Επικοινωνιακό φιάσκο Μενδώνη με την επίδειξη μόδας στο Βρετανικό Μουσείο

Νεύρα πολλά έχει το τελευταίο διάστημα η Υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, και αφού έβαλε στη θέση του το Netflix κάνοντας διεξοδική κριτική στο ιστορικό ντοκιμαντέρ για τον Μέγα Αλέξανδρο και την ομοφυλοφιλία του και στέλνοντας και τις απαραίτητες… διορθώσεις, έκανε δριμεία επίθεση στο Βρετανικό μουσείο, επειδή φιλοξένησε στην αίθουσα με τα Γλυπτά του Παρθενώνα επίδειξη μόδας.

Πιο συγκεκριμένα, αργά το βράδυ του Σαββάτου έστειλε μία οργισμένη δήλωση για την επίδειξη μόδας στο Βρετανικό Μουσείο, κάνοντας λόγο για “μηδενικό σεβασμό του προς τα αριστουργήματα του Φειδία” και πως “οι ιθύνοντες του Βρετανικού Μουσείου ευτελίζουν και προσβάλλουν όχι μόνο το μνημείο αλλά και τις οικουμενικές αξίες που αυτό εκπέμπει. Οι συνθήκες έκθεσης και φύλαξης των γλυπτών, στη Duveen Gallery, συνεχώς επιδεινώνονται. Είναι η ώρα τα κλεμμένα και κακοποιημένα γλυπτά αριστουργήματα να αστράψουν στο αττικό φως”. 

Μία ημέρα μετά και ενώ η ίδια είχε φέρει στο προσκήνιο το θέμα αυτό, συνειδητοποίησε την επικοινωνιακή της “γκάφα” και προσπάθησε να δικαιολογήσει αντίστοιχες δικές της παραχωρήσεις αρχαιολογικών χώρων.

Τι έγινε, όμως, στο Βρετανικό Μουσείο;

Το απόγευμα του Σαββάτου, στο πλαίσιο της Εβδομάδας Μόδας του Λονδίνου, το μουσείο φιλοξένησε στην αίθουσα των Γλυπτών του Παρθενώνα επίδειξη μόδας του γνωστού σχεδιαστή Ερντέμ Μοραλίογλου που ήταν εμπνευσμένη από τη Μαρία Κάλλας και την όπερα “Μήδεια” του 1953. Οι φωτογραφίες της εκδήλωσης με τα μοντέλα του σχεδιαστή να περπατούν ανάμεσα στα θραύσματα του Παρθενώνα πλημμύρισαν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Ο σχεδιαστής, που γεννήθηκε στον Καναδά από Τούρκο πατέρα και Βρετανίδα μητέρα και μεγάλωσε μεταξύ Μόντρεαλ και Μπέρμινγχαμ, ανέφερε ότι το αρχαιοελληνικό σκηνικό υπογράμμιζε την έμπνευση για τη φθινοπωρινή συλλογή μόδας του Ερντέμ: την κομψή γκαρνταρόμπα της σοπράνο Μαρίας Κάλλας. «Η Κάλλας είχε ξεριζωθεί», δήλωσε ο Μοραλίογλου στα παρασκήνια, σημειώνοντας ότι γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη από Έλληνες γονείς και μεγάλωσε και εκπαιδεύτηκε στην Αθήνα. «Ήθελα να παρουσιάσω την επίδειξη σε έναν χώρο που να φέρνει στο μυαλό την ελληνικότητά της. Αυτή η ιδέα του να είναι κάποιος από κάπου και να καταλήγει κάπου αλλού με ενδιαφέρει πολύ. Νομίζω ότι υπάρχουν κάποιοι παραλληλισμοί εκεί».

Ελληνική αντίδραση με μπόλικη… υποκρισία

Η αντίδραση της Ελληνίδας υπουργού Πολιτισμού μόνο λογικό έρεισμα δεν έχει, καθώς η ίδια ουκ ολίγες φορές έχει παραχωρήσει σπουδαίους αρχαιολογικούς χώρους για ανάλογες εκδηλώσεις. Και δεν το αναφέρουμε αυτό για να αναιρέσουμε το δίκαιο αίτημα της Ελλάδας να επιστρέψουν επιτέλους τα Γλυπτά του Παρθενώνα στην χώρα που τα γέννησε. Αυτός είναι ο διακαής πόθος όλων μας άλλωστε. Το αναφέρουμε γιατί η ίδια η κ. Μενδώνη πέφτει σε αντιφάσεις και αυτοαναιρείται.

Η υπουργός το βράδυ της Κυριακής μέσω δελτίου Τύπου του ΥΠΠΟ απάντησε σε ερωτήσεις δημοσιογράφων (που υποθέτουμε πως της απέστειλαν, ζητώντας εξηγήσεις για τον λόγο που αντέδρασε έτσι, όταν η ίδια έχει προβεί σε αντίστοιχες πράξεις) πως “στον αρχαιολογικό χώρο της Ακρόπολης δεν έγινε ποτέ καμία επίδειξη μόδας. Οταν, το 2020, ζητήθηκε κάτι τέτοιο, από τον οίκο Dior, το αίτημα δεν έγινε δεκτό από το Υπουργείο Πολιτισμού. Μετά από συνεργασίες και διαπραγματεύσεις, η επίδειξη διοργανώθηκε, το 2021, στο Καλλιμάρμαρο.

Το Υπουργείο Πολιτισμού επέτρεψε στον αρχαιολογικό χώρο της Ακρόπολης μόνο την φωτογράφιση των μοντέλων, στο πρότυπο της αντίστοιχης φωτογράφισης του ίδιου οίκου, που είχε γίνει το 1951. Σημειωτέον ότι η συλλογή του οίκου Dior ήταν εμπνευσμένη από την ελληνική αρχαιότητα, ενώ ελληνικά εργαστήρια έδωσαν πρώτες ύλες και συνεργάστηκαν με τον γαλλικό οίκο. Η φωτογράφιση έγινε, ενώ η Ακρόπολη ήταν κλειστή, με περιορισμένο αριθμό μοντέλων, χωρίς καθόλου κοινό και μόνο με την παρουσία του φυλακτικού προσωπικού και των υπεύθυνων αρχαιολόγων”.

 

Εδώ, η ίδια η υπουργός παραδέχεται και πως η Ακρόπολη αποτέλεσε σκηνικό φωτογράφισης για τον ιστορικό οίκο και επίδειξη μόδας έγινε εντός αρχαιολογικού χώρου (το παραπάνω βίντεο και οι φωτογραφίες άλλωστε το αποδεικνύουν περίτρανα). Στις 18 Ιουνίου του 2021 μοντέλα του Οίκου Dior πρωταγωνίστησαν σε φωτογράφιση μόδας στην Ακρόπολη με την άδεια του ΥΠΠΟ. Το ίδιο βράδυ, στο Καλλιμάρμαρο στάδιο έγινε και η παρουσίαση της συλλογής Dior Cruise 2022 του ιστορικού οίκου και μάλιστα μεταδόθηκε ζωντανά σε όλο τον κόσμο. Παρούσα μάλιστα δήλωσε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, καθώς και η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, ο τότε υπουργός Τουρισμού Χάρης Θεοχάρης και η σύζυγος του πρωθυπουργού Μαρέβα Γκραμπόφσκι – Μητσοτάκη.

 

Τι δήλωνε τότε η Μενδώνη..

Την αμέσως επόμενη ημέρα η υπουργός δήλωνε στα κανάλια για την επίδειξη μόδας πως «πρέπει να κατανοήσουμε ότι η μόδα είναι τέχνη και πολιτισμός. Βγήκε μια εικόνα της χώρας από το Καλλιμάρμαρο, ένα ολομάρμαρο τοπόσημο της Αθήνας. Αυτή η εικόνα βγήκε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο». Σχολίασε μάλιστα τα περί «ξεπουλήματος» των αρχαίων μνημείων: «δεν μπορώ καν να σχολιάζω τέτοιες απόψεις. Τι σημαίνει ξεπούλημα; Γιατί ξεπουλήθηκε η Ακρόπολη; Επειδή επέτρεψε το υπουργείο Πολιτισμού, μέσα από όλες τις διαδικασίες να γίνει φωτογράφιση των συγκεκριμένων μοντέλων; Το ξεπούλημα που είναι;».

Το Καλλιμάρμαρο δεν αποτελεί τον μόνο χώρο που έχει δοθεί για τέτοιες εκδηλώσεις. Το καλοκαίρι που μας πέρασε και πιο συγκεκριμένα στις 14 Ιουνίου έλαβε χώρα στον αρχαιολογικό χώρο του Ηρωδείου επίδειξη συλλογής κοσμημάτων της Louis Vuitton στο Ηρώδειο. Μια καθαρά κλειστή διαφημιστική εκδήλωση, με άδεια του ΥΠΠΟ που μάλιστα σκηνοθέτησε ο Δημήτρης Παπαϊωάννου.

Τέλος, στις 4 Οκτωβρίου του 2019 έλαβε χώρα επίδειξη μόδας της Μαίρης Κατράντζου, στο ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο, με άδεια του ΥΠΠΟ για λογαριασμό του Ιδρύματος Ελπίδα της Μ. Βαρδινογιάννη.

Γιατί τα λέμε όλα αυτά;

Τα λέμε γιατί η υποκρισία έχει και κάποιο όριο. Η κ. Μενδώνη υποστηρίζει πως “…τα Γλυπτά χρησιμοποιήθηκαν ως απλά διακοσμητικά στοιχεία, χωρίς να υπάρχει η οποιαδήποτε διαλεκτική σχέση της συλλογής με την ελληνική αρχαιότητα, χωρίς να υπάρχει καμία σχέση με τις αξίες, που τα φειδιακά έργα εκπέμπουν και συμβολίζουν. Τα Γλυπτά χρησιμοποιήθηκαν ως σκηνικό, γεγονός που ευτελίζει την οικουμενική τους αξία, την οποία προβάλλει το Βρετανικό Μουσείο υιοθετώντας για τον εαυτό του τον χαρακτηρισμό του οικουμενικού μουσείου. Να θυμίσουμε ότι υπάρχουν περιπτώσεις που τα Γλυπτά στη Duveen Gallery υπέστησαν φθορές, εξ αιτίας συνωστισμού και απροσεξίας των επισκεπτών”.

Μην τρελαινόμαστε. Και βέβαια είναι προκλητικό για εμάς τους Έλληνες να πραγματοποιείται επίδειξη μόδας στον χώρο με τα Ελγίνεια, αλλά όχι για την ασφάλειά τους. Τα Γλυπτά πολύ περισσότερο κινδυνεύουν καθημερινά από τα εκατομμύρια των επισκεπτών στο Βρετανικό Μουσείο, παρά από μία επίδειξη μόδας που έχουν ληφθεί όλα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας. Εδώ το θέμα που προκύπτει είναι το αν πρέπει τέτοιου είδους εκδηλώσεις να λαμβάνουν χώρα σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους γενικά. Αυτό η κ. Μενδώνη δεν το σχολιάζει και επιμένει να διατηρεί δύο μέτρα και δύο σταθμά. Ό,τι εγκρίνει αυτή δηλαδή, είναι σωστό. Στα υπόλοιπα ασκεί λογοκρισία.

Αντί να αναλωνόμαστε ως χώρα στη διεκδίκηση των Γλυπτών μας με “αδύναμα” επιχειρήματα, καλό θα ήταν να εμμένουμε στα στιβαρά και αδιαμφισβήτητα που χρησιμοποιούμε τόσο χρόνια. Μην ξεχνάμε πως ο Πρωθυπουργός και ο Τζορτζ Όσμπορν βρίσκονται σε συνομιλίες προκειμένου να βρεθεί μία λύση.

Και για να μην ξεχνιόμαστε, μιας και μιλάμε για εμπορευματοποίηση και για μηδενικό σεβασμό της πολιτιστικής κληρονομιάς, μιλάμε για την ίδια υπουργό που “κατοχύρωσε” prive ξεναγήσεις στην Ακρόπολη εκτός ωραρίου λειτουργίας του χώρου με αντίτιμο 5.000 και με bonus αναμνηστικά δωράκια για ένα πολύ ειδικό κοινό υπερπλουσίων και αυξήσεις στα εισιτήρια από 50% έως 300% για τους υπόλοιπους κοινούς θνητούς.