Δεκαετία του 1950: Όταν οι Αμφιπολίτες ξάπλωναν στον τύμβο κι έκαναν τους …ενοίκους

Όλοι γνωρίζουν πια τον τύμβο της Αμφίπολης και τον τάφο που έκρυβε μέσα του. Δεν ήταν όμως πάντα έτσι. Ο πρώτος που τον “υποπτεύθηκε” ηταν ο αρχαιολόγος Δ. Λαζαρίδης που έσκαβε από το 1955 στην περιοχή. Δέκα χρόνια αργότερα επιχείρησε να κάνει ανασκαφές στον χώρο

Εντόπισε μέρος της περιβόλου όμως είτε από λάθος εκτίμηση είτε επειδή δεν είχε τα σημερινά μέσα ξεκίνησε από την κορυφή του λόφου να κατεβαίνει προς τα κάτω. Η δικιά του σκαπάνη έφερε στο φως αρχαϊκούς τάφους ψηλά στο κομμάτι του τύμβου που εικάζεται ότι είναι φυσικό.

Εκείνη την εποχή η εικόνα της περιοχής σε τίποτα δε θυμίζει το σημερινό σκηνικό και η αγωνία των αρχαιολόγων ήταν να “σώσουν” τα ευρήματα από τη δράση των αρχαιοκαπήλων που έχουν ξεκινήσει τις… λαθρανασκαφές πριν τις επίσημες ανασκαφές.

Η προσπάθεια του αείμνηστου Δ. Λαζαρίδη σταμάτησε λίγα χρόνια αργότερα όταν η χούντα τον έπαυσε από προϊσταμενο της εφορίας αρχαιοτήτων . Οι συνεργάτες του πάντως πρόλαβαν να φωτογραφηθούν μέσα σε αυτούς τους τάφους όχι με το πινέλο στο χέρι αλλά ως…νεκροί έχοντας αναμεσά τους έναν πρόγονο τους .

Οι φωτογραφίες είναι από το προσωπικό αρχείο του Αλέκου Κοχλιαρίδη πρώην αρχιφύλακα αρχαιοτήτων και του κατοίκου που έγινε ο στενότερος συνεργάτης του Δ. Λαζαρίδη για πολλές δεκαετίες. Γράφει ο αρχαιολόγος στην αναφορά του εκείνης της εποχής:

«Πάρα πολλές αρχαιολογικές θέσεις, εξαιρετικά σημαντικές, καμία υποδομή, καθόλου μουσεία, καθόλου κονδύλια για ανασκαφές, ούτε καν αποθήκες φύλαξης των ευρημάτων. Φθάνοντας στην Αμφίπολη, βάζει στόχο να οριοθετήσει τα νεκροταφεία, να τα ανασκάψει για να τα σώσει από την αρχαιοκαπηλία. Για να μην χαθούν πολύτιμα ιστορικά στοιχεία…» λέει η κόρη του αρχαιολόγου περιγράφοντας εκείνη την εποχή.

Πηγή: Seleo