Δημήτρης Παπαδημητρίου στο NEWS 24/7: “Έρχεται η στιγμή που η ιδιωτικότητα θα λογίζεται ως πράξη τρομοκρατική”

Δέκα ημέρες πριν από το τέλος του 2022, και ένα μήνα πριν την επίσημη κυκλοφορία του δίσκου τους “Ο Γκρεμιστής“, ο Δημήτρης Παπαδημητρίου και ο Κώστας Μακεδόνας παρουσιάζουν στο αθηναϊκό κοινό – σε δύο διαδοχικές συναυλίες – τα οκτώ τραγούδια που τον απαρτίζουν.

Στο Μικρό Παλλάς στις 19 και 20 Δεκεμβρίου το κοινό θα έχει την ευκαιρία να ακούσει για πρώτη φορά εν σώματι τα τραγούδια που, επί τρία συναπτά έτη επεξεργάσθηκαν μαζί, ώστε να είναι μια μουσική ανθολογία μόνο εξαιρετικών αισθημάτων και σημαντικών νοημάτων.

Ο τίτλος “Ο Γκρεμιστής” έρχεται απ’ ευθείας από το μνημειώδες ποίημα του Κωστή Παλαμά. Ένα ποίημα-οργισμένη ελεγεία, το απόλυτα ιδεολογικό υπόβαθρο για την κοινωνική Επαναστατικότητα, το οποίο έγινε τραγούδι και πρωτοπαρουσιάστηκε στον “Μεγάλο Αιρετικό” Α’ μέρος, μαζί με τους εμβληματικούς “Αποχρωματισμούς” του Βύρωνος Λεοντάρη.

Ακούστε. Εγώ είμαι ο γκρεμιστής, γιατ’ είμ’ εγώ κι ο χτίστης, ο διαλεχτός της άρνησης κι ο ακριβογιός της πίστης. Και θέλει και το γκρέμισμα νου και καρδιά και χέρι. Στου μίσους τα μεσάνυχτα τρέμει ενός πόθου αστέρι […] Καβάλα στο νοητάκι μου, δεν τρέμω σας, όποιοι είστε· γρικάω, βγαίνει από μέσα του μια προσταγή: Γκρεμίστε! “Ο Γκρεμιστής”

Ο Δημήτρης Παπαδημητρίου, όπως πάντα χειμαρρώδης, ευγενής και ουσιαστικός μίλησε στο NEWS 24/7 για τα τραγούδια που θα ακούσουμε στις δύο αυτές συναυλίες, κάνοντας και ένα σχόλιο για τους “σύγχρονους αιρετικούς”.

Μιλήστε μας για τον δίσκο “Ο Γκρεμιστής”, τα 8 τραγούδια του οποίου θα παρουσιαστούν στις συναυλίες σας στο Μ. Παλλάς. Ποια συναισθήματα και νοήματα περιλαμβάνει;

Περιλαμβάνει στίχους που συνομιλούν από ασύμβατους κόσμους. Είναι μια οκτάδα τραγουδιών που το καθένα ορίζει ένα μικρό δικό του σύμπαν και όλα μαζί ένα σύμπαν μεγάλο. Κι όπως η αρμονία ορίζεται ως “η ενότητα στην ποικιλία” αργείς να προσδιορίσεις τι συνδέει αισθητικά αυτά που φαινομενικά είναι ιδεολογικά ασύμβατα. Και όμως η αισθητή έντονη σύνδεση υφίσταται. Αυτό είναι το αίνιγμα που δεν θα αποκαλύψω.

Πλησιάζει η στιγμή – αν δεν ήρθε ήδη μεταμφιεσμένη- που η ανωνυμία του πολίτη θα είναι παράνομη και μέγιστο έγκλημα. Και η ιδιωτικότητα της ζωής του θα θεωρείται συνώνυμη της συνωμοτικότητας – θα λογίζεται από το κράτος, αλλά και τους άλλους ανθρώπους, ως πράξη τρομοκρατική.

Τι αντιπροσωπεύει για εσάς το ομώνυμο ποίημα του Κωστή Παλαμά, το οποίο έγινε τραγούδι και πρωτοπαρουσιάστηκε στον “Μεγάλο Αιρετικό” Α’ μέρος;

Είναι μια ελεγεία οργής, είναι η απόγνωση του “συστημικού” και “εθνικού” ποιητή που τον οδηγεί στα σκαλοπάτια της βίαιης απόλυτης ρήξης. Γράφτηκε σε μια στιγμή εθνικής ηθικής κατάρρευσης και μαζί με άλλα αντίστοιχα ποιήματα, τις “Σάτιρες”, στοχεύει να βάλει μια νέα βάση στην εθνική ηθική συνείδηση. Μια νέα βάση δηλαδή στην εθνική Αισθητική και Ηθική, την κατάρρευση των οποίων θεώρησε υπεύθυνες της εθνικής καταστροφής.

Ουδείς αναντικατάστατος λένε. Είναι σφάλμα. Αναντικατάστατες είναι εξ ορισμού όλες οι αληθινές προσωπικότητες. Τελικά όλοι μας.

Αισθητικά και ηθικά ζητήματα εγείρονται και σήμερα τεράστια. Και αυτά πάντα προηγούνται μυρίων κακών. Το αίτημα να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων και του εαυτού μας και να ξαναχτίσουμε το λάθος κομμάτι του σπιτιού μας. Οπως λέει ο Καβάφης στη Δυνάμωσι “Το σπίτι το μισό πρέπει να γκρεμισθεί”. Είναι η Στιγμή που δύο αντίθετοι ποιητικοί και ιδεολογικοί πόλοι συναντώνται στα Προπύλαια της επαναστατικής ποιητικής σκέψης.

Στις συναυλίες σας θα συμπεριλάβετε τραγούδια βασισμένα σε στίχους του Μάνου Ελευθερίου που σας τα άφησε με την εντολή να τα παρουσιάσετε σταδιακά και αρκετά χρόνια “αργότερα”; Ποια είναι αυτά και τι έρχεται έντονα στη μνήμη σας από εκείνον;

Ουδείς αναντικατάστατος λένε. Είναι σφάλμα. Αναντικατάστατες είναι εξ ορισμού όλες οι αληθινές προσωπικότητες. Τελικά όλοι μας. Ο Ελευθερίου ήταν ένα άγιο φάντασμα που περιεφέρετο στους δρόμους και στα σπίτια μας με διάχυτη προσωπική ευγένεια και με σπινθηροβόλα και ευγενικά χιουμοριστικά πνευματικά βέλη άναβε τη χόβολη της καρδιάς και του μυαλού μας. Ήταν raison de vie για όλους μας.

Υπερβατικός αλλά και απτός, ρεαλιστής αλλά και υπερρεαλιστής. Δύσκολο να τον ορίσεις. Φίλος. Σοφός. Δυνατός. Ιδιαίτερος. Μόνος του. Αλλά και ταπεινός. Οι στίχοι του νικούν το χρόνο. Νικούν το θάνατο. Αυτό το ήξερε. Εγώ δια τής μουσικής θα ήμουν ο ψυχοπομπός που επιστρέφει με τη βάρκα του άδεια, αλλά και με κάποια στιχάκια που του έβαλε στο χέρι ένας επιβάτης με κασκέτο. Δεν ήταν μόνο ο Ελευθερίου. Σχεδόν ταυτόχρονα μου έδωσε ο Αλκαίος με τρόπο πανομοιότυπο. Και πολλά χρόνια πριν ο Σταύρος Κουγιουμτζής. Κάτι θα σημαίνει αυτό.

Ο Μάνος Ελευθερίου ήταν ένα άγιο φάντασμα που περιεφέρετο στους δρόμους και στα σπίτια μας με διάχυτη προσωπική ευγένεια και με σπινθηροβόλα και ευγενικά χιουμοριστικά πνευματικά βέλη άναβε τη χόβολη της καρδιάς και του μυαλού μας. Ήταν raison de vie για όλους μας.

Νιώθετε ότι οι τρεις κύκλοι του “Μεγάλου Αιρετικού”, που παρουσιάστηκαν επί τρία διαδοχικά έτη στην Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών από το Ελληνικό Σχέδιο εκπλήρωσαν το αρχικό όραμά σας;

Και ναι και όχι. Είναι τρεις σπουδαίοι κύκλοι- λόγω επιλογών- αλλά νομίζω ότι τα τραγούδια αυτά θα έπρεπε να είναι 50 για να εκπληρώσουν το όραμα του τίτλου. Ίδωμεν.

Τι μπορεί να σημαίνει στην εποχή μας το να είναι κάποιος “αιρετικός”, ανυπότακτος και να αμφισβητεί;

Επικίνδυνες ποιότητες είναι αυτές στην εποχή μας. Η ιδεολογική οχλοποίηση και διάθλαση των νοημάτων, η κοινωνική οργή και η ανάγκη συνολικής αποκαθήλωσης αξιών και ανθρώπων μπορεί να τροφοδοτηθεί αλλά ταυτόχρονα και να εκμηδενισθεί απο την θέση σε αμφισβήτηση “παραδεκτών” status quo απόψεων. Σήμερα αιρετικός είναι απλά όποιος δεν εκχώρησε το σύνολο της προσωπικότητάς του σε παγιωμένες κοινωνικές δομές.

Στο μέλλον ελεύθεροι, αν και παράνομοι, θα είναι οι ανώνυμοι που θα μπορούν να ζουν απαρατήρητοι στο πλαίσιο μιας ιδιωτικότητας ύποπτης και ανεπίτρεπτης. Όποιος τολμάει να δηλώνει πως σκέφτεται διαφορετικά απλά θα εξορίζεται, θα τιμωρείται.

Πλησιάζει η στιγμή – αν δεν ήρθε ήδη μεταμφιεσμένη- που η ανωνυμία του πολίτη θα είναι παράνομη και μέγιστο έγκλημα και η ιδιωτικότητα της ζωής του θα θεωρείται συνώνυμη της συνωμοτικότητας – θα λογίζεται από το κράτος αλλά και τους άλλους ανθρώπους ως πράξη τρομοκρατική. Οι σύγχρονοι άνθρωποι διψώντας για οιαδήποτε ψευδο- επωνυμία, για οιοδήποτε κέρδος και πάντα με άλλοθι την “ασφάλεια” θα εκχωρήσουν χωρίς δισταγμό στο κράτος κάθε δικαίωμα ιδιωτικότητας και κάθε ατομική ελευθερία σκέψης.

Στο μέλλον ελεύθεροι, αν και παράνομοι, θα είναι οι ανώνυμοι που θα μπορούν να ζουν απαρατήρητοι στο πλαίσιο μιας ιδιωτικότητας ύποπτης και ανεπίτρεπτης. Όποιος τολμάει να δηλώνει πως σκέφτεται διαφορετικά απλά θα εξορίζεται, θα τιμωρείται. Οι αποφάσεις θα είναι δια βοής σε τεράστια λαϊκά ψηφιακά δικαστήρια δίχως νόμους.

Ο Μεγάλος Αιρετικός ίσως θέλει να χτυπήσει την καμπάνα κινδύνου σε όσους επιθυμούν ακόμη να ζουν στοιχειωδώς!

Πώς ήταν η συνεργασία σας με τον Κώστα Μακεδόνα;

Ο Μακεδόνας είναι μια μεγάλη φωνή, ένας σοβαρός συνεργάτης και ένας στιβαρός επικοινωνιακά καλλιτέχνης ικανός να υποστηρίξει και να στείλει “μακριά” τα μεγάλα νοήματα. Βρήκα στον Κώστα έναν αληθινά μεγάλο σύγχρονο τραγουδιστή. Τον ευχαριστώ γιατί μού χάρισε αυτή τη δυνατότητα επικοινωνίας με το ευρύτερο κοινό. Δεν τελειώσαμε όμως, τώρα αρχίζουμε.

Κώστας Μακεδόνας: “Έχω απέραντη εκτίμηση προς τον Δημήτρη Παπαδημητρίου”

Ρωτήσαμε τον Κώστα Μακεδόνα τι αντιπροσωπεύει για εκείνον το εμβληματικό ποίημα του Κωστή Παλαμά ο “Γκρεμιστής”: “΄Ήταν πάντα ένα από τα αγαπημένα μου ποιήματα και -ίσως συναισθηματικά- ως τραγούδι το ξεχώρισα από την πρώτη στιγμή στην εξαιρετικά σημαντική αυτή δουλειά. Αντιπροσωπεύει την ανάγκη μου για το γκρέμισμα κάθε τι σάπιου στην κοινωνία μας και στην ζωή μου. Την ανάγκη για να δημιουργήσω τον χώρο ώστε να αναπτυχθεί κάτι νέο, υγιές και πολύτιμο!

Η μοναδική και με απόλυτα εύστοχο τρόπο μελοποίηση του Δημήτρη έρχεται να δώσει ακόμα μεγαλύτερη ώθηση στην επιθυμία αυτή του γκρεμίσματος για να πάρουμε όλοι βαθιές ανάσες για να συνεχίσουμε τον αγώνα μας, όσο μάταιος κι αν είναι ορισμένες φορές.”

Αναφορικά με το πώς προέκυψε η συνεργασία του με τον Δημήτρη Παπαδημητρίου στον δίσκο που πήρε το όνομά του από το ομώνυμο ποίημα του Παλαμά, ο Κώστας Μακεδόνας μας είπε:

“Τον πρώτο λόγο σε αυτές τις συνεργασίες έχει πάντα ο δημιουργός. Ο Δημήτρης Παπαδημητρίου δημιουργώντας τη μουσική πάνω σε αυτούς τους υπέροχους στίχους είχε στο μυαλό του τη φωνή μου. Από εκεί και πέρα μόλις μιλήσαμε για την πιθανότητα συνεργασίας μας ήταν θέμα δευτερολέπτου να απαντήσω θετικά και έτσι ξεκινήσαμε παρέα την υλοποίηση αυτού του έργου.

Πέρα από την απέραντη εκτίμηση που έχω προς τον Δημήτρη Παπαδημητρίου ως δημιουργό, υπάρχει και μία όμορφη φιλική σχέση αφού ως άνθρωπος είναι εξαιρετικά ζεστός και προσιτός με υπέροχη αίσθηση του χιούμορ, απολαυστικός συζητητής με εξαιρετικό γούστο στο φαγητό!”

*Στο μικρό επίλογο των δύο συναυλιών στο Μικρό Παλλάς θα ακουστούν μερικά από τα πολύ γνωστά τραγούδια του συνθέτη που ανήκουν (παραδόξως θα έλεγε ένας εχθρός) και αυτά στην ίδια συνταγή με τα τραγούδια του προγράμματος. Σ’ αγαπώ (Ρίλκε), Το Σκάκι (Αναγνωστάκης), Χρώμα δεν αλλάζουνε τα μάτια (Γκανάς), Παράπονο (Ελύτης).

Πληροφορίες

“Γκρεμιστής και Αιρετικός“, 19 & 20 Δεκεμβρίου, 21:15, Μικρό Παλλάς.

Μουσικοί: Αχιλλέας Γουάστωρ – πιάνο, Κορίνα Βουγιούκα – κιθάρα, Γιώργος Καραγιάννης – μπουζούκι, Αποστόλης Μαργαζής – μπουζούκι, Μιχάλης Βρέττας – βιολί, Μερκούριος Κάραλης – κλαρινέτο, Τάσος Μυσιρλής – τσέλο, Δημήτρης Σίντος – κοντραμπάσο, Ντίνος Χατζηιορδάνου – ακορντεόν, Δημήτρης Κοντός – κρουστά.

• Ενορχήστρωση: Δημήτρης Παπαδημητρίου
• Τραγούδι: Κώστας Μακεδόνας, Γιώργος Φλωράκης, Βερόνικα Δαβάκη, Πάνος Παπαϊωάννου
• Φιλολογικός σύμβουλος: Γιώργος Κοροπούλης
• Παραγωγή: Ίδρυμα Ωνάση

Καλλιτεχνική επιμέλεια / Εκτέλεση παραγωγής: ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ

• Πρόεδρος / Σχεδιασμός καλλιτεχνικού προγράμματος: Δημήτρης Παπαδημητρίου
• Διευθυντής: Βασίλης Δραμουντάνης
• Σχεδιασμός ήχου: Γιάννης Λαμπρόπουλος

Εισιτήρια: ticketservices.gr.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις