Julien Dassin: “Χωρίς την Ελλάδα, ίσως δεν είχα γεννηθεί ποτέ”

Ο Julien Dassin, γιος του θρυλικού Γάλλου τραγουδιστή Joe Dassin και εγγονός του διάσημου σκηνοθέτη Ζυλ Ντασέν, έρχεται στην Αθήνα για μια μοναδική εμφάνιση στο Θέατρο Παλλάς, φέρνοντας μαζί του τη μουσική κληρονομιά της οικογένειάς του. Η παράσταση «JOE DASSIN STORY» υπόσχεται μια νοσταλγική αναδρομή στους θρυλικούς ρυθμούς της παριζιάνικης chanson και τις εμβληματικές επιτυχίες του πατέρα του, όπως τα «Les Champs-Élysées» και «Et si tu n’existais pas».

Ο Julien Dassin μίλησε στο NEWS 24/7 για τις παιδικές του αναμνήσεις, τη μουσική που μεγάλωσε με αυτή, αλλά και την ιδιαίτερη σχέση του με την Ελλάδα, τη χώρα που αγάπησαν και υπηρέτησαν ο παππούς του και η Μελίνα Μερκούρη. Με σεβασμό στη μουσική κληρονομιά του Joe Dassin και τον καλλιτεχνικό δρόμο που ακολούθησε, ο Julien μοιράζεται τη συγκίνησή του για την παράσταση αυτή, ενώ αναφέρεται στο πώς η οικογένεια Dassin έχει συνδεθεί άρρηκτα με την Ελλάδα και τη συνεισφορά της στη μουσική και τον πολιτισμό.

Τα παιδικά χρόνια του Julien Dassin και ο πατέρας του

Μοιραστείτε μαζί μας μερικές αναμνήσεις από την παιδική σας ηλικία σχετικές με τη μουσική. Ποιο τραγούδι θυμάστε να τραγουδάτε όταν ήσασταν παιδί;

Η παιδική ηλικία είναι, πρώτα απ’ όλα, όλα εκείνα τα νανουρίσματα που περνούν από γενιά σε γενιά! Στη Γαλλία, όπως και στην Ελλάδα, έχουμε τραγούδια που έχουν γραφτεί από άγνωστους συγγραφείς και μεταφέρονται από γενιά σε γενιά. Φυσικά, τα τραγούδια του πατέρα μου έγιναν γρήγορα μέρος του παιδικού μου σύμπαντος. Παρόλο που ο Joe δεν τραγουδούσε πραγματικά παιδικά τραγούδια, εκτός ίσως από δύο ή τρία, όπως τα “Les Daltons” και “La Complainte de l’heure de pointe”, με το αστείο ρεφρέν:

“In Paris, on a bike, we overtake cars,
On a bike in Paris, we overtake taxis…”

(μτφρ: “Στο Παρίσι, με ποδήλατο, προσπερνάμε τα αυτοκίνητα,
Με ποδήλατο στο Παρίσι, προσπερνάμε τα ταξί…”)

Αυτή η φράση φαίνεται σχεδόν προφητική, καθώς είναι τόσο επίκαιρη σήμερα. Ο Claude Lemesle και η θεία μου, Richelle Dassin, ήταν σχεδόν προφήτες, γιατί η σημερινή πραγματικότητα στο Παρίσι αποδεικνύει ότι έχουν δίκιο: κινείσαι πολύ πιο γρήγορα με ποδήλατο παρά με αυτοκίνητο… Και κοστίζει πολύ λιγότερο! Παρκάροντας ένα 4×4 στην πρωτεύουσα για μία μέρα, κοστίζει 180 ευρώ! Και εσείς στην Αθήνα;

Πώς γεννήθηκε η ιδέα για το Joe Dassin Story και ποιο είναι το βασικό του μήνυμα;

Ήταν πραγματικά το κοινό που έκανε αυτή την επιλογή αναπόφευκτη. Μετά την επιτυχία του μουσικού έργου “Il était une fois Joe Dassin”, κυκλοφόρησα ένα άλμπουμ επικεντρωμένο στη γαλλική chanson, κυρίως με τραγούδια του Yves Montand, και παρουσίασα συναυλίες σε πολλές ανατολικοευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ουκρανία. Κάθε φορά, ο κόσμος μου ζητούσε να τραγουδήσω τραγούδια του Joe Dassin—τραγούδια που δεν ήταν στο ρεπερτόριό μου για εκείνη την περιοδεία.

