Μαρία Κάλλας: Τα άγνωστα “ελληνικά” της χρόνια μέσα από ένα συγκλονιστικό ντοκιμαντέρ

Από τις 13 Φεβρουαρίου στους κινηματογράφους, το Cinobo παρουσιάζει το ντοκιμαντέρ “Μαίρη, Μαριάννα, Μαρία: Τα άγνωστα ελληνικά χρόνια της Κάλλας”.

Το φιλμ – που έχει ήδη αποσπάσει εξαιρετικές κριτικές από μεγάλα διεθνή μέσα ενημέρωσης και για το οποίο η Le Monde χαρατκτήρισε ως «μια συγκλονιστική και συγκινητική ταινία που αποκαλύπτει άγνωστες πτυχές της Κάλλας»- φέρνει στο φως άγνωστες πτυχές της ζωής της μεγάλης ντίβας της όπερας, φωτίζοντας τα χρόνια της στην Αθήνα και την καλλιτεχνική της ενηλικίωση.

Από τη Μαίρη στη Μαριάννα και στη Μαρία Κάλλας

Το ντοκιμαντέρ ακολουθεί τη διαδρομή της Κάλλας από το 1937, όταν η 14χρονη τότε Μαρία Καλογεροπούλου έφτασε στην Αθήνα και συστήθηκε ως “Μαίρη” στους συμμαθητές της στο Εθνικό Ωδείο. Το 1940, όταν υπέγραψε το πρώτο της συμβόλαιο με τη Λυρική Σκηνή, εμφανίστηκε ως “Μαριάννα”, ενώ το 1945 έγινε “Mary Callas” λίγο πριν κατακτήσει τη διεθνή σκηνή ως Maria Callas.

Το φιλμ καταγράφει τις δύσκολες συνθήκες που αντιμετώπισε στην Αθήνα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, την αφοσίωσή της στη μουσική και τις προσωπικές και επαγγελματικές προκλήσεις που τη διαμόρφωσαν ως καλλιτέχνιδα. Παράλληλα, εξετάζει την επανασύνδεσή της με την Ελλάδα μετά το 1957, όταν πλέον ήταν μια παγκόσμια ντίβα.

Σπάνιο αρχειακό υλικό για τη Μαρία Κάλλας και συγκλονιστικές μαρτυρίες

Το Μαίρη, Μαριάννα, Μαρία αξιοποιεί σπάνιο αρχειακό υλικό, ανέκδοτες ηχογραφήσεις και ηχητικά ντοκουμέντα για να ανασυνθέσει την πορεία της Κάλλας. Στις καινούριες συνεντεύξεις που έγιναν για τις ανάγκες του ντοκιμαντέρ, περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, ο γιος του ιδρυτικού Διευθυντή της ΕΛΣ Ιωάννης Μπαστιάς, ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής Γιώργος Κουμεντάκης, ο λυρικός καλλιτέχνης Άρης Χριστοφέλλης, ο Πρόεδρος των Υποτροφιών Μαρία Κάλλας Κωνσταντίνος Πυλαρινός, ο Στέφαν Χαίρνερ, γιος του αρχιμουσικού Χανς Χαίρνερ, που διηύθυνε την Κάλλας το 1944 στον Φιντέλιο, η μεσόφωνος Κική Μορφωνιού, που τραγούδησε με την Κάλλας στη Νόρμα και τη Μήδεια της Επιδαύρου, η Χαρά Καλομοίρη, Διευθύντρια του Εθνικού Ωδείου, η Έφορος του Αρχείου του Ωδείου Αθηνών Στέλλα Κουρμπανά, η μελετήτρια του αρχείου Ζώρα, μουσικολόγος Σοφία Κοντώση, ο συνθέτης Φίλιππος Τσαλαχούρης και άλλοι.

Επιπλέον, εκτός από τα αποσπάσματα συνεντεύξεων της ίδιας της Κάλλας, στο ντοκιμαντέρ περιλαμβάνονται επίσης παλαιότερες συνεντεύξεις της δασκάλας της στο Ωδείο Αθηνών Ελβίρας ντε Ιντάλγκο, των συναδέλφων της Ζωής Βλαχοπούλου, Μαρίκας Παπαδοπούλου, Άρντας Μαντικιάν, του συγγραφέα Νίκου Πετσάλη-Διομήδη, του μαέστρου Λεωνίδα Ζώρα και του φίλου της Κάλλας Βρετανού αξιωματούχου Ρέυ Μόργκαν.

Τέλος, στο ντοκιμαντέρ ακούγονται πολύτιμες μαρτυρίες ανθρώπων που συνεργάστηκαν με την Κάλλας στα χρόνια της Κατοχής, όπως του ιδρυτικού Διευθυντή της ΕΛΣ Κωστή Μπαστιά, του σκηνοθέτη της πρώτης της Τόσκας Ντίνου Γιαννόπουλου, της Διευθύντριας Χορωδίας της ΕΛΣ Έλλης Νικολαΐδη, της πιανίστας (corépétitrice) Ίρμας Κολάση, των συναδέλφων της καλλιτεχνών Σπύρου Σαλίγκαρου, Μίτσας Κουραχάνη.

Επιπλέον, το ντοκιμαντέρ φέρνει στο φως παλαιότερες ηχογραφημένες συνεντεύξεις της ίδιας της Κάλλας, της δασκάλας της Ελβίρας ντε Ιντάλγκο, αλλά και συναδέλφων της όπως η Ζωή Βλαχοπούλου και ο μαέστρος Λεωνίδας Ζώρας.

Η σκηνοθετική ματιά και η έρευνα πίσω από το φιλμ

Το σενάριο και την έρευνα υπογράφει ο Βασίλης Λούρας, ενώ τη σκηνοθεσία μοιράζονται ο Μιχάλης Ασθενίδης και ο ίδιος ο Λούρας.

Ο Βασίλης Λούρας, ο Μιχάλης Ασθενίδης και η Στέλλα Αγγελέτου (παραγωγή) αναφέρουν σε σημείωμά τους:

“Όταν πρωτοξεκινήσαμε την έρευνα για το ντοκιμαντέρ Μαίρη, Μαριάννα, Μαρία στόχος μας ήταν να φωτίσουμε τα άγνωστα χρόνια που η Κάλλας έζησε στην Ελλάδα, από το 1937 έως το 1945. Την τόσο καθοριστική δηλαδή εκείνη περίοδο, η οποία συνδέεται αναπόσπαστα τόσο με την Εθνική Λυρική Σκηνή, όσο και με άλλους σημαντικούς μουσικούς φορείς, όπως το Ωδείο Αθηνών, και το Εθνικό Ωδείο.

Πλέον, είμαστε σε θέση να πούμε ότι η ίδια η έρευνα μας οδήγησε σε έναν λίγο διαφορετικό άξονα αφήγησης. Μέσα από τη μελέτη σπάνιου αρχειακού υλικού, τις μνήμες και τις αφηγήσεις ανθρώπων που έζησαν τα γεγονότα, την πολύτιμη βοήθεια των βιβλίων, αλλά και των αρχείων του Πολύβιου Μαρσάν και κυρίως του Νίκου Πετσάλη-Διομήδη, δημιουργήσαμε ένα ντοκιμαντέρ που αφηγείται την προσωπική και καλλιτεχνική ενηλικίωση της Κάλλας στην Αθήνα, ως μια ιστορία θριάμβου της εσωτερικής δύναμης, της θέλησης, της σκληρής δουλειάς, αλλά και της αντίστασης σε κάθε δυσκολία και σε κάθε κακοποιητική συμπεριφορά.

Ολοκληρώνοντας την περιπέτεια αυτή, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η καλλιτεχνική της εκπαίδευση με την Ντε Ιντάλγκο και η σημαντική εμπειρία που έλαβε από τις παραστάσεις που έδωσε με την Εθνική Λυρική Σκηνή, δεν ήταν τα μοναδικά εφόδια που έλαβε η νεαρή Καλογεροπούλου, κατά τα χρόνια που έζησε στην Αθήνα. Η Μαρία, μέσα από τρομακτικές εμπειρίες ζωής και θανάτου στα χρόνια της κατοχής, μέσα από τις δύσκολες συμπεριφορές που βίωσε από το οικογενειακό, το κοινωνικό και το επαγγελματικό της περιβάλλον κατάφερε να αναπτύξει τις δεξιότητες εκείνες που την βοήθησαν να ξεπερνά κάθε δυσκολία στη ζωή και την σταδιοδρομία της. Τις δεξιότητες εκείνες που την οδήγησαν σε μια κορυφή που κανείς ποτέ δεν έχει πατήσει”.

Πότε και πού θα το δούμε

Το Μαίρη, Μαριάννα, Μαρία: Τα άγνωστα ελληνικά χρόνια της Κάλλας θα προβάλλεται στους ελληνικούς κινηματογράφους από τις 13 Φεβρουαρίου, μέσω της διανομής του Cinobo.