10 τραγούδια του Μπομπ Ντίλαν που αξίζουν περισσότερα από ένα Νόμπελ

Η Λούαν Τζόνσον είναι μια πρώην αξιωματικός του αμερικανικού ναυτικού, που εγκατέλειψε την καριέρα της για να διοριστεί ως καθηγήτρια σε ένα σχολείο, απαρτιζόμενο κυρίως από φτωχά παιδιά της ισπανόφωνης κοινότητας της Βόρειας Καλιφόρνια. Για να προσεγγίσει τους δύσκολους μαθητές της, η Λούαν Τζόνσον θα εγκαταλείψει τους παραδοσιακούς τρόπους εκπαίδευσης. Προσπαθώντας να ξυπνήσει το ενδιαφέρον τους για τη λογοτεχνία, τους ζητάει να αναλύσουν τους στίχους των τραγουδιών του Μπομπ Ντίλαν, ενώ η εμπλοκή της με τους μαθητές της ξεπερνάει τους τοίχους του σχολείου, καθώς διαπιστώνει τα τεράστια προβλήματα που κάποιοι από αυτούς βιώνουν στα σπίτια τους και στους δρόμους της γειτονιάς τους.

Η Ασυμβίβαστη Γενιά του 1995 έφερνε τότε τον Ντίλαν στα σχολεία. Κάτι ανάλογο είχε πράξει τρία χρόνια μετά την κυκλοφορία της ταινίας και η καθηγήτρια Λογοτεχνίας του υπογράφοντος τα χρόνια του Λυκείου σε ένα φροντιστήριο της Δάφνης, δίνοντας μας τότε να μελετήσουμε ελληνική απόδοση στίχων του Μπομπ Ντίλαν. Η ίδια δεν απευθυνόταν βέβαια σε μια, ομοίως με τα γκέτο των ΗΠΑ, “ασυμβίβαστη γενιά”, έβρισκε όμως τότε έναν όμορφο τρόπο για να μας απευθυνθεί άμεσα, εύστοχα και μέσα από το ροκ έργο ενός μεγάλου ποιητή.

Πόσες φορές πρέπει κανείς να ρίξει τη ματιά ψηλά

λίγο ουρανό για να μπορέσει ν’ αντικρίσει;

Και να ’χει πόσα πρέπει αυτιά για να γροικήσει

του ανθρώπου το λυγμό;

Ε, και σαν πόσους θάνατους πρέπει να μάθει για να νοιώσει

πως σαν πολλοί ’ναι οι άνθρωποι που έχουνε χαθεί;

Η απάντηση, φίλε, πλανιέται στον άνεμο,

η απάντηση πλανιέται στον αέρα.

(Μετάφραση: Τούλα Τόλια)

Για τον Ντίλαν έχουν γραφτεί πολλά και θα γράφονται ακόμη περισσότερα. Στο οπισθόφυλλο του θρυλικού “Φορτηγού” του Διονύση Σαββόπουλου είχε τυπωθεί το “αυτά που θ’ ακούσετε εδώ μέσα δεν είναι ακριβώς τραγούδια, είναι μάλλον μια σειρά ασκήσεις αναπνοής”, όπως και στο αντίστοιχο που υπάρχει στο “Highway 61 Revisited”. Ο Έλληνας ποιητής Πέτρος Μοροζίνης είχε ξεκινήσει καμπάνια για να δοθεί το Νόμπελ Λογοτεχνίας στον Ντίλαν, κάτι που έγινε τελικά εν έτει 2016. Ο Γιώργος-Ικαρος Μπαμπασάκης έχει γράψει το “Bob Dylan / Τραγούδια” (εκδ. Ianos) ενώ ο ίδιος έχει αναφέρει: “Τον Ντίλαν τον ακούς όπως διαβάζεις Μέλβιλ, Τσάντλερ, Αριστοτέλη”.

Από το 1962 όταν και κυκλοφόρησαν τα πρωτόλεια Talking New York και Song for Woody, μέχρι τα ιστορικά άλμπουμ της διαμαρτυρίας, τα Highway 61 Revisited, Bringing it all back home, Blonde on Blonde αλλά και το Shadows In The Night του 2015, ο Ντίλαν δεν έχει σταματήσει να γράφει μουσική και κυρίως, ποίηση.

Θεωρώ τον εαυτό μου ποιητή πρώτα και μετά μουσικό. Ζω σαν ποιητής και θα πεθάνω σαν ποιητής

Παρακάτω θα “μιλήσουμε” μόνο με μουσική. Άλλωστε σε περιπτώσεις σαν αυτές του Μπομπ Ντίλαν και του Λέοναρντ Κοέν, τα πολλά λόγια για αυτούς, είναι φτώχεια.  Παραθέτουμε τα κομμάτια με τις αποδόσεις τους στα ελληνικά από συγγραφείς και ποιητές, όπως έχουν δημοσιευθεί στο site ποίησης, thepoetoftheuniverse. Είναι μερικοί μόνο από τους στίχους για τους οποίους ο μεγάλος τραγουδοποιός, έλαβε δικαίως το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Ελπίζουμε να ακολουθήσει ο Κοέν και ο Νικ Κέιβ.