Μάριος Φραγκούλης- Λουκάς Καρυτινός εξηγούν γιατί τα Carmina Burana “μιλούν” κατ’ ευθείαν στη καρδιά

Με το εμβληματικό χορωδιακό/συμφωνικό έργο του 20ου αιώνα, τα εμβληματικά Carmina Burana, θα αναμετρηθούν τρεις σολίστ – ο Μάριος Φραγκούλης, η Deborah Myers και ο Νίκος Σπανάτης- και χορωδοί στις 8 Οκτωβρίου στο Ηρώδειο.

Μαζί τους η Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ που θα διευθύνει ο Λουκάς Καρυτινός.

Τα Carmina Burana είναι ένα μουσικό έργο που γοητεύει εδώ και περίπου ογδόντα χρόνια το φιλόμουσο κοινό όλων των ηλικιών ανά την υφήλιο. Η μουσική του Carl Orff είναι άμεση και κρύβει μέσα της μια ιδιοφυή σύλληψη, ζωγραφίζει με θαυμάσιο τρόπο εικόνες και συναισθήματα διαχρονικά αγγίζοντας τα πιο λεπτά και τα πιο μεγαλειώδη συναισθήματα ταυτόχρονα.

Η ιστορία των Carmina Burana

Το 1803 στο αβαείο των Βενεδικτίνων μοναχών του βαυαρικού χωριού Μπόιρεν, ανακαλύφθηκε ένα χειρόγραφο 112 σελίδων-χρονολογήθηκε από το 1230- που περιείχε μια συλλογή από 254 λυρικά ποιήματα. Ήταν σχεδόν όλα γραμμένα στα λατινικά, ενώ κάποια ήταν γραμμένα σε μια μείξη λατινικών, γερμανικών και γαλλικών με τη δημώδη γλώσσα της εποχής εκείνης. Στα 45 από τα ποιήματα μάλιστα υπήρχαν μουσικές νότες κάτω από τις γραμμές, γεγονός που υποδείκνυε πως επρόκειτο για τραγούδια.

Τα περισσότερα ποιήματα και τραγούδια φαίνεται να αποτελούν δημιουργία των Γολιάρδων δόκιμων κληρικών, που σατίριζαν τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία.

Η πρώτη πλήρης έκδοση της συλλογής πραγματοποιήθηκε το 1847 από το Γερμανό φιλόλογο Γιόχαν Σμέλερ, με τον τίτλο «Carmina Burana», που σημαίνει στα λατινικά «Τα Ποιήματα του Μπόιρεν» -Carmina είναι ο πληθυντικός του Carmen : ποίημα ή τραγούδι και Burana ο πληθυντικός του Buranum : αυτό που κατάγεται από το Μπόιρεν.

Όταν ένα έργο είναι τόσο χαρούμενο και οι ρυθμοί του χτυπούν κατευθείαν στους εσωτερικούς παλμούς του ανθρώπου, είναι αναπόφευκτο να χρησιμοποιηθεί ευρύτατα στις ανθρώπινες κοινότητες (Λουκάς Καρυτινός)

Μεταξύ του 1935 και του 1936 ο Γερμανός συνθέτης Καρλ Ορφ χρησιμοποίησε 24 από τα περιεχόμενα ποιήματα στην ομώνυμη καντάτα του. Το έργο αυτό ονομάστηκε επίσης «Carmina Burana» και η πρεμιέρα του δόθηκε στην όπερα της Φρανκφούρτης, στις 8 Ιουνίου 1937. Η επιτυχία ήταν τεράστια.

Η εργαλειοποίησή τους

Το ναζιστικό καθεστώς που επικρατούσε τότε στη Γερμανία, ενώ αρχικά ενοχλήθηκε από τα τολμηρά θέματα κάποιων τραγουδιών, τελικά εκμεταλλεύτηκε την πρωτοφανή επιτυχία του συγκεκριμένου έργου. Αυτό είχε αποτέλεσμα να κατηγορηθεί αργότερα ο Καρλ Όρφ για φιλοναζισμό, κάτι το οποίο ο ίδιος αρνιόταν πεισματικά σε όλη του τη ζωή.

Στην Ελλάδα, τα Κάρμινα Μπουράνα έγιναν ιδιαίτερα δημοφιλή το 1981. Το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου επέλεξε ένα από τα τραγούδια τους ως μουσική επένδυση για τις προεκλογικές του εκστρατείες. Ήταν το χορωδιακό με τίτλο «O Fortuna», που σημαίνει «Ω Τύχη».

Εμείς ρωτήσαμε τον Μάριο Φραγκούλη και τον Λουκά Καρυτινό ποια στοιχεία των Carmina Burana συντελούν στο αίσθημα της ψυχικής ανάτασης που δημιουργούν; Άλλωστε δεν είναι καθόλου τυχαίο που το εμβληματικό αυτό έργο έχει ουκ ολίγες φορές εργαλειοποιηθεί ακόμη και από πολιτικά κόμματα.

Ο Μάριος Φραγκούλης είπε χαρακτηριστικά στο NEWS 24/7: “ως ένας από τους συντελεστές της παράστασης, αισθάνομαι ότι αυτά τα συνολικά 1.000 τραγούδια και ποιήματα που γράφτηκαν τον 13o αιώνα, ειδικά όμως τα 24 ανάμεσά τους που επέλεξε ο Carl Orff, είναι ένας χαρμόσυνος ύμνος στην Ύπαρξη και τη Ζωή, στη Φιλία και τον Έρωτα, στο Κρασί, στις Ανθρώπινες Σχέσεις, στην Ομορφιά, στην Αθωότητα…

Πρόκειται για μια μουσική πανδαισία, έναν τεράστιο και αλλιώτικο τρόπο έκφρασης, έναν πλούτο στην ψυχή μας, μια απέραντη χαρά στο «τώρα» μας, κάτι που σήμερα έχουμε όλοι όσο ποτέ ανάγκη”

Μέσα από τις δύσκολες και περίπλοκες μουσικές φράσεις του Orff, τα παιδιά της χορωδίας αποδίδουν μοναδικά την ελπίδα και την απεραντοσύνη, η σοπράνο τον έρωτα και την αγάπη, ο κόντρα τενόρος τον… άτυχο κύκνο, αλλά και εγώ, μέσα από τον δικό μου ρόλο, τα παιχνίδια και την ειρωνεία της ζωής. Το δε μεγαλείο της μουσικής αποδίδεται από ένα πολυμελέστατο σχήμα, κάτω από την μπαγκέτα του αγαπημένου μου Λουκά Καρυτινού.
Πρόκειται για μια μουσική πανδαισία, έναν τεράστιο και αλλιώτικο τρόπο έκφρασης, έναν πλούτο στην ψυχή μας, μια απέραντη χαρά στο «τώρα» μας, κάτι που σήμερα έχουμε όλοι όσο ποτέ ανάγκη”.

Ο Λουκάς Καρυτινός προσθέτει “η μουσική με την οποία ο Όρφ έντυσε τους στίχους σφύζει από ρυθμούς, μελωδίες, ηχοχρώματα από τα όργανα της ορχήστρας και τραγούδια από σολίστες και χορωδίες. Από την αρχή μέχρι το τέλος του έργου, ο ακροατής συμμετέχει όλη του την ενέργεια σε αυτό το μουσικό πανηγύρι που ξεσηκώνει και συναρπάζει με κάθε του νότα. Είναι η χαρά που νιώθει ο άνθρωπος όταν τον πλημμυρίζει το αίσθημα της ελευθερίας.

΄Όταν ένα έργο είναι τόσο χαρούμενο και οι ρυθμοί του χτυπούν κατευθείαν στους εσωτερικούς παλμούς του ανθρώπου, είναι αναπόφευκτο να χρησιμοποιηθεί ευρύτατα στις ανθρώπινες κοινότητες”.

Ιnfo: Ωδείο Ηρώδου του Αττικού/ 8 Οκτωβρίου, 21:00
Στη συναυλία της 8ης Οκτωβρίου συμμετέχει η Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ. Τη διευθύνει ο Λουκάς Καρυτινός. Σολίστ: Μάριος Φραγκούλης, η Deborah Myers και ο Νίκος Σπανάτης.
Συμμετέχει η Χορωδία της ΕΡΤ (διδασκαλία Αγαθάγγελος Γεωργακάτος), η Ακαδημαϊκή χορωδία Νέων Αθηνών (διδασκαλία Νίκος Μαλιάρας) και η παιδική χορωδία Rosarte (διδασκαλία Ρόζη Μαστροσάββα).

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις