Αυτή η “Νυχτερίδα” σου πίνει το αίμα και σε καθηλώνει με τη γλυκιά αίσθηση που αφήνει

Η μαγεία της οπερέτας “Η Νυχτερίδα” του Γιόχαν Στράους του νεότερου επιστρέφει στην Αθήνα για να φωτίσει τις γιορτινές μέρες των Χριστουγέννων. Από τις 19 Δεκεμβρίου έως τις 4 Ιανουαρίου, το Ολύμπια, Δημοτικό Μουσικό Θέατρο «Μαρία Κάλλας», φιλοξενεί το διαχρονικό αυτό αριστούργημα για δέκα μοναδικές παραστάσεις.

“Η Νυχτερίδα” είναι ένα από τα πιο αγαπημένα έργα του είδους, συνδυάζοντας χιούμορ, εντυπωσιακή μουσική και μια ανάλαφρη, γιορτινή διάθεση, ιδανική για την εορταστική περίοδο.

Η σύμπραξη εξαιρετικών συντελεστών υπόσχεται μια αξέχαστη εμπειρία για το αθηναϊκό κοινό. Τη σκηνοθεσία έχει αναλάβει ο ιδιοσυγκρασιακός Γιάννης Σκουρλέτης που υπόσχεται μια σύγχρονη, ανατρεπτική προσέγγιση, γεμάτη φαντασία και θεατρικότητα, ενώ ο καταξιωμένος μαέστρος Μίλτος Λογιάδης θα αναδείξει την απαράμιλλη μουσική του Στράους. Υπό τη διεύθυνση του Λογιάδη, η Συμφωνική Ορχήστρα και η Χορωδία του Δήμου Αθηναίων θα ζωντανέψουν τα κωμικά και λυρικά στοιχεία του έργου, προσφέροντας στο κοινό μια παράσταση γεμάτη ζωντάνια και γιορτινή ατμόσφαιρα.

Γιάννης Σκουρλέτης: Η εκδίκηση λειτουργεί σαν καταλύτης

Ο Γιάννης Σκουρλέτης αναφέρει στο NEWS 24/7 πως η πρόκληση της Νυχτερίδας τον ενθουσίασε, καθώς “τέτοιες παραγωγές συχνά φέρουν πάνω τους την πατίνα του χρόνου. Το έργο βασίζεται σε γαλλικό λιμπρέτο και αντανακλά την τάση του γαλλικού θεάτρου να ασκεί κριτική στην κυρίαρχη αστική τάξη, υπογραμμίζοντας την υποκρισία της υψηλής κοινωνίας. Αυτή η διάσταση κάνει το έργο μια διαχρονική σάτιρα, καθιστώντας το επίκαιρο και σήμερα.

Η πρόκληση με τέτοια έργα είναι να τα παρουσιάσεις με φρέσκια ματιά, διατηρώντας την ουσία τους χωρίς να τα αλλοιώσεις και να τα κανιβαλίσει. Το στοίχημα είναι να αφήσεις τη μουσική να σε ταξιδέψει και να συνδεθεί με τα αιτήματα του σήμερα. Ακόμη και αν κάποιος δεν έχει δει τη «Νυχτερίδα», πολλές από τις μελωδίες της είναι οικείες, καθώς έχουν χρησιμοποιηθεί σαν βάση σε κατοπινά μελωδικά μότο”.

Και συνεχίζει μιλώντας για τη κεντρική θεματική του έργου που είναι: “η διάθεση της μεταμόρφωσης των ανθρώπων και η επιθυμία να υιοθετήσουν νέες ταυτότητες, αποκαλύπτοντας κρυφές πτυχές του εαυτού τους. Σε ένα μασκέ πάρτι που διοργανώνει ο πρίγκιπας Ορλόφσκι, οι χαρακτήρες εκμεταλλεύονται την ανωνυμία της μεταμφίεσης για να ενσαρκώσουν ρόλους διαφορετικούς από την καθημερινότητά τους: η καμαριέρα είναι μία θεατρική πρωταγωνίστρια, άλλες κόμισσα της Ουγγαρίας μία μπαλαρίνα Αυτή η προσωρινή αλλαγή ταυτότητας τους επιτρέπει να εκφράσουν επιθυμίες και φιλοδοξίες που κανονικά καταπιέζουν.

Ωστόσο, η επιστροφή στην πραγματικότητα είναι αναπόφευκτη, καθώς στο τέλος όλοι καταλήγουν στη φυλακή, υπογραμμίζοντας την ειρωνεία και την κριτική του έργου προς την κοινωνική υποκρισία και τις ψευδαισθήσεις που καλλιεργούν οι κοινωνικές συμβάσεις”.

Αυτό παραπέμπει έντονα στη σημερινή πραγματικότητα “και στον τρόπο που τα social media λειτουργούν ως πλατφόρμες κατασκευής μιας “ιδανικής” ταυτότητας – μιας εικόνας που θα θέλαμε να έχουμε. Μέσα από τις selfies και τα φίλτρα, δημιουργούμε μια ψηφιακή εκδοχή του εαυτού μας που φαίνεται να μας αντιπροσωπεύει. Ωστόσο, αυτή η διαδικασία διευρύνει το χάσμα, αυξάνει την απόσταση και εντείνει την αποξένωση. Η αληθινή ανθρώπινη επαφή γίνεται ολοένα και πιο σπάνια, καθώς όλα πλέον γίνονται μέσα από οθόνες και φίλτρα.

Αυτές οι σκέψεις αντικατοπτρίζουν αιτήματα της εποχής μας. Ωστόσο, δεδομένου ότι είναι ημέρες γιορτινές, δεν ήθελα η παράσταση να εστιάζει αποκλειστικά στη σκοτεινή πλευρά. Δε θέλω ωστόσο να ξεφύγω από τη χαρά και την ελαφρότητα που φέρνουν οι γιορτές. Το να φορέσουμε τα καλά μας και να πάμε στη Λυρική για να περάσουμε όμορφα, να διασκεδάσουμε, είναι και αυτό ανθρώπινο. Θέλω η οπερέτα αυτή λοιπόν να διασκέδασει μεν, αλλά και να αφήσει ένα νόημα, έστω και υπαινικτικά” συμπληρώνει ο Γιάννης Σκουρλέτης.

Και καταλήγει μιλώντας για το τι συμβολίζει η νυχτερίδα: “Η νυχτερίδα είναι ένα ιπτάμενο τρωκτικό που πίνει αίμα και αποτελεί σύμβολο της μεταμόρφωσης. Όλα κινούνται γύρω από την ιδέα της εκδίκησης: ένας φίλος, για να εκδικηθεί κάποιον άλλον που τον άφησε ντυμένο νυχτερίδα στη μέση του δρόμου σε ένα αποκριάτικο πάρτι, όπου έγινε αντικείμενο χλευασμού, αποφασίζει να στήσει μια νέα φάρσα. Το αποτέλεσμα είναι μια «φάρσα στη φάρσα», που λειτουργεί ως καθρέφτης της ανθρώπινης ανοησίας.

Το έργο σαρκάζει την ελαφρότητα και την επιπολαιότητα αυτών των κοινωνικών θεαμάτων, τα οποία είναι κληρονομιά του 18ου αιώνα. Όπως στα έργα του Γκολντόνι, όπου η ανελέητη κριτική προς την αστική τάξη αποκαλύπτει τον παραλογισμό της, έτσι και εδώ οι χαρακτήρες ξεγυμνώνονται πλήρως, χωρίς να τους παραχωρείται ίχνος συμπάθειας.

Η σάτιρα πλησιάζει τα όρια της μισανθρωπίας, καθώς οι ήρωες γελοιοποιούνται και παραδίδονται στη χλεύη, ενώ η εκδίκηση λειτουργεί ως καταλύτης για να αναδειχθεί η υποκρισία και η ματαιότητα των κοινωνικών κανόνων.

Το έργο παραμένει στον «αφρό», γελώντας με τη σοβαροφάνεια των χαρακτήρων του.
Πολύ έντεχνα, ο Στράους ενσωματώνει στις μελωδίες του τους παραδοσιακούς χορούς της Ευρώπης, ακόμη και το τσιγγάνικο στοιχείο υπαινισσόμενος ότι η ευρωπαϊκή κουλτούρα έχει βαθιές ρίζες στη λαϊκή παράδοση.

Προσωπικά, παραδόθηκα στη γοητεία της «Νυχτερίδας», στο «τσίμπημά» της, που μοιάζει να σου πίνει το αίμα, αφήνοντας μια γλυκιά αίσθηση που σε καθηλώνει”.

Ο Mίλτος Λογιάδης και η Νυχτερίδα

Τον Μίλτο Λογιάδη στη Νυχτερίδα τον γοητεύει περισσότερο ”η υπέροχη και τόσο ταιριαστή στην υπόθεση και το λιμπρέτο μουσική του Στράους, που με απλό και “φυσικό” τρόπο μέσα από υπέροχες μελωδικές γραμμές σκιαγραφεί την εποχή του έργου, αλλά και τους ιδιαίτερους χαρακτήρες του”.

Παράλληλα παραδέχεται πως η μεγαλύτερη δυσκολία-πρόκληση γι αυτόν “είναι να μπορέσουν να αναδειχθούν όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που της δίνουν ελαφράδα, απλότητα και βιεννέζικο ύφος”.

Και καταλήγει μιλώντας για τα κωμικά στοιχεία της οπερέτας αυτής λέγοντας πως “τα προσέγγισε υπηρετώντας με ακρίβεια το μουσικό κείμενο και προβάλλοντας μερικές φορές στο όριο της υπερβολής ή του κιτς τα κωμικά χαρακτηριστικά του”.

Τι λένε για τη Νυχτερίδα οι πρωταγωνιστές της

Ο Δημήτρης Πακσόγλου που υποδύεται τον Άιζενσταϊν αναφέρει τι τον γοητεύει στην οπερέτα αυτή λέγοντας: “η νυχτερίδα του Στράους είναι ένα παιχνίδι για μεγάλα παιδιά. Φινετσατη ανάλαφρη και ταυτόχρονα ουσιώδης και επιβλητική, αποτελεί σπουδαία ευκαιρία για τον ερμηνευτή της να ξεδιπλώσει μια μεγάλη γκάμα εκφραστικών μέσων και να παίξει μαζί τους όπως ίσως δεν θα έχει την ευκαιρία να κάνει σε άλλα έργα του ίδιου ρεπερτορίου.
Ο συνδυασμός της μουσικής και της πλοκής είναι αριστουργηματικός και καθιστά την οπερέτα μοναδική και πρωτοπόρο στο είδος της”.

Και η Στυλιανάκη Άννα που ερμηνεύει τη Ροζαλίντε λέει “αρχικά με γοητεύει η μουσική της! Τα μελωδικά τόξα που χρησιμοποιεί ο συνθέτης για να εκφράσει όλες τις καταστάσεις… από την κωμικότητα μέχρι τον λυρισμό.. από την ειρωνία μέχρι τον ρομαντισμό. Επίσης, με γοητεύουν οι χαρακτήρες.. ο κάθε ενας ξεχωριστά αποτελεί σημαντικό κομμάτι του παζλ που δημιουργεί τη «Νυχτερίδα». Στη δική μας παράσταση οι μάσκες πέφτουν και όλοι οι χαρακτήρες έρχονται για λίγο αντιμέτωποι με τον πραγματικό τους εαυτό. Η οπτική αυτή μου έδωσε έναν ακόμα λόγο να αγαπήσω παραπάνω το έργο”.

Αναφορικά με το πώς προσεγγιζουν τον χαρακτήρα τους η Στυλιανάκη Άννα αναφέρει πως “η Ροζαλίντα για εμένα είναι ένας χαρακτήρας πολύπλευρος. Μια γυναίκα δυναμική και ανεξάρτητη, που παρόλο που είναι παντρεμένη έχει τη δική της βούληση…Έχει την τάση να ελέγχει τις καταστάσεις γύρω της. Παρά την κωμική της διάσταση η Ροζαλίντα έχει και μια βαθιά ρομαντική πλευρά. Οφείλω να ομολογήσω ότι η συνεργασία μου με τον σκηνοθέτη μας Γιάννη Σκουρλέτη με βοήθησε να βρω καινούργιες ποιότητες σχετικά με τον χαρακτήρα της Ροζαλίντα.

Η προσέγγιση στο ρόλο απαιτεί μια ισορροπία μεταξύ της κωμωδίας, του μελοδράματος και του συναισθηματικού βάθους, με σκοπό να δημιουργήσει έναν χαρακτήρα που είναι ταυτόχρονα αναγνωρίσιμος και συναρπαστικός για το κοινό.

Και ο Δημήτρης Πακσόγλου αναφέρει: “Ο ρόλος του Αϊζενστάιν είναι ιδιαίτερος και πολυδιάστατος. Αυτός που τον υποδύεται πρέπει να έχει και το μουσικό αλλά και το υποκριτικό υπόβαθρο, καθώς είναι πολύ σύνθετη η προσέγγιση του ρόλου.
Σε επίπεδο μουσικό κινείται σε όλη αυτή την περιοχή που πρέπει να έχει ένας τενόρος ή ένας λυρικός βαρύτονος και φυσικά σε υποκριτικό επίπεδο αγγίζει μπορώ να πω και τα όρια της τραγικότητας. Είναι ένας απαιτητικός ρόλος που απολαμβάνω ιδιαίτερα όταν μου ζητείται να τον ερμηνεύσω”.

Πόσο απαιτητική είναι όμως η ισορροπία ανάμεσα στην ερμηνεία της μουσικής και την απόδοση του κωμικού στοιχείου;

Για τον Δημήτρη Πακσόγλου “η πολυπλοκότητα του ρόλου αλλά και ο μοναδικός χαρακτήρας όλου του έργου αποτελεί και το προσωπικό στοίχημα του κάθε ερμηνευτη. Πρέπει να είσαι άρτιος μουσικά και ταυτόχρονα πρέπει να γνωρίζεις και τις βασικές αρχές της κωμωδίας που δεν είναι άλλες από τον γρήγορο και σωστό ρυθμό του κειμένου και την αλήθεια της υποκριτικής. Είναι ένα δύσκολο εγχείρημα αλλά και μαγευτικό παράλληλα”.

Για την Άννα Στυλιανάκη “η πρόκληση έγκειται στο να διατηρείται η μουσική ποιότητα ενώ ταυτόχρονα επιτυγχάνεται η κωμική απόδοση, το οποίο είναι ένα έργο τέχνης από μόνο του. Η οπερέτα είναι ένα είδος στο οποίο εκτός από την μουσική αντίστοιχη σημασία έχει και η πρόζα. Ο ρυθμός της πρόζας είναι απαραίτητος ώστε να μην χαθεί η κωμικότητα. Η μεγαλύτερη δυσκολία βρίσκεται στο γεγονός ότι η μουσική έχει στοιχεία έντονου λυρισμού και ο ερμηνευτής καλείται να μεταβεί από το ένα στο άλλο με απόλυτη συνέπεια , ώστε να μην χαθεί η ισορροπία τόσο της ερμηνείας της μουσικής όσο και της απόδοσης του κωμικού στοιχείου”.

Τι είναι αυτό που καθιστά τη Νυχτερίδα ένα έργο διαχρονικό και αγαπητό στο κοινό;

Η Άννα Στυλιανάκη απαντά πως “η Νυχτερίδα είναι ένα έργο που είναι διαχρονικό και αγαπητό στο κοινό για διάφορους λόγους. Αρχικά η μουσική του έργου είναι γεμάτη από όμορφες μελωδίες και τα χαρακτηριστικά βιεννέζικα βαλς τα οποία μένουν αξέχαστα στον ακροατή. Η πλοκή του έργου περιστρέφεται γύρω από θέματα όπως η αγάπη, η εκδίκηση και οι κοινωνικές σχέσεις, στοιχεία που είναι πάντα επίκαιρα. Οι διαπροσωπικές σχέσεις και οι ανθρώπινες αδυναμίες παρουσιάζονται με χιούμορ και κατανόηση, γεγονός που τα καθιστά αναγνωρίσιμα σε κάθε εποχή”.

Και ο Δημήτρης Πακσόγλου καταλήγει “οτιδήποτε γνήσιο και αληθινό αντέχει στον χρόνο και κερδίζει το κοινό.
Οι πολύ γνωστές μελωδίες η καταιγιστική δράση καί η επιβλητικότητα του όλου θεάματος είναι πολύ ισχυροί λόγοι για να συνεχίζει κάποιος να παρακολουθεί τη νυχτερίδα και τώρα και στο μέλλον. Χαίρομαι που μου δίνεται η ευκαιρία να παίρνω μέρος σε μια τόσο σπουδαία παραγωγή και ανυπομονώ να το ξανά κάνω σύντομα πάλι”.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

Μουσική Διεύθυνση: Μίλτος Λογιάδης
Σκηνοθεσία: Γιάννης Σκουρλέτης |Μετάφραση: Άγγελος Τερζάκης
Δραματουργική επεξεργασία: Ασημένια Ευθυμίου
Σκηνογραφία: Κωνσταντίνος Σκουρλέτης
Κοστούμια: Βασιλική Σύρμα
Χορογραφία: Γιαν Άγγελος Αποστολίδης (Fuerza Negra)
Φωτισμοί: Γιώργος Μαρουλάκος
Διδασκαλία χορωδίας: Σταύρος Μπερής
Μουσική προετοιμασία: Μάρκος Κώτσιας
Βοηθός σκηνοθέτη: Γιώργος Παπαδάκης
Βοηθός σκηνογράφου: Δήμητρα Σαρρή
Βοηθός ενδυματολόγου: Ζενεβιέβ Αθανασοπούλου
Β’ Βοηθοί σκηνοθέτη: Αλίκη Πιτσινίγκου, Διονύσης Νικολόπουλος
Β΄Βοηθός ενδυματολόγου: Μινωίς Μπαχτσετζή Μαρκίδου

Άιζενσταϊν: Δημήτρης Πακσόγλου
Ροζαλίντε: Άννα Στυλιανάκη (19, 21, 23, 26/12, 3/1)/Χρύσα Μαλιαμάνη (20, 22, 25, 27/12, 4/1)
Αντέλε: Δήμητρα Κωτίδου (19, 21, 23, 26/12, 3/1) / Άννυ Φασσέα (20, 22, 25, 27/12, 4/1)
Φάλκε: Γιώργος Ιατρού (19, 21, 23, 26/12, 3/1) / Αντώνης Κορδοπάτης (20, 22, 25, 27/12, 4/1)
Άλφρεντ: Αντώνης Κορωναίος (19, 21, 23, 26/12, 3/1) / Βασίλης Καβάγιας (20, 22, 25, 27/12, 4/1)
Πρίγκιπας Ορλόφσκι: Ειρήνη Καράγιαννη (19, 21, 23, 26/12, 3/1) / Μαρίτα Παπαρίζου (20, 22, 25, 27/12, 4/1)
Φρανκ: Γιώργος Παπαδημητρίου (19, 21, 23, 26/12, 3/1) / Νικόλας Ντούρος (20, 22, 25, 27/12, 4/1)
Μπλιντ: Νικόλας Μαραζιώτης
Ίντα: Μαρία Κατριβέση
Υπασπιστής: Αλέξανδρος Χαζάπης.

Στο ρόλο του Φρος ο Χριστόφορος Σταμπόγλης.
Χορός: Γιαν Άγγελος Αποστολίδης (Fuerza Negra), Αλίκη Γεωργίου, Σοφία Μαρκάκη, Ελένη Ράγγου
Με τη Συμφωνική Ορχήστρα & Χορωδία του Δήμου Αθηναίων

Κρατήσεις εισιτηρίων εδώ