Τότε, ο μουσικός μου διευθυντής με πλησίασε και είπε: “Το κοινό ζητάει να τραγουδήσεις τα τραγούδια του πατέρα σου!” Έτσι πρόσθεσα ένα τραγούδι, μετά δύο, μετά τρία…

Η χαρά του να τραγουδώ αυτά τα απίθανα τραγούδια και η ενθουσιώδης υποδοχή από το κοινό παγκοσμίως με έπεισαν τελικά: έπρεπε να δημιουργήσω μια παράσταση αποκλειστικά αφιερωμένη στη μουσική του πατέρα μου. Τα τραγούδια του παραμένουν τόσο επίκαιρα σήμερα όσο ήταν τότε, τόσο στους στίχους όσο και στη μουσική. Είναι πραγματικά διαχρονικά, γιατί ο πατέρας μου και οι συνεργάτες του έβαλαν τόσο μεράκι για να τα δημιουργήσουν.

Όπως συχνά λέω, είναι σαν να έχω ένα πολύτιμο βιβλίο γεμάτο τις καλύτερες συνταγές, και εγώ απλά παρουσιάζω αυτά τα αριστουργήματα, τα οποία είναι η τέλεια τροφή για την ψυχή!
Βλέπω πώς ο κόσμος φεύγει από την παράσταση πιο χαρούμενος απ’ ότι ήρθε, και αυτό με τροφοδοτεί πραγματικά. Είναι σαν μια ιερή αποστολή, και δεν θέλω να τραγουδήσω τίποτα άλλο.

Ο Joe Dassin ήταν ένας από τους πιο αγαπητούς Γάλλους τραγουδιστές. Τι σημαίνει η μουσική του για εσάς σήμερα; Πώς αισθάνεστε που αποτίετε φόρο τιμής στον πατέρα σας μέσα από τα τραγούδια του;

Είναι τιμή για μένα να βλέπω ότι το κοινό εξακολουθεί να εκτιμά τόσο τον Joe Dassin, να ακούω τον κόσμο να τραγουδά τα τραγούδια του και να ξέρω ότι οι ραδιοφωνικοί σταθμοί συνεχίζουν να τα παίζουν. Ο πατέρας μου αποτελεί μέρος της παγκόσμιας μουσικής κληρονομιάς, και είναι μεγάλη ευθύνη για μένα να κρατήσω αυτή την κληρονομιά ζωντανή.

Φυσικά, νιώθω μια βαθιά συγκίνηση όταν είμαι στη σκηνή, συνεχίζοντας το έργο του με τον δικό μου τρόπο. Ξέρω ότι εκπροσωπώ την τρίτη γενιά καλλιτεχνών στην οικογένεια Dassin, και αυτό είναι μια βαριά αλλά πολύ ικανοποιητική ευθύνη. Το να εκτελώ το έργο που ξεκίνησαν οι πρόγονοί μου είναι το πιο όμορφο επαγγελματικό έργο στον κόσμο.

Υπάρχουν κάποια τραγούδια του Joe Dassin που είναι ιδιαίτερα σημαντικά ή ξεχωριστά για εσάς;

Συχνά με ρωτούν αυτή την ερώτηση, και η απάντησή μου είναι σχεδόν πάντα το “Et si tu n’existais pas”.
Οι στίχοι αυτού του τραγουδιού λένε την ιστορία ενός άντρα που αναρωτιέται τι θα έκανε αν η γυναίκα που αγαπά δεν υπήρχε. Αλλά για μένα, αυτά τα λόγια συνδέονται με τον πατέρα και τη μητέρα μου, και πέρα από αυτούς, με τον παππού μου…
Κυριολεκτικά αναρωτιέμαι: Αν αυτοί δεν υπήρχαν, εγώ δεν θα ήμουν εδώ.

Δυστυχώς, δεν είναι πια μαζί μας, αλλά είμαι η κληρονομιά τους και τους οφείλω τη ζωή μου. Γι’ αυτό και διάλεξα αυτό το τραγούδι για να δημιουργήσω ένα εικονικό ντουέτο με τον πατέρα μου—εκείνος τραγουδά κάποια μέρη και εγώ τραγουδάω άλλα. Είναι ένα αδύνατο ντουέτο, αλλά με συγκινεί βαθιά. Όσοι έχουν χάσει τους γονείς τους θα καταλάβουν πώς νιώθω… Χωρίς τους πατέρες και τις μητέρες μας, δεν θα ήμασταν τίποτα.

Ακολουθήσατε το καλλιτεχνικό μονοπάτι της οικογένειάς σας, αλλά με το δικό σας μοναδικό στυλ. Πώς φέρνετε τη δική σας ταυτότητα σε αυτά τα διαχρονικά τραγούδια;

Πάντα επιστρέφω σε αυτήν την ιδέα της οικογενειακής συνταγής. Παίρνεις το βιβλίο μαγειρικής της γιαγιάς σου, και ακολουθείς τις οδηγίες της κατά γράμμα… αλλά φυσικά, προσθέτεις λίγο παραπάνω ή λίγο λιγότερο αλάτι, ή ίσως ένα μπαχαρικό που αγαπάς και θέλεις να μοιραστείς.

