Δημήτρης Ζάχαρης: Η ALS και η πάλη εναντίον της είναι από μόνες τους πηγή έμπνευσης

Ο Δημήτρης Ζάχαρης είναι ποιητής χωρίς φωνή. Είναι σχεδόν ακίνητος, σε αναπηρικό αμαξίδιο, καθώς το 2018 διαγνώστηκε με τη Νόσο του Κινητικού Νευρώνα (ΑLS).

Καθώς δεν μπορεί να μιλήσει, η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε μέσω e-mail. Εξάλλου, η γραφή είναι ο τρόπος με τον οποίο μπορεί να επικοινωνήσει και να έρθει ακόμα καλύτερα σε επαφή με τα συναισθήματα.

Κύριε Ζάχαρη, σε ποια ηλικία διαγνωστήκατε με ALS; Ποια ήταν τα πρώτα συμπτώματα που σας οδήγησαν στον γιατρό;

Η διάγνωση έγινε το 2018, όταν ήμουν σε ηλικία 49 ετών. Συμπτώματα (δεσμιδώσεις, κράμπες και εξάντληση) υπήρχαν ήδη από το 2015-2016. Ωστόσο δεν τα είχα αξιολογήσει ως κάτι σοβαρό.

Το σύμπτωμα που με οδήγησε στους γιατρούς ήταν η αδυναμία να σηκώσω και να κρατήσω το δεξί μου χέρι ψηλά (πάνω από το ύψος των ώμων).

Πόσο σημαντική ήταν η στήριξη των ανθρώπων που αγαπάτε, όπως οικογένεια, φίλοι κ.λπ. στη διαχείριση της διάγνωσης;

Πολύ σημαντική. Αν αφαιρέσω όσους οικειοθελώς απομακρύνθηκαν, τότε μπορώ να πω ότι αυτοί που έμειναν και στέκονται δίπλα μου είναι οι ήρωες μου.

Το θετικό και αισιόδοξο γεγονός είναι ότι έστω κι υπό αυτές τις συνθήκες, γνώρισα και έκανα νέους φίλους.

Επηρεάζει τη διατήρηση της καλλιτεχνικής σας έκφρασης η προοδευτική απώλεια σε κάποιες από τις κινητικές ικανότητες;

Προς το παρόν όχι. Διατηρώ σχετική λειτουργικότητα στις παλάμες που μου επιτρέπουν να κρατάω το κινητό και να γράφω με τον δεξί αντίχειρα.

Αυτά ως προς το πρακτικό , γιατί στο θέμα της έκφρασης οι απώλειες μου δίνουν ένα συνεχές, άσβεστο κίνητρο.

Η δημιουργικότητά σας πιστεύετε ότι έχει επηρεαστεί από την πρόοδο της ALS;

Ναι. Καταρχάς, η μοναξιά μου δημιουργεί μεγαλύτερη ανάγκη να επικοινωνήσω με τον εαυτό μου και να ψάξω μέσα μου.

Σε αυτό το ταξίδι ενδοσκόπησης και αυτογνωσίας βρίσκω διαρκώς συναισθήματα και σκέψεις που δεν ήξερα καν ότι υπάρχουν.

Αυτά που συνεχώς ανακαλύπτω, είναι τόσο δυνατά και ορμητικά που γίνονται ένα είδος υποβολέα.

Εξάλλου, η ύπαρξη της νόσου και η πάλη εναντίον της είναι από μόνη της πηγή έμπνευσης.

Και έγινε αιτία και αφορμή για την έκδοση της πρώτης ποιητικής μου συλλογής με τίτλο “Καταθέσεις και μαρτυρίες υπεράσπισης” από τις εκδόσεις Καρυδάκη.

Ποια είναι η πηγή έμπνευσής σας για τα ποιήματα ή τους στίχους που γράφετε;

Η διαρκής απώλεια, η μοναξιά, ο εγκλωβισμός, η θέληση για ζωή, η αγάπη, ο θάνατος, οι φίλοι και φίλες, η οικογένεια μου, η ελπίδα, η συνύπαρξη με την κατάθλιψη, η επιθυμία να βοηθήσω τους άλλους, ο πόνος των ανθρώπων, οι κρυφές Ιστορίες που κρύβουμε όλοι.

Με δυο λόγια, η αγάπη και αγώνας για τη ζωή.

Η διαρκής απώλεια, η μοναξιά, ο εγκλωβισμός, η θέληση για ζωή, η αγάπη, ο θάνατος, οι φίλοι και φίλες, η οικογένεια μου, η ελπίδα, η συνύπαρξη με την κατάθλιψη, η επιθυμία να βοηθήσω τους άλλους, ο πόνος των ανθρώπων, οι κρυφές Ιστορίες που κρύβουμε όλοι.

Με δυο λόγια, η αγάπη και αγώνας για τη ζωή.

Ποιο είναι το μήνυμα ή οι συναισθηματικές εκφράσεις που προσπαθείτε να μεταδώσετε μέσα από τους στίχους σας;

Εκφράζω τις σκέψεις και τα βιώματά μου. Δεν έχω συγκεκριμένη ατζέντα για το τι θα γράψω ή πώς να το γράψω.

