Σόνια Θεοδωρίδου: “Τι φταίει; Χάσαμε το θάρρος μας, την ικανότητα να αντισταθούμε;”

Το κοινό τη γνωρίζει όχι μόνο μέσα από τη διεθνή της καριέρα, αλλά και λόγω των εκπλήξεων που κάθε φορά μας επιφυλάσσει με τις μουσικές τις επιλογές. Η Σόνια Θεοδωρίδου, η σπουδαία Ελληνίδα υψίφωνος που έχει ερμηνεύσει τους πιο σημαντικούς ρόλους όπερας διεθνώς, είναι παράλληλα μία πολυσχιδής καλλιτέχνις που δεν έχει φοβηθεί να εκτεθεί σε άλλα μουσικά σύμπαντα, πέρα από το κλασικό ρεπερτόριο.

Μια λαμπερή παρουσία και μία πολύπλευρη γενναιόδωρη προσωπικότητα. Πάνω από όλα όμως είναι μία θεατρίνα που παίρνει ζωή πάνω στη σκηνή, δεν έχει φόβο να δοκιμάσει τον εαυτό της και αναμετριέται με όλες τις πλευρές του. Μία από αυτές τις πλευρές έχει τις ρίζες της σε τραγούδια  πάθους, δύναμης και έρωτα. Μια Alma Latina!

Αυτός είναι ο τίτλος της νέας παράστασης την οποία παρουσιάζει η Σόνια Θεοδωρίδου στον Φιλολογικό Σύλλογο Παρνασσός, την Τετάρτη 21 Φεβρουαρίου. Στην παράσταση “Λατίνα Ψυχή” η λυρική μας ερμηνεύτρια έρχεται να δώσει νέο φως και δυναμική, πάνω σε ένα προσεγμένο ρεπερτόριο, αγαπημένων τραγουδιών, με την κιθάρα του Μιχάλη Σουρβίνου, να μας παρασύρει με την εκφραστικότητα της .

Η Σόνια Θεοδωρίδου μάς δίνει το “στίγμα” της παράστασης “Alma Latina”

Το Alma Latina είναι ένα ρεσιτάλ για τα πάθη του έρωτα. Κάθε τραγούδι, μια διαφορετική ιστορία. Πάθος, υπόσχεση, αναζήτηση, πόνος, νοσταλγία, αγάπη, αδιέξοδο. Τραγούδια για τον ανεκπλήρωτο έρωτα, για τον χωρισμό, τραγούδια της αγάπης, που δεν μπορούν να εκφραστούν με ένα απλό «Σ’ αγαπώ». Από το χτες στο σήμερα.

Λίγο πριν τη δούμε στη σκηνή, όχι σε έναν ρόλο όπερας που “σε ανυψώνει σε άλλους αέρηδες”, αλλά σε τραγούδια “προσγειωμένα” φτιαγμένα για τον έρωτα, η Σόνια Θεοδωρίδου μας μίλησε για τα ινδάλματά της και το άβατον του… “Άξιον Εστί”.

Ένα απλό κορίτσι από τη Βέροια πήρε υποτροφία (με δανεικό φουστάνι και δανεικά παπούτσια) και βρέθηκε να σπουδάζει μουσική εκτός συνόρων και να θριαμβεύει. Αληθεύει ότι ακούσατε την Κάλλας στο ραδιόφωνο όταν είσασταν 6 ετών και είπατε “Εγώ έτσι θα γίνω”;

Ναι αληθεύει. Άκουσα αυτήν την φωνή χωρίς να γνωρίζω φυσικά ότι ήταν η Μαρία Κάλλας. Δεν ξέρω εάν έλυσε κάτι μέσα μου, δεν ξέρω τί επιρροή είχε εκείνη την στιγμή αυτή η φωνή στην παιδική ψυχή μου. Ούτε μπορώ να σας πω γιατί ακολούθησα την τέχνη της λυρικής τραγουδίστριας, βγαλμένη από ένα περιβάλλον που δεν είχε καμία σχέση με τον κόσμο της όπερας. Θα έλεγα λοιπόν πως ήταν πεπρωμένο.

Δεν έγιναν όλα όσα ονειρεύτηκα στη ζωή μου, όμως τίποτε δεν τελείωσε ακόμη. Είμαι ευγνώμων για όλα όσα υπέροχα έζησα, σπουδαία και απρόσμενα. Μερικά ήταν πέρα των ονείρων μου και άλλα όπως τα είχα φανταστεί. Θεωρώ τον εαυτό μου πολύ τυχερό και περιμένω με παιδική περιέργεια τα επόμενα σχέδια του σύμπαντος.

Με αγγίζουν διαφορετικά είδη μουσικής και νιώθω υπέροχα κολυμπώντας σε άγνωστα νερά.

Έχετε πει ότι είστε ένας βαθιά λαϊκός άνθρωπος; Τι σημαίνει αυτό για εσάς;

Σημαίνει ότι ταυτίζομαι με τον απλό άνθρωπο, συμπάσχω και χαίρομαι μαζί του καταλαβαίνω το βλέμμα του αυτό το ελληνικό βλέμμα που μπορεί να γελά μα στην άκρη του τρεμοπαίζει ένα αόρατο δάκρυ. Νοιώθω να είμαι μία από αυτούς μία δικιά τους ….όπως λένε και οι περισσότεροι που με συναντούν.

Ποιοι άνθρωποι ή ινδάλματα σάς έχουν επηρεάσει βαθειά και καταλυτικά; Με ποιο τρόπο;

Η Μαρία Κάλλας επηρέασε βαθιά την μουσική μου σκέψη και συμπεριφορά. Ο Χρήστος Λαμπράκης ήταν το μεγάλο ίνδαλμα των νεανικών μου χρόνων, μέντοράς μου, αυτός που με τη στάση ζωής και συμπεριφοράς του διαμόρφωσε τον χαρακτήρα μου. Τέλος η Εβραία δασκάλα μου Vera Rosza, η οποία μου δίδαξε την ανθρωπιά και την μεγαλοψυχία καθώς και την ύψιστη τέχνη του τραγουδιού.

Τολμήσατε να κάνετε πολλά και διαφορετικά πράγματα. Είναι το ανήσυχο πνεύμα σας ή επιθυμείτε να προσεγγίσετε ένα ευρύτερο κοινό πέρα από τους λάτρεις της κλασικής μουσικής;

Και τα δύο. Θέλησα να δοκιμάσω ό,τι μου άρεσε και να μπορέσω να ολοκληρωθώ μέσα από αυτό. Η περιέργεια η αγάπη και το ένστικτό μου με οδήγησαν στο να γνωρίσω άλλους κόσμους εκτός όπερας. Με αγγίζουν διαφορετικά είδη μουσικής και νιώθω υπέροχα κολυμπώντας σε άγνωστα νερά. Και μέσα από αυτό έρχομαι κοντά με ένα πιο πλατύ κοινό που επιθυμώ να γνωρίσω και να με γνωρίσουν.

Τι πιστεύετε για το “άβατο” μερικών χώρων ή και μουσικών έργων; Καλλιτέχνες έχουν κατηγορηθεί ότι δεν κάνουν για την Επίδαυρο, για το Ηρώδειο ή για το Μέγαρο. Άλλοι έχουν κατηγορηθεί ότι δεν πρέπει να ερμηνεύουν κομμάτια του βεληνεκούς π.χ. του “Άξιον Εστί” γιατί δεν τα καταλαβαίνουν. 

Οι χώροι τους οποίους αναφέρεστε θα έπρεπε να είναι ανοιχτοί για οτιδήποτε ποιοτικό και από οποιονδήποτε χώρο και αν προέρχεται.

Στο Βερολίνο όπου ζούσα τα τελευταία χρόνια είχα ακούσει στην φιλαρμονική από όπερα μέχρι και τσιγγάνικη μουσική. Ίσα ίσα πιστεύω πως ένας υπέροχος χώρος ανυψώνει κατά κάποιον τρόπο το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα.

Ο κάθε άνθρωπος καταπιάνεται με ένα έργο που κάτι του λέει στην καρδιά του. Ποιος έχει το δικαίωμα να τον αποτρέψει ή να τον κρίνει; Ίσως μόνο ο ίδιος ο συνθέτης, αφού αποφανθεί πως ο τραγουδιστής δεν είναι κατάλληλος για αυτό. Και έπειτα το κοινό.

Θαυμάζω όλους όσους με κάποιον τρόπο θεμιτό ή αθέμιτο καταφέρνουν να αποσπάσουν χρήματα, δόξες και θέσεις από το κράτος. Στην αρχή δεν καταλάβαινα τί γινόταν. Τώρα που ξέρω απλά απέχω!

Νιώθετε ότι η ρίζα της όπερας έρχεται από την αρχαία Ελλάδα, από την τραγωδία και ότι σαν λαός γεννηθήκαμε για τα μεγάλα και τα σπουδαία. Από πλευράς σύγχρονης πολιτιστικής “παραγωγής” πώς μας βλέπετε; Υπάρχουν ηγετικές καλλιτεχνικές προσωπικότητες στην Ελλάδα του 2024 που μπορούν να εμπνεύσουν μεγάλα συναισθήματα στο κοινό; 

Ναι η όπερα ξεκίνησε από τα ρετσιτατίβα (ρετσιτατίβο, recitativo) της αρχαίας τραγωδίας. Η ζωντάνια της αρχαίας τραγωδίας όσο και η δομή των έργων έγιναν πηγή έμπνευσης για τους συνθέτες της αναγέννησης. Ναι πιστεύω πως γεννηθήκαμε για τα μεγάλα και υψηλά.

Τελευταία δεν συναντώ φωτεινούς ανθρώπους. Δεν έχω συναντήσει ηγετικές προσωπικότητες, γενναίες ψυχές. Συγκρούομαι με τον εαυτό μου γιατί φοβάμαι μην καταντήσω σαν τους γέρους που λένε εμείς στην εποχή μας…..κλπ. Με νοιάζει να μάθω τι φταίει … Λείπει η βαθιά πίστη σε πανανθρώπινα ιδανικά; Μήπως φταίει ένας υλισμός άνευ προηγουμένου; Μήπως γίναμε απαίδευτοι αμόρφωτοι; Χάσαμε το θάρρος μας, την ικανότητα να αντισταθούμε; Γίναμε ανέραστοι;

Όταν τελείωσα (στις φυλακές Αυλώνα) όλα τα παιδιά μας χειροκροτούσαν όρθια και φεύγοντας με καλούσαν στα κελιά τους. Απερίγραπτα όλα αυτά. Το άπλωμα του χεριού στον διπλανό μας είναι το διαβατήριο για την Παράδεισο.

Είστε ένας από τους πιο ευαισθητοποιημένους καλλιτέχνες με έντονο το αίσθημα προσφοράς. Μεταξύ άλλων, έχετε τραγουδήσει στις φυλακές Αυλώνα για τους φυλακισμένους, πώς ήταν εκείνη η εμπειρία. Πόσο σημαντικό είναι να απλώνουμε με ενσυναίσθηση το χέρι στον διπλανό μας; 

Δεν ξέρω άλλον τρόπο να πω ευχαριστώ για όλα τα δώρα που έλαβα και για όσα μου δίδαξε η ζωή. Η τέχνη μου στην υπηρεσία του ανθρώπου, να θεραπεύει να απαλύνει τα δύσκαμπτα.

Στις φυλακές έβλεπα όλα αυτά τα νέα παιδιά με τα ξυρισμένα κεφαλάκια να με κοιτάν στην αρχή αμήχανα, με περιέργεια. Κάποια στιγμή πλησίασα ένα παιδί και του ζήτησα να χορέψουμε. Και οι χορωδοί μου έκαναν το ίδιο. Οι φύλακες σάστισαν. Ρώτησα το παιδί που χόρευα μαζί του τον λόγο που ήταν εκεί και μου είπε πως είχε κλέψει. Δεν του είπα τίποτε παρά πως θα περάσει και αυτό. Του ευχήθηκα τα καλύτερα.

Όταν τελείωσα όλα τα παιδιά μας χειροκροτούσαν όρθια και φεύγοντας με καλούσαν στα κελιά τους. Απερίγραπτα όλα αυτά. Το άπλωμα του χεριού στον διπλανό μας είναι το διαβατήριο για την Παράδεισο.

Έχετε ισχυρή προσωπικότητα και διατυπώνετε άφοβα την άποψή σας στη δημόσια σφαίρα. Θα μπορούσατε να ασχοληθείτε ενεργά με την πολιτική;  [Έχει δηλώσει ότι δεν είναι η δουλειά του καλλιτέχνη να χτυπάει την πόρτα των πολιτικών, κάτι που όμως βλέπουμε να γίνεται κατά κόρον]. 

Δεν σας κρύβω πως σκέφτηκα αρκετές φορές πως θα μπορούσα να προσφέρω στην πατρίδα μου έχοντας έναν θεσμικό ρόλο. Όμως ξέροντας πάλι τον εαυτό μου, μάλλον θα τα έβρισκα πολύ δύσκολα στο ζοφερό πολιτικό τοπίο.

Θαυμάζω όλους όσους με κάποιον τρόπο θεμιτό ή αθέμιτο καταφέρνουν να αποσπάσουν χρήματα, δόξες και θέσεις από το κράτος. Όσες αιτήσεις και αν έκανα απορρίφθηκαν από το Υπουργείο Πολιτισμού. Στην αρχή δεν καταλάβαινα τί γινόταν. Τώρα που ξέρω απλά απέχω!

Λατίνα Ψυχή – Alma Latina! Σας εκφράζει το λατίνικο ταμπεραμέντο; Ποια τραγούδια μπήκαν κάτω από αυτή την “ομπρέλα” για την παράσταση που ετοιμάσατε στον Παρνασσό;

Ένα ρεσιτάλ που το περιμένω πώς και πώς. Τραγούδια φτιαγμένα από λυγμό και έρωτα, σε αυτό το αέναο πάρε δώσε των ψυχών δύο ερωτευμένων. Fados, Piazzola, Historia de un Amor, Manha de carnaval, O pastor, Meu Fado και άλλα πολλά που με λιγώνουν και κάνουν την φωνή μου να λιώνει από την ομορφιά τους.

Ένα τραγούδι (όχι απαραίτητα από την Alma Latina) που λατρεύετε;

“I am a fool to want you” του Frank Sinatra!

Συντελεστές

• Τραγούδι: Σόνια Θεοδωρίδου
• Ενορχηστρώσεις/ Κιθάρα : Μιχάλης Σουρβίνος
• Κιθάρα: Χρήστος Μπενετάτος
• Τσέλο: Σταύρος Παργινός