Κάνε Focus: Η Δανάη Παπαδοπούλου μας παρασύρει στη “Μικρή Λίμνη” της

«Μικρή Λίμνη» λέγεται η πρώτη δισκογραφική δουλειά της Δανάης Παπαδοπούλου, η οποία κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο από την FM RECORDS, αλλά παρουσιάζεται επίσημα σε μία εφ’όλης της ύλης συναυλία το Σάββατο 18 Ιανουαρίου στο Ilion Plus.

Πρόκειται για μία προσεγμένη δουλειά, όπου το γυναικείο στοιχείο αφήνει έντονα το στίγμα του, μιας και συντελεστές και ερμηνευτές του δίσκου είναι κυρίως γυναίκες.

Η Δανάη Παπαδοπούλου υπογράφει τη μουσική, την ενορχήστρωση και την ερμηνεία του μεγαλύτερου μέρους των τραγουδιών. Μαζί της στον δίσκο ερμηνεύουν εξαιρετικές φωνές: η Ελένη Τσαλιγοπούλου, η Ιουλία Καραπατάκη, η Νεφέλη Φασούλη και ο Άγης Παπαπαναγιώτου.

Την Ιουλία θα έχει στο πλευρό της η Δανάη Παπαδοπούλου στην παρουσίαση της “Μικρης Λίμνης” και μαζί θα ερμηνεύσουν το “Γυναίκες Είμαστε” αλλά και άλλα αγαπημένα – όπως κάποια από τη δισκογραφία των γονιών της Δανάης – της Ανθούλας Αθανασιάδου και του Θοδωρή Παπαδόπουλου.

Δανάη Παπαδοπούλου: “Η μουσική ήταν μέρος της ζωής μου από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου”

Η “Μικρή Λίμνη” συνδυάζει στοιχεία από διαφορετικά μουσικά είδη. Το μουσικό ύφος του δίσκου “παντρεύει” στοιχεία της έντεχνης, λαϊκής και παραδοσιακής μουσικής, ενώ ακουμπά και σε δυτικά μουσικά στοιχεία όπως την λατιν-τζαζ και την κινηματογραφική μουσική.

Μιλώντας στο NEWS 24/7 η Δανάη μας εξηγεί ποια ήταν η έμπνευση πίσω από τον πρώτο της δίσκο:

“Η έμπνευση της Μικρής Λίμνης ήταν ο ίδιος ο σκοπός του δίσκου, δηλαδή να συγκεντρώσω σε μία δουλειά όσο περισσότερες μουσικές πλευρές μου μπορούσα. Να πω μία “ιστορία” του ποια είμαι και τι έχω να προσφέρω συνολικά στη σύγχρονη μουσική ελληνική σκηνή. Ταυτόχρονα επέλεξα κομμάτια που αν και διαφορετικά μεταξύ τους, έχουν μια κάποια συνοχή / συγγένεια, δεν έβαλα π.χ τα πιο λαϊκά μου τραγούδια ή τα ξενόγλωσσα, ή τα πιο πειραματικά και αφηρημένα. Κάπως σαν πορτφόλιο δηλαδή, αλλά με μικρότερο εύρος απόκλισης από αυτό που διαθέτω στο συνολικό μου έργο.”

Στην όχι και τόσο πρωτότυπη ερώτηση … πόσο καθοριστική ήταν η καλλιτεχνική κληρονομιά των γονιών της, η Δανάη μας περιγράφει μια παιδική ηλικία γεμάτη νότες. Υπάρχει κάποια συμβουλή τους που δεν ξεχνάει ποτέ;

“Η μουσική ήταν μέρος της ζωής μου από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου. O πατέρας μου έπαιζε μπουζούκι δίπλα στην κοιλιά της μητέρας μου όταν ήταν έγκυος σε εμένα, ενώ από νηπιακή ηλικία ήμουν μάρτυρας της μουσικής διαδικασίας από τη σύλληψη ενός τραγουδιού μέχρι το στούντιο. Έπαιζα μουσική και τραγουδούσα από 6 χρόνων και ποτέ δεν σταμάτησα. Το περιβάλλον στο οποίο μεγάλωσα ήταν γεμάτο καλλιτεχνικές προσωπικότητες, όχι μόνο μουσικοί, αλλά και σκηνοθέτες, ηθοποιοί, χορευτές, ποιητές, ζωγράφοι.

Μεγαλώνοντας σε ένα τέτοιο περιβάλλον κάτι κερδίζεις και κάτι χάνεις. Σίγουρα έχω κερδίσει κάποια καλλιέργεια και μία παραπάνω εξοικείωση με την τέχνη, αλλά η προσαρμογή στην σκληρή πραγματικότητα δεν ήταν ποτέ το φόρτε μου. Η καλλιτεχνική κληρονομιά των γονιών μου είναι κάτι το οποίο με κάνει πολύ περήφανη και με έχει διαποτίσει καλλιτεχνικά και εμένα ως μουσικό. Άλλωστε με τη μητέρα μου συνεργάζομαι στενά αφού γράφει και τους περισσότερους στίχους στα τραγούδια μου.

Η συμβουλή του πατέρα μου που δεν ξεχνάω ποτέ είναι κάτι που μου είπε στα 17-18: “Κάνε τα δικά σου λάθη, αλλά μην επαναλάβεις τα δικά μου λάθη στη ζωή. Πιστεύω πως μέχρι τώρα την έχω ακολουθήσει.”

“Μεγάλο μέρος του κοινού προσεγγίζει την παραδοσιακή μουσική με γηπεδική διάθεση”

Μιλώντας για την παράδοση και την πιο σύγχρονη μουσική, καθώς και τη συνάντησή τους στο έργο της, μας λέει: “Πιστεύω ότι η έννοια “παράδοση” και η έννοια “σύγχρονο” είναι κάτι που μπορεί -και ίσως οφείλει- να ταυτίζεται, δεν είναι αντίθετες έννοιες. Η παράδοση που δεν αλλάζει μέσα στο πέρασμα του χρόνου και δεν παίρνει μία σύγχρονη μορφή πεθαίνει, είναι αναπαραγωγή και όχι παράδοση. Η παραδοσιακή μουσική “παραδίδεται” από τους προηγούμενους στους νεότερους οι οποίοι τη μετουσιώνουν στο τώρα. Αυτό φυσικά συμβαίνει ακόμα και σήμερα.

Τα ιδιώματα αυτά είναι πάρα πολύ δυνατά για να πεθάνουν, απλά σήμερα είναι τόσο ευρεία και τόσο προσβάσιμη η μουσική πληροφορία που κανένας μουσικός δεν έχει μόνο μία προσλαμβάνουσα, αλλά εκατοντάδες! Φυσικά, αυτό ελλοχεύει τον κίνδυνο της ημιμάθειας που είναι δυστυχώς πολύ γενικευμένη στην συγκεκριμένη εποχή και χώρα που ζούμε, αλλά αποτελεί και γόνιμο έδαφος για εξαιρετικά πετυχημένες προσμίξεις και έχουμε πολλά τέτοια παραδείγματα στην ελληνική μουσική σκηνή του σήμερα. “

Έχει στραφεί η νέα γενιά σε πιο παραδοσιακά ακούσματα;
“Υπάρχει μία τεράστια στροφή του κοινού και των νέων ανθρώπων στην παραδοσιακή μουσική. Για πρώτη φορά μιλάμε για ένα φεστιβαλικό κοινό που χορεύει τσάμικα και καλαματιανά και συρρέει στα πανηγύρια ανά την Ελλάδα κατά χιλιάδες. Αλλά με πολλή λύπη, οι μουσικοί παρατηρούμε ότι το μεγαλύτερο μέρος αυτού του κοινού δεν μπαίνει βαθιά σ’ αυτή τη μουσική και την προσεγγίζει με μία γηπεδική διάθεση. Παλιότερα οι άνθρωποι που μετείχαν μίας μουσικής κουλτούρας με εντοπιότητα, γνώριζαν τους κώδικές της και συχνά ήταν σε επίπεδο κατανόησής της αντίστοιχο με αυτό των μουσικών. Αυτό στις μέρες μας είναι πιο σπάνιο δυστυχώς.”

