Γιώργο Μπαλατσινέ, θα ερχόσουν στην Ελλάδα για μια θέση καλλιτεχνικού διευθυντή;
Ο πρόσφατα βραβευμένος Έλληνας αρχιμουσικός σε μία συνέντευξη εφ' όλης της ύλης στο NEWS 24/7 για το ελληνικό μουσικό γίγνεσθαι.
- 01 Σεπτεμβρίου 2021 16:02
Είναι ένας από τους πλέον καταξιωμένους μαέστρους της νεότερης γενιάς. Έχει μαθητεύσει πλάι στους αρχιμουσικούς Peter Eötvös, David Zinman, Neeme Järvi, Gianluigi Gelmetti, ενώ έχει συνεργαστεί με καλλιτέχνες όπως οι: Carmen Giannattasio, Nobuko Imai, Δημήτρης Τηλιακός, Kyrill Trousov, Latica Honda-Rosenberg, Χριστίνα Πουλίτση, Wolfgang Boettcher, Francesco Nicolosi και έχει διευθύνει ορχήστρες σε όλη την Ευρώπη.
Ο λόγος για τον αρχιμουσικό Γιώργο Μπαλατσινό που έχει διευθύνει σε Φεστιβάλ και αίθουσες όπως στο Φεστιβάλ Αθηνών (Νόρμα/ Εθνική Λυρική Σκηνή ,2019), στην Αίθουσα Συναυλιών Σταύρος Νιάρχος (Εθνική Λυρική Σκηνή, 2018-19), στο Μέγαρο Μουσικής (Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, 2017-20), στην Αίθουσα της Φιλαρμονικής του Βερολίνου (Berliner Symphoniker, 2016), στην Αίθουσα Φίλων Μουσικής Βιέννης, στο Konzerthaus Wien κ.ά.
Πρόσφατα βραβεύτηκε στον διεθνή διαγωνισμό «B. Maderna» με το έργο του Subito, ενώ στο παρελθόν έχει αποσπάσει πάμπολλα βραβεία σε διεθνείς διαγωνισμούς διεύθυνσης ορχήστρας, ενώ υπήρξε ένας από τους τρεις φιναλίστ του διεθνούς εργαστηρίου για νέους μαέστρους Interaktion του συνόλου Kritisches Orchester (Βερολίνο, 2017). Από το 2017 είναι διευθυντής της ορχήστρας δωματίου Sinfonietta Mosaique (Βέρνη Ελβετίας) καθώς επίσης από το 2010 αρχιμουσικός της Συμφωνικής ορχήστρας νέων του καντονιού της Βέρνηςς.
Ο Γιώργος Μπαλατσινός από την Ελβετία, όπου και ζει μόνιμα, μίλησε στο www.news247.gr για το πώς βλέπει το ελληνικό μουσικό γίγνεσθαι. Οι παρατηρήσεις του πολύτιμες…
Πώς σας βρίσκουμε μετά από έναν χρόνο πολιτιστικής σιωπής και εν μέσω πανδημίας; Πώς κύλησε αυτή η χρονιά;
Δύσκολα, όπως δύσκολα κύλησε για όλο τον πλανήτη. Σχεδόν το 70% πολιτιστικών δραστηριοτήτων ακυρώθηκε… Πιστεύω, όμως, ότι στο τέλος αυτής της περιπέτειας η ανθρωπότητα θα βγει πιο δυνατή και θα έχουμε δει κάποια πράγματα διαφορετικά, ο καθένας από την σκοπιά του, που θα μας κάνουν καλύτερους.
Η σύνθεση είναι ως επί το πλείστον μοναχική…Αυτή η απομόνωση ήταν δημιουργική για εσάς;
Ναι, όλη αυτή η κατάσταση με βοήθησε να αφιερώσω περισσότερο χρόνο στη σύνθεση και αυτό ήταν ένα από τα θετικά για μένα, εάν θέλετε, από όλη αυτή την ιστορία.
Πρόσφατα βραβευθήκατε στον διεθνή διαγωνισμό σύνθεσης «B. Maderna» για το έργο σας Subito. Μιλήστε μας για το έργο αυτό και τη διαδικασία σύνθεσης του.
Το έργο “Subito” είναι αφιερωμένο στα 100 χρόνια του συνθέτη Bruno Maderna. Ο Maderna έζησε μία πολύ σύντομη ζωή. Παρ’όλα αυτά άφησε ανεξίτηλη την σφραγίδα του στη μουσική του 20ου αιώνα και η δημιουργία του επηρέασε και συνέβαλε στην εξέλιξη της λόγιας μοντέρνας μουσικής. Ο τίτλος “Subito” στην ιταλική είναι προς τιμήν του Maderna. Θέλησα και συμβολικά να αποτυπώσω τη μικρή, αλλά και τόσο περιεκτική διάρκεια ζωής του.
Πόσο σημαντικές είναι τέτοιου είδους βραβεύσεις για έναν μουσικό;
Είναι μεγάλη τιμή και δίνουν κουράγιο στον μουσικό να συνεχίσει. Από την άλλη, πρακτικά ανοίγει πόρτες στο να εκδοθούν αυτά τα έργα – στην περίπτωσή μου από έναν πολύ σημαντικό εκδοτικό οίκο στην Ιταλία- και επίσης να παιχτούν το επόμενο διάστημα σε σημαντικά φεστιβάλ για σύγχρονη μουσική στην Ευρώπη.
Το ελληνικό μουσικό υλικό τού σήμερα δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από το εξωτερικό.
Ζείτε μόνιμα στην Ελβετία. Πώς βλέπετε από μακριά το ελληνικό μουσικό γίγνεσθαι;
Καθόλου από μακριά! Παρακολουθώ από πολύ κοντά τα ελληνικά δρώμενα και είναι μεγάλη ευλογία και χαρά όταν έρχομαι στον τόπο μου να κάνω μουσική. Το ελληνικό μουσικό υλικό τού σήμερα δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από το εξωτερικό.
Παρ’όλα αυτά το αποτέλεσμα δεν είναι αυτό που θα μπορούσε ή αυτό που θα έπρεπε να είναι, διότι οι συνθήκες δεν είναι ιδανικές. Για παράδειγμα, υπάρχει το παράδοξο της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης που δεν είναι σε θέση να βγάλει ετήσιο καλλιτεχνικό πρόγραμμα, επειδή δεν είναι δεδομένος ο χώρος συναυλιών της. Επίσης, θα πρέπει να αλλάξουν πολλά πράγματα θεσμικά στους κρατικούς οργανισμούς, όπως ο τρόπος διαλογής του εκάστοτε καλλιτεχνικού διευθυντή, ο τρόπος ακροάσεων μουσικών για μόνιμες θέσεις, όπως επίσης και η διοικητική λειτουργία. Η αναθεώρηση ορισμένων διαδικασιών θα συμβάλλει στο υψηλο επίπεδο, αλλά και την αφοσίωση των καλλιτεχνών στην τέχνη που υπηρετούν.
Στην Ελλάδα ωστόσο, ο καλλιτεχνικός διευθυντής επιλέγεται από τον εκάστοτε υπουργό και μόνο. Όχι μόνο σήμερα και με την παρούσα κυβέρνηση, αυτό γίνεται και γινόταν ανέκαθεν. Ωστόσο, αυτή είναι μία πρακτική που συνηθίζεται σε πιο “ολιγαρχικά” και αυστηρά καθεστώτα
Έχετε εικόνα του πώς επιλέγονται οι θέσεις των καλλιτεχνικών διευθυντών στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες και πώς γίνονται οι ακροάσεις;
Στην επιλογή του καλλιτεχνικού διευθυντή έχει λόγο η ορχήστρα. Δηλαδή ψηφίζει όλο το σύνολό της. Όσον αφορά τις ακροάσεις, είχα την τύχη να είμαι μέλος της Συμφωνικής Ορχήστρα της Βασιλείας από τα 19 μέχρι τα 25 μου χρόνια, όταν και αποφάσισα να συνεχίσω με τη μουσική διεύθυνση και τη διδασκαλία. Εκεί, λοιπόν, ήμασταν υποχρεωμένοι όλοι οι μουσικοι να είμαστε παρόντες σε κάθε ακρόαση με ψήφο. Επίσης, όχι ιδανικό σύστημα θα έλεγα. Κατά την προσωπική μου άποψη θα πρέπει οι κορυφαίοι όλων των ομάδων να έχουν λόγο στην κάθε ακρόαση και επίσης και όλη η ομάδα για την οποία γίνεται ο διαγωνισμός. Αυτό προάγει την ομαδικότητα και εξελίσσει την σχέση των μουσικών μεταξύ τους προς μια θετική κατεύθυνση.
Στην Ελλάδα ωστόσο, ο καλλιτεχνικός διευθυντής επιλέγεται από τον εκάστοτε υπουργό και μόνο. Όχι μόνο σήμερα και με την παρούσα κυβέρνηση, αυτό γίνεται και γινόταν ανέκαθεν. Ωστόσο, αυτή είναι μία πρακτική που συνηθίζεται σε πιο “ολιγαρχικά” και αυστηρά καθεστώτα. Θα πρέπει αυτή η ευθύνη επιλογής να είναι μοιρασμένη, πιο ισορροπημένη και ηχηρό λόγο να έχει και η ορχήστρα την καλλιτεχνική διεύθυνση της οποίας θα αναλάβει ο υποψήφιος διευθυντής.
Στις δε ακροάσεις για μόνιμες θέσεις μουσικών υπάρχει μια επιτροπή 5-6 ατόμων εκ των οποίων ο ένας είναι εκτός της Ορχήστρας και θα κληθεί μετά τη δοκιμαστική περίοδο 2 χρόνων του επιτυχόντα να συνυπογράψει ότι ο επιτυχών είναι κατάλληλος για τη θέση. Σας το λέω αυτό από προσωπική πείρα, καθώς έχω κληθεί ως εξωτερικός αρχιμουσικός σε τέτοια επιτροπή και μου έχει ζητηθεί να υπογράψω ότι ο επιτυχών μετά από 2 χρόνια είναι κατάλληλος για αυτή την θέση τουλάχιστον καλλιτεχνικά. Πώς μπορώ να γνωρίζω εάν έχει την πρέπουσα εξέλιξη που χρειαζεται κανεις για να καλύψει την θέση, όταν τελευταία φορά που τον είδα ήταν πριν 2 χρόνια στον διαγωνισμό;
Θα αφήνατε την Ελβετία για να μία θέση καλλιτεχνικού διευθυντή στην Ελλάδα;
Σίγουρα μια τέτοια πρόταση μέσα σε ένα πλαίσιο το οποίο ανέφερα παραπάνω θα ήταν δελεαστική. Παρ’όλα αυτά, χρονικά και λόγω οικογενειακής κατάστασης μια τέτοια σκέψη δεν μου ταιριάζει καθόλου. Σίγουρα όμως, φιλικά, είμαι δίπλα στον οποιοδήποτε χρειαστεί την στήριξη ή τη συμβουλή μου.
Καλύτερη στιγμή της καριέρας σας ποια θεωρείτε;
Πολλές! Κάθε στιγμή που κάνω μουσική είναι μεγάλη ευλογία. Σίγουρα είναι αξιοσημείωτη η ημέρα που διηύθυνα στην Φιλαρμονική του Βερολίνου την Berliner Symphoniker το 2016, ή η εμφάνισή μου στο Konzerthaus της Βιέννης το 2015 με την ορχήστρα μου. Επίσης μια ιδιαίτερη στιγμή ήταν στο φεστιβάλ Αθηνών όπου διηύθυνα τη “Νόρμα” για την Εθνική Λυρική Σκηνή το 2019.
Μελλοντικά σχέδια;
Κορονοϊού επιτρέποντος, έχουν προγραμματιστεί εμφανίσεις στην Πολωνία με τη ραδιοφωνία και τη Silesian Philharmonic, Ελβετία με την ορχήστρα μου, Γερμανία με την όπερα του Βούπερταλ, Ιταλία με τη συμφωνική του Σανρέμο και άλλα πολλά που ελπίζω να πραγματοποιηθούν.
Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις