“Τραγούδι στη γη” – Θεατές και μουσικοί ζουν κάτι μεταφυσικό στον Άγιο Αχίλλειο Πρεσπών

H υπαρξιακή σύνδεση μεταξύ ανθρώπου και φύσης είναι μια θεματική που αναμφισβήτητα μας αφορά όλους. O διεθνώς καταξιωμένος αρχιμουσικός Γιώργος Ζιάβρας και η διακεκριμένη σκηνοθέτις Σοφία Πάσχου εμπνεύστηκαν από αυτή την ευαίσθητη οπτική και δημιούργησαν το έργο “Τραγούδι στη γη”. Μια spatial performance βασισμένη στο Das Lied von der Erde του Γκούσταβ Μάλερ, η οποία παρουσιάζεται για δύο παραστάσεις – 24 και 25 Αυγούστου 2024 – στον Άγιο Αχίλλειο Πρεσπών.

Το έργο αποτελεί μία θεραπευτική περιδιάβαση, σχεδόν σαν κάθε απογευματινή βόλτα. Μια σχεδόν αρχέγονη εσωτερική ψυχοθεραπευτική σύγκρουση που συμφιλιώνεται με τη νομοτέλεια της συνύπαρξης. Η παραγωγή πραγματοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος 2024 του θεσμού του Υπουργείου Πολιτισμού «Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός».

Στον Άγιο Αχίλλειο στις Πρέσπες οι θεατές ενώνονται με αρχέγονα στοιχεία της φύσης

Νωρίς το απόγευμα, οι μουσικοί του ensemble ακροβολίζονται σε καίρια σημεία της βασικής περιπατητικής διαδρομής του νησιού του Αγίου Αχιλλείου της Μικρής Πρέσπας και ερμηνεύουν σολιστικά έργα των Billone, Xenakis, Murail, Saariaho, Yun, Hosokawa κ.α.

Ο θεατής περιπλανάται ελεύθερα στα μονοπάτια και το φυσικό τοπίο του Αγίου Αχιλλείου, όπου σχεδόν τυχαία συναντά τις σολιστικές αυτές μουσικές μινιατούρες σύγχρονης μουσικής.  Όσο ο θεατής προχωρά βαθύτερα σε αυτή την ονειρική συνδιαλογή, συνειδητοποιεί πως ό,τι γίνεται με ενσυναίσθηση και σεβασμό, μπορεί να συμβιώνει, έτσι και η μουσική με το τοπίο και τη ζωή της Πρέσπας.

Λίγο πριν τη δύση του ηλίου, σε μία σχεδόν μυσταγωγική τελετουργία, κοινό και μουσικοί θα βρεθούν μαζί στον τόπο της τελετουργίας – συμφιλίωσης, στο μισογκρεμισμένο κοίλο της βασιλικής του Αγίου Αχιλλείου, που θα ακουστεί σε πρώτη πανελλήνια εκτέλεση το Τραγούδι της Γης του Γκούσταβ Μάλερ [Das Lied von der Erde, μεταγραφή Σαίνμπεργκ] σε μουσική διεύθυνση Γιώργου Ζιάβρα.

Η Σοφία Πάσχου συνενώνει τα επιμέρους υλικά και ενορχηστρώνει μία ενιαία performance που μιλά για ριζώματα και το βίωμα του ανήκειν, εξερευνά τα όρια της προπατορικής ύβρεως του ανθρώπου πάνω στη φύση και εγκλωβίζει το κοινό σε έναν αέναο περίπατο αυτογνωσίας.

“Το Τραγούδι της Γης” στον Άγιο Αχίλλειο
“Η performance σηματοδοτεί την πορεία, από τη σύγκρουση ανθρώπου και φύσης, προς τη συμφιλίωσή τους”

Η Σοφία Πάσχου μίλησε στο NEWS 24/7 για την αρχή της δημιουργικής διαδικασίας που οδήγησε στην παράσταση:  “Όλα ξεκίνησαν από την ιδέα του Γιώργου Ζιάβρα να ακουστεί το συγκεκριμένο έργο στον συγκεκριμένο τόπο. Ο τόπος αυτός, στα δικά μου μάτια, είναι το απόλυτο τίποτα και το όλο μαζί. Ένας τόπος απόμακρος, σκληρός, γοητευτικός, σε ένα τόσο ιδιαίτερο σημείο του χάρτη. Η σύνδεση του τραγουδιού για τη Γη με μια γη τόσο ευαίσθητη είναι η αρχή της δημιουργικής μας διαδικασίας. Ο Γιώργος Ζιάβρας μοιράστηκε ορισμένες «αισθήσεις» για το πώς φανταζόταν την ροή της παράστασης.

Από εκεί και πέρα, μου άφησε το πεδίο ανοιχτό σε σχέση με το πώς θα οραματιζόμουν το εγχείρημα. Καθοριστική η συμβολή του ηθοποιού Πάνου Ζυγούρου, ο οποίος θα έχει την ευθύνη της «δραματοποίησης». Συζητήσαμε διεξοδικά και πολλές φορές ήταν κοινή η αντίληψη για το πώς, από τη δική του πλευρά, θα πρέπει να πάρει τους θεατές-ακροατές «από το χέρι». Αξίζει να αναφέρω ότι είναι σπάνια η συνθήκη τόσοι πολλοί καλοί μουσικοί να συνυπάρχουν σε ένα πρότζεκτ.” 

Αναφορικά με την πολύ ενδιαφέρουσα «περιπατητική» διάσταση της περφόρμανς η Σοφία Πάσχου μάς λέει: “Κατ’αρχάς οι θεατές θα έχουν τον χώρο και το χρόνο να αφουγκραστούν τον τόπο, ο οποίος με σεβασμό θα ντυθεί από τους ήχους διάσπαρτων μουσικών. Αυτό θα βοηθήσει στην εξοικείωση των ανθρώπων με την ανθρώπινη επέμβαση που θα συμβεί στο επίπεδο της ηχητικής αίσθησης. Κομβική θα είναι η παρουσία ενός ηθοποιού, που συμβολίζει τον «Άνθρωπο». Θα συνυπάρχει αρμονικά με τη μουσική του Μάλερ και θα μας πάρει από το χέρι σε αυτό το μουσικό ταξίδι.”

Το ευρύτερο “θεραπευτικό” όραμα των δημιουργών συμπυκνώνεται στη φράση: “Ένα όλον για τις πέντε αισθήσεις”, όπως μας λέει η σκηνοθέτις. “Ευελπιστούμε ότι μέσω της παράστασής μας θα δημιουργήσουμε ένα όλον που θα απευθύνεται και στις πέντε αισθήσεις. Επιδιώκουμε, έστω και για μια στιγμή, να δημιουργήσουμε μια ουτοπική συνθήκη, κατά την οποία ο άνθρωπος συνυπάρχει με τη φύση. 

Μια ωδή στην ανάγκη για ισορροπία ανάμεσα στις δύο πλευρές, στην ανάγκη για αποφυγή μιας προδιαγεγραμμένης σύγκρουσης, στη οποία, όπως είναι ολοφάνερο ακόμα και αυτές τις μέρες που διανύουμε, ο άνθρωπος δεν έχει καμιά ελπίδα.

Το Τραγούδι της Γης, αλλά και η αυτόνομη, σολιστική καλλιτεχνική έκφραση του μουσικού πάνω στο νησί του Αγίου Αχιλλείου, δύναται να θεραπεύει καλλιτέχνες και ακροατές από τα συνεχή τραύματα της μάταιας σύγκρουσης με το αναπόφευκτο. Η performance σηματοδοτεί την πορεία, από τη σύγκρουση ανθρώπου και φύσης, προς τη συμφιλίωσή τους. Performers είμαστε όλοι εμείς, όλοι όσοι θα συμμετάσχουν, όσοι βρεθούν στον χώρο της συμφιλίωσης.” 

Πληροφορίες Παράστασης

• Ιδέα, δραματουργία: Γιώργος Ζιάβρας – Σοφία Πάσχου
• Σκηνοθεσία: Σοφία Πάσχου
• Μετάφραση κειμένων: Κωνσταντίνος Ζωγράφος
• Μουσική διεύθυνση: Γιώργος Ζιάβρας
• Συνεργάτις Παραγωγής: Ειρήνη Λιγάτου
• Ερμηνεύουν: Ανδρέας Καραούλης (τενόρος), Γεώργιος Ιατρού (βαρύτονος), Πάνος Ζυγούρος (περφόρμερ)
• Μουσικό σύνολο: Κατερίνα Χατζηνικολάου (βιολί I), Κωνσταντίνος Παναγιωτίδης (βιολί IΙ), Ηλίας Σδούκος (βιόλα), Μαρία Σκανδάλη (βιολοντσέλο), Νίκος Τσουκαλάς (κοντραμπάσο), Ζαχαρίας Ταρπάγκος (φλάουτο), Γιάννης Οικονόμου (όμποε), Κώστας Τζέκος (κλαρινέτο), Δημήτρης Ντακοβάνος (φαγκότο), Γιάννης Γούναρης (κόρνο), Παναγιώτης Ζιάβρας, Σταμάτης Πασόπουλος (κρουστά), Αλεξάνδρα Κώστα, Γιώργος Κωνσταντίνου (πλήκτρα).