Πούλιτζερ, λογοκρισία και pop art – Εξώφυλλα δίσκων που “καθόρισαν” τη μουσική

“Στην αρχή κρεμούσα βιβλία στους τοίχους αντί για πίνακες ζωγραφικής” εξηγεί σε συνέντευξή του ο γκαλερίστας Antoine de Beaupré. “Συνειδητοποίησα ότι οι άνθρωποι που έρχονταν στο σπίτι μου με κοιτούσαν κάπως παράξενα και άλλαξα τα βιβλία με… δίσκους. Τότε άρχισαν όλα“. Ο Antoine de Beaupré είναι βιβλιοπώλης, εκδότης, επιμελητής και ιδιοκτήτης γκαλερί. Το βασικό του πάθος όμως, εκτός από τη φωτογραφία, είναι η μουσική.

Είναι συλλέκτης σπάνιων βινυλίων εδώ και 30 χρόνια και αυτό το πάθος του βρήκε διέξοδο σε μία ενδιαφέρουσα έκθεση στο Λονδίνο. Τα εξώφυλλα των δίσκων της συλλογής του είναι πραγματικά έργα τέχνης και εκτίθενται στην Photographers’ Gallery στο πλαίσιο της έκθεσης “For The Record: Photography & The Art Of The Album Cover“.

Η έκθεση περιλαμβάνει πάνω από 200 απίθανα εξώφυλλα δίσκων, από θρύλους της μουσικής όπως η Diana Ross, ο Miles Davis, ο Prince και οι Rolling Stones. Τα εξώφυλλα έχουν ομαδοποιηθεί και εκτεθεί κατά τέτοιον τρόπο ώστε ο θεατής να “διαβάζει” τις τάσεις, την εξέλιξη και τις αλλαγές στη βιομηχανία της μουσικής. Ο φωτογράφος David Bailey και το εξώφυλλό του για τους Stones, ο Jean-Paul Goude και η ευλύγιστη Grace Jones, ο Francis Woolf και η σειρά για το θρυλικό Blue Note, αλλά και η δουλειά της Pennie Smith με τους “The Clash”.

Pop art, Beatles και ο μοναχός που αυτοπυρπολείται

Η διάσημη “μπανάνα” του Andy Warhol καθόρισε το πρώτο εξώφυλλο των “The Velvet Underground” σε συνεργασία με τη Γερμανίδα τραγουδίστρια Νίκο. To άλμπουμ κυκλοφόρησε στις 12 Μαρτίου του 1967 με την Verve Records και θεωρείται από τα καλύτερα άλμπουμ όλων των εποχών.

H Diana Ross του Warhol φιγουράρει στο εξώφυλλο του άλμπουμ “Silk Electric” (1982). Κάπου εκεί και οι εικόνες της σχεδιαστικής ομάδας Hipgnosis από το Cambridge, που έφτιαξαν επικά εξώφυλλα για τους Pink Floyd, τους Led Zeppelin, τους AC/DC, τον Peter Gabriel και πολλούς άλλους.

Ειδική ενότητα της έκθεσης είναι αφιερωμένη στην τζαζ. Το αινιγματικό πορτρέτο του Miles Davis στο άλμπουμ “In A Silent Way” από τον φωτογράφο Lee Friedlander κάνει συντροφιά με φωτογραφίες του Ray Charles και του Ornette Coleman.

Η τζαζ δίδαξε στον νεαρό φωτογράφο Friedlander τον αυτοσχεδιασμό. Η αίσθηση της ελευθερίας που βγάζει η τζαζ μουσική είναι αποτυπωμένη στις φωτογραφίες του, στις οποίες σχεδόν ακούς ένα σαξόφωνο να ηχεί στο βάθος της εικόνας. Τόσο “ζωντανός” και ο Miles Davis στο εξώφυλλο του άλμπουμ “Tutu” το 1986.

Ειδική θέση έχει το θρυλικό πορτρέτο του Σκοτσέζου φωτογράφου Iain Macmillan για το άλμπουμ “Abbey Road” των The Beatles. Ο Macmillan έβγαλε τη φωτογραφία πάνω από μια σκάλα στη μέση του Abbey Road του Λονδίνου, στις 8 Αυγούστου 1969. Η φωτογραφία, που παραμένει μια από τις πιο εμβληματικές εικόνες της μουσικής, προέκυψε από έξι μόνον λήψεις των Beatles, καθώς περνούσαν από τη διάβαση κοντά στα EMI Studios, όπου συνήθως ηχογραφούσαν. Η ιδέα για τη φωτογραφία προήλθε από τον Paul McCartney και η φωτογράφηση πήρε λιγότερο από δέκα λεπτά. Ο φωτογράφος είχε δηλώσει σε συνέντευξή του ότι κράτησε το καρέ στο οποίο τα πόδια τους σχημάτιζαν το πιο τέλειο V.

Το εξώφυλλο έγινε έμπνευση για τους Red Hot Chili Peppers και το EP “The Abbey Road” που κυκλοφόρησε το 1988. Τα μέλη των Peppers αναπαριστούν το εξώφυλλο των Beatles, και διασχίζουν γυμνοί την ίδια διάσημη διάβαση, φορώντας κάλτσες στα… επίμαχα σημεία. Τη φωτογραφία πήρε ο Chris Clunn (αυτή δεν περιλαμβάνεται στην έκθεση).

Μία άλλη ενότητα είναι οι πολιτικοί δίσκοι. Οι Rage Against The Machine χρησιμοποίησαν για το εξώφυλλό τους στο ομώνυμο άλμπουμ τους το 1992 τη βραβευμένη με Πούλιτζερ φωτογραφία του Malcolm Browne με τον βιετναμέζο μοναχό Θικ Κουάνγκ Ντουκ.

Η φωτογραφία δείχνει τον μοναχό να αυτοπυρπολείται σε δρόμο της Σαϊγκόν στις 11 Ιουνίου του 1963, ως διαμαρτυρία για την καταδίωξη των βουδιστών μοναχών από την νοτιοβιετναμέζικη κυβέρνηση του Νγκο Ντιν Ντιέμ. Ο ίδιος ο Αμερικανός πρόεδρος Τζον Κένεντι είχε σχολιάσει εκείνη την περίοδο πως καμιά φωτογραφία στην ιστορία δεν προκάλεσε τόσο συναίσθημα παγκοσμίως όσο η συγκεκριμένη.

Prince και “Lovesexy”

Το 1988 το εξώφυλλο του Prince για το άλμπουμ με τίτλο με τίτλο “Lovesexy” αποσύρθηκε από τα δισκοπωλεία λόγω της γυμνής φωτογραφίας του καλλιτέχνη στο εξώφυλλο.

Μία φωτογραφία που σήμερα δεν θεωρείται ιδιαίτερα προκλητική, τότε είχε φανεί πολύ σέξι για τα … ράφια των δισκοπωλείων. Κάποιοι κάλυψαν τον δίσκο με μαύρη ταινία, ώστε να το κάνουν πιο… κόσμιο. Το εξώφυλλο βασισμένο σε φωτογραφία του Jean Baptiste Mondino δημιούργησε αντικρουόμενες απόψεις, αλλά το άλμπουμ τελικά δεν ήταν από τα πιο επιτυχημένα του καλλιτέχνη.

Η σημασία των φωτογράφων στη βιομηχανία της μουσικής

Οι καλλιτέχνες στα εξώφυλλο των άλμπουμ είναι αναγνωρίσιμοι στο δευτερόλεπτο. Η έκθεση όμως επιχειρεί να ρίξει φως στην προσφορά των φωτογράφων και των visual artists, τους οποίους συχνά παραβλέπουμε.

“Η φωτογραφία έχει παίξει τεράστιο ρόλο στην εξέλιξη και την ελκυστικότητα των δίσκων, και έχει χτίσει καριέρες και προφίλ φωτογράφων, καλλιτεχνών και συγκροτημάτων. Νιώσαμε ότι μια έκθεση που γιορτάζει αυτή τη μορφή τέχνης έπρεπε να έχει ήδη γίνει“, είπε ο Brett Rogers, διευθυντής της “The Photographers’ Gallery”.

“Και συνεχίζει: “Επίσης θα θέλαμε να δείξουμε πόσοι φωτογράφοι ξεκίνησαν την καριέρα τους δημιουργώντας εικόνες για εξώφυλλα δίσκων. Και ίσως να κάνουμε πολλούς να δουν με άλλο μάτι τη δική τους συλλογή με δίσκους“.

“Έμείς οι … παλιοί έχουμε μία ιδιαίτερη σχέση με το βινύλιο. Θα ήθελα όταν βγει κάποιος από την έκθεση, να θέλει να σταματήσει σε ένα δισκοπωλείο και να αγοράσει έναν δίσκο, μόνο για το εξώφυλλο. Και μετά ας το κρεμάσει και στον τοίχο του” είπε ο De Beaupré.

* Η έκθεση “For The Record: Photography & The Art Of The Album Cover” θα φιλοξενείται στην The Photographers’ Gallery μέχρι τις 12 Ιουνίου 2022.

* Φωτογραφίες The Photographers’ Gallery.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις