O Χριστόφορος Σταμπόγλης είναι “So in Love” με τα τραγούδια αγάπης του Cole Porter

O Χριστόφορος Σταμπόγλης, ο διεθνώς αναγνωρισμένος Έλληνας βαθύφωνος που έχει εμφανιστεί στα μεγαλύτερα λυρικά θέατρα του κόσμου, αφήνει για λίγο στην άκρη το οπερατικό ρεπερτόριο και μας προσκαλεί στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, την Τετάρτη 14 Φεβρουαρίου στις 8:30 το βράδυ, στη συναυλία «So in Love» με τα ωραιότερα τραγούδια αγάπης του Cole Porter, του βασιλιά του κλασικού αμερικάνικου μιούζικαλ.

Πλαισιωμένος μουσικά από την Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ, υπό τη μουσική διεύθυνση του Μίλτου Λογιάδη, ο Χριστόφορος Σταμπόγλης θα μας ταξιδέψει στoν ερωτικό κόσμο του θρυλικού συνθέτη και τραγουδοποιού, ο οποίος έγραψε μερικά από τα πιο λαμπερά μιούζικαλ του 20ού αιώνα («Kiss me Kate», «Can Can» κ.ά), αλλά και υπέροχες μελωδίες που έχουν αντέξει στον χρόνο και συνεχίζουν να συγκινούν τους ακροατές σε κάθε γωνιά του κόσμου: «I get a kick out of you», «Everytime we say goodbye», «I love Paris», «I’ve got you under my skin».

H αρχική.. ιδέα

Ο Χριστόφορος Σταμπόγλης αναφέρει χαρακτηριστικά για την ιδέα αυτή της συναυλίας πως “είχε γεννηθεί μέσα μου εδώ και πολλά χρόνια, από τότε που πρωτοάκουσα το βινύλιο του 1958, όπου ο κορυφαίος βαθύφωνος Cesare Siepi, 35 ετών τότε, τραγουδάει δώδεκα από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του διάσημου Κόουλ Πόρτερ.

Στην ηχογράφηση τον συνοδεύει η ορχήστρα του μαέστρου Roland Shaw, ο οποίος υπογράφει και τις ενορχηστρώσεις. Αυτή είναι μια ηχογράφηση που πήρε ξεχωριστή θέση στην καρδιά μου και σας ομολογώ μεγάλωσε ακόμα περισσότερο τον θαυμασμό μου για αυτόν τον πολύ ξεχωριστό, σπάνιο, τραγουδιστή.

Όταν λοιπόν πρότεινα την ιδέα αυτή στον Γιάννη Βακαρέλη, τον φίλο και καλλιτεχνικό διευθυντή του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, ήμουν μάλλον συγκρατημένος και ζήτησα να τα παρουσιάσω στην αίθουσα “ Μητρόπουλος” συνοδευόμενος από ένα τρίο συναδέλφων. Ο Γιάννης μου επέστρεψε την ιδέα με ένα ερώτημα: “γιατί να μην τα παρουσιάσουμε στην αίθουσα “Χρήστος Λαμπράκης” με ορχήστρα;”

Από κει και πέρα η ιδέα απογειώθηκε στα χέρια της Αλεξάνδρας Κουζέλη και της Ειρήνης Ανδρεάδη και κυρίως αφού βρήκαμε συμμάχους τη διεύθυνση και τη συμφωνική ορχήστρα της ΕΡΤ. Ως αποκορύφωμα αυτής της διοργάνωσης κρατάω το γεγονός ότι βρήκαμε τον Μίλτο Λογιάδη σε μία περίοδο που ήταν ελεύθερος να προετοιμάσει και να οδηγήσει ολόκληρο αυτό το εγχείρημα και ομολογώ καλύτερα χέρια δε θα μπορούσαμε να ευχηθούμε για να κρατήσουν αυτό το τιμόνι”.

Η πρόκληση του…ερωτικού

Ποιο τραγούδι του Cole Porter είναι η μεγαλύτερη πρόκληση για εσάς και γιατί; Και ποιο θεωρείτε ως το πιο ερωτικό του τραγούδι;

Αυτές οι δύο ερωτήσεις ίσως είναι οι πιο δύσκολες. Θα ξεκινήσω από την πρώτη: όταν ρωτάμε έναν τραγουδιστή της όπερας ποια είναι η πρόκληση αναφερόμαστε το πιο συχνά στις φωνητικές προκλήσεις ενός έργου. Σας ομολογώ πως ως προς αυτό, τα τραγούδια δεν είναι ιδιαίτερα απαιτητικά.

Η μεγαλύτερη δυσκολία είναι το ύφος και το στυλ των τραγουδιών, γιατί ο Πόρτερ είναι ένας συνθέτης που αν όχι εισάγει, τουλάχιστον συμβάλλει ουσιαστικά στην διεκδίκηση της πατρότητας αυτού που ονομάστηκε αργότερα κλασικό αμερικανικό μιούζικαλ.

Αν ακούσετε όμως διάφορες εκτελέσεις αυτών των τραγουδιών θα ανακαλύψετε πως, μια και η περίοδος συμπίπτει και με την ευρεία διάδοση της τζαζ, υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τρόποι και εκφοράς, αλλά και ερμηνείας τους.

Εμείς θα μείνουμε πιστοί στη γραφή του Πόρτερ, αλλά και στις ενορχηστρώσεις του Ρολάντ Σω, στις οποίες ο Μάριος Δαπέργολας, ο οποίος τις υπογράφει, έμεινε πιστός, μια και ίδιες ενορχηστρώσεις δεν υπάρχουν πια. Έτσι, αν θέλετε, η πρόκληση είναι να μπορέσουμε να αναπαράγουμε το ύφος και το στυλ του αμερικανικού μιούζικαλ των δεκαετιών του ‘30 και του ‘40.

Όσον αφορά το πιο ερωτικό τραγούδι σας προσκαλώ και σας προκαλώ να διαλέξουμε μαζί ένα τραγούδι, αφού από τα 12 που έχουμε επιλέξει νομίζω πως η λεξη “love” δεν απουσιάζει από κανένα. Υπάρχουν δύο τραγούδια όμως που προσωπικά με συγκινούν ιδιαίτερα και αυτά είναι τα: “Do I love you?” και “In the still of the night”.

Μπορείτε να ισορροπήσετε μεταξύ του να παραμείνετε πιστός στο αρχικό ύφος της μουσικής του Cole Porter και να προσθέσετε το δικό σας ύφος;

Στην προηγούμενη απάντησή μου σας περιέγραψα μάλλον εκτενώς ποια είναι η προσπάθεια που κάναμε με τον Μίλτο Λογιάδη και τον Μάριο Δαπέργολα να αναπαράγουμε το ύφος και το στυλ του αμερικανικού μιούζικαλ. Καθώς επί ένα μήνα τώρα προβάρω τα τραγούδια με τον αγαπημένο φίλο, Δημήτρη Γιάκα, αυτό που ένιωσα πως μπορώ να “προσθέσω” σε αυτή τη μουσική, όταν αποδίδεται με το συγκεκριμένο στυλ, είναι μια προσέγγιση ίσως πιο συναισθηματική.

Το κλασικό αμερικανικό μιούζικαλ είχε απέναντί στον έρωτα μια στάση πολύ θετική, εξαιρετικά αισιόδοξη από πού όμως απουσιάζει το τραύμα. Είναι σαν αυτή μουσική να δοξάζει τον έρωτα, όπως του πρέπει χωρίς όμως να θέλει να δει πως κάτω από τον έρωτα μπορεί να εγκυμονεί η πληγή. Ίσως η δική μου ερμηνεία να θέλει να προσθέσει αυτή την υποσημείωση με μικρά μικρά γράμματα.

Ο Cole Porter και ο Άγιος Βαλεντίνος

Πώς πιστεύετε η μουσική του Cole Porter βρίσκει απήχηση στο σύγχρονο κοινό, ειδικά μια μέρα όπως η Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου;

Κοίταξε για να είμαι ειλικρινής η απήχηση στο κοινό νομίζω πως θα έρθει από την εκπληκτική ομορφιά αυτής της μουσικής. Όταν μου ζητήθηκε να μιλήσω σύντομα για τον Πόρτερ κάλεσα το κοινό να έρθει “σε μία βραδιά που περιμένουμε να είναι το λιγότερο συναρπαστική”.

Αυτή η φράση εκ μέρους μου θα μπορούσε να θεωρηθεί υψηλοφροσύνη. Όμως, αυτό που εννοώ είναι πως η μουσική του Πόρτερ και μόνο αρκεί για να αιτιολογήσει αυτό τον χαρακτηρισμό γιατί πραγματικά αν θα διάλεγα μία λέξη για τη μουσική του Πόρτερ αυτή θα ήταν η λέξη “συναρπαστική”.

Είναι μια μουσική που πολύ γρήγορα, καθώς ξεδιπλώνεται, μας βάζει σε μια διάθεση που δεν μπορούμε εύκολα να την προσδιορίσουμε. Κινείται μεταξύ συγκίνησης, χαράς και ενθουσιασμού.

Τώρα όσον αφορά την ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου επειδή πρέπει να σημειώσουμε ότι ο Πόρτερ είναι τραγουδοποιός, δηλαδή γράφει και τους στίχους στα τραγούδια του, νομίζω πως η σχεδόν απόλυτα μονοδρομημένη θεματολογία του, δηλαδή ο έρωτας, θα επιτρέψει στους ερωτευμένους να ανακαλύψουν, στο άκουσμα των τραγουδιών, πολλά από τα αισθήματα που έχουν ήδη νιώσει και να αναζητήσουν όσα θα είναι για τους ίδιους καινούρια.

Το πρόγραμμα της βραδιάς συμπληρώνουν τρεις αγαπημένες ορχηστρικές συνθέσεις: οι Εισαγωγές από την όπερα «Καντίντ» του Leonard Bernstein και από το συμφωνικό ποίημα «Ένας Αμερικανός στο Παρίσι» του George Gershwin, καθώς και ένα από τα δημοφιλέστερα χορευτικά κομμάτια όλων των εποχών, το Δεύτερο βαλς από το έργο «Σουίτες τζαζ» του Dmitri Shostakovich.