O “Χριστουγεννιάτικος Εφιάλτης” ζωντανεύει στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

Ήταν 1993 (25 χρόνια πριν) όταν το “The Nightmare Before Christmas” του σκοτεινού παραμυθά Τιμ Μπάρτον έκανε το ντεμπούτο του στο σινεμά. Κι είναι αλήθεια πως ουδείς μπορούσε τότε να προβλέψει, ότι αυτός ο «Χριστουγεννιάτικος Εφιάλτης» θα αγαπιόταν με τέτοιο πάθος. Προφανώς, η χημεία του Μπάρτον, του σκηνοθέτη Χένρι Σέλικ και του θρυλικού συνθέτη Ντάνι Έλφμαν ήταν τόσο δυνατή που, ένα τέταρτο του αιώνα μετά, το φιλμ που γεννήθηκε μέσα από αυτήν παραμένει στην κορυφή των χριστουγεννιάτικων ταινιών για όλους όσοι είμαστε -ή παραμένουμε- παιδιά…

Το σενάριο της ταινίας, το οποίο βασίστηκε σε ποίημα που είχε γράψει παλαιότερα ο Tim Burton, δεν μοιάζει με ό, τι έχουμε συνηθίσει να παρακολουθούμε τις ημέρες των γιορτών. Είναι όμως, όσο ανατρεπτικό περιμένει κανείς από τον σεναριογράφο-παραγωγό της.

Πρωταγωνιστεί, ο βασιλιάς της χώρας του Halloween, Τζακ ο Σκελετός, ο οποίος σπέρνει τον τρόμο και τη φρίκη συντροφευμένος από… το φάντασμα του νεκρού σκύλου του, Ζίρο. Στη φάση εκείνη, αγνοεί πως η γλυκιά πάνινη κούκλα Σάλλυ (η οποία ζει παγιδευμένη στο σπίτι του «τρελού επιστήμονα» Δρ. Φίνκλνσταϊν, που την κατασκεύασε συρράφοντας διάφορα κομμάτια) νοιώθει γι’ αυτόν θαυμασμό και έλξη-ακατανίκητη. Η γκροτέσκα ζωή του Τζακ αποκτά νέο νόημα όταν βρίσκει την είσοδο στη χώρα των Χριστουγέννων: Πρωτόγνωρες εικόνες με γιορτινά λαμπάκια, χαρούμενα παιδάκια που κοιμούνται ήρεμα χωρίς εφιάλτες, γαργαλιστικές μυρωδιές που σου σπάνε τη μύτη και ένας χοντρός παππούς ντυμένος στα κόκκινα μοιράζει δώρα… Θα απαγάγει τον κοκκινοντυμένο χοντρούλη και θα φέρει τα Χριστούγεννα στα μέτρα του αποφασίζοντας ότι  «Αυτό είναι το φάρμακο στην πλήξη μου». Έτσι, οι ετοιμασίες ξεκινούν και τα κωμικοτραγικά σκηνικά διαδέχονται το ένα το άλλο, με τους κατοίκους της χώρας του Halloween να κατασκευάζουν – ως άλλα ξωτικά- δώρα φρικιαστικά, όσο περισσότερο τόσο το καλύτερο. Η παραμονή των Χριστουγέννων φτάνει και η ομάδα  του Τζακ είναι έτοιμη να κυριεύσει τα Χριστούγεννα. Όμως τίποτα δεν εξελίσσεται σύμφωνα με το σχέδιο,  κι ο Τζακ ανακαλύπτει ότι το αντίδοτο στη μοναξιά που νιώθει δεν είναι άλλο από το αρχαιότερο «φάρμακο» στον κόσμο: την αγάπη.

Δεν είναι, όμως, μόνο το πρωτότυπο σενάριο που κάνει τον «Χριστουγεννιάτικο Εφιάλτη» αξεπέραστο . Είναι και το ότι γυρίστηκε με την ιδιαίτερη τεχνική “stop motion”, με μικρές μαριονέτες να μεταμορφώνονται στα – χαρακτηριστικής, “Μπαρτονικής» πλέον, αισθητικής- κινούμενα σχέδια. «Ξεκίνησα να ασχολούμαι με το stop motion όταν ήμουν παιδί και πλέον πιστεύω ότι υπάρχει κάτι μοναδικό και ιδιαίτερο σε αυτό: είναι πιο αληθοφανές και το σκηνικό φωτίζεται όπως ένα κανονικό σκηνικό ταινίας. Πιστεύω, βέβαια, ότι είναι κάτι αρκετά μοναχικό και «σκοτεινό» από την άλλη», έχει πει ο Burton, ο οποίος, λόγω φόρτου εργασίας- έδωσε τη σκηνοθετική σκυτάλη στον ταλαντούχο Henry Selick. Τα γυρίσματα αποδείχθηκαν όντως πρόκληση αφού χρειάστηκαν 3 χρόνια, 15 animators και σχεδόν 300 μαριονέτες με την μαριονέτα του Τζακ να διαθέτει 400 διαφορετικά κεφάλια (ένα για κάθε πιθανή έκφραση). Χαρακτηριστικό το ότι 1 μόνο λεπτό της ταινίας απαιτούσε μιας εβδομάδας δουλειά από τη δημιουργική ομάδα και τους παραγωγούς. «Ήταν σαν να γυρνάμε μια κανονική ταινία σε ρυθμό slow motion», έχει πει χαριτολογώντας ο Tim Burton, ο οποίος συμπληρώνει ότι «εμπνεύστηκα αυτή την παράδοξη ιστορία από τη διακόσμηση των καταστημάτων στην ηλιόλουστη Καλιφόρνια, την ημέρα που οι ιδιοκτήτες αντικαθιστούσαν το στολισμό του Halloween με αυτό των Χριστουγέννων. Σε ένα μέρος που η αλλαγή των εποχών δεν συνοδεύεται από αλλαγή του καιρού, η διακόσμηση των καταστημάτων ήταν το μόνο που σημαδοτούσε τις διαφορετικές γιορτές και εποχές».

Κι αν το σενάριο και η σκηνοθεσία είναι η ραχοκοκαλιά κάθε πραγματικά σπουδαίας ταινίας, δεν μπορεί κανείς να αρνηθεί ότι ο «Χριστουγεννιάτικος Εφιάλτης» δεν θα ήταν ποτέ ο ίδιος χωρίς τη διαχρονικά αγαπημένη μουσική του σπουδαίου Danny Elfman. Ο πολυβραβευμένος συνθέτης έχει, μάλιστα, αποκαλύψει ότι έγραψε τα τραγούδια που ακούγονται πριν καν ολοκληρωθεί το σενάριο, έχοντας μόνο μια σύντομη περιγραφή του στόρι: «Ο Τιμ θα μου έδειχνε σκίτσα και σχέδια, και θα μου έλεγε την ιστορία σε κομμάτια φράσεων και λέξεων και εγώ θα έλεγα «Ναι, το ‘χω». Τρεις μέρες αργότερα, είχα όντως ένα τραγούδι. Ήταν μια από τις πιο εύκολες δουλειές που έχω κάνει γιατί είχα τόσα κοινά με τον Τζακ τον Σκελετό», παραδέχεται με αφοπλιστική ειλικρίνεια, ταύτιση που κορυφώνεται τραγουδώντας όλα τα τραγούδια του πρωταγωνιστή. Ο Elfman φαίνεται ότι κατάφερε να δημιουργήσει αυτό το αριστούργημα, αξιοποιώντας ως επιρροές απροσδόκητα μουσικά είδη όπως η τζαζ και η κάντρι αλλά και επηρεασμένος από τη μουσική παράδοση του μιούζικαλ: «Το τέλειο με αυτή την ταινία ήταν ότι ούτε εγώ ούτε ο Τιμ ξέραμε πώς δημιουργείς ένα μιούζικαλ. Τα περισσότερα μιούζικαλ εκείνης της περιόδου είχαν τραγούδια που έμοιαζαν με αυτά της ποπ ή του Μπρόντγουει. Εγώ ήθελα να μοιάζουν σαν να ήταν γραμμένα 50 ή 100 χρόνια πριν, οπότε χρησιμοποίησα τις δικές μου επιρροές. «Την όπερα της πεντάρας» του Kurt Weill, η οποία με είχε επηρεάσει πολύ στη ζωή μου, ή μουσική των Cole Porter και Gershwin ή ακόμα και των  Rodgers και Hammerstein». Μάλιστα, για το χιλιοτραγουδισμένο “What’s This?” ο Elfman ανέτρεξε σε δημιουργίες της βικτωριανής εποχής αφού όπως έχει πει: «Οι στίχοι είναι πολύ πυκνοί και γρήγοροι, όπως σε κάποια τραγούδια των αγαπημένων μου Gilbert και Sullivan».

Μπορεί η Disney να μην κατάφερε ποτέ να πείσει την ταλαντούχα τριάδα για ένα sequel, ενδεχόμενο στο οποίο ήταν απόλυτα αρνητικοί,  αλλά φαίνεται ότι γενιές παιδιών θα συνεχίσουν να μεγαλώνουν με τον «Εφιάλτη» ως ένα Χριστουγεννιάτικο must. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο, ότι ο Τζακ και η παράξενη παρέα του εδώ και 25 χρόνια συγκινούν τόσο πολύ που να τρυπώνουν στη ζωή μας μέσα από αντικείμενα, ρούχα, ή ως τατουάζ στα… σώματα των πιο φανατικών θαυμαστών τους.

Πληροφορίες

Μουσική για την ταινία “Χριστουγεννιάτικος εφιάλτης”  (The Nightmare Before Christmas) του Ντάνι Έλφμαν

Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (αίθουσα “Χρήστος Λαμπράκης”)

Συναυλίες: Σάββατο 15 Δεκεμβρίου στις 21.00 και Κυριακή 16 Δεκεμβρίου στις 17.00

Τιμές εισιτηρίων: 34€, 27€, 22€, 17€ και 15€ (εκπτωτικό)