Ο Απόστολος Παληός και η ρομαντική “σλαβική ψυχή” του Ραχμάνινοφ  

Ο  Απόστολος Παληός παρουσιάζει ένα μοναδικό πιανιστικό αφιέρωμα στον μεγάλο Ρώσο συνθέτη Σεργκέι Ραχμάνινοφ (1873-1943) στο πλαίσιο της συμπλήρωσης 150 ετών από τη γέννηση και 80 ετών από τον θάνατό του.

Το πρόγραμμα της συναυλίας περιλαμβάνει εμβληματικές συνθέσεις για σόλο πιάνο υψηλών δεξιοτεχνικών και ερμηνευτικών απαιτήσεων που καλύπτουν ολόκληρο το χρονικό φάσμα της συνθετικής του δημιουργίας, από την πρώιμη δραματική Ελεγεία και τις 6 αντιθετικού χαρακτήρα Μουσικές Στιγμές έως τις όψιμες Παραλλαγές σε ένα θέμα του Corelli και τη θρυλική 2η Σονάτα.

Στις συνθέσεις του Σεργκέι Ραχμάνινοφ τον γοητεύει κυρίως “η βαθιά αισθαντικότητα και εσωτερικότητα της μουσικής του που αναδεικνύει με τον πιο εύστοχο τρόπο τη λεγόμενη ρομαντική «σλαβική ψυχή», όπως και ο πλούτος των αρμονιών και ηχοχρωμάτων που χρησιμοποιεί στο πιάνο” αναφέρει ο Απόστολος Παληός στο NEWS 24/7.

Και συνεχίζει μιλώντας για το πόσο σημαντική και ρηξικέλευθη είναι η συμβολή του στη μουσική. “Πρόκειται για έναν αρκετά παρεξηγημένο συνθέτη, ο οποίος θεωρούνταν για μεγάλο χρονικό διάστημα λιγότερο σημαντικός και σχεδόν «κινηματογραφικός», εξαιτίας και της παραμονής του κατά τις τελευταίες δεκαετίες της ζωής του στην Αμερική. Όσο ωστόσο τον προσεγγίζει κανείς διαπιστώνει πως υπήρξε ένας ολοκληρωμένος συνθέτης, ο οποίος παρέδωσε σειρά αριστουργηματικών έργων όχι μόνο για το πιάνο που αποτελούσε όργανο αυτοαναφοράς όντας ο ίδιος μεγάλος δεξιοτέχνης σολίστας, αλλά και για ορχήστρα και χορωδία, έργα άρτια τόσο από συνθετικής όσο και μουσικής αξίας”.

Γιατί τα έργα του θεωρούνται τόσο δύσκολα να ερμηνευτούν;

Η δυσκολία έγκειται σε δύο άξονες. Ο πρώτος είναι οι αυξημένες τεχνικές απαιτήσεις των περισσότερων πιανιστικών έργων του, καθώς έγραφε πρωτίστως για να παρουσιάζει τα έργα του ο ίδιος, επομένως οι τεχνικές δυσκολίες είναι εφάμιλλες των δικών του απεριόριστων δυνατοτήτων. Ο δεύτερος άξονας είναι η ερμηνευτική προσέγγιση του εσωτερικού λυρισμού της μουσικής του, αλλά και η ανάδειξη της πλούσιας πολυφωνικής υφής των πιανιστικών του σελίδων.

Αγαπημένο σας κομμάτι ποιο είναι και γιατί;

Είναι πραγματικά αδύνατο να επιλέξω, καθώς τα αγαπώ όλα εξίσου. Θα ξεχωρίσω ωστόσο την πρώιμη Ελεγεία του ως γνήσια νεανική κατάθεση της ρομαντικής του ιδιοσυγκρασίας όπως και τις δύο σονάτες του, έργα ολοκληρωμένα και ισορροπημένα σε συνθετική και μουσική αξία.

Ποιον πιανίστα θεωρείτε ως τον κορυφαίο ερμηνευτη στα έργα του Ραχμάνινοφ και γιατί;

Θα έλεγα ότι οι μεγάλοι Ρώσοι πιανίστες, όπως είναι αναμενόμενο, προσεγγίζουν πιο βιωματικά την αισθητική της μουσικής του και βρίσκονται πιο κοντά στο ζητούμενο. Ο ίδιος ωστόσο ο συνθέτης από τους παλαιότερους πιανίστες θεωρούσε τον Χόροβιτς ως έναν ιδανικό ερμηνευτή του.

Πόσο μπορεί ένας Έλληνας πιανίστας να σπουδάσει, να ζήσει και να βιοποριστεί στην Ελλάδα; Έχουμε κλασική παιδεία στην Ελλάδα πιστεύετε;

Η αλήθεια είναι ότι σε επίπεδο σπουδών τα πράγματα στις μέρες μας είναι καλύτερα σε σχέση με παλαιότερα, όταν και η φυγή για σπουδές στο εξωτερικό ήταν σχεδόν μονόδρομος για το υψηλότερο επίπεδο. Η κλασική μουσική δεν βρίσκεται στην κουλτούρα μας ιστορικά με αποτέλεσμα να είναι διαχρονικά δύσκολο οι καλλιτέχνες που επιλέγουν να ζήσουν και να δραστηριοποιηθούν στην πατρίδα μας να προσεγγίσουν ένα ευρύτερο κοινό.

Χρειάζεται σαφής και συστηματικός σχεδιασμός από την πλευρά της Πολιτείας σε εκπαιδευτικό και πολιτιστικό επίπεδο για να διευρυνθεί η δεξαμενή του ακροατηρίου και κατά συνέπεια να γίνει καταστεί «φιλικότερο» το περιβάλλον για έναν κλασικό μουσικό στην Ελλάδα.

Μελλοντικά σχέδιά σας;

Στις 11 Δεκεμβρίου εμφανίζομαι στο Μέγαρο Μουσικής με ένα ακόμη αφιέρωμα στον Ραχμάνινοφ, στη μουσική δωματίου του αυτή τη φορά συμπράττοντας με διεθνώς καταξιωμένους μουσικούς. Στα τέλη Φεβρουαρίου στο Ίδρυμα Θεοχαράκη θα πραγματοποιήσω ένα πιανιστικό αφιέρωμα στον Σούμπερτ και στον ίδιο χώρο τον Μάρτιο αφιέρωμα στις γαλλικές σονάτες για βιολί και πιάνο με τον βιολονίστα Ιάσονα Κεραμείδη, κοντσερτίνο της Φιλαρμονικής του Μονάχου.

Επιπλέον, στις 29 του Μάρτη συμπράττω με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών στο κονσέρτο για δύο πιάνα και ορχήστρα του Μαρτινού, ενώ αργότερα θα εμφανιστώ ως σολίστ στην αίθουσα συναυλιών της Φιλαρμονικής του Βερολίνου και σε αρκετά θερινά φεστιβάλ.