Στη Γαλλία λέμε ότι τα καλύτερα στιφάδο φτιάχνονται σε παλιές κατσαρόλες. Φροντίζω να σέβομαι τις αυθεντικές μελωδίες, τους στίχους και τις ενορχηστρώσεις, ενώ ταυτόχρονα ενσωματώνω μια δόση μοντέρνοτητας. Είμαι τυχερός που συνοδεύομαι από εξαιρετικούς μουσικούς, οι οποίοι χαίρονται να παίζουν αυτό το ρεπερτόριο. Είναι όλοι θαυμαστές του Joe Dassin και γνωρίζουν τα τραγούδια του απ’ έξω, καθώς θεωρούνται standards. Δεν χρειάζονται καμία πειθώ για να αποδώσουν τα καλύτερα στις διαχρονικές αυτές συνθέσεις.

Ο Ζυλ Ντασέν και ο δεσμός με την Ελλάδα

Η εμφάνισή σας στο Θέατρο Παλλάς θα είναι η πρώτη σας στην Ελλάδα. Τι σημαίνει για εσάς να τραγουδήσετε στη χώρα όπου ο παππούς σας, ο Ζυλ Ντασέν, έζησε και αγάπησε τόσο βαθιά;

Είμαι πολύ νευρικός! Θα τραγουδήσω μπροστά σας, τους φίλους μου, την οικογένειά μου… Γιατί η Ελλάδα είναι, με κάποιο τρόπο, η οικογένειά μου. Είναι η γη του Ζυλ Ντασέν και της Μελίνα Μερκούρη, που ήταν τόσο σημαντικό μέρος της παιδικής μου ηλικίας. Όπως λέω συχνά, η Ελλάδα είναι η δεύτερη πατρίδα μου.

Όταν είμαι κουρασμένος ή νιώθω πεσμένος, έρχομαι στην Ελλάδα για να αναζωογονηθώ. Από μικρός περνούσα τα καλοκαίρια μου στην Επίδαυρο, στη βίλα της Μελίνας, στη Σαντορίνη, ή σε άλλες περιοχές της Ελλάδας. Αυτοί οι τόποι ήταν πάντα καταφύγιο για μένα.

Αυτό λοιπόν είναι μια πραγματική πρόκληση για μένα: θέλω η παράσταση να είναι τέλεια και το ελληνικό κοινό να είναι τόσο ευτυχισμένο όσο είμαι εγώ που θα τραγουδήσω αυτά τα τραγούδια στην Αθήνα στις 25 Απριλίου… Μια ημερομηνία σημειωμένη με κόκκινο στο ημερολόγιό μου!

Ο παππούς σας, Jules Dassin, είχε μια βαθιά σύνδεση με την Ελλάδα και τη Μελίνα Μερκούρη. Τι σημαίνει αυτή η κληρονομιά για εσάς;

Η Μελίνα ήταν η Ελλάδα, και η Ελλάδα ήταν η Μελίνα. Ήταν σαν γιαγιά για μένα… αν και ήταν τόσο κομψή που μισούσε να την αποκαλούν έτσι! Έτσι, την αποκαλούσα απλώς Μελίνα.
Ο παππούς μου ήταν ένας εξαιρετικά έξυπνος άνθρωπος, και αυτός και η Μελίνα είχαν έναν αδιάρρηκτο δεσμό. Παντρευόμενος τη Μελίνα, ο Ζυλ παντρεύτηκε και την Ελλάδα, και παρέμεινε Έλληνας στην καρδιά για το υπόλοιπο της ζωής του. Μαζί αγωνίστηκαν για πολλές αιτίες. Σήμερα, συνεχίζω αυτές τις δεσμεύσεις μαζί τους.

Η οικογένεια Ντασέν είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη χώρα σας… Αξιοσημείωτο είναι ότι οι γονείς μου, ο Joe και η Christine, γνωρίστηκαν κατά την επιστροφή τους από την Ελλάδα, και μιλώντας για τη χώρα σας αντάλλαξαν τα πρώτα τους λόγια. Χωρίς την Ελλάδα, ίσως δεν θα είχα γεννηθεί ποτέ.

Έχετε επισκεφτεί μέρη στην Ελλάδα που συνδέονται με τον παππού σας και τη Μελίνα Μερκούρη; Αν ναι, ποιες συναισθήματα σας προκάλεσε αυτή η εμπειρία;

Όπως είπα νωρίτερα, πέρασα κάθε καλοκαίρι της παιδικής μου ηλικίας στην Ελλάδα. Περνούσα τους δύο μήνες των διακοπών μου με τη Μελίνα Μερκούρη και τον Ζυλ Ντασέν… Για μένα, ήταν οι καλύτεροι παππούδες του κόσμου—αστείοι και γεμάτοι στοργή. Από τότε, δεν έχω διακόψει ποτέ αυτό το δεσμό. Έρχομαι για διακοπές με την οικογένειά μου κάθε καλοκαίρι και αρκετές φορές το χρόνο, όποτε το πρόγραμμα μου το επιτρέπει.

Πιστεύω ότι, όπως ο Ζυλ, θα εγκατασταθώ μόνιμα στην Ελλάδα, όπου η ζωή είναι γλυκιά και οι άνθρωποι ζεστοί και φιλόξενοι. Επιπλέον, όποτε χρειάζομαι να ανακάμψω, τίποτα δεν ξεπερνά μια παραμονή στην Ελλάδα! Αν, κατά τη διάρκεια των ταξιδιών μου, έχω πάρει κάποια κιλά—γιατί μεταξύ πτήσεων και ξενοδοχείων, τα γεύματα συχνά δεν είναι τα πιο υγιεινά—έρχομαι στην Ελλάδα για να αναζωογονηθώ και να ακολουθήσω τη ελληνική διατροφή: σαλάτες με γενναιόδωρη ποσότητα ελαιόλαδου. Μετά από αυτό, νιώθω εντελώς ανανεωμένος! Για μένα, η Ελλάδα είναι σαν μια αληθινή πηγή νεότητας.

Ο Ζυλ Ντασέν ήταν ένας σπουδαίος σκηνοθέτης με έντονη πολιτική και καλλιτεχνική οπτική. Έχει επηρεάσει την καλλιτεχνική σας πορεία με κάποιον τρόπο;

Ο Ζυλ Ντασέν ήταν ένας εξαιρετικός σκηνοθέτης, και πράγματι είχε μια πολύ ισχυρή πολιτική οπτική. Μαζί με τη Μελίνα, συμμετείχαν σε πολλούς αγώνες. Ευτυχώς για μένα, δεν χρειάστηκε να υποστώ την ίδια ατίμωση στη δική μου χώρα, όπως ο παππούς μου, που εξορίστηκε από τις ΗΠΑ κατά την εποχή του Μακαρθισμού.

Έχω τεράστιο σεβασμό για τις δεσμεύσεις τους και πάντα ανταποκρίνομαι στην κλήση τους όταν μου ζητείται να τους εκπροσωπήσω. Μία από τις μεγαλύτερες υποθέσεις της ζωής τους ήταν η επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα. Ελπίζω πραγματικά ότι μια μέρα θα δω αυτό που δεν πρόλαβαν να δουν. Ξέρω ότι οι ελληνικές αρχές συνεχίζουν αυτή την τεράστια προσπάθεια διαμεσολάβησης και ακόμα ελπίζουν να επιστρέψουν αυτά τα μάρμαρα. Θα είμαι πάντα εκεί για να υποστηρίξω αυτή την δίκαιη αιτία. Το Ίδρυμα Μελίνας Μερκούρη ήδη ξέρει ότι μπορεί να με υπολογίζει όποτε χρειαστεί.

Τι να περιμένει το ελληνικό κοινό από αυτή την παράσταση; Υπάρχει κάποια ιδιαίτερη έκπληξη που τους περιμένει;

Θα δουν έναν ειλικρινή καλλιτέχνη που έρχεται στην Αθήνα με μεγάλη ταπεινότητα. Γιατί αν η Ελλάδα είναι φυσικά μια χώρα γεμάτη ιστορία, είναι επίσης γεμάτη με τη δική μου ιστορία, την ιστορία της οικογένειάς μου.
Φυσικά θα μιλήσω για τον Ζυλ και τη Μελίνα. Απλώς δεν μπορώ να βρίσκομαι σε μια σκηνή στην Αθήνα χωρίς να σκέφτομαι αυτούς! Ελπίζω να μοιραστούμε μια στιγμή σύνδεσης με το κοινό, το οποίο, όπως όλα τα κοινά παγκοσμίως, νιώθω ότι είναι μια επέκταση της οικογένειάς μου. Αλλά στην περίπτωση των Ελλήνων, αυτό είναι ακόμα πιο αληθινό. Η Ελλάδα είναι ένα μέρος μου, και οι Έλληνες είναι σαν την εκτεταμένη οικογένειά μου.

Ελπίζω να δουν επίσης έναν μέλος της οικογένειας που επιστρέφει στο σπίτι και να με υποδεχτούν θερμά. Τελικά, όλα έχουν να κάνουν με την αγάπη. Η Ελλάδα και η οικογένεια Ντασέν—είναι μια αληθινή ιστορία αγάπης!