Steven Wilson – The Overview

Καλλιτέχνης: Steven Wilson

Άλμπουμ: The Overview
Δισκογραφική: Virgin Music / Spinefarm (2025)
Ημερομηνία Κυκλοφορίας: Μάρτιος 2025
Είδος: Progressive Rock / Ambient / Cinematic Electronica
Γλώσσες: Αγγλικά
Μορφή Κριτικής: Ψηφιακή

Δεν είναι όλοι οι δίσκοι γεγονότα. Κάποιοι είναι *τροχιές* – σιγανές, αποσπασματικές, αργές επανεισόδους σε κάτι απροσδιόριστα οικείο. Στο The Overview, ο Steven Wilson αποχωρίζεται το προσωπείο του ερμηνευτή και γίνεται παρατηρητής του κόσμου από απόσταση — σαν αστροναύτης που κοιτάζει τη Γη και δεν νιώθει έλξη.  Το άλμπουμ αποτελείται από δύο εκτενή έργα  – που μαζί σχηματίζουν ένα μουσικό φράγμα ενάντια στην παροδικότητα.

Ο ήχος είναι πυκνός, ετερόκλητος, και ταυτόχρονα απόκοσμα καθαρός. Ποτέ δεν γίνεται επιθετικός, αλλά ποτέ και παθητικός. Είναι ήχος που παρατηρεί, σαν φωτογραφία από τηλεσκόπιο: μεγεθύνει και αποξενώνει.

Από κάτω, σχεδόν ανεπαίσθητα, δομούνται επίπεδα από granular textures, με συχνότητες που μοιάζουν να προέρχονται από δεδομένα αστρονομικών καταγραφών ή από βυθισμένες συνθέσεις Morton Subotnick. Η κιθάρα, όταν εμφανίζεται, δεν συνοδεύει· αναρωτιέται. Πλάθεται σαν ερώτηση χωρίς απάντηση, αφήνοντας πίσω
της μόνο την υπόνοια ακμής.

Η παρουσία modular συνθεσάιζερ, υπόγειων field recordings και σχεδόν αόρατων glitches δημιουργεί έναν ήχο που δεν κατοικείται – αλλά διασχίζεται. Τα πλήκτρα του Adam Holzman και τα τύμπανα του Craig Blundell λειτουργούν όχι ως ρυθμική βάση, αλλά ως δορυφόροι ενός αφηρημένου κέντρου – περιστρέφονται γύρω από κάτι που δεν αποκαλύπτεται ποτέ, σαν φωνές που μεταφέρουν με ακρίβεια ένα μήνυμα το οποίο δεν προορίζεται για καμία ανθρώπινη ακρόαση.

Ο λόγος της Rotem Wilson, ψυχρός και εξωγήινος, απαγγέλλει σαν να περιγράφει έναν πλανήτη που ήδη χάθηκε – σαν αναφορά αρχείου που μεταδίδεται σε έναν άγνωστο αποδέκτη.

Η φωνή της λειτουργεί ως το σταθερό, τεχνητό σημείο αναφοράς σε ένα ηχητικό σύμπαν που διαστέλλεται. Οι φράσεις της είναι απομονωμένες, σχεδόν ρομποτικές, επαναλαμβάνονται σαν modules πάνω σε στρώσεις ambient electronica και granular synthesis. Το φωνητικό processing που της έχει επιβληθεί – με τονικό αποχρωματισμό και ελαφρύ flanger – την απογυμνώνει από κάθε ανθρωπιά, για να αποκαλύψει κάτι σχεδόν πιο ανθρώπινο: την απορία.

Η φωνή της δεν μεταφέρει συναίσθημα· μεταφέρει αποστασιοποιημένη ανάμνηση. Κινείται σε χωρικό ηχοπεδίο Dolby Atmos, κάποιες φορές ακουμπώντας τις πλευρές του ακουστικού περιβάλλοντος σαν φάντασμα, άλλοτε στροβιλιζόμενη γύρω από την κεντρική μουσική ιδέα. Είναι η φωνή της απόστασης – και γι’ αυτό λειτουργεί ως πυρήνας συγκίνησης. Όχι επειδή συγκινεί, αλλά επειδή αποκαλύπτει πόσο μακριά βρισκόμαστε.

Οι στίχοι του Andy Partridge (XTC) στο πρώτο μέρος είναι παραπλανητικά γήινοι. Αναφορές σε οδοντόβουρτσες, δορυφόρους, εγκαταλειμμένα σπίτια και ψώνια που πέφτουν στο πεζοδρόμιο δημιουργούν ένα κολάζ καθημερινότητας που μοιάζει να παρατηρείται από το μέλλον. Στο υποτμήμα Objects: Meanwhile, μια γυναίκα χάνει τα αυγά και το αλεύρι της, και η σκηνή μεταμορφώνεται σε αστρονομικό συμβάν: «Her shopping bag broke sending eggs and flour crashing / Down to the ground, just like star clusters smashing.»

Η ποιητική αυτή τομή ανάμεσα στο οικείο και το κοσμικό επαναπροσδιορίζει την έννοια του τραγικού: το ταπεινό ατύχημα του τώρα αποκτά τη βαρύτητα μιας σύγκρουσης γαλαξιών.

Το Overview effect – η ψυχική μετάλλαξη που βιώνουν οι αστροναύτες βλέποντας τη Γη από μακριά – δεν περιγράφεται. Συμβαίνει. Είναι παρόν στον τόνο, στη γλώσσα, στη δομή. Και κυρίως, είναι παρόν στην επίγνωση ότι οτιδήποτε παρατηρείται από απόσταση, χάνει την εγγύτητά του αλλά αποκτά νόημα – έστω κι αν είναι ήδη αργά.

Η παραγωγή είναι κρυστάλλινη, αλλά όχι αποστειρωμένη. Ο Wilson δεν κυνηγά τον εντυπωσιασμό· προτιμά να αφεθεί στη λεπτομέρεια του αφανούς. Κάθε ήχος  είναι το ίχνος ενός άλλου, κάθε σιωπή υπονοεί εκείνο που δεν ειπώθηκε. Η αναφορά στους Floyd της εποχής Wish You Were Here δεν είναι φόρος τιμής, αλλά αναπνοή στο ίδιο δωμάτιο.

Το The Overview δεν είναι δίσκος για να ακουστεί. Είναι δίσκος για να επιστρέφει — όχι ως ήχος, αλλά ως αίσθηση. Κάτι που, όταν το ανακαλείς, δεν ξέρεις αν ήταν μουσική ή μνήμη που δημιούργησε η μουσική.

Αξιολόγηση: 4.5/5