Αν όμως ήθελα να απομονώσω κάτι από αυτά και να το μετατρέψω σε μήνυμα, θα ήταν η σπουδαιότητα του τώρα.

Η κάθε στιγμή είναι μοναδική, ενώ η επόμενη αβέβαιη.

Υπάρχουν συγκεκριμένα τραγούδια ή στίχοι που έχετε γράψει και που έχουν ιδιαίτερη σημασία για εσάς;

Δεν μπορώ να απαντήσω μονολεκτικά. Όλοι μου οι στίχοι προέρχονται από προσωπικά βιώματα είτε αφορούν ανθρώπους είτε καταστάσεις.

Δεν μπορώ να ξεχωρίσω κάποια από αυτά. Είναι όλα κομμάτια του εαυτού μου.

Υπάρχουν συγκεκριμένοι καλλιτέχνες ή τραγουδιστές που σας επηρεάζουν στην καλλιτεχνική δημιουργία;

Βεβαίως και υπάρχουν. Ποιητές, μουσικοί, συγγραφείς, εκτελεστές κ.λπ.

Ενδεικτικά, θα μπορούσα να αναφέρω τους Καβάφη, Χριστιανόπουλο, Λειβαδίτη, Ρίτσο, Κατσαρό, Καββαδία, Αγγελάκη Ρουκ, Ζακ Πρεβέρ από ποιητές αλλά και δημιουργούς όπως οι Bach, Satie, Coltrane, συγγραφείς όπως ο, Έσσε, εκτελεστές όπως ο Glenn Gould και παρά πολλούς ακόμα.

Γενικώς, η τέχνη ήταν πάντα μέρος της ζωής μου, ένα καταφύγιο που συχνά πυκνά το είχα ανάγκη και το αποζητούσα και φυσικά με διαμόρφωσε ως άνθρωπο και ως δημιουργό.

Πώς σας βοηθά η μουσική και η ποίηση στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που θέτει η ALS;

Έγραφα στίχους από τα εφηβικά μου χρόνια. Ήταν ανέκαθεν ένας τρόπος έκφρασης για μένα, αλλά ιδιωτικός και προσωπικός.

Μετά τη διάγνωση αυτή η ανάγκη έκφρασης έγινε και ανάγκη επικοινωνίας.

Ήμουν πολύ διστακτικός στην έκδοση της πρώτης συλλογής, αλλά τελικά αποδείχθηκε σωστή απόφαση.

Η δημιουργία είναι φάρμακο, είναι διέξοδος, ανταμοιβή και χαρά.

Η συνεργασία με άλλους ανθρώπους, η γνωριμία νέων, η αποδοχή του έργου μου από τους αναγνώστες με γεμίζει πρωτόγνωρα συναισθήματα.

Είναι ένα ταξίδι συναρπαστικό που μου δίνει κουράγιο και δύναμη να παλέψω ακόμα πιο σκληρά ενάντια στη νόσο.

Ποια συμβουλή θα δίνατε σε άλλους ανθρώπους που βρίσκονται σε παρόμοια κατάσταση και θέλουν να εκφραστούν καλλιτεχνικά;

Να το πράξουν. Η δυνατότητα έκφρασης και επικοινωνίας μέσα από την τέχνη είναι λυτρωτική. Οι θεραπευτικές ιδιότητές της έχουν αποδειχθεί από τα πρώτα χρόνια που ο άνθρωπος δημιούργησε τέχνη.

Πώς βλέπετε το μέλλον της καλλιτεχνικής σας δημιουργίας και πώς σκέφτεστε να συνεχίσετε να εκφράζεστε;

Η ποίηση είναι για μένα ζωή. Ειδικά, υπό τη συγκεκριμένη κατάσταση της υγείας μου δε βλέπω το πώς θα μπορούσα να υπάρξω χωρίς αυτήν.

Ήδη στο επόμενο χρονικό διάστημα θα κυκλοφορήσει η δεύτερη ποιητική μου συλλογή, ενώ ετοιμάζεται σιγά σιγά και η τρίτη.

Ταυτόχρονα, έχω διάφορες σκέψεις για περαιτέρω αξιοποίηση του υλικού μου, που ελπίζω να ευοδωθούν.

Συναυλία Πορτοκάλογλου -Μόρφη για το MDA Ελλάς

Η συνέντευξη του κυρίου Ζάχαρη έγινε με αφορμή τη συναυλία του Νίκου Πορτοκάλογλου και της Ρένα Μόρφη για το MDA Ελλάς, στο Βεάκειο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, στις 20 Σεπτεμβρίου και ώρα 21.00. Τα έσοδα της συναυλίας θα διατεθούν για τη δημιουργία πιλοτικού προγράμματος ανακουφιστικής φροντίδας κατ’οίκων για τα μέλη του MDA με ALS.

Στη συναυλία για την ενίσχυση του έργου του MDA Ελλάς το NEWS 24/7 είναι χορηγός επικοινωνίας.