Η ποίηση των πλήκτρων μέσα από το “φαινόμενο” Νέλσον Φρέιρε

Ένα μοναδικό ρεσιτάλ του διάσημου βραζιλιάνου πιανίστα με έργα Σούμαν και Σοπέν. Σε συμπαραγωγή με το Διεθνές Μουσικό Φεστιβάλ Αίγινας.

Ο Νέλσον Φρέιρε, το «νεαρό λιοντάρι του πιάνου», όπως τον χαρακτήρισαν οι Τάιμς του Λονδίνου, έκανε το ντεμπούτο του στη βρετανική πρωτεύουσα σε ηλικία 23 ετών εντυπωσιάζοντας κοινό και κριτικούς. Εξίσου διθυραμβική ήταν, λίγο αργότερα, και η κριτική του περιοδικού Time που, με την ευκαιρία της πρώτης εμφάνισης του Φρέιρε στη Νέα Υόρκη, έγραψε: «Πρόκειται για έναν από τους μεγαλύτερους πιανίστες όχι μόνον της δικής του γενιάς αλλά και όλων των επομένων». Αυτό τον θρυλικό μάγο των πλήκτρων από τη Βραζιλία υποδέχεται το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, την Τετάρτη 19 Νοεμβρίου σε μία και μοναδική βραδιά μουσικής πανδαισίας με ρομαντικά έργα των Σούμαν και Σοπέν.

Το ρεσιτάλ του Νέλσον Φρέιρε αποτελεί συμπαραγωγή του Διεθνούς Μουσικού Φεστιβάλ Αίγινας (Καλλιτεχνική Διευθύντρια: Ντόρα Μπακοπούλου) και εντάσσεται στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του ιδιαίτερα επιτυχημένου κύκλου Μεγάλοι Ερμηνευτές, ο οποίος έχει φιλοξενήσει το παρελθόν σπουδαίους σολίστ του καιρού μας.

Νέλσον Φρέιρε, ένας αστέρας πρώτου μεγέθους…

… με πενήντα χρόνια λαμπρής καλλιτεχνικής τροχιάς στο διεθνές καλλιτεχνικό στερέωμα. Εμφανίσεις σε 70 περίπου χώρες. Δισκογραφικές καταθέσεις με δεκάδες βραβεία στην Ευρώπη και την Αμερική, μεταξύ των οποίων το  Grammy Latino («Nelson Freire Brasileiro», 2013). Συνεργασίες με επιφανέστατους μαέστρους διεθνούς ακτινοβολίας: Γιόχουμ, Γκέργκιεφ, Κέμπε, Κούμπελικ, Μάαζελ, Μαζούρ, Μπουλέζ, Ντέιβις, Ντυτουά, Οζάουα, Πρεβέν, Σαγύ, Τεμιρκάνοφ, Τσίνμαν. Συμπράξεις με κορυφαία ορχηστρικά σύνολα: Φιλαρμονικές του Βερολίνου, του Λονδίνου, της Νέας Υόρκης και του Ισραήλ, Γκεβάντχαους της Λειψίας, Κονσέρτχεμπαου του Άμστερνταμ· Συμφωνικές της Βοστόνης, της Φιλαδέλφειας, του Κλήβελαντ, του Λος Άντζελες, του Σικάγου και της Βιέννης· Ορχήστρες του Παρισιού, του Μονάχου, του Τόκυο, της Αγίας Πετρούπολης και του Θεάτρου Μαριίνσκυ. Τιμητικές βραβεύσεις και παρασημοφορήσεις και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού: Ιππότης της Λεγεώνας της Τιμής της Γαλλίας και του Τάγματος του Rio Branco, Ταξιάρχης των Γραμμάτων και των Τεχνών, μετάλλια των πόλεων του Παρισιού και του Μπουένος Άιρες, Επίτιμος Διδάκτωρ της Σχολής Μουσικών Σπουδών του Ομοσπονδιακού Πανεπιστημίου του Ρίο ντε Τζανέιρο. Συμμετοχές σε επιτροπές μεγάλων διεθνών διαγωνισμών για πιάνο: Σοπέν, Τσαϊκόφσκι και Βαν Κλάιμπερν. Όσο, όμως, και να προσπαθήσει να παρουσιάσει κανείς με αριθμητικούς απολογισμούς την πεντηκονταετή σταδιοδρομία ενός τόσο σπουδαίου πιανίστα, μόνον η βιωματική επαφή με την τέχνη του Φρέιρε μπορεί να κάνει τον ακροατή να συναισθανθεί την απαράμιλλα ανανεωτική δύναμη των ερμηνειών του.

Στα δάχτυλά του, τα έργα μετουσιώνονται…

… σε κάτι τέλειο, ποιητικό και συγκινητικό. Σε μια ποιητική μεταφορά βασίζεται άλλωστε και ο τίτλος της λεπτεπίλεπτης Arabeske σε ντο μείζονα, έργο 18 του Ρόμπερτ Σούμαν (1810-1856), ο οποίος δεν παραπέμπει απλώς στο αραβούργημα ως διακοσμητικό στοιχείο αλλά κυρίως στην υπέρβαση του κλασικιστικού φορμαλισμού από τον Σούμαν μέσα από πιο ρευστές συνθετικές δομές. Το έργο γράφτηκε στα 1839, σε μια δύσκολη περίοδο για τον γερμανό μουσουργό. Η σχέση του με την πιανίστα Κλάρα Βηκ είχε φτάσει σε αδιέξοδο, ύστερα από την οριστική πλέον ρήξη του με τον πατέρα της και δάσκαλό του Φρήντριχ Βηκ, γεγονός που τον εξώθησε να εγκαταλείψει τη Λειψία για να μεταβεί στη Βιέννη και που είχε ως αποτέλεσμα την επαγγελματική και ψυχολογική του απομόνωση. Οι Συμφωνικές σπουδές, έργο 13, που θα ερμηνεύσει στη συνέχεια του προγράμματός του ο Νέλσον Φρέιρε, είναι προγενέστερες της Αrabeske. O Σούμαν άρχισε να γράφει τις Σπουδές του στα 1934, επεξεργαζόμενος ένα θέμα του Βαρόνου φον Φρίκεν επάνω στο οποίο συνέθεσε 16 παραλλαγές. Το έργο περιλαμβάνει επίσης ένα δεύτερο θέμα σε εντελώς διαφορετικό ύφος του Χάινριχ Μάρσνερ.

Όλο το δεύτερο μέρος του προγράμματος του ρεσιτάλ του Νέλσον Φρέιρε στην Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης, την Τετάρτη 19 Νοεμβρίου, είναι αφιερωμένο στον Φρεντερίκ Σοπέν (1810-1849), μία από τις ηγετικές φυσιογνωμίες του ευρωπαϊκού Ρομαντισμού. Παρά τη σύντομη ζωή του, υπήρξε ιδιαίτερα δημιουργικός, και οι συνθέσεις του για πιάνο εμπλούτισαν με καθοριστικό τρόπο τη φιλολογία για το συγκεκριμένο όργανο. Η Bαρκαρόλα σε φα δίεση ελάσσονα, έργο 60 για σόλο πιάνο είναι αφιερωμένη στη Βαρόνη Στόκχαουζεν. Γράφτηκε στο χρονικό διάστημα από το φθινόπωρο του 1845 έως το καλοκαίρι του 1846, κατά τη λεγόμενη «παρισινή περίοδο» του συνθέτη, όταν πλέον η πορεία της υγείας του είχε αρχίσει να φθίνει δραματικά. Το μουσικό είδος της βαρκαρόλας, της λεμβωδίας ή τραγουδιού των γονδολιέρηδων, ήταν δημοφιλέστατη, τον 19ο αιώνα αλλά και στις αρχές του 20ού. Με αυτήν καταπιάστηκαν ονομαστοί μουσουργοί, όπως ο Μέντελσον, ο Τσαϊκόφσκι, ο Όφενμπαχ, ο Φωρέ, ο Ραχμάνινοφ και πολλοί άλλοι. Ωστόσο, η σαρωτικά ρομαντική και εξόχως δεξιοτεχνική Βαρκαρόλα του Σοπέν, ξεχωρίζει από κάθε προηγούμενη αλλά και υστερογενή συνθετική απόπειρα, λόγω της αριστουργηματικής αρμονίας και δομής της. Η δε μουσική ατμόσφαιρα που δημιουργεί ο πολωνικής καταγωγής αριστοτέχνης συνθέτης και βιρτουόζος πιανίστας παραπέμπει τον ακροατή, με έναν λεπτεπίλεπτα υπαινικτικό τρόπο, στις ονειροπολήσεις ενός ερωτικού ζευγαριού που λικνίζεται στο νερό ταξιδεύοντας μέσα στα βενετσιάνικα κανάλια. Η τετραμερής Σονάτα αρ. 3 σε σι ελάσσονα, έργο 58 (1844), η τελευταία που συνέθεσε για σόλο πιάνο ο Φρεντερίκ Σοπέν, με την οποία θα ολοκληρωθεί το ρεσιτάλ του Νέλσον Φρέιρε στο Μέγαρο, είναι ένα από τα δυσκολότερα έργα του ρεπερτορίου για πιάνο τόσο από τεχνικής όσο και από μουσικής άποψης. Πολλοί μελετητές της συνθετικής παρακαταθήκης του υποστηρίζουν ότι πρόκειται για την έμπρακτη απάντησή του στους επικριτές της συνθετικής τεχνικής του, οι οποίοι είχαν ήδη στρέψει τα βέλη τους εναντίον του, με αφορμή τη δομή της προγενέστερης δεύτερης σονάτας του για πιάνο.

Τιμές εισιτηρίων: 14 €, 25 €, 35 €, 50 € (Διακεκριμένη Ζώνη).

Ειδικές τιμές: 7,50 € (Φοιτητές, νέοι, άνεργοι, ΑΜΕΑ) 9,50 € (65+, πολύτεκνοι).

Πληροφορίες για το κοινό στο τηλέφωνο: 210 72.82.333

και στην ιστοσελίδα του ΜΜΑ: www.megaron.gr