Η μουσική του Αιγαίου ήταν – μεταξύ άλλων – ένα αξιόλογο σκαλί στην καλλιτεχνική της πορεία και τη ρωτάμε τι την γοήτευσε τόσο σε αυτό το μουσικό ιδίωμα και αν αυτό εκφράζεται στη μουσική της.
“Η μουσική του Αιγαίου πάντα με άγγιζε πολύ και ως ακροάτρια και ως τραγουδίστρια. Το ιδίωμα αυτό έχει μία φωτεινότητα, είναι καθάριο και γάργαρο, απλό και ακατέργαστο, αλλά εξαιρετικά μελωδικό! Ωστόσο, παρόλο που απολαμβάνω ιδιαίτερα να το τραγουδώ, δεν πιστεύω ότι έχω τέτοια στοιχεία στην τραγουδοποιία μου. Για κάποιο λόγο όταν γράφω βγαίνουν άλλες πλευρές μου! ”

“Σε συναισθηματικό επίπεδο, έχω ήδη ανταμειφθεί πέραν των προσδοκιών μου”

Μέσα στη ροή της καλλιτεχνικής της πορείας, ήρθε κάποια στιγμή και ένα… “διάλειμμα” από τη μουσική. Ήταν επειδή ένιωσε απογοητευμένη από τον χώρο της νύχτας και πώς ξανάπιασε το νήμα που οδήγησε στη “Μικρή Λίμνη”;

“Ναι, έκανα ένα μεγάλο διάλειμμα και μάλιστα διέκοψα σε μία εποχή (προ κρίσης) που έβγαζα καλά χρήματα στο “νυχτοκάματο” και ήμουν σε ανερχόμενη πορεία προς τη φήμη και την επιτυχία. Σταμάτησα εν μέρει επειδή η νύχτα δεν μου ταιριάζει τόσο ιδιοσυγκρασιακά, ούτε το επάγγελμα του διασκεδαστή στα μαγαζιά της Αθήνας, το οποίο οι περισσότεροι από εμάς σε αυτή τη δουλειά κάνουμε κατ’ ανάγκη και όχι κατ’ επιλογή. 

Ευτυχώς η δεύτερη επαγγελματική μου δραστηριότητα ως εκφωνήτρια στη διαφήμιση μου επέτρεψε τότε να το κάνω. Ο άλλος λόγος που σταμάτησα ήταν επειδή ήθελα να σπουδάσω με σοβαρότητα και σε βάθος το αντικείμενο της μουσικής και της μουσικολογίας, ενώ μετά έκανα οικογένεια και αφιερώθηκα για κάποια χρόνια στη full time μητρότητα.

Ξανάπιασα το νήμα όταν είχε ολοκληρωθεί αυτός ο κύκλος και ήμουν σε θέση να επιστρέψω ως γυναίκα πλέον, όχι ως ανώριμο ενθουσιασμένο κορίτσι. Οπότε αυτή τη στιγμή η παρουσία μου στο χώρο είναι άκρως συνειδητή και τίποτα δεν γίνεται τυχαία. Δεν μετανιώνω την απουσία μου γιατί χωρίς αυτό το διάλειμμα δεν θα είχα γίνει η μουσικός που είμαι σήμερα, παρόλο που μου έχει κοστίσει εξαιρετικά σε χρόνο δικτύωσης, μιας που όταν επέστρεψα έπρεπε να ξαναρχίσω σχεδόν από το μηδέν. Ονειρεύομαι να μπορώ να συνεχίσω να δημιουργώ και να μοιράζομαι τη μουσική μου με το κοινό. Απλά θα ήθελα να βρεθεί ο τρόπος να γίνεται αυτό με λιγότερο προσωπικό κόστος και ίσως κάποια στιγμή να μπορώ να ανταμειφθώ για τον κόπο και την αξία μου και σε υλικό επίπεδο, γιατί σε συναισθηματικό επίπεδο έχω ήδη ανταμειφθεί πέραν των προσδοκιών μου.”

Έχοντας συνεργαστεί με σημαντικούς καλλιτέχνες του ελληνικού πενταγράμμου τι θεωρεί ότι “κέρδισε” – ως “μάθημα ως καλλιτεχνική επιρροή; 

“Έχω κάνει αξιόλογες συνεργασίες σε σκηνικό επίπεδο και αυτή από την οποία πήρα τα περισσότερα δουλεύοντας δίπλα της ήταν η Ασπασία Στρατηγού, γιατί είχα την τύχη να κάνω σεζόν μαζί της σε μικρή ηλικία και αυτή η εμπειρία διαμόρφωσε σε πολύ μεγάλο βαθμό τα τραγουδιστικά μου πρότυπα και έθεσε ψηλά τον πήχη της μελέτης μου από νωρίς. Όμως, στις δουλειές που έχω κάνει, τη βαθύτερη καλλιτεχνική επιρροή, μου την έχουν ασκήσει οι καλοί μουσικοί με τους οποίους βρέθηκα και έχω διδαχτεί πολλή περισσότερη μουσική από κιθαρίστες, μπουζουξήδες, βιολιτζήδες, απ’ ό,τι τραγουδιστές.

Τέλος, αν υπάρχει μία καταξιωμένη ερμηνεύτρια προηγούμενης γενιάς από τη δική μου, που με έχει επηρεάσει καλλιτεχνικά περισσότερο από οποιονδήποτε και έμαθα πολλά μελετώντας την, είναι η Ελένη Τσαλιγοπούλου. Την θεωρώ δασκάλα μου, όχι μόνο επειδή την μελέτησα, αλλά και επειδή μέσα από τη συνεργασία μας μου έχει δώσει πολύτιμη καθοδήγηση και αξέχαστες συμβουλές.”

“Η πρόκληση που αντιμετώπιζαν και θα συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν οι γυναίκες είναι ο ηλικιακός ρατσισμός”

Σε μια παλαιότερη συνέντευξή της είχε πει ότι “είναι δύσκολος ο χώρος της μουσικής για μια γυναίκα που μεγαλώνει”. Και μας εξηγεί: “Δυστυχώς εγώ πρόλαβα και μία λιγότερο politically correct εποχή, πριν από το me too, οπότε έχει περάσει μπροστά από τα μάτια μου όλο το φάσμα του σεξισμού στη δουλειά. Όταν ήμουν μικρή και τραγουδούσα είχα μάθει απλά να κάνω τα στραβά μάτια και να προσπερνώ χαμογελαστά και ευγενικά τα διάφορα εμπόδια που μου έθετε το γεγονός ότι ήμουν απλά νέα και όμορφη.

Ευτυχώς, όταν επέστρεψα στο χώρο κάποια χρόνια μετά, είχαν αλλάξει πολύ τα πράγματα προς το σοβαρότερο και το επαγγελματικότερο, ή τουλάχιστον αυτό παρατηρώ εγώ στις τωρινές μου συνεργασίες. Η πρόκληση που αντιμετώπιζαν πάντα οι γυναίκες και θα συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν, είναι ο ηλικιακός ρατσισμός: Ένας άντρας όσο μεγαλώνει γίνεται πιο ώριμος, καταξιωμένος, δημοφιλής, στα μάτια του κοινού.

Μία γυναίκα που μεγαλώνει όμως, απλά γερνάει, ενώ το κοινό παρατηρεί την πορεία της πάντα σε αντιδιαστολή ή παραλληλισμό με την ηλικία της. Εγώ ευτυχώς δεν το έχω αντιμετωπίσει ακόμα αυτό γιατί δεν έχω κλείσει καν τα 40, αλλά στο χώρο μου πάντα κοιτάζουν να προσλάβουν την καινούρια “πιτσιρίκα”, να στηρίξουν και να προωθήσουν τα νέα κορίτσια, ενώ στο αντίθετο φύλο δεν τίθεται θέμα ηλικίας. Δείτε το lineup στους μεγάλους συναυλιακούς χώρους της ελληνικής σκηνής: Κορίτσια ηλικίας 25-35 και μεσήλικες άντρες.”

Πώς προέκυψε η συνεργασία με τις εξαιρετικές “φωνές” που συμμετέχουν στο δίσκο, όπως η Ιουλία Καραπατάκη – μαζί με την οποία θα ακούσουμε τη “Μικρή Λίμνη” λάιβ στο Ilion Plus;

“Η Ιουλία ήταν η πρώτη από τις τρεις μεγάλες ερμηνεύτριες που συμμετείχε στο δίσκο. Είναι φίλη και συμμαθήτριά μου από το σχολείο και έχουμε αμοιβαία εκτίμηση και συμπάθεια και σε ανθρώπινο και σε καλλιτεχνικό επίπεδο. Ήταν πολύ προφανής επιλογή, για τους παραπάνω λόγους όπως και για το γεγονός ότι τα κομμάτια -ειδικά η Καρδιά στο Μηδέν- είναι γραμμένα για εκείνη εξαρχής.

Παρομοίως και το τραγούδι που ερμήνευσε η Ελένη, γράφτηκε με τη φωνή της να “παίζει” ταυτόχρονα στο πίσω μέρος του μυαλού μου, σχεδόν την άκουγα να το τραγουδάει όταν το έγραφα. Όπως ανέφερα και νωρίτερα, είναι η ερμηνεύτρια που με έχει αγγίξει, καθορίσει και διαμορφώσει περισσότερο, οπότε όταν δέχτηκε να τραγουδήσει ένα δικό μου τραγούδι ήταν όπως καταλαβαίνετε μεγάλη στιγμή για εμένα. Το τραγούδι που δόθηκε στη Νεφέλη Φασούλη είναι ένα τραγούδι που είχα γράψει στα 19 μου και περίμενε πολλά χρόνια για να βγει στην επιφάνεια! Μόλις πήρε αυτή την πιο jazzy μορφή θέλησα να της το προτείνω γιατί είναι η πιο κατάλληλη φωνή από τη νέα γενιά για κάτι τέτοιο, με γνώση και εμπειρία πάνω στο συγκεκριμένο είδος. Επιπλέον μου αρέσει πάρα πολύ και την εκτιμώ βαθύτατα ως μουσικό και ερμηνεύτρια.”

Η δημιουργία μουσικής και τραγουδιών, και η προβολή τους μέσα σε μια βιομηχανία που κυριαρχείται από εμπορικά κριτήρια, φαίνεται να γίνεται όλο και πιο “περιπεπλεγμένη”. Κάποιες σκέψεις για την εξέλιξη της κατάστασης; Προσωπικά σχέδια;

“Δεν γίνεται μόνο πιο περίπλοκη, γίνεται κυρίως πιο ακριβή. Είναι ένα σπορ που απευθύνεται μόνο σε δύο κατηγορίες καλλιτεχνών: η πρώτη είναι το mainstream, το οποίο χρηματοδοτείται και προωθείται από τη μουσική βιομηχανία και όλοι οι συμμετέχοντες έχουν υλικό κέρδος από αυτό, συχνά τεραστίων διαστάσεων.

Η δεύτερη είναι οι καλλιτέχνες που έχουν την οικονομική δυνατότητα να χρηματοδοτήσουν την παραγωγή, προώθηση και διάθεση του προϊόντος τους μόνοι τους, ή που καταφέρνουν μια φορά στη ζωή τους να τα μαζέψουν λίγα λίγα και να κάνουν το βήμα της έκθεσης με αμφίβολο αποτέλεσμα. Υπάρχουν πάρα πολλοί αξιόλογοι καλλιτέχνες σήμερα που δεν έχουν την τύχη να μπορούν να συνδεθούν με ένα κοινό, αφού ακόμα και οι live εμφανίσεις ενός καλλιτέχνη χρηματοδοτούνται από τον ίδιο που θα πληρώσει τους μουσικούς και δεν θα βγάλει τίποτα για τον εαυτό του, οπότε τελικά επιστρέφει πίσω στο μεροκάματο και το session για να επιβιώνει.

Τα πιο επιδέξια “χέρια” που βλέπετε να απαρτίζουν τις ορχήστρες των μεγάλων ονομάτων της βιομηχανίας μας, είναι πολύ πιθανόν να δημιουργούν μουσική πιο αξιόλογη από αυτήν που παίζουν, την οποία όμως το ευρύ κοινό δε θα έχει ποτέ την τύχη να ακούσει ή τη διάθεση να καταναλώσει. Εννοείται πως αυτό μας στεναχωρεί όλους πάρα πολύ, συχνά σε σημείο να απογοητευόμαστε και να τα παρατάμε, αλλά όχι πριν να έχουμε προσπαθήσει όσο καλύτερα μπορούμε!

Τα επόμενα προσωπικά μου σχέδια λοιπόν εξαρτώνται πολύ από την τύχη, γιατί οι πόροι που είχαμε για να διαθέσουμε στην παραγωγή και διάθεση μουσικής τελείωσαν και ενώ έχω ένα συρτάρι γεμάτο τραγούδια, αν δεν αλλάξει κάτι δεν θα μπορέσω να τα βγάλω από κει. Φυσικά, θα συνεχίσω τις ζωντανές εμφανίσεις για όσο ακόμα προκύπτουν και την ερχόμενη άνοιξη θα κυκλοφορήσει και ένα single έκπληξη που είχαμε κρατήσει για μετά τον δίσκο!

Τέλος αναφορικά με το ποια αγαπημένα κομμάτια από τη δισκογραφία των γονιών της θα ακούσουμε στο Ilion Plus, μας απαντά: “Αυτό θα πρέπει να έρθετε και να το ανακαλύψετε εκεί, είναι έκπληξη! Τα επέλεξα για συναισθηματικούς, και μουσικούς λόγους εξίσου. Ένα από αυτά μάλιστα το τραγουδάω ανελλιπώς σε κάθε live μου…”

Ακούτε τον δίσκο ολόκληρο:

 

Τους στίχους της “Μικρής Λίμνης” μας χάρισαν η Ανθούλα Αθανασιάδου, η Σμαρώ Παπαδοπούλου και η Μαριαλένα Χριστοπούλου.

Στην παραγωγή και στη μίξη των τραγουδιών είναι ο Ρένος Παπασταύρος, ενώ στην εκτέλεση συμμετέχουν πάνω από 40 εξαιρετικοί session μουσικοί της εγχώριας σκηνής.

Συνοδοιπόροι της επί σκηνής θα είναι οι μουσικοί: ο Γιάννης Πούλιος στο βιολί, ο Κυριάκος Ταπάκης στο ούτι και στο λαούτο, ο Fausto Sierakowski στο σαξόφωνο, ο Θανάσης Μάντζαρης στα πλήκτρα, ο Άγης Παπαπαναγιώτου στο μπάσο και ο Παναγιώτης Κωστόπουλος στα τύμπανα.