John Cale πριν το Ηρώδειο - Drone, νεκροψίες και ένας ζουρλομανδύας που μπήκε αργότερα

21 πράγματα που ίσως δεν γνώριζες για τον John Cale των The Velvet Underground λίγο πριν την εμφάνισή τους στο Ηρώδειο με 60 χρόνια μουσικής καριέρας. και τραγούδια από τον νέο του δίσκο "Mercy".

NEWSROOM
31 Μαΐου 2023 06:29

Ο John Cale, ο Ουαλός μουσικός που έγραψε ιστορία με τους Velvet Underground, έρχεται στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού για μια μουσική αναδρομή σε μια πορεία που καλύπτει πάνω από έξι δεκαετίες, με αρκετό κλασικό υλικό αλλά και τραγούδια από τον νέο του δίσκο “Mercy”, που έχει λάβει διθυραμβικές κριτικές από τον παγκόσμιο μουσικό τύπο.

Συνθέτης, τραγουδιστής, τραγουδοποιός και δισκογραφικός παραγωγός ροκ, drone, κλασικής, αβανγκάρντ και ηλεκτρονικής μουσικής, ο Cale με τον Lou Reed, με μάνατζερ τον Andy Warhol και μούσα τη Nico, υπήρξαν οι δημιουργοί των Velvet Underground, ενός από τα πιο αγαπημένα αβανγκάρντ συγκροτήματα όλων των εποχών. Το 1996 μπήκε στο Rock & Roll Hall of Fame ενώ έχει τιμηθεί με το παράσημο του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας (OBE).

Μαθητής του Ιάννη Ξενάκη και του John Cage, στενός φίλος και συνεργάτης του Brian Eno, με πάνω από 20 προσωπικούς δίσκους στο ενεργητικό του, ο John Cale είναι ο παραγωγός που ανακάλυψε εμβληματικά ονόματα της ροκ όπως η Patti Smith, ο Iggy Pop, οι Squeeze, ο Jonathan Richman, κ.ά.

Ο John Cale

Γράψε αυτό που ξέρεις, αυτό που έχεις ζήσει, έλεγε κάποτε ο Burroughs. Το πιο δομικό από τα στοιχεία της πολυδαίδαλης δημιουργικής πορείας του 82χρονου σήμερα John Cale θα μπορούσε να αποδοθεί σε μία καθοριστική εμπειρία που έζησε στην αυγή της εφηβείας του, τότε που ένα συνεργείο του BBC έφτασε στο σχολείο του χωριού Garnant της Νότιας Ουαλίας («ένας περίεργος, απομακρυσμένος, για κάποιους μυστηριώδης τόπος», όπως έγραψε στην αυτοβιογραφία του, “What’s Welsh for Zen“) για να ηχογραφήσει έναν πολλά υποσχόμενο, πιτσιρικά ακόμη τότε, πιανίστα.

Αντί να πανικοβληθεί όταν συνειδητοποίησε ότι είχε χάσει την παρτιτούρα της σύνθεσης για το πιάνο που είχε γράψει ο ίδιος, προτίμησε να αυτοσχεδιάσει. Ήταν η πρώτη του φορά. Από τότε, όπως έχει πει, απελευθερώθηκε δημιουργικά. Δεν φοβόταν πια. Άρχισε να παίρνει ρίσκα. Όπως θα έκανε και λίγο αργότερα, οπότε και επέτρεψε στη βιόλα – που θα ανήγαγε σε κοσμογονικό τον ήχο των Velvet Underground – να μπει στη ζωή του, μόνο και μόνο γιατί ήταν το τελευταίο όργανο που είχε απομείνει ελεύθερο στην ορχήστρα του σχολείου.

Τη δεκαετία του 1970, ο Cale περνούσε χρόνο παρακολουθώντας νεκροψίες σε νεκροτομείο του Λονδίνου ως… χόμπι. Στην πραγματικότητα, δεν φοράει τον ζουρλομανδύα στο εξώφυλλο του δίσκου του “Helen of Troy”.

Ενδεικτικές μιας πηγαίας, avant-garde αντιμετώπισης από τη μεριά του του τι σημαίνει να είναι κανείς μουσικός υπήρξαν ήταν τα πρώτα του «εμπρηστικά» κονσέρτα ως σπουδαστής στο Λονδίνο. Παίζοντας πιάνο ακόμη και με τους αγκώνες του, ξένισε πολλούς από τους δασκάλους του στο ξακουστό κολέγιο Goldsmiths. Ο Cale όμως είχε ήδη στο μυαλό του τις ΗΠΑ. Ξεκινώντας από τη Μασαχουσέτη ως υπότροφος του Leonard Bernstein, θα έφτανε στη Νέα Υόρκη το 1963, σε ηλικία 21 ετών.

Ήταν πια στο στοιχείο του. Αφενός εκεί θα βουτούσε στα βαθιά του μινιμαλισμού και του drone αυτοσχεδιάζοντας ακατάπαυστα με τον Tony Conrad και τον La Monte Young. Αφετέρου θα γνώριζε και τον κατά μία μόλις εβδομάδα μεγαλύτερό του (και με σαφέστατα πιο έντονο pop sensibility) Lou Reed.

Και εγένετο οι The Velvet Underground, ίσως το πιο σημαντικό και επιδραστικό αμερικανικό συγκρότημα όλων των εποχών. Κάτι που όλοι – και περισσότερο απ’ όλους μας ο ίδιος ο John Cale σήμερα – γνωρίζουμε ότι το οφείλουμε στον «Πάπα» της Ποπ Αρτ. O Cale ήταν μόλις 23 ετών όταν ο Andy Warhol κάλεσε τη μπάντα του στο Factory.

Ο John Cale με Commes des Garçons Φωτογραφία του Brian Griffin

Ακολουθούν 21 πράγματα για να γνωρίσουμε καλύτερα τον John Cale των The Velvet Underground λίγο πριν το Ηρώδειο

1. Η πρώτη ποπ συναυλία που παρακολούθησε ο John Cale στη Νέα Υόρκη ήταν το “Murray the K’s Christmas Special” (Kaufman) το 1965 στο Brooklyn Fox Theatre με τους Marvin Gaye και Martha Reeve & The Vandellas. O πρώτος δίσκος που αγόρασε ο Cale ήταν το Paganini Caprices του Michael Rabin από ένα κατάστημα δίσκων στο Swansea.

2. Ένα σημαντικό πάθος του Cale είναι η μόδα και μάλιστα έχει περπατήσει στις πασαρέλες για τα Comme des Garçons και Yohji Yamamoto στο Παρίσι και το Τόκιο.

3. Τη δεκαετία του 1970, ο Cale περνούσε χρόνο παρακολουθώντας νεκροψίες σε νεκροτομείο του Λονδίνου ως…χόμπι.

4. Ο Cale έχει πρωταγωνιστήσει σε αρκετές ταινίες, συμπεριλαμβανομένων των “Salamandra” (2008) του Pablo Aguero και “Love Twice” του Rob Nilsson (2016). Κάποια στιγμή συζητήθηκε να πρωταγωνιστήσει σε μια Hammer-style ταινία τρόμου από τον George A Romero.

5. Το 2014, ο Cale σε συνεργασία με τον Αυστραλό αρχιτέκτονα Liam Young, δημιούργησαν την πρώτη drone ορχήστρα για την παράσταση, LOOP>>60Hz: Transmissions from the Drone Orchestra. Η παράσταση έγινε στο Barbican του Λονδίνου και τα drones πετούσαν πάνω από το κοινό με ηχεία προσαρτημένα ως μέρος του PA συστήματος της συναυλίας.

6. Το μουσικό βίντεο για το Changes Made (από το άλμπουμ Music for a New Society που κυκλοφόρησε το 1982) γυρίστηκε αλλά δεν κυκλοφόρησε ποτέ. Ο Cale έχει απειλήσει ότι θα «σκοτώσει» τον σκηνοθέτη αν ποτέ κυκλοφορήσει το βίντεο…

7. Ο Cale έχει συνθέσει μουσική για αρκετές παραστάσεις χορού, η πρώτη μάλιστα όταν ακόμη ήταν μέλος των Velvet Underground το 1968. Τα μουσικά θέματα των Sanctus (1987) και Nico, the Ballet (1998) έχουν κυκλοφορήσει σε CD.

John Cale Promo photo

8. Ο Cale ήταν μέλος της επιτροπής A&R της εταιρείας Warner Brothers Records που απέρριψε το τέταρτο άλμπουμ του David Bowie, “Hunky Dory” όταν ο Bowie το παρουσίασε το 1971.

9. Η πρώτη σόλο εμφάνιση του Cale ήταν σαν opening act για τους Pink Floyd στη συναυλία τους στο Roundhouse Theatre του Λονδίνου στις 17 Ιανουαρίου του 1971.

10. Το ισπανικό περιοδικό, Pop 1 έχει κάνει review για την περίφημη συναυλία στο Croydon του 1977. Είχε μάλιστα δημοσιεύσει και φωτογραφίες με τη νεκρή κότα στα χέρια του Cale.

11. Ο John Cale μίλησε για πρώτη φορά για την επιθυμία του να φοράει μάσκες στη σκηνή το 1968, ενώ εμφανιζόταν με τους Velvet Underground. Ζήτησε μάλιστα από την τότε σύντροφό του, Betsey Johnson να τις σχεδιάσει και να τις κατασκευάσει.

12. Ο John Cale εργάστηκε για τη Columbia Records μιξάροντας ξανά τα πιο δημοφιλή pop άλμπουμ που είχε κυκλοφορήσει η εταιρία, σε quadraphonic ήχο, συμπεριλαμβανομένων και αυτά των Barbara Streisand, Simon & Garfunkel και Janis Joplin.

13. Ο John Cale εκπροσώπησε την Ουαλία στη Μπιενάλε της Βενετίας το 2009, λαμβάνοντας μετάλλιο OBE (Order of the British Empire) από τον πρίγκιπα Κάρολο της Ουαλίας για τις προσπάθειές και την προσφορά του. Ο Cale αργότερα με το ίδιο έργο, έλαβε μέρος και στο φεστιβάλ Mona Foma στην Τασμανία, όπου και του απονεμήθηκε ο τίτλος του, Artist in Residence.

14. Τα ψιθυριστά φωνητικά του John Cale κατά τη διάρκεια του κομματιού, Antarctica Starts Here ηχογραφήθηκαν αρχικά ως καθοδήγηση για μετέπειτα ηχογράφηση, αλλά εν τέλει ο παραγωγός αποφάσισε να τα κρατήσει ως είχαν. Η μίξη του “Paris 1919” έγινε ενώ ο John Cale βρισκόταν στη φυλακή για παράβασεις του κώδικα οδικής κυκλοφορίας.

15. Ο John Cale, στην πραγματικότητα, δεν φοράει τον ζουρλομανδύα στο εξώφυλλο του δίσκου του Helen of Troy. Έχει προστεθεί αργότερα, από το art department της Island Records. To παντελόνι που φοράει ο John Cale στο εξώφυλλο του ίδιου δίσκου είναι Vivienne Westwood και το είχε δανειστεί από την Judy Nylon.

16. Η μεγαλύτερη εμπορική επιτυχία του John Cale ως παραγωγού ήταν με τη Γαλλίδα καλλιτέχνιδα της ποπ, Lio για το άλμπουμ της Pop Model.

John Cale Promo photo

17. Οι μεγαλύτερες μουσικές επιρροές του John Cale είναι οι Bob Dylan, Phil Spector και Brian Wilson. Το αγαπημένο του άλμπουμ είναι το Pet Sounds των Beach Boys.

18. Ο John Cale έκανε αίτηση για να συμμετάσχει στα Προγράμματα Αισθητηριακής Απομόνωσης/Sensory Deprivation Programmes (στέρηση των αισθήσεων) και στα δύο πανεπιστήμια NYU και Columbia, έτσι ώστε να μπορέσει να πληρώσει το ενοίκιο του. Τότε κατοικούσε στη διεύθυνση 56 Ludlow Street στο Lower East Side της Νέας Υόρκης.

19. Ο Brahms είναι ο συνθέτης κλασικής μουσικής που ο Cale θα ήθελε να είναι.

20. Ένα πράγμα για το οποίο μετανιώνει περισσότερο ο John Cale είναι που δεν έγραψε τραγούδια εκτός στούντιο. Οι μεγαλύτεροι φόβοι του είναι η ανοία και η πλήξη και δεν του αρέσουν οι αιφνιδιασμοί. Ο Cale φοβάται επίσης τα ερπετά.

21. Ο Cale έδιωξε τον Lowell George από τις ηχογραφήσεις του Paris 1919, και τον αντικατέστησε με τον Paul Barrere.