Δημήτρης Σκύλλας: "Για μένα επανάσταση είναι πρωτίστως η αγάπη"

Ο Δημήτρης Σκύλλας μιλά στο NEWS 24/7 με αφορμή τον "Χορό του Ζαλόγγου" που θα ακουστεί στο Μέγαρο Μουσικής στις 28 Απριλίου.

ΓΕΩΡΓΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ
27 Απριλίου 2023 06:35

Στις 28 Απριλίου, ο Πολωνός μαέστρος Μιχάλ Νεστερόβιτς θα συνεργαστεί με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών σε ένα πρόγραμμα γεμάτο θεματικές μεταμορφώσεις. Η βραδιά θα ανοίξει με το έργο του Δημήτρη Σκύλλα, με τίτλο “Ο Χορός του Ζαλόγγου”, το οποίο είναι εμπνευσμένο από την Ελληνική Επανάσταση.

Η Ντόρα Μπακοπούλου προσφέρει την εγνωσμένη ευαισθησία και το πάντα εκλεκτό μουσικό της γούστο στην υπηρεσία του διάσημου πιανιστικού κοντσέρτου του Ραβέλ.

Ο Χορός του Ζαλόγγου

Ο Δημήτρης Σκύλλας μιλά στο NEWS 24/7 για τον Χορό αυτό του Ζαλόγγου λέγοντας πως: “Τώρα, εδώ, στο μεταίχμιο των 35, μεταξύ νεότητας και ωριμότητας, μεταξύ παιδικών αναμνήσεων και φωτεινών ονείρων για ένα ποιοτικό μέλλον, μεταξύ Λονδίνου και Αθήνας και με την γλυκιά επαφή καλοκαιρινών νησιών και χειμερινών βουνών, ξεκινώ ένα μουσικό έργο για 76 όργανα, με στόχο την προσωπική αλλά και την συλλογική έκφραση της επανάστασης μέσω του πιο δυνατού μέσου, της ιερής αγάπης. Ήταν μεσημέρι και από το μπαλκόνι κοιτούσα το Πήλιο. Ήταν από αυτές τις στιγμές ακινησίας και απόλυτης ησυχίας τις οποίες φωτίζει τόσο έντονα ο ήλιος, σε σημείο που χάνεις την αίσθηση του τόπου και του χρόνου. Βρισκόμασταν στην καρδιά της πρώτης καραντίνας και ο πλανήτης ήταν ολόκληρος σε παύση. Μόλις είχα γυρίσει από το Λονδίνο έχοντας ολοκληρώσει μια μεγάλη πρεμιέρα με την Συμφωνική Ορχήστρα του BBC κι ένιωθα άτρωτος, πλήρης αλλά και πολύ άδειος και ανήσυχος. Είχα την ανάγκη να “δώσω” κι άλλο από τη μουσική μου στον κόσμο αλλά τα παγκόσμια γεγονότα σταμάτησαν κάθε μου πλάνο και προοπτική. Όλοι οι άνθρωποι, άλλοι μαζί και άλλοι χώρια, κοιτούσαμε συλλογικά το κενό”.

Stephie Grape

Και συνεχίζει μιλώντας για το πώς προέκυψε το νέο αυτό έργο: “Στην καρδιά αυτού του μεσημεριού, χτυπάει το τηλέφωνο. Ήταν αριθμός από την Αθήνα και πίστεψα πως ήταν πάλι κάποια προσφορά από κάποια εταιρεία. Δεν το σήκωσα. Ξαναχτύπησε! Με ελαφρύ εκνευρισμό και προετοιμασμένος να κάνω σαφές το οτι δεν ενδιαφέρομαι για το οτιδήποτε, μέσα σε δευτερόλεπτα συνειδητοποιώ ότι ήταν ο διευθυντής της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών ο οποίος μου ζητά να γράψω ένα νέο πρωτότυπο ορχηστρικό έργο για το Μέγαρο Μουσικής με θέμα την επανάσταση. Ήταν ένα στιγμιαίο ηλεκτροσόκ για το μυαλό και το σώμα μου, ειδικά για εκείνες τις κενές μέρες. Χωρίς να το πολυσκεφτώ, δέχομαι την πρόταση.

Οι έγκλειστες μέρες συνεχίζουν αλλά εγώ πλέον ζω σε ένα παράλληλο όραμα. Από το παρόν μέχρι την παιδική μου ηλικία, κάνω μια βαθιά ανασκόπηση στο τι σημαίνει επανάσταση για μένα, για τους κοντινούς ανθρώπους στη ζωή μου, για την κοινωνία μας συνολικά στο παρόν. Είναι σαν αυτές τις σκηνές ταινιών όπου ο βασικός ήρωας βλέπει όλη του τη ζωή να περνά πολύ γρήγορα από μπροστά του. Και μέσα σ’ αυτή τη δίνη, ξαφνικά ο χρόνος σταματά. Και το βρίσκω: για μένα η μεγαλύτερη επανάσταση δεν σημαίνει πόλεμος και βία. Για μένα επανάσταση είναι πρωτίστως η αγάπη. Η θυσία. Το ιερό στις σχέσεις των ανθρώπων. Επανάσταση είναι η μητέρα. Αμέσως μου ερχεται μια απίστευτα έντονη ανάμνηση. Ήμουν ακόμα στο δημοτικό και θυμάμαι να ανατριχιάζω με την ιστορία των γυναικών του Ζαλόγγου σε συνδυασμό με το τραγούδι τους και την εικόνα του χορού με τα παιδιά στην αγκαλιά τους. Ήταν σαν αυτή η ιστορία να αγγίζει μια πολύ εσωτερική μου χορδή κι ας ήμουν τόσο μικρός για να την καταλάβω πλήρως. Και όλα γίνονται πλέον ξεκάθαρα για μένα, λέγοντας φωναχτά στον εαυτό μου: θα γράψω έναν νέο, δικό μου Χορό του Ζαλόγγου!

Για μένα η μεγαλύτερη επανάσταση δεν σημαίνει πόλεμος και βία. Για μένα επανάσταση είναι πρωτίστως η αγάπη. Η θυσία. Το ιερό στις σχέσεις των ανθρώπων. Επανάσταση είναι η μητέρα.

Από την ένταση της νέας ιδέας, αλλά και της εξάντλησης από το BBC, δεν είχα το κουράγιο να γράψω ούτε νότα. Πραγματικά. Πέρασα τους επόμενους δύο μήνες ακούγοντας μόνο ποπ και βλέποντας teen dramas στο Netflix. Έπρεπε να κάνω κάτι για να αδειάσει όλη η ένταση από μέσα μου και να μη σκεφτομαι, να μουδιάσει το μυαλό μου και να μηδενίσει, ώστε να ξεκινήσω φρέσκος και έτοιμος. Κι έτσι, δύο μήνες ύστερα, μετά απο πολλή (παλιά) Μαντόνα και σειρές εφήβων όπου ερωτεύονται, ξεσπούν και ονειρεύονται έντονα, το δικό μου προσωπικό ταξίδι για το νέο έργο ξεκινά”.

Stephie Grape

Η έμπνευση…

“Σκεπτόμενος κάθε γυναίκα που με έχει επηρεάσει στη ζωή μου και κυρίως τις τέσσερις γυναίκες που με μεγάλωσαν, ξεκινώ καθημερινά να συνθέτω μελωδίες η οποίες εκφράζουν για μένα τη διαχρονικότητας αυτής της αγάπης. Ταξιδεύω στα ελληνικά νησιά, στο Λονδίνο, στην Ισπανία, στη Νέα Υόρκη, και παράλληλα ακούω ιερές μελωδίες από τον 12ο αιώνα μέχρι σήμερα. Συνεχίζω να συλλέγω μελωδικές γραμμές γράφοντας όμως παράλληλα και τις δικές μου. Ώσπου κάποια στιγμή το παζλ ενώνεται από μόνο του. Και συνειδητοποιώ πλέον πως, χωρίς να καταλάβω ακριβώς πώς έγινε, έχω στα χέρια μου ένα Συμφωνικό έργο γεμάτο αντιθέσεις. Από τη μία είναι άγριο, με τύμπανα, δυνατό, θυελλώδες, σαν αργή πομπή θανάτου και τελετουργίας. Αλλά από την άλλη ζεστό, θρησκευτικό, λιτό και χωρίς να προσπαθεί να αποδείξει τίποτα και σε κανέναν. Ένιωσα ότι έχω στα χέρια μου ένα έργο πνευματικό αλλά κυρίως ανθρώπινο και χειροπιαστό. Ένα έργο το οποίο ξεκινά με μια απλή μελωδία από ένα πνευστό όργανο και αυτή η ίδια μελωδία καταλήγει σε έναν επίλογο όπου όλα τα όργανα της ορχήστρας την τραγουδούν μαζί, σαν να ακούς απο μακρυα τον λαό να τραγουδά ψιθυριστά στους δρόμους, εκφράζοντας μια κοινή ιδέα με ύψιστα ιδανικά. Και είναι αυτή η στιγμή που καταλαβαίνεις ότι το έργο δεν ανήκει πια σε σένα, αλλά στον κόσμο που ακόμα δεν υπάρχει, στον κόσμο που ονειρεύεσαι.

Σε έναν κόσμο όπου κυβερνά ανελέητα το οπτικό, εμείς οι συνθέτες, απόλυτοι φρουροί του αόρατου, παραμένουμε πιστοί στην ιερότητα της μουσικής ως μέσο λύτρωσης και αγάπης. Γιατί σε αυτό ελπίζουμε.

Τώρα, εδώ, στο μεταίχμιο των 35, μεταξύ μιας πανδημίας και ασταμάτητων πολιτικών εξεγέρσεων σε όλες τις γωνιές του κόσμου, μαζί και στη δική μας, παραδίδω ένα λιτό έργο πάνω στην επανάσταση, για τη μεγαλύτερη διαχρονικότητα της ύπαρξής των ανθρώπων, την πίστη. Σε έναν κόσμο όπου κυβερνά ανελέητα το οπτικό, εμείς οι συνθέτες, απόλυτοι φρουροί του αόρατου, παραμένουμε πιστοί στην ιερότητα της μουσικής ως μέσο λύτρωσης και αγάπης. Γιατί σε αυτό ελπίζουμε.

Κι έτσι ο Χορός του Ζαλόγγου, θα κάνει την πρώτη του εμφάνιση στο Μέγαρο Μουσικής, πλάι σε δύο κορυφαία έργα σπουδαίων Γάλλων συνθετών, ευχόμενος να ξεκινήσει από την Ελλάδα και να διαδώσει το μήνυμα μιας νέας καλλιτεχνικής ελληνικότητας στο διεθνές στερέωμα” καταλήγει ο συνθέτης.