Κουίνσι Τζόουνς: Όταν ο τιτάνας της μουσικής “συναντήθηκε” με Χατζιδάκι και Μούσχουρη

Έφυγε από τη ζωή πλήρης ημερών έχοντας κυριολεκτικά εξαντλήσει από κάθε άποψη αυτό που λέμε “βιομηχανία της μουσικής”. Ο θρύλος του μουσικού στερεώματος Κουίνσι Τζόουνς πάτησε τα 91 και πέθανε ήσυχα στο σπίτι του στο Bel Air του Λος Άντζελες, χωρίς να προλάβει κάτι που θα του έδινε μεγάλη ικανοποίηση. Να δει μία γυναίκα μαύρη Πρόεδρο των ΗΠΑ [σε περίπτωση που η Κάμαλα Χάρις κατακτήσει την κορυφή].

“Γιορτάζουμε τη σπουδαία ζωή που έζησε και ξέρουμε ότι δεν θα υπάρξει άλλος σαν αυτόν” ανέφερε μεταξύ άλλων στην επίσημη ανακοίνωσή του, ο εκπρόσωπος του Τζόουνς, Arnold Robinson. Εκτός από σπουδαίος παραγωγός ο Κουίνσι υπήρξε στο ξεκίνημά του μουσικός της τζαζ και έτσι ένιωσε από πολύ κοντά τι σημαίνει να είσαι “struggling artist”. Γι αυτό και σε όλη την καριέρα του έψαχνε μανιωδώς νέα ονόματα και πολλά υποσχόμενα ταλέντα. Σε συνέντευξή μας λίγο πριν την εμφάνισή του στο Ηρώδειο, ο τρομπετίστας Ιμπραήμ Μαλούφ μας είχε περιγράψει τη συνάντησή του με τον Κουίνσι  αποκαλώντας τον “the coolest man on earth”.

Ήταν ένας τιτάνας της αμερικανικής ψυχαγωγίας, ο τελευταίος της γενιάς του. Συνεργάστηκε με τεράστια ονόματα, από τον Φρανκ Σινάτρα και την Έλλα Φιτζέραλντ μέχρι τον Μάικλ Τζάκσον και τον Γουίλ Σμιθ, συνέθεσε τη μουσική για το “In the Heat of the Night” και επέβλεψε την ηχογράφηση του all-star δίσκου “We Are the World” του φιλανθρωπικού ύμνου του 1985 για την Αφρική.

Διαβάζοντας το πληρέστερο βιογραφικό που μπορεί να έχει κάποιος – τη νεκρολογία του – καταλαβαίνουμε ότι ο Τζόουνς ήταν αναμφισβήτητα η πιο ευέλικτη ποπ πολιτιστική προσωπικότητα του 20ού αιώνα.

Ίσως πιο γνωστός για την παραγωγή των άλμπουμ “Off the Wall”, “Thriller” και “Bad” για τον Μάικλ Τζάκσον τη δεκαετία του 1980, ο Τζόουνς έκανε επίσης παραγωγή μουσικής για την Αρίθα Φράνκλιν, τη Ντόνα Σάμερ και πολλούς άλλους τοπ καλλιτέχνες, στηρίζοντας τις διεκδικήσεις της μαύρης κοινότητας καλλιτεχνών. Υπήρξε επίσης επιτυχημένος συνθέτης δεκάδων κινηματογραφικών ταινιών και είχε πολλές επιτυχίες στα charts.

Ηγήθηκε συγκροτήματος τζαζ, έκανε περιοδείες ενορχήστρωσε κορυφαίες μουσικές επιτυχίες για αστέρες της τζαζ και ήταν πολυοργανίστας με αγάπη στην τρομπέτα και το πιάνο. Ασχολήθηκε με την τηλεόραση φτιάχνοντας εταιρεία παραγωγής το 1990 (με προμετωπίδα την κωμική σειρά The Fresh Prince of Bel-Air), ασχολήθηκε με τις εκδόσεις και συνέχισε να καινοτομεί μέχρι τα 80 του χρόνια, εγκαινιάζοντας το Qwest TV το 2017, μια υπηρεσία μουσικής τηλεόρασης κατά παραγγελία.

Είναι τρίτος μετά την Μπιγιονσέ και τον Τζέι-Ζ στις περισσότερες υποψηφιότητες για βραβείο Grammy όλων των εποχών – 80 έναντι 88 που έχει ο καθένας τους – και είναι ο τρίτος νικητής των βραβείων με τις περισσότερες υποψηφιότητες, με 28.

Δύο μεγαθήρια της ελληνικής μουσικής μάς ήρθαν στο μυαλό ακούγοντας την είδηση για τον θάνατο του Κουίνσι Τζόουνς. Ο Μάνος Χατζιδάκις και η Νάνα Μούσχουρη.

Μάνος Χατζιδάκις – Tο Χαμόγελο της Τζοκόντας

Η ώριμη έκφραση του λυρικού κόσμου του Χατζιδάκι, που κινείται επιδέξια μεταξύ συμφωνικής και δημοφιλούς μουσικής. “Tο Χαμόγελο της Τζοκόντας” είναι ένα έργο-ορόσημο για τη μεταπολεμική ελληνική δημιουργία, που αμφισβητεί τα στεγανά μεταξύ λόγιου και λαϊκού. Οι πολλαπλές μορφές της γυναίκας, οι οποίες προβάλλονται με μια ακολουθία συμβολισμών και συγκλίνουν, ή μάλλον εμπεριέχονται, στη μορφή της μάνας, διαπνέουν το έργο.

«Τα δέκα αυτά τραγούδια γράφτηκαν μ’ ένα συγκερασμό απελπισίας και αναμνήσεων. Το θέμα είναι η γυναίκα έρημη μες τη μεγάλη πόλη. Το κάθε τραγούδι είναι κι ένας μονόλογός της, κι όλα μαζί συνθέτουν την ιστορία της. Μια ιστορία σύγχρονη και παλιά μαζί». Με αυτά τα λόγια έκλεινε ο Μάνος Χατζιδάκις το σημείωμά του στην πρώτη έκδοση του θρυλικού, πλέον, Χαμόγελου της Τζοκόντας, την παραγωγή του οποίου έκανε ο Κουίνσι Τζόουνς.

Ο κορυφαίος Έλληνας μουσικοσυνθέτης το ηχογράφησε στην Νέα Υόρκη το 1965 και έχει πουλήσει περισσότερα από πέντε εκατομμύρια αντίτυπα παγκοσμίως. Αρχικά ο Χατζιδάκις προόριζε τις συνθέσεις για ένα σύνολο τραγουδιών που επρόκειτο να ερμηνεύσει η Γαλλίδα τραγουδίστρια Ζακλίν Ντανό, το 1960. Πρωτοκυκλοφόρησε με δώδεκα ορχηστρικά κομμάτια, ενώ λίγο αργότερα κυκλοφόρησε και στην Ελλάδα, με δύο κομμάτια λιγότερα. Δεν είχαν συμπεριληφθεί στην ελληνική έκδοση τα κομμάτια: “Ο Στρατιώτης” και “Οι Αθλητές”.

Νάνα Μούσχουρη – The Girl From Greece Sings

H Νάνα Μούσχουρη συνεργάστηκε με τον Τζόουνς στον δίσκο «Nana Mouskouri in New York», ο οποίος κυκλοφόρησε με τον αρχικό τίτλο «The Girl From Greece Sings» στις ΗΠΑ και μάλιστα επανακυκλοφόρησε σχεδόν 55 χρόνια μετά την πρώτη κυκλοφορία του.

Το 1960 η Μούσχουρη άνοιξε τα φτερά της στο εξωτερικό όταν κέρδισε το πρώτο βραβείο στο Φεστιβάλ Μεσογειακού Τραγουδιού στη Βαρκελώνη με το τραγούδι τού Κώστα Γιαννίδη “Ξύπνα αγάπη μου”, το οποίο αποτέλεσε το μουσικό διαβατήριο για τη διεθνή καριέρα της.

Ακολούθησε το τραγούδι του Μάνου Χατζιδάκι «Σαν σφυρίξεις τρεις φορές», που συνέθεσε για το γερμανικό ντοκιμαντέρ Ελλάς η χώρα των Ονείρων, που έγινε «Weisse Rosen aus Athen» («Τα λευκά ρόδα της Αθήνας»). Το τραγούδι στα αγγλικά, με τίτλο «White Rose of Athens», θα την κάνει γνωστή σ’ ολόκληρο τον κόσμο.

Το 1962, ο Τζόουνς που την είχε ακούσει στο Φεστιβάλ της Βαρκελώνης, την καλεί στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου ηχογραφεί τον πρώτο αμερικάνικο δίσκο της με κλασικά αμερικάνικα τραγούδια και τίτλο «The girl from Greece sings». Η Ελληνίδα ερμηνεύτρια ηχογραφεί με την ορχήστρα -και με τις ενορχηστρώσεις- του κορυφαίου Torrie Zito και ηχολήπτη τον θρυλικό πρωτοπόρο (όπως τον αποκαλεί το Billboard), Phil Ramone.

Η εντυπωσιακή φωνή της Μούσχουρη -αν και δεν θεωρείται τζαζ τραγουδίστρια – ικανοποιεί απόλυτα τον Κουίνσι ο οποίος της ζητεί απλώς να “νιώσει” τους στίχους, διορθώνοντας καμιά φορά την προφορά της σε κλασικά κομμάτια των Gershwin, Jerome Kern και Cole Porter.

Λίγα χρόνια μετά, το 1969 ο Τζόουνς απέφυγε οριακά τη δολοφονία του… από την αίρεση του Τσαρλς Μάνσον, καθώς είχε προγραμματίσει να πάει στο σπίτι της Σάρον Τέιτ τη νύχτα των δολοφονιών… αλλά ξέχασε το ραντεβού.