεια του 1ου φεστιβάλ ντοκιμαντέρ IN SITU REALITIES, ένα έργο παρακαταθήκης της 2023 Ελευσίς, με 12 πρεμιέρες ταινιών τεκμηρίωσης, εμπνευσμένες από την Ελευσίνα και τις γύρω περιοχές. Πρόγραμμα και εισιτήρια εδώ.